Pagpugong sa Kaugalingon—Nganong Hinungdanon Kaayo?

“Himoa ninyo ang tanang paningkamot, aron nga sa inyong pagtuo ipuno ninyo ang maligdong nga batasan, ug sa maligdong nga batasan ipuno ang kahibalo, ug sa inyong kahibalo ipuno ang pagpugong sa kaugalingon.”​—2 PEDRO 1:5, 6.

 1. Unsang talagsaong pasundayag sa pisikal nga pagpugong sa kaugalingon ang nahitabo sa ika-19ng siglo?

SA WALAY duhaduha, ang usa sa labing katingalahang mga pasundayag sa pagpugong sa kaugalingon mao kanang gipakita ni Charles Blondin sa ulahing katunga sa ika-19ng siglo. Sumala pa sa usa ka taho, daghang higayong iyang gitabok ang Niagara Falls, una sa 1859, nga naglatay sa pisi nga 340 ka metros ang gitas-on ug 50 metros ang gihabugon sa ibabaw sa tubig. Tapos niadto, sa matag higayong himoon niya kadto nagpakita siyag nagkalainlaing pasundayag sa iyang abilidad: tinabonan ang mga mata, diha sa sulod sa sako, nagtulod ug karetilya, nagkarang, ug nagbaba ug tawo. Sa laing okasyon, misirko siya sa karang diha sa pisi nga giunat nga 52 metros ibabaw sa yuta. Aron makapabiling timbang dakong pagpugong sa kaugalingon ang gikinahanglan. Baylo sa iyang mga kasakit, naani ni Blondin ang kadungganan ug bahandi.

 2. Unsang ubang mga porma sa kalihokan ang nagkinahanglag pagpugong sa lawas?

² Kon may makasundog man sa maong mga kalaki, ang pagkahinungdanon sa pagkontrolar sa lawas sa paggamit sa propesyonal nga mga kalaki o sa mga dula dayag kanatong tanan. Pananglitan, dihang nagbatbat sa kahanas sa iladong pianista nga namatay na nga si Vladimir Horowitz, ang usa ka musikero miingon: “Para nako ang labing katingalahan mao ang bug-os nga pagkontrolar . . . , ang dili-katuohang kusog nga gigamit.” Lain nagtaho bahin sa kang Horowitz nga “walo ka dekadang abtik kaayong mga tudlo nga hilabihan ka kontrolado.”

 3. (a) Unsa ang labing malisod nga porma sa pagpugong, ug sa unsang paagi kini gihubit? (b) Unsay kahulogan sa Gregong pulong nga gihubad “pagpugong sa kaugalingon” diha sa Bibliya?

³ Nagkinahanglan ug dakong paningkamot aron mahanas ang maong mga abilidad. Apan, ang labi pang hinungdanon ug mahagiton mao ang pagpugong sa kaugalingon. Kini gihubit ingon nga “pagpugong batok sa kaugalingong mga reaksiyon, mga emosyon, o mga pangibog.” Diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan, ang pulong nga gihubad “pagpugong sa kaugalingon” sa 2 Pedro 1:6 ug sa lain pa, gibatbat ingon nga “ang hiyas sa usa nga nakabuntog sa iyang mga pangibog ug mga kailibgon, ilabina sa iyang lawasnong mga gana.” Ang indibiduwal nga pagpugong sa kaugalingon gitawag nga “ang kinatas-an sa tawhanong kalamposan.”

