Ang Madungganong Papel sa Usa ka Babaye

“NGANONG ang babaye angay mahimong sama sa lalaki?” Kining makapalibog nga pangutana mao ang titulo sa usa ka artikulo nga gisulat sa sikologong si Carol Gilligan nga diha niana siya mipahayag: “Ang dapit sa babaye diha sa siklo sa kinabuhi sa lalaki mao ang pagkatigpadako, tig-atiman, ug katabang, ang magtatagik sa mga sistema sa relasyon nga niana ang babaye, sa baylo, nagasalig. Apan samtang ang mga babaye sa ingon nag-atiman sa mga lalaki, matuod usab nga ang mga lalaki . . . makiling sa dili paghatag ug bili sa maong pag-atiman.”—Psychology Today.

Usa ka kamatuoran karong adlawa nga gibati sa daghang babaye nga may katarongang moreklamo bahin sa pipila ka walay-pagkaangay ug pagpihigpihig batok sa ilang sekso. Tinuod, gipahimudsan sa hakog nga mga lalaki ang kababayen-an sa tanang bahin sa kalibotan​—labaw diha sa pipila ka nasod ug sibilisasyon kay sa uban. Gipatin-aw sa pipila nga kini tungod sa sosyal nga mga sistema nga nagahatag ug ubos nga papel sa kababayen-an. Ang uban nagapunting sa Bibliya ingong labing menos sa bahin mabasol, nga nagaangkong sa Hebreohanon ug Gregong Kasulatan (kasagarang gitawag ang Daan ug Bag-ong mga Testamento) ang Bibliya mapintas sa kababayen-an. Matuod ba kini?

Ang Katuyoan sa Diyos Alang sa Babaye

Ang Bibliya nagaingon: “Ang Diyos naglalang sa lalaki sa iyang dagway, . . . lalaki ug babaye iyang gilalang sila.” Unsa ang katuyoan niining kalainan sa sekso? Ang tubag tin-aw. Kana makapaarang sa unang magtiayon sa pagtuman sa balaang sugo nga gilaraw sa sunod mismong bersikulo: “Ang Diyos miingon kanila: ‘Magmabungahon ug dumaghan kamo ug pun-a ninyo ang yuta ug dag-a kana, ug magbaton ug pagbulot-an . . . sa tanang buhing linalang nga nagalihok ibabaw sa yuta.’”​—Genesis 1:27, 28.

Matikding kadtong sugoa gihatag ngadto “kanila,” ngadto sa lalaki ug babaye. Silang duha moapil dili lamang sa pagpuno sa yuta sa ubang mga tawo kondili sa pagdaog usab ug paggahom sa ubos nga mga linalang nga nahiuyon sa kabubut-on sa Diyos. Sa pagbuhat niini, kinahanglan nila ang mga hiyas sa pangutok ug espirituwal, ug sila nakabaton sa samang natagong-kagahom sa pag-ugmad niini nila.

Hinuon, ang Diyos nagtudlo sa nagkalaing mga papel ug responsabilidad ngadto sa lalaki ug babaye. Sulod sa panahong kinahanglang tun-an ni Adan ang mga klase sa kahayopan ug hatagan silag ngalan, siya milihok ingong hingpit, bug-os nga lalaki. Alang nianang tinudlong buluhaton siya walay kulang. (Genesis 2:19, 20) Apan sa miabot ang panahong sugdan sa tawo ang pagpuno sa yuta sa mga liwat, dayag gikinahanglan niya ang usa ka asawa. Kana ang hinungdang “Si Jehova miingon: ‘Dili maayo nga ang lalaki magpadayong nagainusara. Buhaton ko alang kaniya ang usa ka katabang, ingong kapikas niya.’”​—Genesis 2:18.

Ang Bibliya nagaingong ang Diyos nagbuhat niya “nga usa ka katabang alang kaniya, ingong kapikas niya.” Ang Hebreohanong pulong gihubad nga “kapikas” mahubad usab nga “katumbas,” nga gibatbat ingong “usa ka butang nga mohaom sa tukma sa lain.” Ang katuyoan sa Diyos alang sa babaye mao nga siya mahimong haom nga kapikas sa tawo sa pagtuman sa ilang gikombuyahang buluhaton, nga mao ang “pagpuno sa yuta ug pagdaog niini.”

Gidaot ang Orihinal nga Kahikayan sa Diyos

Ang Bibliya nagaingong “Si Adan ang unang giumol, dayon si Eva.” (1 Timoteo 2:13) Kini nagabatbat sa babaye ingong “usa ka mahuyang nga sudlanan, ang babayen-on,” ug nagaingong, maingong ang lalaki may ulo (Kristo), “ang ulo sa babaye mao ang lalaki.”​—1 Pedro 3:7; 1 Corinto 11:3.

