Gipalig-on sa Akong Pagsalig Kang Jehova
SUMALA SA GIASOY NI AGENOR DA PAIXÃO
Ang among bugtong anak nga lalaki, si Paul, namatay sa brongkitis sa dihang siya 11 ka bulan pa ang edad. Tulo ka bulan sa ulahi, sa Agosto 15, 1945, ang akong pinanggang asawa namatay sa pulmonya. Ako 28 anyos, ug kining mga hitaboa nagpaguol ug nagpasubo kanako. Bisan pa niana ang pagsalig kang Jehova ug sa iyang mga saad nagpalig-on kanako. Tugoti ako nga moasoy kon sa unsang paagi nakabaton ako niini nga pagsalig.
SUKAD sa panahon sa akong pagkatawo sa Salvador, Bahia State, Brazil, niadtong Enero 5, 1917, gitudloan ako ni Mama sa pagsimba sa “mga santo” sa Katolikong Iglesya. Siya gani nagpukaw sa akong mga igsoong lalaki ug kanako sayo sa buntag aron dungan kaming mag-ampo. Ugaling, ang akong mga ginikanan tigtambongan usab sa mga sesyon sa candomblé, ang Aprikanhon-Brazilianhong mga seremonyas sa voodoo. Ako nagtahod niini nga mga pagtulon-an, apan ako walay pagsalig sa gitawag nga mga santo sa Katolisismo o sa candomblé. Ang ilabinang nakapahigawad kanako mao ang pagpihig sa rasa nga gipakita sulod niini nga mga relihiyon.
Ngadtongadto ang akong duha ka igsoong lalaki mibiya sa balay sa pagpangitag trabaho. Sa ulahi gibiyaan sa akong amahan ang pamilya. Busa sa edad nga nuybe, ako kinahanglang mangitag trabaho aron tabangan ang akong inahan ug ang akong manghod nga babaye. Duolan sa 16 ka tuig sa ulahi, ang panagkabildohay uban sa isigkatrabahante sa pabrika maoy nagpausab sa akong kinabuhi.
Pagbatog Pagsalig Kang Jehova
Nakaila ko si Fernando Teles niadtong 1942. Siya sagad nag-ingon nga sayop ang pagsimba sa “mga santo.” (1 Corinto 10:14; 1 Juan 5:21) Sa sinugdan wala ako maminaw kaniya. Apan ang iyang katim-os ug iyang kaikag sa mga tawo, bisan pa sa ilang rasa, nakadani kanako, ug gidayeg ko ang iyang kahibalo sa Bibliya, ilabina ang iyang gisulti bahin sa Gingharian sa Diyos ug sa paraisong yuta. (Isaias 9:6, 7; Daniel 2:44; Pinadayag 21:3, 4) Nakamatikod sa akong interes, siya naghatag kanakog Bibliya ug pipila ka literatura sa Bibliya.
Pipila ka semana sa ulahi, gidawat ko ang imbitasyon sa pagtambong sa pagtuon sa Bibliya sa kongregasyon. Ang grupo nagtuon sa librong Religion, nga gipatik sa Watch Tower Bible and Tract Society. Nalingaw ako sa pagtuon ug misugod sa pagtambong sa tanang tigom sa mga Saksi ni Jehova. Ang ilabinang nakapadayeg kanako mao ang kawalay-pagpihig sa rasa ug ang paagi nga gidawat ako dihadiha. Halos nianang panahona nga nangulitawo ako kang Lindaura. Sa dihang nakigsulti ako kaniya bahin sa akong nakat-onan, siya misugod pagtambong sa mga tigom uban kanako.
Ang laing butang nga nakadayeg kanako diha sa mga tigom mao ang pagpasiugda nga gihatag diha sa buluhatong pagsangyaw. (Mateo 24:14; Buhat 20:20) Nadasig sa mga payunir, ingon sa pagtawag sa bug-os panahong mga ministro, nagsugod ako sa pagpakigsulti nga dili pormal sa uban diha sa tren samtang ako nagbiyahe paingon ug pagpauli sa trabaho. Sa dihang makakaplag ako ug usa nga interesado, akong kuhaon ang iyang adres ug duawon siya sa pagpaningkamot nga maugmad kana nga interes.
Sa kasamtangan, ang akong pagsalig kang Jehova ug sa organisasyon nga iyang gigamit padayong nag-uswag. Busa, human mamati sa usa ka diskurso sa Bibliya bahin sa Kristohanong dedikasyon, ako nabawtismohan, sa Dagat Atlantiko, niadtong Abril 19, 1943. Sa samang adlaw, ako nagpakig-ambit sa unang higayon sa regular nga balay-ug-balay nga ministeryo.
