Paraiso—Angay Ka Bang Molaom Niini?
“May nailhan akong tawo nga nahiusa kang Kristo kinsa . . . gisakgaw ngadto sa paraiso.”—2 CORINTO 12:2-4.
1. Unsang mga saad sa Bibliya ang nakapadani sa daghang tawo?
PARAISO. Nahinumdoman ba nimo kon unsay imong gibati sa dihang una nimong nadunggan ang saad sa Diyos bahin sa usa ka yutan-ong paraiso? Mahinumdoman tingali nimo nga imong nakat-onan nga ‘ang mga mata sa mga buta mangabuka, ang mga igdulungog sa mga bungol mabuksan, ug ang kamingawan’ magmadagayaon sa katahom. O unsay imong gibati sa dihang imong nahibaloan ang tagna bahin sa lobo nga kauban sa nating karnero ug sa nating kanding nga kauban sa leopardo? Wala ka ba malipay nga makabasa bahin sa pagkabanhaw sa namatay nga mga minahal uban ang palaaboton nga magpabilin nianang maong Paraiso?—Isaias 11:6; 35:5, 6; Juan 5:28, 29.
2, 3. (a) Nganong ikaingon nga ang imong gibase-sa-Bibliya nga paglaom adunay pasikaranan? (b) Unsa pay laing pasikaranan sa paglaom nga atong nabatonan?
2 Ang imong paglaom adunay pasikaranan. May katarongan kang motuo sa mga saad sa Bibliya bahin nianang maong Paraiso. Pananglitan, makasalig ka sa mga pulong ni Jesus ngadto sa gilansang nga mamumuhat ug daotan: “Ikaw makauban nako sa Paraiso.” (Lucas 23:43) Ikaw nagasalig sa saad: “Adunay bag-ong mga langit ug usa ka bag-ong yuta nga atong ginapaabot sumala sa iyang saad, ug niini magpuyo ang pagkamatarong.” Ikaw nagasalig usab sa saad nga ang Diyos magapahid sa atong mga luha; ang kamatayon mawala na; ang pagbangotan, pagtiyabaw, ug kasakit matapos na. Kini nagpasabot nga molungtad pag-usab ang usa ka yutan-ong paraiso!—2 Pedro 3:13; Pinadayag 21:4.
3 Apan ang laing pasikaranan niining paglaom sa Paraiso mao ang kahimtang nga nahimutangan karon sa mga Kristohanon sa tibuok globo. Unsa man kana? Ang Diyos nagpatungha ug usa ka espirituwal nga paraiso ug nagdala sa iyang katawhan nganha niana. Ang terminong “espirituwal nga paraiso” mora tingalig teoriya lamang, lisod sabton, apan ang maong paraiso gitagna, ug naglungtad gayod kana.
Usa ka Panan-awon sa Paraiso
4. Unsang panan-awon ang gihisgotan sa 2 Corinto 12:2-4, ug lagmit kinsay nakakita niana?
4 Maylabot niini, matikdi kon unsay gisulat ni apostol Pablo: “May nailhan akong tawo nga nahiusa kang Kristo kinsa . . . gisakgaw nga ingon ngadto sa ikatulong langit. Oo, ako nakaila sa maong tawo—kon diha ba sa lawas o bulag ba sa lawas, ako wala mahibalo, ang Diyos nahibalo—nga siya gisakgaw ngadto sa paraiso ug nakadungog ug dili-ikabungat nga mga pulong nga dili subay sa balaod nga isulti sa usa ka tawo.” (2 Corinto 12:2-4) Ang maong teksto nagsunod sa mga bersikulo diin gidepensahan ni Pablo ang iyang pagkaapostol. Dugang pa, ang Bibliya wala maghisgot ug laing tawo nga nakabaton nianang maong kasinatian, ug si Pablo maoy nagtug-an kanato bahin niana. Busa lagmit nga si Pablo maoy nakakita sa maong panan-awon. Niining labaw-tawhanon nga kasinatian, unsa nga “paraiso” ang iyang gisudlan?—2 Corinto 11:5, 23-31.