Sumala sa orihinal nga kahikayan ni Jehova, ang monogamiya mao ang sukdanan alang sa kaminyoon. (Genesis 2:24) Ang lalaki ang unang gilalang ug angay manguna sa tanang butang maylabot sa pagsimba ug sa diyosnong kalihokan nga pagatumanon uban ang hunahuna nga pun-on ang yuta ug dag-on kana. Kana maglakip sa pamilyahanong mga butang. Ang amahan mao ang ulo sa panimalay, apan kana dili sa kadaotan sa asawa. Hinunoa, maoy sa iyang kaayohan nga may magpaluyo kaniya sa dihang iyang ipatuman ang iyang hinatag-sa-Diyos nga pagbulot-an ibabaw sa iyang mga anak.​—Efeso 6:1-4.

Sama diha sa ubang natad sa tawhanong pangagpas, ang sala ug kadili-hingpit maoy nagdaot niining tukmang relasyon tali sa lalaki ug babaye. (Roma 7:14-20) Giabusahan sa hakog nga mga lalaki ang ilang angayang pagkaulo, nga nagpatunghag dakong pag-antos sa kababayen-an latas sa kapanahonan. Kay nakakita daan niining linaing sangpotanan sa sala, si Jehova miingon ngadto kang Eva human sa iyang pagrebelde: “Ikaw mangandoy sa imong bana, ug siya mao ang magabuot kanimo.” (Genesis 3:16) Kining abusadong pagbuot dili mao ang tukmang pagpatuman sa pagkaulo. Kana magpasibaw sa makasasalang kahimtang sa lalaki, ug sa babaye usab, kay usahay kini mosangpot sa pagtinguha sa babaye sa pag-agaw sa pagbulot-an sa iyang bana.

Kababayen-an Ilalom sa Kasugoan ni Moises

Ang Kasugoan nga gihatag ni Jehova sa Israel nanalipod sa mga katungod sa mga ulay. (Exodo 22:16) Kadto nanalipod sa “angay nga katungod sa mga anak babaye.” (Exodo 21:9) Ang mga asawa angay “pagamahalon,” dili “luiban.” (Deuteronomio 13:6; Malakias 2:14, 15) Ang dignidad sa mga asawa pagatahoron sa mga butang maylabot sa sekso. (Levitico 18:19) Ang mga babaye dili abusohan sa seksuwal nga paagi.​—Levitico 18:8-17.

Sa pagsulat diha sa librong Religion and Sexism, ang doktor sa teolohiya si Phyllis Bird nagaingon: “Ang mga kasugoan sa Israel labing ilado nga lahi sa ubang nasayrang kalagdaan diha sa ilang talagsaong pagkapintas sa natad sa seksuwal nga pag-atake . . . Ang hunahuna sa Israel sa tukmang dapit sa sekso ug ang mapintas nga mga silot nga ipahamtang sa mga tagsala bahin sa sekso gituohang nagabanaag sa tinuyong pagsumpaki sa mga batasan sa mga katawhan sa palibot (ilabina ang mga Canaanhon) . . . Ang mga sala bahin sa sekso maoy relihiyosong mga sala sa Israel. Sila dili pribadong mga butang kondili mga butang nga hinungdanon sa tibuok komunidad.” Kadtong estriktong mga balaod tinong nanalipod sa mga katungod sa kababayen-an.

Sa Israel, ang mga lalaki ug mga babaye managsama atubangan sa Kasugoan kon sila hikaplagang sad-an sa panapaw, pangunay, bestialidad, o sa ubang krimen. (Levitico 18:6, 23; 20:10-12) Ang mga kasugoan mahitungod sa mga kaayohan sa Igpapahulay, mga pangilin, mga panumpa sa Nasareo, ug ubang probisyon samang gipadapat ngadto sa mga lalaki ug mga babaye.​—Exodo 20:10; Numeros 6:2; Deuteronomio 12:18; 16:11-14.

Sa basahong Proverbio, ang Bibliya nagadayeg sa “maayong asawa,” sa “asawang may katakos,” sa “asawang maalamon,” ug “sa maalamon gayod nga babaye.” (Proverbio 18:22; 12:4; 19:14; 14:1) Ang Proverbio kapitulo 31 nagabatbat sa maong “asawang may katakos” ug nagapakita kon unsa ka dako ang pagsalig sa iyang bana diha kaniya ug sa daghang kagawasang iyang gitugot kaniya sa pagdumala sa hinungdanong mga butang sa panimalay. Sa walay duhaduha, dihang gisunod ang Kasugoan sa Israel, ang mga babaye wala daogdaoga.