Kon Nganong Hinungdanon Kaayo ang Pagpugong sa Kaugalingon

 4. Ang kakulang sa pagpugong sa kaugalingon nakaani ug unsang daotang mga bunga?

⁴ Pagkagrabe ang naani tungod sa kakulang sa pagpugong sa kaugalingon! Daghang kagubot sa kalibotan karong adlawa gipahinabo ilabina sa kakulang sa pagpugong sa kaugalingon. Tinuod, kita ania na sa “kataposang mga adlaw,” sa dihang ang ‘kritikal nga mga panahon nga lisod sagubangon miabot na.’ Ang mga tawo kasagaran “walay pagpugong sa kaugalingon” tungod sa kadalo, nga ang usa ka porma niini mao ang pagkahimong “mga mahigugmaon sa kalingawan inay mga mahigugmaon sa Diyos.” (2 Timoteo 3:1-5) Kining makasubong mga kamatuoran nadayag kaayo kanato tungod sa pagpalagpot sa kapin sa 40,000 ka nakasalang indibiduwal gikan sa Kristohanong kongregasyon sulod sa miaging tuig sa pag-alagad, ang kadaghanan tungod sa daotan kaayo nga paggawi. Ngadto niini ikadugang ang daghan pang gibadlong, kadaghanan tungod sa seksuwal nga imoralidad apan ang tanan tungod sa kapakyasan sa pagpugong sa kaugalingon. Makasubo mao usab ang kamatuoran nga ang ubang dugay nang mga ansiano nawad-an sa ilang mga pribilehiyo ingong mga magtatan-aw alang sa mao gihapong katarongan.

 5. Sa unsang paagi ikailustrar ang pagkahinungdanon sa pagpugong sa kaugalingon?

⁵ Ang bili sa pagpugong sa kaugalingon mahimong ikailustrar sa usa ka awto. Kini adunay upat ka ligid nga makapadagan niini, usa ka kusgang makina nga makapatuyok sa mga ligid nga kusog kaayo, ug mga preno nga makapahunong niana. Apan, mosangpot ang kalamidad gawas kon may mohukom diha sa lingkoranan sa drayber kon asa paingon ang maong mga ligid, kon unsa ka tulin ang pagpadagan niini, ug kon kanus-a kini mohunong, pinaagi sa kontroladong paggamit sa manibela, sa akselerador, ug sa mga preno.

 6. (a) Unsang sukdanan bahin sa gugma nga mahimong ikapadapat sa pagpugong sa kaugalingon? (b) Unsang tambag ang atong ibutang sa hunahuna?

⁶ Hinungdanon kaayo ang bili sa pagpugong sa kaugalingon. Ang gipamulong ni apostol Pablo diha sa 1 Corinto 13:1-3 mahitungod sa bili sa gugma ikaingon usab bahin sa pagpugong sa kaugalingon. Bisan unsa pa kita ka larinong mamumulong, bisan unsa pa ka daghang kahibalo ug pagtuo ang atong nabatonan pinaagi sa maayong mga batasan sa pagtuon, bisan unsa pang mga buhat nga atong buhaton nga makaayo sa uban, gawas kon kita magpugong sa kaugalingon, kawang lamang kining tanan. Kinahanglang atong ibutang sa hunahuna ang mga pulong ni Pablo: “Wala ba kamo masayod nga sa lumba ang tanan modagan, apan usa lamang ang makadawat sa ganti? Busa paningkamot kamo ug dagan aron inyong madawat kini. Dugang pa, ang tanan nga nagaapil sa bangga nagabatasan sa pagpugong sa iyang kaugalingon labot sa tanang mga butang.” (1 Corinto 9:24, 25) Makatabang kanato sa pagpugong sa kaugalingon diha sa tanang mga butang mao ang pasidaan ni Pablo diha sa 1 Corinto 10:12: “Ang naghunahuna nga siya lig-on na magbantay nga dili siya mapukan.”

Mga Panig-ingnang Pasidaan

 7. (a) Sa unsang paagi ang kakulang sa pagpugong sa kaugalingon nagbitad sa tawhanong rasa sa pagkahulog? (b) Unsa ang ubang unang mga panig-ingnan sa kakulang sa pagpugong sa kaugalingon ang gihatag kanato sa Kasulatan?

⁷ Pinaagi sa pagtugot sa emosyon inay ang katarongan nga maoy momando sa iyang mga aksiyon, napakyas si Adan sa pagpugong sa iyang kaugalingon. Ingong resulta, “ang sala misulod sa kalibotan ug ang kamatayon misulod pinaagi sa sala.” (Roma 5:12) Ang unang pagpatay maoy tungod usab sa kakulang sa pagpugong sa kaugalingon, kay gipasidan-an ni Jehova nga Diyos si Cain: ‘Nganong nanginit ka man sa kasuko ug nganong nagmug-ot man ang imong panagway? Ang sala nag-atang sa ganghaan, ug mabuntog ba kaha nimo kini?’ Kay wala man mabuntog ni Cain ang sala, iyang gipatay ang iyang igsoong si Abel. (Genesis 4:6-12) Ang asawa ni Lot napakyas usab sa pagpugong sa iyang kaugalingon. Dili gayod siya makapugong sa tintasyon sa paglingi. Unsay nawala kaniya tungod sa iyang kakulang sa pagpugong sa kaugalingon? Aw, ang iyang kinabuhi mismo!​—Genesis 19:17, 26.