5. Unsay wala makita ni Pablo, ug busa unsang matanga kadto sa “paraiso”?
5 Ang konteksto wala magsugyot nga ang “ikatulong langit” nagtumong sa atmospera palibot sa atong globo, ni sa kawanangan o sa lain pang mga uniberso, ingon sa banabana sa mga astropisiko. Ang Bibliya subsob nga naggamit sa numero tres aron sa pagpasiugda, pagpaila sa gidak-on, o sa dugang puwersa. (Ecclesiastes 4:12; Isaias 6:3; Mateo 26:34, 75; Pinadayag 4:8) Busa, ang nakita ni Pablo sa panan-awon maoy butang nga binayaw o tinuboy. Kadto espirituwal.
6. Unsang makasaysayanhong kaugmaran ang naghatag ug katin-awan sa nakita ni Pablo?
6 Ang unang mga tagna sa Bibliya naghatag kanatog katin-awan. Human mosupak ang iyang karaang katawhan, gitino sa Diyos nga tugotan ang mga Babilonyanhon sa pagsulong sa Juda ug Jerusalem. Natapos kana sa pagkaawaaw niadtong 607 W.K.P., sumala sa kronolohiya sa Bibliya. Ang tagna nag-ingon nga ang yuta mahimong awaaw sulod sa 70 ka tuig; dayon tugotan sa Diyos ang mahinulsolong mga Hudiyo nga makabalik ug ipasig-uli ang matuod nga pagsimba. Nahitabo kini sukad sa 537 W.K.P. (Deuteronomio 28:15, 62-68; 2 Hari 21:10-15; 24:12-16; 25:1-4; Jeremias 29:10-14) Apan, unsay nahitabo sa yuta mismo? Sulod niadtong 70 ka tuig, kini nahimong dapit sa ihalas nga mga tanom, sa napagba nga yuta, ang pinuy-anan sa mga iro nga ihalas. (Jeremias 4:26; 10:22) Bisan pa niana, ania kining maong saad: “Si Jehova tinong maghupay sa Zion. Siya sa tino maghupay sa tanan niyang nagun-ob nga mga dapit, ug iyang himoon ang iyang kamingawan nga sama sa Eden ug ang iyang desyertong kapatagan nga sama sa tanaman [o Paraiso, Septuagint] ni Jehova.”—Isaias 51:3.
7. Unsay mahitabo human sa 70 ka tuig nga pagkaawaaw?
7 Nahitabo kana human sa 70 ka tuig. Uban sa panalangin sa Diyos, miarang-arang ang kahimtang. Handurawa kini sa imong hunahuna: “Ang kamingawan ug ang walay-tubig nga rehiyon magsadya, ug ang desyertong kapatagan magakalipay ug mamulak sama sa safron. Sa walay pakyas kini mamulak, ug kini magakalipay gayod uban ang kamalipayon ug paghugyaw. . . . Ang bakol mosaka ingon sa laking osa, ug ang dila sa amang mosinggit sa kasadya. Kay sa kamingawan ang mga tubig mobugwak, ug ang mga sapa sa desyertong kapatagan. Ug ang yutang napagba sa kainit mahimong sama sa punog-tangbo nga linaw, ug ang uhaw nga yuta sama sa mga tubod sa tubig. Sa puloy-anang dapit sa mga iro nga ihalas, nga dapit-pahulayan alang kanila, aduna unyay lunhawng balili uban ang mga tangbo ug mga tanom nga papiro.”—Isaias 35:1-7.