Ang mga Babaye Diha sa Kristohanong Kongregasyon

Ilalom sa patriarkal ug Moisesnong kasugoan, ang poligamiya ug pagpuyopuyo gitugot apan kana gipaigoigo, ug gipanalipdan ang mga katungod sa mga asawa ug mga puyopuyo. (Genesis 16:3; 29:23-29; Exodo 21:7, 8; Deuteronomio 21:14-17) Hinuon, gipasig-uli ni Kristo ang orihinal nga sukdanan sa Diyos alang sa kaminyoon, nga mao, usa ka lalaki alang sa usa ka babaye. (Mateo 19:4-6) Giwagtang usab niya ang diborsiyo pinasukad sa bisan unsang matang sa hinungdan, nga gitugot ang usa ra ka angayang hinungdan​—ang pakighilawas.​—Mateo 19:7-9.

Siyempre, ang pagpahugot ni Kristo sa kahikayan sa kaminyoon nakahatag ug kaayohan sa mga lalaki ug mga babaye sulod sa Kristohanong kongregasyon. Apan dayag nga ang pangunang benepisyaryo mao ang mga babaye.

Sumala sa Kristohanong mga sukdanan, ang mga asawa pagahigugmaon ug pagamahalon. (Efeso 5:28, 29, 33) Ang lalaking mga sakop sa kongregasyon angay magtagad sa batan-ong mga babaye “ingong mga igsoong babaye uban ang bug-os nga kaputli.” (1 Timoteo 5:1, 2) Ang Kristohanong mga babaye nagdawat sa balaang espiritu ug ‘nanagna,’ o maisogong nagpahayag sa “halangdong mga butang sa Diyos.” (Buhat 2:11-18) Ang gulanggulang nga Kristohanong mga babaye angay mahimong “mga magtutudlo sa maayo” alang sa ilang batan-ong mga igsoong babaye sa espiritu. (Tito 2:3, 4) Ang tanan, batag tigulang, angay aktibong makigbahin sa pagtuman sa sugo nga ‘himoang mga tinun-an ang katawhan sa tanang nasod.’​—Mateo 28:19, 20.

Ang orihinal nga kahikayan sa Diyos alang sa kaminyoon napasig-uli sulod sa Kristohanong kongregasyon. Dinhi ang prinsipyo sa pagkaulo sa lalaki pagatahoron. (1 Corinto 11:3) Ang Kristohanong mga babaye kinahanglang magpasakop sa ilang mga bana. (Efeso 5:22-24) Sila magatahod usab sa mga ansiano nga gitudlo sulod sa kongregasyon, nga silang tanan mga lalaki, kon kaha sila ulitawo o ‘mga bana sa usa ka asawa.’ (1 Timoteo 3:2) Ang Kristohanong mga babaye magatugyan sa publikong pagpanudlo diha sa kongregasyon ngadto nianang tinudlong “mga ansiano” ug maglikay sa pagsupak sa publiko sa maong mga magtutudlo. (Tito 1:5-9; 1 Timoteo 2:11-15; 1 Corinto 14:34, 35) Kini makahatag kalinaw sulod sa tagsatagsa ka kongregasyon. (1 Corinto 14:33, 40) Ang dili-tukmang impluwensiya sa babaye sulod sa usa ka kongregasyon makaagom sa dili-paborableng hukom ni Kristo.​—Pinadayag 2:20-23.

Ang Pagkamahunahunaon ni Jehova sa mga Babaye

Ang Bibliya mapintas ba sa mga babaye? Dili. Sa tanang panid niini, kini nagapadayag sa halalom nga pagkamahunahunaon ni Jehova sa kalipay ug kaayohan niining “mahuyang nga sudlanan, ang babaye,” nga siya mao ang Maglalalang. Sila gihatagag kadungganan. (1 Pedro 3:7) Siya ang labing nahibalo kon unsang papela ang nahiangay sa matag usa sa mga sekso, alang sa kaayohan nilang duha. Iyang gihatag ang pagkaulo ngadto sa mga lalaki apan ang daghang bililhong pribilehiyo ngadto sa iyang babayeng mga alagad, apil ang dakong dungog sa pagkahimong iyang mga saksi. “Si Jehova mismo nagaingon; ang kababayen-ang nagapahayag sa maayong balita maoy dakong panon.”​—Salmo 68:11.

Ang sikologong si Carol Gilligan nangutana, “Nganong ang babaye angay mahimong sama sa lalaki?” Ang Bibliya nagatubag: Walay maayong katarongan. Siya mas malipayon sa iyang pagkababaye ug magahimo sa uban nga labi pang malipayon kon iyang pagatumanon ang iyang hinatag-sa-Diyos nga papel.