 8. Ang mga eksperyensiya sa unsang tulo ka tawo sa karaan ang nahimong mga pasidaan alang kanato kon bahin sa panginahanglan sa pagpugong sa kaugalingon?

⁸ Ang kamagulangang anak ni Jacob, si Ruben, nawad-an sa katungod sa pagkapanganay tungod sa iyang kakulang sa pagpugong sa kaugalingon. Iyang gipasipalahan ang higdaanan sa iyang amahan tungod sa iyang pagpakigsekso sa usa sa mga puyopuyo ni Jacob. (Genesis 35:22; 49:3, 4; 1 Cronicas 5:1) Tungod kay wala makapugong si Moises sa iyang kasuko tungod sa pagsulay sa mga Israelinhon kaniya pinaagi sa ilang mga pagbagulbol, pagreklamo, ug rebelyon, siya gihikawan sa gipangandoy kaayong pribilehiyo sa pagsulod sa Yutang Saad. (Numeros 20:1-13; Deuteronomio 32:50-52) Bisan ang matinumanong Haring David, ‘usa ka tawo nga kahimut-anan sa kasingkasing sa Diyos,’ nakaagom ug dako kaayong suliran tungod sa iyang kakulang sa pagpugong sa kaugalingon sa usa ka higayon. (1 Samuel 13:14; 2 Samuel 12:7-14) Kining tanang mga panig-ingnan nagahatag kanato ug maayong mga pasidaan nga kita kinahanglang magpugong sa kaugalingon.

Kon Unsay Angay Natong Pungan

 9. Unsa ang pila ka kasulatan nga nagpasiugda sa pagkahinungdanon sa pagpugong sa kaugalingon?

⁹ Una sa tanan, nalangkit sa pagpugong sa kaugalingon ang atong mga hunahuna ug mga emosyon. Kini kasagarang hisgotan diha sa Kasulatan pinaagi sa mahulagwayong paggamit sa mga pulong sama sa “kasingkasing” ug “mga bato.” Ang atong itugot nga maoy palandongon sa atong mga hunahuna mahimong makatabang o makapugong kanato sa atong mga paningkamot sa pagpahimuot kang Jehova. Gikinahanglan ang pagpugong sa kaugalingon aron atong masunod ang tambag sa Kasulatan nga makita diha sa Filipos 4:8, sa pagpadayon sa pagpalandong sa mga butang nga tinuod, maputli, ug maligdong. Ang salmistang David mipahayag ug samang mga pagbati diha sa pag-ampo nga nagaingon: “Itugot nga ang . . . pagpalandong sa akong kasingkasing mahimong kahimut-anan sa imong mga mata, Oh Jehova ang akong Bato ug ang akong Manunubos.” (Salmo 19:14) Ang ikanapulo ka sugo​—dili kaibgan ang bisan unsang butang nga iya sa isigkatawo​—nagkinahanglag pagpugong sa hunahuna sa usa. (Exodo 20:17) Gipasiugda ni Jesus ang kaugdang sa pagpugong sa atong mga hunahuna ug mga emosyon sa dihang siya miingon: “Ang bisan kinsa nga padayong magatan-awg babaye uban sa kaibog sa hunahuna nakapanapaw na kaniya sa iyang kasingkasing.”​—Mateo 5:28.