Duha ka semana sa ulahi, sa Mayo 5, si Lindaura ug ako nagminyo. Dayon, sa Agosto 1943, siya nabawtismohan sa unang asembliya nga gihimo sa mga Saksi ni Jehova sa siyudad sa Salvador. Ang 1973 Yearbook of Jehovah’s Witnesses nag-ingon bahin niana nga asembliya: “Ang aksiyon sa klero nakapahunong sa pahayag publiko sa Salvador, apan ang daghang maayong paanunsiyo . . . nahimo na.” Ang pamatuod sa pagtultol ni Jehova atubangan sa grabeng paglutos nagpalig-on sa akong pagsalig kaniya.
Sama sa akong giasoy sa sinugdan, duha ka tuig lamang human bawtismohi si Lindaura—ug tulo ka bulan human mamatay ang among anak nga lalaki—ang akong pinanggang asawa namatay. Siya 22 anyos lamang. Apan ang akong pagsalig kang Jehova nagpalig-on kanako sulod niadtong malisod nga mga bulan.
Gipalig-on sa Espirituwal nga Kalihokan
Sa 1946, usa ka tuig human mamatay ang akong asawa ug anak nga lalaki, ako natudlo nga alagad sa pagtuon sa Bibliya sa usa ka kongregasyon nga naglungtad niadto sa Salvador. Nianang samang tuig ang Tunghaan sa Teokratikanhong Ministeryo nagsugod sa mga kongregasyon sa Brazil, ug ako ang nahimong unang konduktor sa tunghaan sa estado sa Bahia. Dayon pagka-Oktubre 1946, ang “Malipayong Kanasoran” Teokratikanhong Asembliya gihimo sa siyudad sa São Paulo. Ang akong amo sulod sa napulo ka tuig miingon nga gikinahanglan niya ako ug nagpit-os kanako sa dili pag-adto. Ugaling, human nako ipatin-aw kaniya kon unsa ka bililhon alang kanako ang pagtambong sa asembliya, siya mihatag kanakog daghang gasa ug nanghinaot nga maayo ang akong pagbiyahe.
Ang mga sesyon sa asembliya sa Municipal Theater sa São Paulo gihimo sa Portuges—ang pinulongan sa Brazil—ingon man sa Aleman, Hungariano, Iningles, Polako, ug Ruso. Sa maong asembliya ang magasing Pagmata! giluwat sa Portuges. Ako natandog gayod sa asembliya—mga 1,700 ang mitambong sa pakigpulong publiko—nga ako mipel-ap ug aplikasyon nga mosugod sa pagpayunir sa Nobyembre 1, 1946.
Niadtong panahona gigamit namo nga makaylapon ang ponograpo sa among payunir nga buluhaton. Ang pakigpulong nga “Proteksiyon” mao ang kanunay namong gipatokar sa mga tagbalay. Human niana, kami moingon: “Aron panalipdan ang atong kaugalingon gikan sa dili-makitang kaaway, kita kinahanglang motapot sa usa ka higala nga dili usab makita. Si Jehova mao ang atong kinadak-ang higala ug mas gamhanan kay sa atong kaaway, si Satanas. Busa kita kinahanglang magpabiling suod kang Jehova sa pagpanalipod sa atong kaugalingon gikan kaniya.” Dayon among itanyag ang pulyetong Protection, nga nagtagana ug dugang impormasyon.
Ako nagpayunir ug menos sa usa ka tuig sa dihang akong nadawat ang imbitasyon sa pag-alagad ingong espesyal payunir sa Carioca Congregation sa Rio de Janeiro. Didto kami nakaatubang usahay ug kusganong pagsupak. Ang akong paris, si Ivan Brenner, kas-a aktuwal nga giatake sa usa ka tagbalay. Ang mga silingan mitawag sa kapolisan, ug kaming tanan gidala sa estasyon sa polis.
Sa panahon sa pagsukitsukit, ang nasukong tagbalay nag-akusar kanamo nga nagtugaw sa kalinaw. Ang hepe sa mga polis nagmando kaniya sa paghilom. Unya miatubang kanamo ang hepe sa mga polis ug sa malumong tingog miingon nga kami makalakaw na. Gipugngan niya ang nag-akusar kanamo ug gikasohan ug pag-atake. Ang mga situwasyon nga sama niana nagpalig-on sa akong pagsalig kang Jehova.
