Magpadayon Kamo sa Pagpugas sa Binhi—Si Jehova ang Magapatubo Niana
SUMALA SA GIASOY NI FRED METCALFE
SA SINUGDAN sa 1948, samtang ako nagsangyaw sa balay-balay, giduaw ko ang usa ka gamayng uma sa gawas sa Cork sa habagatan sa Irlandia. Sa gisaysay ko ngadto sa mag-uuma kon kinsa ako, ang iyang nawong namula. Misilaob ang iyang kasuko, nga gisinggitan akog Komunista, ug midalagan aron mokuha sa iyang igkakahig. Sa walay langan, midalagan ako sa gawas sa tugkaran sa uma ug milukso sa pagsakay sa bisikleta nga gibilin nako sa daplin sa dalan. Titip kaayo ang bungtod, apan mitindak ako sa labing kusog nga akong maarangan, nga walay lingilingi, samtang gihanduraw nako ang mag-uuma nga naglabay sa iyang igkakahig kanako nga samag javelin.
Naanad na ako sa maong mga reaksiyon sa duha ka tuig sukad sa pag-abot nako sa Republika sa Irlandia gikan sa Inglaterra ingong espesyal payunir niadtong 1946. Ang gamayng grupo sa mga magsasangyaw sa Gingharian nga akong gikuyogan, nga mga 24 lang sa gidaghanon, nakasinati sa sunodsunod nga pagsupak ug panghimaraot. Apan masaligon ako nga sa kadugayan ipatungha sa espiritu ni Jehova ang mga bunga.—Galacia 6:8, 9.
Sa dili pa ako moasoy sa unsang paagi nahitabo kadto, hinunoa, pasugira akog diyutay bahin sa akong kinabuhi samtang bata pa ug sa pagbansay nga nakapaarang nako sa pag-antos sa maong masulayong mga kahimtang.
Maayong Panig-ingnan ug Pagbansay sa Ginikanan
Nakontak sa akong amahan ang kamatuoran sa sinugdan sa 1914. Samtang nagbiyahe pauli gikan sa usa ka bangga sa sakir sa Sheffield, Inglaterra, nagbasa siyag usa ka pulyeto sa Bibliya nga nagsaysay sa kahimtang sa mga patay. Nakaduaw na siyag daghang simbahan sa pagpangitag mga tubag sa iyang mga pangutana apan walay kalamposan. Ang iyang nabasa niadto sa maong pulyeto nakapahinam kaniya. Miorder siyag unom ka tomo sa Studies in the Scriptures nga gianunsiyo sa pulyeto, ug maikagon niyang gibasa kadto, kasagarang abot pa sa mga takna sa kaadlawon. Naila dayon ni Papa ang kamatuoran.
Sa wala madugay siya misugod sa pagpakig-uban sa lokal nga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova, usa ka pakig-uban nga milungtad ug kapig 40 anyos, nga sa kadaghanan niana siya nag-alagad nga nagdumalang magtatan-aw. Sa kalipay sa akong amahan, duha sa iyang mga igsoong lalaki ug tanang tulo niya ka igsoong babaye midawat sa kamatuoran. Usa sa iyang mga igsoong lalaki nagsangyaw ngadto sa usa ka batan-ong luyoluyo sa buhatan, ug siya ug ang iyang igsoong babaye nahimong dedikado, dinihogang mga Kristohanon. Ang akong amahan ug ang iyang igsoong lalaki naminyo niining duha ka batan-ong babaye.
Sa akong pamilya ako usa sa upat ka batang lalaki nga gipadako sa “pagmatuto ug panambag sa Ginoo.” (Efeso 6:4, King James Version) Ako nalipay nga ang akong mga ginikanan nagkugi gayod sa pagsilsil sa kamatuoran diha kanamo. Walay mga basahon niadto nga gilaraw ilabina sa pagtabang sa mga ginikanan sa pagtudlo sa mga anak sa mga kamatuoran sa Bibliya; apan kami may regular nga pagtuon sa Bibliya sa pamilya kaduha sa usa ka semana nga migamit sa librong The Harp of God, ingon man sa regular nga paghisgot sa teksto alang sa adlaw.—Deuteronomio 6:6, 7; 2 Timoteo 3:14, 15.
