Nahibalo Ka Ba?
Nganong dihay mga tig-ilis ug salapi sa templo sa Jerusalem?
▪ Sa hapit na ang kamatayon ni Jesus, siya milihok batok sa grabeng inhustisya diha sa templo. Ang Bibliya nagtaho: “Si Jesus . . . nag-abog sa tanang namaligya ug namalit diha sa templo, ug gipanglintuwad ang mga lamesa sa mga tig-ilis ug salapi ug ang mga lingkoranan niadtong namaligyag mga salampati. Ug siya miingon kanila: ‘Nahisulat kini, “Ang akong balay pagatawgon nga balay nga ampoanan,” apan gihimo ninyo kini nga usa ka langob sa mga tulisan.’”—Mateo 21:12, 13.
Ang mga Hudiyo ug Hudiyong kinabig sa unang siglo nga mangadto sa templo sa Jerusalem magdalag mga sensilyo gikan sa ilang dapit. Apan usa lang ka matang sa sensilyo ang dawaton sa pagbayad sa tinuig nga buhis sa templo, sa pagpalit ug mananap nga ihalad, ug sa paghimog boluntaryong mga halad. Busa bayloan sa mga tig-ilis ug salapi ang mga sensilyo gikan sa laing dapit, apan pabayran nila kana. Sa magkaduol ang mga pista sa mga Hudiyo, ang mga tig-ilis ug salapi magbutag mga lamesa diha sa Sawang sa mga Hentil sa templo.
Ang pag-ingon ni Jesus nga ang mga tig-ilis ug salapi naghimo sa templo nga “langob sa mga tulisan” nagpakita nga dako ra kaayo silag gisingil sa ilang serbisyo.
Nganong gipabilhan pag-ayo ang mga kahoyng olibo sa panahon sa Bibliya?
▪ Ang mga kahoyng olibo ug parasan nalakip sa mga panalangin nga gisaad sa Diyos sa iyang katawhan tungod sa ilang pagkamatinumanon kaniya. (Deuteronomio 6:10, 11) Hangtod karon, ang kahoyng olibo gipabilhan gihapon sa mga tawo sa mga dapit diin kini nagtubo. Kini mamungag daghan sulod sa gatosan ka tuig bisag dili kaayo atimanon. Ang gigalam nga kahoyng olibo molambo bisan sa batoong yuta ug makalahutay sa kanunayng paghulaw. Kon kini putlon o matumba, ang mga gamot niini manaha ug mahimong bag-ong punoan.
Sa panahon sa Bibliya, ang panit ug mga dahon niini gigamit sa pagtambal sa hilanat. Ang tagok gikan sa daang mga sanga sama kahumot sa banilya ug gigamit sa paghimog pahumot. Apan sa panguna, ang kahoy gipabilhan kay kini tuboran sa pagkaon—ang bunga ug ilabina ang lana niini. Halos katunga sa unod sa hinog nga bunga niini maoy lana.
Ang maayong punoan kakuhaag 57 litros nga lana matag tuig. Ang lana niini gigamit usab diha sa mga seremonyas ug relihiyosong katuyoan, ingong tubil sa lampara, kosmetiko sa lawas ug buhok, ug tambal sa samad ug bun-og.—Exodo 27:20; Levitico 2:1-7; 8:1-12; Ruth 3:3; Lucas 10:33, 34.