Usa ka Katawhan nga Napasig-uli ug Nausab
8. Giunsa nato pagkahibalo nga ang Isaias kapitulo 35 gipadapat sa katawhan?
8 Pagkadako sa kausaban! Gikan sa pagkaawaaw kini nahimong paraiso. Bisan pa niana, kini ug ang ubang kasaligang mga tagna nagpakita nga aduna usab unyay kausaban sa mga tawo, maingon nga ang awaaw nga yuta nahimong mabungahon. Nganong makaingon man kita niana? Aw, gipunting ni Isaias ang “mismong mga tinubos ni Jehova,” nga mamalik sa ilang yuta “uban ang hugyaw sa kalipay” ug makadangat sa “kasadya ug pagmaya.” (Isaias 35:10) Kana mapadapat, dili sa literal nga yuta, kondili sa mga tawo. Dugang pa, sa laing teksto si Isaias nagtagna bahin sa katawhan nga mapasig-uli sa Zion: “Sila pagatawgon nga dagkong kahoy sa pagkamatarong, ang tinanom ni Jehova . . . Kay ingon nga ang yuta magpatungha sa turok niini, . . . [si] Jehova magpaturok sa pagkamatarong ug sa pagdayeg sa atubangan sa tanang kanasoran.” Miingon usab si Isaias bahin sa katawhan sa Diyos: “Si Jehova magtultol kanimo sa kanunay . . . , ug iyang pabaskogon ang imong kabukogan; ug ikaw mahisama sa usa ka maayong pagkatubig nga tanaman.” (Isaias 58:11; 61:3, 11; Jeremias 31:10-12) Busa, maingon nga ang mga kahimtang sa literal nga yuta moarang-arang, aduna unyay mga kausaban sa gipasig-uling mga Hudiyo.
9. Unsang “paraiso” ang nakita ni Pablo, ug kanus-a ang katumanan?
9 Kining makasaysayanhon nga sumbanan motabang kanato sa pagsabot kon unsay nakita ni Pablo sa panan-awon. Kini maglangkit sa Kristohanong kongregasyon, nga iyang gitawag ug “uma sa Diyos ilalom sa pagtikad” ug kinahanglan nga mahimong mabungahon. (1 Corinto 3:9) Kanus-a matuman ang maong panan-awon? Gitawag ni Pablo ang iyang nakita ingong usa ka “pinadayag,” nga sa umaabot pa mahitabo. Siya nahibalo nga human sa iyang kamatayon motungha ang dakong apostasya. (2 Corinto 12:1; Buhat 20:29, 30; 2 Tesalonica 2:3, 7) Samtang ang mga apostata nagpabilin ug daw mas daghan kay kanila, ang matuod nga mga Kristohanon dili ikatandi sa malamboong tanaman. Bisan pa niana, moabot ang panahon nga ituboy pag-usab ang matuod nga pagsimba. Ang katawhan sa Diyos mapasig-uli aron ‘ang mga matarong makasidlak nga ingon ka hayag sa adlaw diha sa gingharian sa ilang Amahan.’ (Mateo 13:24-30, 36-43) Kana aktuwal nga nahitabo pipila ka tuig human matukod ang Gingharian sa Diyos didto sa langit. Ug sa paglabay sa mga dekada, nadayag gayod nga ang katawhan sa Diyos nagatagamtam ug espirituwal nga paraiso, nga nakitang daan ni Pablo nianang maong panan-awon.
10, 11. Nganong kita makaingon nga kita anaa sa usa ka espirituwal nga paraiso bisan pag kita dili hingpit?
10 Tinuod, kita nahibalo nga ang matag usa kanato dili hingpit, busa dili kita matingala nga ang mga problema motungha usahay, sama sa nahitabo sa mga Kristohanon sa adlaw ni Pablo. (1 Corinto 1:10-13; Filipos 4:2, 3; 2 Tesalonica 3:6-14) Apan, hunahunaa ang espirituwal nga paraiso nga atong natagamtam karon. Kon itandi sa pagkamasakiton nato sa espirituwal kaniadto, kita nangaayo sa espirituwal nga paagi. Ug itandi ang atong kanhing nalunosan nga kahimtang sa atong presenteng abunda-sa-pagkaon nga espirituwal nga kahimtang. Imbes magkalisodlisod sama diha sa umaw nga espirituwal nga yuta, ang katawhan sa Diyos nakabaton sa iyang pag-uyon ug sa dagayang panalangin. (Isaias 35:1, 7) Inay kay nabutaan diha sa samag-langob nga espirituwal nga kangitngit, kita makakita sa kahayag sa kagawasan ug sa pag-uyon sa Diyos. Daghan nga wala makadungog sa mga tagna sa Bibliya nakapamati karon nga may pagsabot sa giingon sa Kasulatan. (Isaias 35:5) Pananglitan, milyonmilyong Saksi ni Jehova sa tibuok yuta ang nagtuon sa tagna ni Daniel, nga bersikulo por bersikulo. Unya ilang gitun-an pag-ayo ang matag kapitulo sa basahon sa Bibliya sa Isaias. Dili ba kanang makapalagsik nga espirituwal nga pagkaon naghatag ug pamatuod sa atong espirituwal nga paraiso?
