Ang mga Taga-Roma Nakabaton sa Labing Maayong Balita
SA UNSANG paagi ang usa ka tawong makasasala mahimong matarong sa mga mata sa Diyos ug sa ingon makabatog kinabuhing walay kataposan? Kining pangutanaha nakapahinabog mainit nga mga panaglalis sa unang siglo sa atong Komung Panahon. Nahibalo ka ba sa tubag? Kon nahibalo ka man o wala, angay nga basahon nimo ang mahanasong paghisgot ni apostol Pablo sa isyu diha sa basahong mga Taga-Roma sa Bibliya. Ang pagbuhat niana motabang nimo sa pagsabot sa bililhong relasyon nga nagalungtad tali sa pagtuo, mga binuhatan, pagkamatarong, ug kinabuhi.
SI PABLO UG ANG MGA TAGA-ROMA
Ang basahong mga Taga-Roma maoy usa ka sulat nga gisulat ni Pablo sa mga 56 K.P. ngadto sa mga Kristohanon sa Roma. Nganong gisulat niya kana? Bisan pag si Pablo wala pa makaduaw sa Roma niadtong 56 K.P., lagmit daghan siyag kaila nga mga Kristohanon didto, sanglit ginganlan niya ang ubay-ubay kanila diha sa iyang sulat. Dugang pa, gusto kaayo ni Pablo nga moadto sa Roma aron makapalig-on sa iyang Kristohanong mga igsoon didto, ug maorag siya nagplano usab sa paghimo sa Roma nga sukaranang dapit sa iyang gihunahunang misyonaryong biyahe ngadto sa Espanya.—Roma 1:11, 12; 15:22-24.
Bisan pa niana, ang dakong katuyoan ni Pablo sa pagsulat sa maong sulat mao ang pagtubag sa pangutana: Sa unsang paagi maangkon sa mga tawo ang pagkamatarong nga motultol sa kinabuhi? Ang tubag misangpot nga mao ang labing maayong balita. Ang pagkamatarong giisip pinasukad sa pagtuo. Gihimo ni Pablo kining puntoha ug gipahayag ang tema sa iyang sulat sa misulat siya: “Wala ko igakaulaw ang maayong balita; kini mao, sa pagkamatuod, ang gahom sa Diyos alang sa kaluwasan sa matag usa nga may pagtuo, sa Hudiyo una ug sa Grego usab; kay diha niana ginapadayag ang pagkamatarong sa Diyos tungod sa pagtuo ug ngadto sa pagtuo, ingon nga nahisulat kini: ‘Apan ang matarong—siya mabuhi pinaagi sa pagtuo.’”—Roma 1:16, 17.
PAGTUO UG ANG KASUGOAN
Sa unang siglo, dili ang tanan miuyon nga ang pagkamatarong giisip pinasukad sa pagtuo. Ang prangka nga minoriya mipugos nga labaw pa ang gikinahanglan. Wala ba itagana ni Jehova ang Moisesnong Kasugoan? Sa unsang paagi si bisan kinsang dili mopailalom sa maong dinasig nga tagana mahimong matarong? (Tan-awa ang Galacia 4:9-11, 21; 5:2.) Sa tuig 49 K.P., ang suliran sa pagsunod sa Kasugoan gihisgotan sa nagmandong lawas sa Jerusalem, ug sila mihinapos nga ang mga Hentil nga nagdawat sa maayong balita dili na kinahanglang magpasirkunsisyon ug mopailalom sa kalagdaan sa Hudiyonhong Kasugoan.—Buhat 15:1, 2, 28, 29.
Mga pito ka tuig sa ulahi, gisulat ni Pablo ang iyang sulat ngadto sa mga taga-Roma nga nagpaluyo sa maong timailhang desisyon. Sa pagkamatuod, labaw pa ang iyang gihisgotan. Dili lamang ang Kasugoan dili na kinahanglanon alang sa Hentil nga mga Kristohanon apan ang mga Hudiyo nga nagsalig sa pagsugot niana dili ikapahayag nga matarong alang sa kinabuhi.