10. Unsang mga teksto sa Bibliya ang nagpasiugda sa pagkahinungdanon sa pagpugong sa atong sinultihan?

¹⁰ Nalangkit usab sa pagpugong sa kaugalingon ang atong mga pulong, ang atong sinultihan. Daghan kaayong kasulatan nga nagtambag kanato sa pagpugong sa atong mga dila. Pananglitan: “Ang matuod nga Diyos anaa sa langit ug ikaw ania sa yuta. Busa ayaw pagpatuyang ug sulti.” (Ecclesiastes 5:2) “Diha sa daghang mga pulong ang kalapasan dili malikayan, apan siya nga nagapugong sa iyang dila nagalihok nga maalamon.” (Proverbio 10:19) “Ayaw itugot nga manggula sa inyong baba ang mangil-ad nga mga pulong, kondili kadto lamang makapalig-on sa uban ug angay sa higayon . . . Wagtanga ninyo ang tanang . . . siningkahay ug ang tanang pagpanghimaraot.” Ug si Pablo mipadayon sa paghatag ug tambag sa pagsalikway sa tanang sulting binuang ug mahilas nga panistis.​—Efeso 4:29, 31; 5:3, 4.

11. Sa unsang paagi nakiglabot si Santiago sa suliran sa pagpugong sa dila?

¹¹ Si Santiago, ang igsoon sa inahan ni Jesus, nagtunglo sa walay-pugong nga sinultihan ug nagpakita kon unsa ka lisod ang pagkontrolar sa dila. Siya miingon: “Ang dila gamay ra nga bahin sa lawas apan makapanghambog kini ug dagkong mga butang. Tan-awa! Pagkadakong lasang ang masunog sa usa ka gamayng kalayo! Aw, ang dila usab usa ka kalayo. Sa mga bahin sa atong lawas, ang dila maoy usa ka daotan nga kalibotan nga nagahugaw sa tibuok lawas ug nagapasilaob sa ligid sa kinaiyanhong kinabuhi sa kalayo ug giduslitan sa kalayo sa Gehenna. Ang tanang matang sa mga ihalas nga mananap ug mga langgam ug mga mananap nga nagakamang ug mga isda ginapaaghop ug paaghopon sa tawo. Apan, walay tawo ang arang makapaaghop sa dila. Usa kini ka daotan nga nagahigwaos, puno sa hilo nga makamatay. Pinaagi sa dila atong gidayeg si Jehova, ang Amahan, ug pinaagi niini gitunglo nato ang mga tawo nga gihimo ‘sama sa dagway sa Diyos.’ Gikan sa mao ra nga baba nagagula ang pagdayeg ug pagtunglo. Mga igsoon ko, dili matarong nga magpadayon kining mga butanga.”​—Santiago 3:5-10.

12, 13. Unsa ang pila ka teksto nga nagpakita sa pagkahinungdanon sa pagpugong sa atong mga aksiyon ug paggawi?

¹² Siyempre, nalangkit ang pagpugong sa atong kaugalingon ang atong mga aksiyon. Ang usa ka dapit nga dako ang panginahanglag pagpugong sa kaugalingon mao ang atong mga relasyon sa kaatbang nga sekso. Ang mga Kristohanon gisugo: “Pahilayo gikan sa seksuwal nga imoralidad.” (1 Corinto 6:18, New International Version) Ang mga bana gitambagan sa paglimiti sa ilang interes sa sekso diha sa ilang kaugalingong mga asawa, sa lakbit gisultihan: “Imna ang tubig gikan sa kaugalingon mong sudlanan, ug ang mga tinulo gikan sa kaugalingon mong atabay.” (Proverbio 5:15-20) Kita yanong gisultihan nga ang “Diyos magahukom sa mga makihilawason ug mga mananapaw.” (Hebreohanon 13:4) Ang pagpugong sa kaugalingon ilabinang kinahanglan sa mga tawo nga nagapaugmad sa gasa sa pagkadili-minyo.​—Mateo 19:11, 12; 1 Corinto 7:37.

¹³ Gisumaryo ni Jesus ang bug-os nga butang labot sa atong mga aksiyon ngadto sa isigkatawo sa dihang mihatag siya nianang gitawag sa kadaghanan nga “Bulawanong Lagda,” nga nagaingon: “Busa, sa tanang butang nga buot nimo nga maoy buhaton sa mga tawo diha kanimo, mao usay buhata diha kanila; kay kini mao ang Kasugoan ug ang mga Propeta.” (Mateo 7:12) Matuod, nagkinahanglag pagpugong sa kaugalingon sa dili pagtugot sa atong hakog nga mga kiling o gawasnong mga kalisod o mga tintasyon nga mopahimo kanato sa pagtagad sa uban nga lahi gikan sa paagi nga buot nato nga maoy ilang itagad kanato.