11 Hunahunaa usab ang mga kausaban sa kinaiya samtang ang sinserong mga tawo sa tanang kagikan naningkamot sa pagsabot ug pagpadapat sa Pulong sa Diyos. Sa paninugdan, sila nanglimbasog sa pagbuntog sa mananapon nga mga kinaiya nga maoy timailhan nila kanhi. Tingali naningkamot ka usab sa pagbuntog niana ug nagmalamposon, ug mao man usab ang imong espirituwal nga mga igsoong lalaki ug babaye. (Colosas 3:8-14) Busa, samtang nakig-uban ka sa kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova, ikaw nakig-uban sa mga tawo nga nahimong mas makigdaiton ug maayong ikauban. Tinuod, dili pa sila hingpit, apan tinong dili sila mahubit ingong mabangis nga mga leyon o manunukob nga mapintas nga mga mananap. (Isaias 35:9) Unsay gipaila niining malinawon nga espirituwal nga panag-ubanay? Klaro nga atong gitagamtam ang usa ka espirituwal nga kahimtang nga hustong tawgon nato nga usa ka espirituwal nga paraiso. Ug ang atong espirituwal nga paraiso naglandong sa usa ka yutan-ong paraiso nga atong matagamtam kon kita magmatinumanon sa Diyos.
12, 13. Unsay kinahanglan natong buhaton aron makapabilin diha sa atong espirituwal nga paraiso?
12 Bisan pa niana, adunay usa ka butang nga dili nato angayng kalimtan. Giingnan sa Diyos ang mga Israelinhon: “Tumanon ninyo ang tibuok kasugoan nga akong gisugo kanimo niining adlawa, aron molig-on kamo ug makasulod ug makapanag-iya sa yuta.” (Deuteronomio 11:8) Sa Levitico 20:22, 24, ang mao gihapong yuta gihisgotan: “Tumanon gayod ninyo ang tanan nakong lagda ug ang tanan nakong hudisyal nga mga hukom ug buhaton kini, aron dili kamo isuka sa yuta nga dad-an ko kaninyo aron pagapuy-an. Busa ako miingon kaninyo: ‘Kamo, sa inyong bahin, manag-iya sa ilang yuta, ug ako, sa akong bahin, maghatag niini kaninyo aron sa pagpanag-iya niini, usa ka yuta nga nagaagay sa gatas ug dugos.’” Oo, ang pagpanag-iya sa Yutang Saad nagdepende sa usa ka maayong relasyon kang Jehova nga Diyos. Ang mga Israelinhon wala motuman kaniya mao nga gitugotan sa Diyos ang mga Babilonyanhon sa pagparot kanila ug pagpapahawa kanila gikan sa ilang pinuy-anan.
13 Daghang bahin sa atong espirituwal nga paraiso ang makapahimuot kanato. Ang palibot nindot tan-awon, makapakalma. Kita adunay pakigdait uban sa mga Kristohanon nga nanglimbasog nga talikdan ang mananapong mga kinaiya. Sila naningkamot nga mahimong maluloton ug matinabangon. Bisan pa niana, ang atong pagpabilin sa atong espirituwal nga paraiso nagkinahanglan ug labaw pa kay sa pagbaton ug maayong relasyon uban niining mga tawhana. Kini nagkinahanglan nga kita adunay maayong relasyon kang Jehova ug tumanon ang iyang kabubut-on. (Miqueas 6:8) Kita boluntaryong misulod niining espirituwal nga paraiso, apan mahimong mapalayo kita niini—o mapagawas pa gani—kon dili kita manglimbasog sa pagpreserbar sa atong relasyon sa Diyos.