Ang akong inahan ug amahan usa usab ka talagsaong panig-ingnan sa ilang pag-apresyar sa mga tigom ug sa ilang kadasig alang sa ministeryo. Gawas pa sa iyang maayong espirituwal nga mga hiyas, ang akong amahan siawan usab kaayo, nga iyang gipasa ngadto sa iyang mga anak. Maayog mga resulta ang paghago sa akong mga ginikanan. Kaming tanang upat nila ka anak lalaki, nga karon anaa sa panuigong 60, malipayon gihapong nagaalagad kang Jehova.
Pagsulod sa Payunir nga Pag-alagad
Niadtong Abril 1939, sa 16 anyos, natapos ko ang pag-eskuyla ug nahimong usa ka regular payunir. Ang akong amahan mikuyog kanako sa payunir nga pag-alagad ug mihatag kanakog primera-klaseng pagbansay. Nga mibiyahe pinaagi sa bisikleta, gikobrehan namo sa bug-os ang tanang teritoryo sulod sa 11 kilometros nga distansiya gikan sa among balay. Kada adlaw kaming duha magdalag 50 ka pulyeto, ug kami dili mamauli hangtod nga among mapahamutang kana.
Duha ka tuig sa ulahi nakapribilehiyo ako sa pagkaapil sa unang mga espesyal payunir nga natudlo sa Britanya. Makapalipay ang pagdawat niadtong panalangina, apan makapaguol ang pagbiya sa makalipayng kasegurohan sa usa ka teokratikanhong panimalay. Sa nahaigong panahon ug sa tabang ni Jehova, ako nakapasibo.
Ang akong payunir nga pag-alagad nabalda sulod sa Gubat sa Kalibotan II sa dihang, uban sa ubang batan-ong mga Saksi, ako gipriso tungod sa isyu sa neyutralidad. Sa Durham nga Prisohan, ako giklasipikar nga YP (Young Prisoner o Batan-ong Priso). Kadto nagkahulogan nga magsul-ob akog purol—sa tino usa ka kakulian sa panahong tugnaw. Handurawa lamang nga si Wilf Gooch (karon koordinator sa Komite sa Sanga sa Britanya), Peter Ellis (usa ka membro sa Komite sa Sanga sa Britanya), Fred Adams, ug ako—ang tanan mga tag-sayes piye sa gitas-on—nga nagtindog nga magkauban ug nagsul-ob ug purol samag mga batang elementarya!
Asaynment—Irlandia
Sa nakagula ako sa prisohan, mipayunir ako sa lainlaing mga bahin sa Inglaterra sa tulo ka tuig. Dayon nadawat nako ang usa ka asaynment nga mahimong usa ka pagsulay ug makapatagbaw kaayo—ang Republika sa Irlandia. Ang ako lang nasayran bahin sa habagatang Irlandiya mao nga halos ang tanan didto maoy Romano Katoliko. Apan wala ko tagda ang negatibong mga komento nga gipahayag sa pipila ug wala ako magpanuko sa pagdawat sa asaynment. Kadto panahon sa pagpauswag sa matuod nga pagsimba, ug ako nakapaneguro nga si Jehova, pinaagi sa iyang balaang espiritu, magtabang nako.
Ang kadaghanan sa mga Saksi sa Republika sa Irlandia maoy diha sa kaulohan, ang Dublin, uban sa usa ra o duha nga nakatag sa laing dapit. Busa, ang kadaghanang tawo wala pa sukad makakitag usa sa mga Saksi ni Jehova. Uban sa tulo pa ka espesyal payunir, ako misugod sa trabaho sa siyudad sa Cork. Dili sayon ang pagpangitag mapatalinghogong igdulongog. Sa ilang Misa, ang mga pari kanunayng nagpasidaan batok kanamo, nga nagtawag kanamong “Komunistang mga demonyo.” Ang mga mantalaan usab nagpasidaan batok sa among mga kalihokan.