14. Unsang tambag ang gihatag sa Pulong sa Diyos mahitungod sa pagkaon ug ilimnon?

¹⁴ Unya anaa pa ang bahin sa pagpugong sa kaugalingon mahitungod sa pagkaon ug ilimnon. Ang pulong sa Diyos nagtambag: “Ayaw pagpakig-uban sa mga tawong hilabihang makainom ug bino, taliwala sa mga ulitan nga kumakaon sa unod.” (Proverbio 23:20) Ilabina mahitungod sa atong adlaw, si Jesus nagpasidaan: “Magbantay kamo aron ang inyong mga kasingkasing dili mabug-atan sa pagpatuyang ug sobrang pag-inom ug mga kalabaka sa kinabuhi, ug sa kalit kanang adlawa moabot kaninyo sama sa lit-ag.” (Lucas 21:34, 35) Oo, nalangkit sa pagpugong sa kaugalingon ang atong mga hunahuna ug ang atong mga pagbati, ug maingon man ang atong mga pulong ug ang atong mga aksiyon.

Kon Nganong Usa ka Hagit ang Pagpugong sa Kaugalingon

15. Sa unsang paagi gipakita sa Kasulatan ang kamatuoran sa pagbatok ni Satanas sa pagpugong sa kaugalingon sa mga Kristohanon?

¹⁵ Ang pagpugong sa kaugalingon dili sayon nga moabot tungod kay, sama sa nahibaloan sa tanang mga Kristohanon, kita adunay tulo ka gamhanang mga puwersa batok sa atong pagpugong sa kaugalingon. Una, anaa si Satanas ug ang iyang mga demonyo. Klarong gipatin-aw sa Kasulatan nga sila naglungtad. Busa, atong mabasa nga si “Satanas misulod ngadto” kang Judas sa wala pa siya mogawas aron sa pagbudhi kang Jesus. (Juan 13:27) Si apostol Pedro nangutana kang Ananias: “Nganong nagpadaog ka man ni Satanas sa imong pagbakak sa balaang espiritu?” (Buhat 5:3) Labing haom, si Pedro usab mipasidaan: “Magmalinawon kamo sa hunahuna, magtukaw kamo. Ang inyong kaaway, ang Yawa, naglibotlibot sama sa usa ka liyon nga nagangulob, nga nangitag iyang matukob.”​—1 Pedro 5:8.

16. Nganong magpugong sa kaugalingon ang mga Kristohanon labot niining kalibotana?

¹⁶ Sa ilang mga paningkamot sa pagpasundayag sa pagpugong sa kaugalingon, ang mga Kristohanon kinahanglang makig-away usab niining kalibotana nga nailalom “sa gahom sa usa nga daotan,” si Satanas nga Yawa. Mahitungod niana, si apostol Juan misulat: “Ayaw ninyog higugmaa ang kalibotan ni ang mga butang nga anaa sa kalibotan. Kon adunay nahigugma sa kalibotan, ang gugma sa Amahan wala diha kaniya; kay ang tanan nga anaa sa kalibotan​—ang pangibog sa unod ug ang pangibog sa mga mata ug ang mapagawalong pasundayag sa mga pangabuhian sa usa​—wala magagikan sa Amahan, kondili nagagikan sa kalibotan. Ug ang kalibotan mahanaw ug ang mga pangibog niini, apan ang nagabuhat sa kabubut-on sa Diyos magpabilin sa walay kataposan.” Gawas kon magpugong kita sa atong kaugalingon ug kusganong suklan ang kiling sa paghigugma sa kalibotan, kita madaog sa impluwensiya niini, sama sa nahitabo ni Demas nga kaubang magbubuhat niadto ni Pablo.​—1 Juan 2:15-17; 5:19; 2 Timoteo 4:10.