Gipadakong Bug-os Panahong Ministeryo
Niadtong Hulyo 1, 1949, nalipay ako nga gidapit sa pag-alagad sa Bethel, ingon sa pagtawag sa pangunang mga pasilidad sa mga Saksi ni Jehova sa usa ka nasod. Ang Bethel sa Brazil nahimutang niadto sa 330 Licínio Cardoso Street sa Rio de Janeiro. Niadtong panahona, dihay 17 lamang sa tibuok pamilyang Bethel. Kasamtangan nagtambong ako sa lokal nga Engenho de Dentro Congregation, apan sa ulahi gitudlo ako ingong nagadumalang magtatan-aw sa bugtong kongregasyon sa Belford Roxo, usa ka siyudad nga may pipila ka milyang gilay-on gikan sa Rio de Janeiro.
Puliki kaayo ang mga hinapos sa semana. Sa mga Sabado mobiyahe ako paingon sa Belford Roxo pinaagig tren, makig-ambit sa ministeryo sa kanataran sa hapon, ug dayon motambong sa Tunghaan sa Teokratikanhong Ministeryo ug Tigom sa Pag-alagad sa gabii. Magpalabay ako sa gabii uban sa mga igsoon ug makigbahin diha sa ministeryo sa kanataran sa sunod nga buntag. Inigkahapon niana motambong ako ug pakigpulong publiko sa Bibliya ug Pagtuon sa Bantayanang Torre ug mopauli sa Bethel mga alas nuybe medya na sa gabii. Karon adunay 18 ka kongregasyon sa Belford Roxo.
Sa 1954, human sa tulo ug tunga ka tuig nga may ingon niana nga eskedyul, gitudlo ako pagbalik sa Rio de Janeiro ingong nagadumalang magtatan-aw sa São Cristóvão Congregation. Sulod sa nagsunod napulo ka tuig, ako nag-alagad uban niana nga kongregasyon.
Akong mga Asaynment sa Bethel
Ang akong unang asaynment sa Bethel mao ang pagtukod ug garahe sa bugtong kotse sa Sosyedad, usa ka 1949 nga Dodge nga kamyon nga gianggaan ug Tsokolate tungod sa brawon nga kolor niini. Sa dihang natapos na ang garahe, gitudlo ako nga motrabaho sa kosina, diin ako nagpabilin sulod sa tulo ka tuig. Dayon gibalhin ako sa Job Press Department, diin ako nagtrabaho hangtod karon sulod sa 40 ka tuig.
Ang daghang kasangkapan namo sa pag-imprenta maoy segunda mano. Pananglitan, sa daghang tuig kami may usa lamang ka karaang lapad nga imprentahan nga mabinationg gitawag namo ug Sara, gikan sa asawa ni Abraham. Gigamit kini sa daghang tuig sa pabrika sa hedkuwarter sa Watch Tower Society sa Brooklyn, New York. Unya sa katuigang 1950, gipadala kini sa Brazil. Dinhi, sama sa asawa ni Abraham, sa kagulangon niini nagpatunghag bunga—sa pormang Bantayanang Torre ug Pagmata! nga mga magasin.
Kanunay akong mahibulong sa pag-uswag sa gidaghanon sa mga publikasyon nga gipatungha sa imprentahang planta sa Brazil. Sa tibuok tuig sa 1953, kami nakapatik ug 324,400 ka magasin, apan karon ang produksiyon maoy kapin sa tulo ka milyon kada bulan!
Among mga Pasilidad sa Bethel
Makapahinam latas sa katuigan ang pagtan-aw sa pagpadako sa among mga pasilidad sa Bethel sa Brazil. Niadtong 1952 nagtukod kami ug duha-ka-andanang pabrika sa likod sa among puy-anan sa Rio de Janeiro. Dayon niadtong 1968, ang Bethel gibalhin ngadto sa bag-ong tinukod sa siyudad sa São Paulo. Sa pagbalhin namo, ang tanan daw dako ug luag alang sa among 42 ka membro sa pamilyang Bethel. Nagtuo gayod kami nga kini nga tinukod igo na alang sa tanan namong umaabot nga pag-uswag. Apan, niadtong 1971 duha ka lima-ka-andanang tinukod ang dugang gitukod, ug ang kasikbit nga pabrika gipalit, gibag-o, ug gidugtong niini nga mga tinukod. Apan sulod lamang sa pipila ka tuig, ang padayong pag-uswag sa mga magmamantala sa Gingharian—naabot namo ang 100,000 nga marka sa 1975—nagkinahanglan ug dugang luna.