PAGKAMATARONG PINAAGI SA PAGTUO
Samtang basahon nimo ang tibuok basahon sa mga Taga-Roma, mamatikdan nimo unsa ka mabinantayon nga gihan-ay ni Pablo ang iyang argumento, nga gipaluyohan ang iyang mga pahayag pinaagi sa daghang pangutlo gikan sa Hebreohanong Kasulatan. Sa nakigsulti ngadto sa mga Hudiyo, kinsa tingali naglisod sa pagdawat sa iyang inspirado nga pagtulon-an, gipakita niya ang pagbati ug kabalaka. (Roma 3:1, 2; 9:1-3) Bisan pa niana, gipahayag niya ang iyang argumento uban sa talagsaong katin-aw ug dili-malalis nga lohika.
Sa mga Taga-Roma kapitulo 1 hangtod kapitulo 4, si Pablo misugod pinaagi sa kamatuoran nga ang tanan nakasala. Busa, ang bugtong paagi nga ang mga tawo ikapahayag nga matarong maoy pinasukad sa pagtuo. Tinuod, gisulayan sa mga Hudiyo nga mahimong matarong pinaagi sa pagbantay sa Moisesnong Kasugoan. Apan napakyas sila. Busa, si Pablo sa waykahadlok miingon: “Ang mga Hudiyo ug mga Grego ngatanan nailalom sa sala.” Gipamatud-an niya kining dili-popular nga kamatuoran pinaagi sa ubay-ubayng mga pangutlo sa Kasulatan.—Roma 3:9.
Sanglit “walay unod ang ipahayag nga matarong pinaagi sa mga buhat sa kasugoan,” unsa ba ang paglaom? Ipahayag sa Diyos ang mga tawo nga matarong ingong walay-bayad nga gasa pinasukad sa halad-lukat ni Jesus. (Roma 3:20, 24) Aron mapahimuslan kini, kinahanglang sila motuo sa maong halad. Ang mao bang pagtulon-an nga ang mga tawo igapahayag nga matarong pinasukad sa pagtuo butang bag-o? Dili gayod. Si Abraham mismo gipahayag nga matarong tungod sa iyang pagtuo sa wala pa gani mainagurahi ang Kasugoan.—Roma 4:3.
Kay napahayag na ang kahinungdanon sa pagtuo, si Pablo sa kapitulo 5 naghisgot sa pasikaranan sa Kristohanong pagtuo. Kini mao si Jesus, kansang dalan sa pagkamatarong naganulo sa daotang mga epekto sa sala ni Adan alang niadtong may pagtuo diha Kaniya. Busa, “pinaagi sa usa ka buhat sa pagpakamatarong,” dili pinaagi sa pagsunod sa Moisesnong Kasugoan, “ang sangpotanan sa tanang matang sa mga tawo mao ang pagpahayag kanila nga matarong alang sa kinabuhi.”—Roma 5:18.
PAGTUBAG SA MGA PAGSUPAK
Apan, kon ang mga Kristohanon dili ilalom sa Kasugoan, unsay mopugong nila sa pagpadayon ug paghimo sa mga sala ug pagsalig nga ipahayag bitaw nga matarong, salamat sa dili-takos nga kalulot sa Diyos? Gitubag ni Pablo kining pagsupaka diha sa Roma kapitulo 6. Ang mga Kristohanon namatay na sa ilang nangaging makasasalang dalan. Ang ilang bag-ong kinabuhi diha kang Jesus nagaobligar nila sa pagbuntog sa ilang unodnong mga kahuyangan. Siya miawhag: “Ayaw ninyo tugoti ang sala sa paghari diha sa inyong may-kamatayong mga lawas.”—Roma 6:12.
Apan dili ba angay ang mga Hudiyo, labing menos, magasunod gihapon sa Moisesnong Kasugoan? Sa kapitulo 7, gipatin-aw pag-ayo ni Pablo nga kini dili mao ang kahimtang. Maingon nga ang usa ka babayeng minyo nahigawas na sa kasugoan sa iyang bana inigkamatay niya, busa ang kamatayon ni Jesus nagpahigawas sa matinuohong mga Hudiyo gikan sa pagkasakop sa Kasugoan. Si Pablo nag-ingon: “Kamo usab nangamatay ngadto sa Kasugoan pinaagi sa lawas ni Kristo.”—Roma 7:4.