14. Unsay makatabang sa atong pagpabilin diha sa espirituwal nga paraiso?
14 Ang hinungdanong butang nga motabang kanato mao nga kita padayong gipalig-on sa Pulong sa Diyos. Matikdi ang mahulagwayong pinulongan diha sa Salmo 1:1-3: “Malipayon ang tawo nga wala magalakaw sa tambag sa mga daotan . . . Hinunoa ang iyang kalipay anaa sa balaod ni Jehova, ug sa iyang balaod siya nagabasa sa hinayng tingog sa adlaw ug gabii. Ug siya mahisama gayod sa usa ka kahoy nga natanom sa daplin sa kasapaan sa tubig, nga mobunga sa iyang panahon ug ang iyang mga dahon dili malaya, ug ang tanan nga ginabuhat niya magmalamposon.” Dugang pa, ang pinasukad sa Bibliya nga mga publikasyon sa matinumanon ug maalamong ulipon nga matang nagtagana ug espirituwal nga pagkaon diha sa espirituwal nga paraiso.—Mateo 24:45-47.
Pagpalig-on sa Imong Panglantaw sa Paraiso
15. Nganong wala manguna si Moises sa mga Israelinhon sa pagsulod sa Yutang Saad, apan unsay iyang nakita?
15 Tagda ang laing pagtan-aw daan sa Paraiso. Human maglaaglaag ang mga Israelinhon sa kamingawan sulod sa 40 ka tuig, gidala sila ni Moises sa Kapatagan sa Moab, sa silangan sa Suba sa Jordan. Tungod sa kasaypanan nga nahimo kanhi ni Moises, gitino ni Jehova nga si Moises dili manguna sa mga Israelinhon sa pagtabok sa Jordan. (Numeros 20:7-12; 27:12, 13) Si Moises mihangyo sa Diyos: “Tugoti ako nga makalabang, palihog, ug makakita sa maayong yuta nga anaa tabok sa Jordan.” Bisan pag dili siya makasulod niini, human motungas sa Bukid sa Pisga ug makakita sa lainlaing bahin sa maong yuta, dayag nga naamgohan ni Moises nga kadto usa ka “maayong yuta.” Sa imong hunahuna sama sa unsa ang maong yuta?—Deuteronomio 3:25-27.
16, 17. (a) Sa unsang paagi ang Yutang Saad sa karaang mga panahon lahi sa kahimtang sa yuta niining panahona? (b) Nganong makatuo kita nga ang Yutang Saad samag paraiso kanhi?
16 Kon ibase nimo ang imong hunahuna sa kahimtang sa dakong bahin nianang dapita karon, mahanduraw tingali nimo ang uga nga yuta nga daghag balas, batoon nga mga desyerto, ug makapagba nga kainit. Apan, makataronganong motuo nga sa katibuk-an ang maong dapit lahi kaayo sa kapanahonan sa Bibliya. Diha sa magasin nga Scientific American, ang eksperto sa tubig ug yuta nga si Dr. Walter C. Lowdermilk nagpatin-aw nga ang yuta niining dapita “nadaot sa libolibong katuigan nga sayop nga paggamit niini.” Kining maong agronomista misulat: “Ang ‘desyerto’ nga mipuli sa kanhing tabunok nga yuta maoy resulta sa kalihokan sa tawo, dili sa kinaiyahan.” Gani, ang mga pagtuon nagpakita nga “kining yutaa kanhi maoy usa ka sibsibanan nga paraiso.” Nadayag nga ang sayop nga paggamit sa tawo nakadaot sa kanhing “sibsibanan nga paraiso.”a
17 Sa pagpalandong sa imong nabasa diha sa Bibliya, masabtan tingali nimo kon unsa ka makataronganon ang maong konklusyon. Hinumdomi kon unsay gipasalig ni Jehova sa katawhan pinaagi kang Moises: “Ang yuta nga ngadto niini kamo motabok aron sa pagpanag-iya maoy usa ka yuta sa mga bukid ug mga patag sa walog. Gikan sa ulan sa langit nagainom kini sa tubig; usa ka yuta nga ginaatiman ni Jehova nga imong Diyos.”—Deuteronomio 11:8-12.