Busa, usa ka bag-ong pundok sa mga tinukod ang gitukod sa mga 140 kilometros gikan sa São Paulo duol sa gamayng lungsod sa Cesário Lange. Niadtong 1980 ang among pamilyang Bethel sa 170 ka membro gibalhin ngadto niining bag-ong mga pasilidad. Sukad niadto ang buluhaton sa Gingharian kusog nga nag-uswag. Kami karon may kapin na sa 410,000 nga regular nga nakig-ambit sa buluhatong pagsangyaw sa Brazil! Sa pag-atiman sa espirituwal nga mga panginahanglan niining tanang magmamantala sa Gingharian, kami kinahanglang magpadayon sa pagtukod ug bag-ong mga pabrika sa pag-imprenta ug literatura sa Bibliya ug bag-ong mga puy-anan aron kapuy-an sa mga boluntaryo sa Bethel. Sa pagkakaron kami adunay mga 1,100 ka membro sa pamilyang Bethel!
Gipabilhang mga Pribilehiyo
Giisip ko ang pag-alagad sa Bethel ingong bililhong pribilehiyo. Busa, bisag sa unang mga tuig gihunahuna ko ang pagminyo pag-usab, gipili ko nga bug-os ipunting ang akong pagtagad sa akong mga pribilehiyo sa Bethel ug sa buluhatong pagsangyaw. Dinhi ako nalipay sa pag-alagad duyog sa di-maihap nga mga batan-on sa imprentahan ug sa pagbansay kanila sa ilang mga asaynment. Gisulayan ko ang pagpakiglabot kanila ingon sa daw sila maoy akong mga anak nga lalaki. Ang ilang kasibot ug pagkadili-mahakogon nahimong usa ka tuboran sa dakong pagdasig alang kanako.
Ang laing pribilehiyo mao ang pagtagamtam ug panag-ubanay sa maayong mga kauban sa kuwarto latas sa katuigan. Tinuod, ang kalainan sa personalidad usahay nagtanyag ug usa ka hagit. Bisan pa niana ako nakakat-on sa dili pagdahom ug kahingpitan sa uban. Naningkamot ako nga dili himoon ang gagmayng mga problema nga dagkong mga problema o magpakaimportante sa akong kaugalingon. Ang pagkatawa sa akong kaugalingong mga sayop nakatabang kanako sa pagpalabay sa mga sayop sa uban.
Ang laing bililhong pribilehiyo nga akong natagamtam mao ang pagtambong sa dagkong internasyonal nga mga kombensiyon sa Tinipong Bansa. Usa niini mao ang “Walay Kataposang Maayong Balita” nga Asembliya, nga gihimo sa Yankee Stadium, New York, niadtong 1963, ug ang lain mao ang “Pakigdait sa Yuta” Internasyonal nga Asembliya nga gihimo sa samang lugar niadtong 1969. Samtang atua ako didto, ako nalipay sa pagduaw sa kasikbit nga hedkuwarter sa kalibotan sa mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, New York!
Ako nakapribilehiyo usab sulod sa napulo ka tuig sa pagpakigbahin—sa pagpulipuli duyog sa uban—sa pagdumala sa pagsimba sa buntag sa pamilyang Bethel. Sa gihapon, ang kinadak-ang pribilehiyo, usa nga nakahatag kanako ug dakong kalipay ug pagdasig, mao ang pagdala sa mensahe sa Gingharian ngadto sa mga tim-os ug kasingkasing, ingon sa gibuhat sa atong Agalon, si Jesu-Kristo.
Sa dili pa dugayng katuigan akong giatubang ang hagit sa pagkinabuhi uban sa sakit nga Parkinson. Ang mahigugmaong pag-atiman sa mga igsoong lalaki ug babaye sa infirmary sa Bethel nahimong tuboran sa padayong tabang ug paglipay alang kanako. Uban sa bug-os nga pagsalig, ako nag-ampo nga si Jehova maghatag kanako ug kalig-on nga magpadayon sa pagbuhat kutob sa akong maarangan alang sa iyang matuod nga pagsimba.
[Hulagway sa panid 23]
Uban sa akong asawa, nga namatay niadtong 1945
[Hulagway sa panid 23]
Ang sanga sa Brazil diin ako karon nagpuyo