Nagkahulogan ba kini nga may deperensiya sa Kasugoan? Wala gayod. Ang Kasugoan hingpit. Ang suliran mao nga ang mga tawong dili hingpit dili makasunod sa Kasugoan. “Nahibalo kita nga espirituhanon ang Kasugoan,” misulat si Pablo, “apan ako unodnon, gibaligya ilalom sa sala.” Ang usa ka tawong dili hingpit dili makasunod sa hingpit nga Kasugoan sa Diyos ug busa gihukman nga sad-an niana. Nan, kahibulongan kaayo nga “kadtong nahiusa kang Kristo Jesus wala na hukmi nga sad-an”! Ang dinihogang mga Kristohanon gisagop aron mahimong mga anak sa Diyos pinaagi sa espiritu. Ang espiritu ni Jehova nagatabang nila nga makigbisog sa mga pagkadili-hingpit sa unod. “Kinsa ang magasumbong sa mga pinili sa Diyos? Ang Diyos mao ang Usa nga nagapahayag kanila nga matarong.” (Roma 7:14; 8:1, 33) Walay bisan unsa ang makabulag kanila gikan sa gugma sa Diyos.
PAGKAMATARONG UG MGA HUDIYO SA UNOD
Kon ang Kasugoan dili na kinahanglanon, unsay kahimtang sa nasod sa Israel? Ug unsa na man ang tanang kasulatan nga nagasaad sa kapasig-ulian sa Israel? Kining mga pangutanaha gihisgotan sa Roma kapitulo 9 hangtod 11. Ang Hebreohanong Kasulatan nagtagna nga diyutay lamang nga Israelinhon ang mamaluwas ug ang Diyos moliso sa iyang pagtagad ngadto sa mga nasod. Nahiuyon niini, ang mga tagna mahitungod sa kaluwasan sa Israel natuman dili diha sa Israel sa unod kondili sa Kristohanong kongregasyon, nga gilangkoban sa usa ka pinakauyok nga mao ang matinuohong mga Hudiyo sa unod ug gipun-an sa mga Hentil nga matarong ug kasingkasing.—Roma 10:19-21; 11:1, 5, 17-24.
MGA PRINSIPYO SA PAGKAMATARONG
Sa Roma kapitulo 12 hangtod 15, si Pablo mipadayon sa pagsaysay sa pila ka praktikal nga paagi diin ang dinihogang mga Kristohanon mahimong magkinabuhi nga nahiuyon sa ilang pagkagipahayag nga matarong. Pananglitan, siya miingon: “Itanyag ninyo ang inyong mga lawas ingon nga usa ka halad nga buhi, balaan, dalawaton sa Diyos, usa ka balaang pag-alagad uban sa inyong gahom sa pangatarongan. Ug hunong na kamo sa pagpahiuyon niining kahikayan sa mga butang, apan magbag-o kamo pinaagi sa pagbag-o sa inyong hunahuna.” (Roma 12:1, 2) Angay kitang mosalig sa gahom sa pagkamaayo ug dili buntogon ang daotan pinaagi sa daotan. “Ayaw pagpadaog sa daotan,” misulat ang apostol, “apan ipadayon ang pagbuntog sa daotan pinaagi sa maayo.”—Roma 12:21.
Ang Roma mao ang sentro sa politikanhong gahom sa adlaw ni Pablo. Busa, si Pablo maalamong nagtambag sa mga Kristohanon: “Pasagdi nga ang matag kalag magpasakop sa labaw nga mga pagbulot-an, kay walay pagbulot-an gawas nga pinaagi sa Diyos.” (Roma 13:1) Ang mga pakiglabot sa mga Kristohanon sa usag usa bahin usab sa pagkinabuhing nahiuyon sa pagkamatarong. “Ayaw kamo pagpangutang sa bisan usa ka butang kang bisan kinsa,” matud ni Pablo, “gawas ang paghigugma sa usag usa; kay siya nga nahigugma sa iyang isigkatawo nakatuman sa kasugoan.”—Roma 13:8.
Dugang pa, ang mga Kristohanon angay nga magmahunahunaon sa konsensiya sa usag usa ug dili mohukom dayon. Si Pablo miagda: “Tinguhaon nato ang mga butang nga madaiton ug ang mga butang makapalig-on sa usag usa.” (Roma 14:19) Pagkamaayong tambag nga ipadapat sa matag bahin sa kinabuhi sa usa ka Kristohanon! Unya, sa kapitulo 16, si Pablo mitapos uban sa personal nga mga pangomosta ug panapos nga mga pulong sa paglig-on ug tambag.