Usa ka adlaw ako gialotan sa usa ka barbero nga migamit sa usa ka tanos (makahiwag tunlan) nga labaha. Samtang nag-estoryahay, siya nangutana kon unsay gibuhat nako sa Cork. Sa gitug-anan ko siya, misilaob ang iyang kasuko ug gipanghimaraot ako. Ang iyang kamot nangurog sa kasuko, ug may panan-awon ako nga mogawas sa barberiya nga giilok ko ang akong ulo! Pagkamakahupay ang paggawas sa iyang barberiya nga walay kulang!
Panggubot sa Panon
May panahong giatubang gayod namo ang panggubot sa panon. Pananglitan, usa ka adlaw sa Marso 1948, kami napuliki sa balay-balay nga pagsangyaw sa dihang giatake sa usa ka magubotong panon ang akong kauban, si Fred Chaffin. Kay gigukod sa panon, si Fred midalagan paingon sa usa ka terminal sa bus ug nangayog tabang sa tsuper sa bus ug konduktor. Hinunoa, sila miapil sa pag-atake. Si Fred midalagan sa unahan sa dalan ug nakahimo sa pagtago sa luyo sa taas nga paril nga nag-ulot sa balay sa pari.
Kasamtangan, ako nagkuha niadto sa akong bisikleta. Aron makabalik sa sentro sa siyudad, gisubay ko ang dalan sa daplin, apan sa paggawas nako sa dakong dalan, ang magubotong panon naghulat. Giagaw sa duha ka lalaki ang akong maletin ug giitsa ang mga unod niana. Dayon misugod sila sa pagsuntok ug pagpatid kanako. Sa kalit mitungha ang usa ka tawo. Siya usa ka polis nga wala mag-uniporme, ug gipahunong niya ang atake, nga gidala ako ug ang mga miatake ngadto sa estasyon sa polisiya.
Ang maong pag-atake mihatag ug pasikaranan sa ‘pagpanalipod ug pagtukod sa legal sa maayong balita.’ (Filipos 1:7) Sa nakaabot sa korte ang kaso, ang polis nga nagluwas kanako, nga Romano Katoliko mismo, mihatag ug ebidensiya, ug unom ka tawo ang nahukmang sad-an sa pangatake. Gipakita sa kaso nga kami may katungod sa pagduaw sa pultahan ngadto sa pultahan ug nagsilbing pugong sa uban nga basin maghunahuna sa paggamit sa kabangisan.
Sa sinugdan giisip nga peligroso kaayo ang pagpadalag mga sister ingong mga payunir ngadto sa mga dapit nga sama sa Cork. Bisan pa niana, kasagarang mopatim-aw nga mas maayo nga mga sister ang moduaw sa interesadong mga babaye. Busa, una pa sa maong pag-atake, gitudlo sa Sosyedad ang duha ka buotang payunir nga sister sa Cork. Ang usa, si Evelyn MacFarlane, sa ulahi nahimong misyonaryo ug nakahimog maayo kaayong trabaho sa Chile. Ang lain, si Caroline Francis, nga nagbaligya sa iyang balay sa London aron makapayunir sa Irlandia, nahimong akong asawa.