17. Uban sa unsang problema mahitungod sa pagpugong sa kaugalingon nga kita nangatawo?

¹⁷ Ingong mga Kristohanon, nagkinahanglan usab kita ug pagpugong sa kaugalingon aron malamposon kitang makasukol sa atong napanunod unodnong mga kahuyangan ug mga kakulangan. Dili kita makaikyas sa kamatuoran nga “ang hilig sa kasingkasing sa tawo daotan sukad sa iyang pagkabata.” (Genesis 8:21) Sama kang Haring David, ‘kita natawo sa kasal-anan, ug sa sala gipanamkon kita sa atong mga inahan.’ (Salmo 51:5) Ang usa ka bag-ong natawong bata walay nahibaloan bahin sa pagpugong sa kaugalingon. Kon may kinahanglan siya, kini magpunay ug hilak hangtod nga makuha niya ang iyang gusto. Ang usa ka taho mahitungod sa pagbansay ug bata nag-ingon: ‘Ang mga bata mangatarongan diha sa paagi nga lahi kaayo kay sa mga hamtong. Ang mga bata makikaugalingon ug kanunay dili-mosanong sa labing makataronganong pangabig tungod kay dili man sila “makabutang sa ilang kaugalingon sa lugar sa laing tawo.”’ Sa pagkamatuod, “ang mga binuang nabugkos diha sa kasingkasing sa usa ka bata.” Apan, pinaagi sa pagpadapat sa “bunal sa pagbadlong,” siya anam-anam makakat-on nga dunay mga balaod nga kinahanglang sundon ug nga ang pagkahakog kinahanglang sumpoon.​—Proverbio 22:15.

18. (a) Sumala kang Jesus, unsang mga kiling ang anaa sa mahulagwayong kasingkasing? (b) Unsang mga pulong ni Pablo ang nagpakita sa iyang kaamgohan bahin sa suliran sa pagpugong sa kaugalingon?

¹⁸ Oo, ang atong kinaiyanhon hakog nga mga kiling maoy usa ka hagit kanato kon bahin na sa pagpugong sa kaugalingon. Ang maong mga kiling nagpuyo diha sa mahulagwayong kasingkasing, nga bahin niini si Jesus miingon: “Kay gikan sa kasingkasing magagula ang daotang mga hunahuna, pagbuno, panapaw, pakighilawas, pangawat, pagsaksig bakak, panulti sa pagbuling sa dungog.” (Mateo 15:19) Maoy hinungdang misulat si Pablo: “Ang maayo nga gitinguha kong buhaton dili ako makabuhat, apan mao hinooy ginabuhat ko ang daotan nga wala ko tinguhaa. Karon, kon maoy ginabuhat ko ang butang nga wala nako tinguhaa, dili na ako ang nagabuhat niini, kondili ang sala nga nagapuyo sa sulod nako.” (Roma 7:19, 20) Hinunoa, may paglaom pa kini, kay si Pablo misulat: “Gibun-og ko ang akong lawas ug gihimo kong ulipon, basi unya nga sa tapos ako makasangyaw sa uban, ako pagahukman na hinoon nga dili diay takos.” Ang pagbun-og sa iyang lawas nagkinahanglag pagpugong sa kaugalingon.​—1 Corinto 9:27.

19. Nganong nakaingon si Pablo nga iyang gibun-og ang iyang lawas?

¹⁹ Si Pablo nakaingon nga iyang gibun-og ang iyang lawas, kay ang pagpugong sa kaugalingon ginapalisod sa daghang pisikal nga mga butang, sama sa taas nga presyon sa dugo, nerbiyoso, kakulang ug katulog, mga labad sa ulo, pagkadili-mahilisan, ug uban pa. Sa sunod nga artikulo, atong tagdon ang mga hiyas ug mga giya nga makatabang kanato nga makapugong sa kaugalingon.

Nakahinumdom Ka Ba?

◻ Nganong ang pagpugong sa kaugalingon hinungdanon?

◻ Unsa ang pila ka mga pananglitan sa mga tawong nag-antos sa kapildihan tungod sa kakulang sa pagpugong sa kaugalingon?

◻ Diha sa unsang dapit nga kinahanglang magpugong kita sa kaugalingon?

◻ Unsa ang tulo ka kaaway nga nagpalisod kanato sa pagpugong sa kaugalingon?

[Hulagway sa panid 10]

Kinahanglang magpugong sa kaugalingon ang mga Kristohanon bahin sa pagkaon ug ilimnon

[Hulagway sa panid 11]

Ang pagpugong sa kaugalingon makatabang kanato sa dili pag-apil sa makadaot nga tabi

[Picture Credit Line sa panid 8]

Historical Pictures Service