ALANG SA MGA DINIHOGAN UG SA UBANG MGA KARNERO
Ang topiko nga gihisgotan sa mga Taga-Roma hinungdanon sa unang siglo ug hinungdanon gihapon karong adlawa. Ang pagkamatarong ug kinabuhing walay kataposan makapaikag kaayo sa tanang alagad ni Jehova. Tinuod, ang mga Taga-Roma gisulat ngadto sa usa ka kongregasyon sa dinihogang mga Kristohanon, samtang karong adlawa ang kinabag-an sa mga Saksi ni Jehova maoy sakop sa “dakong panon” ug may yutan-ong paglaom. (Pinadayag 7:9) Bisan pa niana, kining sulata may hinungdanong mensahe alang kanila usab. Unsa ba kini?
Ang basahong mga Taga-Roma nagapamatuod nga ang mga Kristohanon gipahayag nga matarong pinaagi sa pagtuo. Alang sa mga dinihogan, kini uban sa panglantaw nga mahimo silang kaubang mga magmamando ni Jesus sa langitnong Gingharian. Bisan pa niana, ang mga sakop sa dakong panon gipahayag usab nga matarong, apan ingong ‘mga higala sa Diyos,’ sama sa patriarkang si Abraham. (Santiago 2:21-23) Ang ilang pagkamatarong maoy uban sa panglantaw nga sila makalabang-buhi sa dakong kasakitan, ug kini gipasukad sa pagtuo sa dugo ni Jesus, sama ra sa kahimtang sa mga dinihogan. (Salmo 37:11; Juan 10:16; Pinadayag 7:9, 14) Busa, ang pangatarongan ni Pablo sa mga Taga-Roma dakog bili alang sa ubang mga karnero ug sa mga dinihogan. Ug ang maayong tambag sa basahon sa pagkinabuhing nahiuyon sa atong pagkagipahayag nga matarong hinungdanon alang sa tanang Kristohanon.
Ang The Book of Life, nga giedit ni Dr. Newton Marshall Hall ug Dr. Irving Francis Wood, nagaingon: “Bahin sa paagi sa pangatarongan ug sa doktrina ang [mga taga-Roma] nakadangat sa kinatas-ang punto sa inspirado nga pagtulon-an ni Pablo. Kini matinahoron, mataktikanhon, apan awtoritatibo usab. . . . Ang pagtuon sa maong sulat nagahatag sa kaugalingong tugob ug dagayang ganti.” Nganong dili basahon sa imong kaugalingon ang basahon ug magkalipay diha sa “maayong balita” nga nasulod niini, nga mao “ang gahom sa Diyos alang sa kaluwasan.”—Roma 1:16.
[Kahon/Hulagway sa panid 24]
“Walay [sekular] nga pagbulot-an gawas nga pinaagi sa Diyos.” Kini wala magkahulogan nga ang Diyos nagabutang sa matag usa ka magmamando diha sa iyang dapit. Hinunoa, ang sekular nga mga magmamando nagalungtad lamang pinaagi sa pagtugot sa Diyos. Sa daghang kaso, ang tawhanong mga magmamando nakita daan ug gitagna sa Diyos ug sa ingon “gipahimutang diha sa ilang relatibong mga dapit pinaagi sa Diyos.”—Roma 13:1.
[Credit Line]
Museo della Civiltà Romana, Roma
[Kahon/Hulagway sa panid 25]
Ang mga Kristohanon giingnan: “Isul-ob ninyo ang Ginoong Jesu-Kristo.” Kini nagkahulogan nga angay nilang sundon pag-ayo ang mga lakang ni Jesus, nga sundogon siya pinaagi sa pagbutang nga una sa espirituwal inay sa unodnong intereses diha sa ilang mga kinabuhi, sa ingon, “wala . . . magaplano daan alang sa mga pangibog sa unod.”—Roma 13:14.
[Kahon/Hulagway sa panid 25]
Giingnan ni Pablo ang mga taga-Roma nga “pangomostaha ninyo ang usag usa pinaagi sa balaang halok.” Bisan pa niana, siya wala magtukod dinhi sa usa ka bag-ong Kristohanong batasan o relihiyosong rituwal. Sa adlaw ni Pablo, ang usa ka halok sa agtang, ngabil, o kamot kasagarang gihimo ingong ilhanan sa pagkomosta, pagbati, o pagtahod. Busa, si Pablo nagtumong lamang sa usa ka batasan nga kasagaran sa iyang adlaw.—Roma 16:16.