Mga Binhi sa Kamatuoran Nanurok
Sayon kaayo ang paghunahuna nga giusikan namo ang among panahon sa pagpugas sa mga binhi sa kamatuoran sa Gingharian ubos nianang mga kahimtanga. Apan, ang pagkakita nga ang kamatuoran miturok dinhi ug didto naglig-on sa among pagsalig sa gahom ni Jehova sa pagpatubo. Pananglitan, ang Sosyedad kas-a nagpadala sa ngalan ug direksiyon sa usa ka lalaki nga misulat nga naghangyog kopya sa librong Pasagdi nga ang Diyos Makitang Maminatud-on. Ang direksiyon maoy sa Fermoy, usa ka gamayng lungsod nga 35 kilometros gikan sa siyudad sa Cork. Busa ako milakaw nga nagbisikleta usa ka buntag sa Dominggo sa pagpangita sa maong tawo.
Sa akong pag-abot sa Fermoy, nangutana ako sa usa ka tawo alang sa mga
direksiyon. “Oy,” siya miingon, “kana maoy 14 kilometros pa ubay sa dalan.” Ako milakaw na usab ug sa kataposan nakaabot sa usa ka uma ubay sa usa ka dalan sa banika. Ang batan-ong lalaki nga nag-order sa libro nagbarog sa ganghaan sa uma. Sa dihang ako nagpailaila, siya miingon: “Kanang libroha tumbas sa timbang niini sa bulawan!” Nagkaestoryahay kamig maayo, ug wala nako himatikdi ang 50 kilometros nga pagbisikleta sa pagpauli. Bisan karon, kapig 40 anyos sa ulahi, malipay kaayo ako inigkahibalag nako nianang “batan-ong” lalaki, si Charles Rinn, matag tuig sa mga kombensiyon. Karong adlawa, adunay napulo ka kongregasyon sa dapit sa Cork.
Sa katuigang 1950, si Caroline ug ako nagsabwag sa mga binhi sa kamatuoran sa interyor sa Irlandia. Ang pagdasig sa paglahutay miabot niadtong 1951 sa dihang ang mga tawong maaghop sama ni “Lola” Hamilton ug ang iyang umagad-babaye misanong dayon. Si “Lola” Hamilton nahimong unang bawtismadong magmamantala sa County Longford.—1 Tesalonica 2:13.
Problema ang puy-anan. Sa dihang pit-oson ang mga tag-iyag balay, hangyoon nila kami sa pagpahawa. Busa, kay nawad-ag tulo ka lainlaing mga sak-anan nga sunod kaayo, mipalit kamig usa ka tolda, hanig sa yuta, ug mga katulganan ug nagdaladala niana diha sa Y-model Ford. Patindogon namo ang tolda sa bisan diin nga makahimo kami sa pagkatapos sa pagsangyaw sa matag adlaw. Sa ulahi, nabatonan namo ang 4 metros nga treyler. Kadto gamay kaayo, nga may pila ka modernong kasangkapan—kinahanglang mobaktas kamig tunga sa kilometros alang sa tubig nga ilimnon—ug walay insulasyon, apan alang kanamo kadto maluho na. Ang akong pagkasiawan gitigi usa ka adlaw sa dihang nadalin-as ako sa basang ugat sa kahoy ug nahulog paatras ngadto sa taas, hiktin, apan dili kaayo lalom nga atabay. Bisan pa niana, gipapuyo namo ang magtatan-aw sa sirkito ug iyang asawa niadtong maong treyler sa mibisita sila kanamo.
May panahong ang maayog-kasingkasing nga mga tawo nagpakitag wala-dahoma nga kalulot. Pananglitan, kami nangadto sa Sligo sa kasadpan sa Irlandia niadtong 1958, walo ka tuig tapos ang laing magtiayong payunir gipapahawa sa lungsod. Miampo kami alang sa tabang ni Jehova aron makakitag dapit alang sa treyler, ug tapos sa daghang oras sa pagpangita, nakadangat kami sa usa ka dako, wala-magamit nga kubkoban ug bato. Ang usa ka tawong nagbantay sa mga baka sa ubos sa dalan nagsulti kanamong gipanag-iya sa iyang pamilya ang kubkoban sa bato. “Magamit ba namo kini?” nangutana kami, nga nagsulti kaniya nga kami mga ahente sa usa ka sosyedad sa Bibliya. Miingon siya nga mahimo ra.