18. Sa unsang paagi ang Isaias 35:2 naghatag ug ideya sa nadestiyerong mga Israelinhon kon sama sa unsa ang Yutang Saad?
18 Ang lunhawng katahom ug ang pagkamabungahon sa Yutang Saad hilabihan gayod nga ang paghisgot lamang sa pipila ka dapit makapasantop sa hunahuna sa samag-paraiso nga mga kahimtang. Klaro kana diha sa tagna sa Isaias kapitulo 35, nga unang natuman sa dihang ang mga Israelinhon namalik gikan sa Babilonya. Si Isaias nagtagna: “Sa walay pakyas kini mamulak, ug kini magakalipay gayod uban ang kamalipayon ug paghugyaw. Ang himaya sa Lebanon mismo igahatag niana, ang kahalangdon sa Carmelo ug sa Saron. Maanaa unya kadtong mga makakita sa himaya ni Jehova, ang kahalangdon sa atong Diyos.” (Isaias 35:2) Ang paghisgot sa Lebanon, Carmelo, ug Saron lagmit nakapatungha diha sa hunahuna sa mga Israelinhon ug makapatagbaw ug maanindot nga hulagway.
19, 20. (a) Hubita ang dapit sa karaang Saron. (b) Unsay usa ka paagi nga mapalig-on ang atong paglaom sa Paraiso?
19 Tagda ang Saron, usa ka patag nga daplin sa baybay nga nataliwad-an sa kabungtoran sa Samaria ug sa Dakong Dagat, o sa Mediteranyo. (Tan-awa ang letrato sa panid 10.) Ilado kini tungod sa katahom ug pagkamabungahon niini. Kay maayong pagkatubig, kini maayong sibsibanan, apan kini adunay mga lasang sa mga kahoyng oak sa amihanang bahin niini. (1 Cronicas 27:29; Awit ni Solomon 2:1; Isaias 65:10) Busa ang Isaias 35:2 nagtagna ug kapasig-ulian ug usa ka yuta nga molambo sa katahom, nga mahimong samag paraiso. Kanang tagnaa nagpunting usab sa makapahimuot nga espirituwal nga paraiso, sumala sa nakita ni Pablo sa ulahi diha sa usa ka panan-awon. Sa kataposan, kining tagnaa ug ang uban pang mga tagna magpalig-on sa atong paglaom sa usa ka paraisong yuta alang sa katawhan.
20 Samtang nagpuyo kita sa atong espirituwal nga paraiso, atong mapalig-on ang atong apresasyon niana ug ang atong paglaom sa Paraiso dinhi sa yuta. Sa unsang paagi? Pinaagi sa pagpalalom sa atong pagsabot sa atong ginabasa diha sa Bibliya. Ang mga kahubitan ug mga tagna diha sa Bibliya subsob nga naghisgot ug espesipikong mga dapit. Gusto ba nimong masabtan pa kon asa mahimutang kining mga dapita ug kon unsay kalabotan niini sa ubang mga dapit nga gihisgotan? Sa sunod nga artikulo, atong konsiderahon kon sa unsang paagi mahimo nimo kana uban ang kaayohan.
[Footnote]
a Si Denis Baly sa The Geography of the Bible nag-ingon: “Ang matang sa mga tanom nga nanubo didto lagmit gayong nakaagom ug dagkong mga kausaban sukad sa kapanahonan sa Bibliya.” Unsay hinungdan? “Ang tawo nagkinahanglan ug kahoy alang sa sugnod ug pagpanukod ug busa . . . siya misugod sa pagpamutol sa mga kahoy ug sa ingon ang yuta wala nay proteksiyon batok sa klima. Ang resulta niining maong pagpanghilabot sa kalikopan mao nga ang klima . . . inanay nga nahimong kinadak-ang hinungdan sa pagkadaot niini.”
Nahinumdom Ka Ba?
• Unsa nga “paraiso” ang nakita ni apostol Pablo sa panan-awon?
• Mahitungod sa Isaias kapitulo 35, unsa ang unang katumanan niini, ug unsay kalambigitan niini sa nakita ni Pablo sa panan-awon?
• Sa unsang paagi mapalig-on nato ang atong apresasyon sa atong espirituwal nga paraiso ug sa atong paglaom alang sa usa ka yutan-ong paraiso?
[Hulagway sa panid 10]
Ang Kapatagan sa Saron, usa ka mabungahong dapit diha sa Yutang Saad
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Hulagway sa panid 12]
Naamgohan ni Moises nga kadto usa ka “maayong yuta”