Sa wala madugay siya nangutana: “Unsang Sosyedara sa Bibliya kamo nahisakop? Kadto usa ka gutlo sa kakulba. Giingnan namo siya nga kami mga Saksi ni Jehova. Sa dako kaayo namong kahupayan, siya nagpabiling mahigalaon. Pila ka semana sa ulahi, gitunolan niya kami sa usa ka resibo alang sa usa ka tuig nga pag-abang sa puwesto. “Wala kami magkinahanglag kuwarta,” matud niya. “Apan nasayod kami sa pagsupak nga inyong giatubang, busa kon may mangutana sa inyong katungod nga maanaa niining puwestoha, anaa ang inyong ebidensiya.”
Samtang didto sa Sligo, nakabati kami sa usa ka lalaki, nga iladong tag-iyag tindahan ug magdudulag sakir, nga nagpakitag diyutayng interes samtang ang naunang mga payunir didto pa sa lungsod. Ugaling, siya walay kontak sulod sa walo ka tuig mao nga kami nahibulong kon unsa ang iyang kahimtang sa maong panahon. Ang masadyaong pahiyom diha sa nawong ni Mattie Burn sa gipailaila ko ang akong kaugalingon mihatag sa tubag. Wala mamatay ang mga binhi sa kamatuoran nga gitanom katuigang miagi. Siya membro gihapon sa aktibong gamayng kongregasyon sa Sligo.
Nabalhing mga Tinamdan
Usa ka dapit nga misuma sa masupakong tinamdan sa daghan kanamo mao ang lungsod sa Athlone. Sa dihang ang mabug-osong pagsangyaw gisugdan didto sa katuigang 1950, gihikay sa pari nga ang tanang nagpuyo sa usa ka bahin sa lungsod mopirma sa usa ka petisyon nga magaingon nga dili nila gustong ang mga Saksi ni Jehova moanha sa ilang mga pultahan. Gipadala nila kadto sa gobyerno, nga naghimo sa buluhaton sa Athlone nga lisod kaayo sulod sa pila ka tuig. Kas-a ang usa ka grupo sa mga batan-on nakaila kanako nga Saksi ug misugod sa paglabay ug mga bato. Sa nagpahimutang ako atubangan sa usa ka eskaparate sa tindahan, gipasulod ako sa tag-iya sa tindahan—nga labaw sa pagpanalipod sa iyang eskaparate inay sa pagpanalipod kanako—ug gipagawas ako sa gawasanan sa luyo.
Bisan pa niana, karong bag-o, sa Agosto 1989, sa gidumala ko ang usa ka serbisyo sa paglubong sa Athlone alang sa usa ka matinumanong igsoong lalaki, ako nahibulong gayod kon giunsa ni Jehova pagpatubo ang mga binhi. Gawas pa sa mga membro sa kongregasyon, mga 50 ka lokal nga tawo namating matinahoron sa serbisyo sa paglubong diha sa nindot nga Kingdom Hall nga gitukod sa mga igsoon.
Espesyal nga Pagbansay sa Tunghaang Gilead
Niadtong 1961, ako gidapit sa usa ka napulo-ka-bulang kurso sa Watchtower Bible School of Gilead. Ang maong espesyal nga kurso maoy alang lamang sa mga igsoong lalaki, busa si Caroline ug ako kinahanglang mainampoong mamalandong sa imbitasyon. Kami wala magkabulag sulod sa 12 anyos. Dugang pa, sanglit ang akong asawa may dakong tinguha usab nga makatambong sa Tunghaang Gilead ug mahimong misyonaryo, siya nahiubos kaayo nga wala madapit. Apan, kay hamilig kaisipan, iyang gibutang pag-una ang intereses sa Gingharian ug misugot nga ako moadto. Ang kurso maoy kahibulongang pribilehiyo. Apan makalipay ang pagkauli sa balay ug malangkit sa buluhaton diha sa sangang-buhatan sa Sosyedad, nga naghatag pagdasig sa 200 o kapin pang Saksi nga nagtanom ug nagbisibis sa Irlandia sa sinugdanan sa katuigang 1960.
Pila ka tuig sa ulahi, niadtong 1979, si Caroline nakaadto sa hedkuwarter sa kalibotan sa mga Saksi ni Jehova sa New York sa gidapit ako alang sa usa ka espesyal nga kurso sa Gilead alang sa mga membro sa Komite sa Sanga. Kadto ang dakong punto sa misangpot nga maoy kataposang bahin sa iyang kinabuhi. Duha ka tuig sa ulahi siya namatay. Sa tanang 32 ka tuig nga kami nagkauban sa pag-alagad sa bug-os-panahong pag-alagad, si Caroline wala gayod mawad-i sa iyang kadasig alang sa pag-alagad kang Jehova ni sa iyang pagsalig nga siya maoy magpatubo sa mga butang.
Gimingaw kaayo ako kaniya. Usa ka butang nga nakatabang nako sa pag-antos mao ang usa ka artikulo diha sa usa ka Pagmata! nga magasin niadtong panahona, nga nag-ulohang “Pagkat-on sa Pagkinabuhi nga Wala ang Imong Minahal.” (Hulyo 8, 1981) Ang mga luha manglugmaw sa akong mga mata inigkahunahuna nako sa akong namatayng kapikas sa kinabuhi, apan gibuhat ko ang gisugyot sa maong artikulo ug nagpabiling puliki sa pag-alagad kang Jehova.
Nagpadayon ang mga Panalangin ni Jehova
Usa ka tuig una niadto, sa Abril 1980, ako presente dihang si Brader Lyman Swingle sa Nagmandong Lawas nagpahinungod sa usa ka bag-ong tinukod sa sangang buhatan sa Dublin. Pagkamakalipay ang pagkakitag 1,854 ka magmamantala diha sa kanataran, nga sa maong panahon naglakip usab sa Amihanang Irlandia! Ug karon, napulo ka tuig sa ulahi, ang Yearbook nagtaho sa kinatas-ang ihap nga 3,451 alang sa 1990!
Kasamtangan ako may nadugang nga panalangin. Samtang nag-alagad ingong instruktor sa Tunghaan sa Ministeryo sa Gingharian, akong nahibalag si Evelyn Halford, usa ka madanihon ug madasigong igsoong babaye nga mibalhin sa Irlandia sa pag-alagad diin dako ang panginahanglan. Kami naminyo niadtong 1986, ug siya nahimong usa ka dakong tigpaluyo kanako sa tanan kong teokratikanhong buluhaton.
Sa akong 51 ka tuig sa bug-os-panahong pag-alagad sukad sa pagbiya sa eskuylahan, 44 ang nagugol sa Irlandia. Makalipay ang pagkakita sa daghan nga akong natabangan nga nagaalagad gihapon kang Jehova, nga ang pipila ingong mga ansiano ug ministeryal nga mga alagad. Ako makaingon nga walay pagpanuko nga usa sa labing dagkong mga kalipay nga mahimong maangkon ni bisan kinsa mao ang pagtabang sa laing tawo sa pagsubay sa dalan sa kinabuhi.
Makapalig-on sa pagtuo ang pagkakita nga ang matuod nga pagsimba milambo sa sunodsunod nga dapit sa Irlandia, bisan pa sa kusog nga pagsupak. Karon, mga 3,500 ka magmamatala nagapakig-uban sa kapig 90 ka kongregasyon sa tibuok nga nasod. Sa pagkamatuod, walay kinutoban ang mahimo ni Jehova. Iyang patuboon ang mga butang kon kita makugihong magtanom ug magbisbis. (1 Corinto 3:6, 7) Nasayod ako nga kini matuod. Ako nakakita nga kini nahitabo sa Irlandia.