“Sunda ang Dalan sa Pagkamaabiabihon”

“Pagpaambit ngadto sa mga balaan sumala sa ilang mga panginahanglan. Sunda ang dalan sa pagkamaabiabihon.”​—ROMA 12:13.

 1. Unsa ang usa ka pangunang panginahanglan sa tawo, ug sa unsang paagi gipadayag kini?

ANG pagsubay sa usa ka mingawng dalan diha sa di-sinating silinganan sa gabiing dako mahimong makahahadlok nga kasinatian karong mga adlawa. Apan ang pagkaanaa taliwala sa usa ka panon ug walay bisan kinsa nga kaila o mailhan mahimong sama ka makapakulba. Sa tinuoray, ang panginahanglan nga atimanon, kinahanglanon, ug higugmaon maoy usa ka di-malaksing bahin sa tawhanong kinaiya. Walay usa ang gustong tratahon nga estranghero o tagagawas.

 2. Sa unsang paagi si Jehova nagtagana alang sa atong panginahanglan sa panag-uban?

² Si Jehova nga Diyos, ang Magbubuhat ug Maglalalang sa tanang butang, nasayod sa panginahanglan sa tawo sa panag-uban. Ingong Tigdisenyo sa iyang tawhanong mga linalang, sukad gayod sa sinugdan ang Diyos nasayod nga “dili maayo nga ang tawo magpadayon sa pag-inusara,” ug may gibuhat siya bahin niadto. (Genesis 2:18, 21, 22) Ang rekord sa Bibliya punog mga panig-ingnan sa malulotong mga buhat nga gipahayag ni Jehova ug sa iyang mga alagad ngadto sa mga tawo. Kini makapaarang nato sa pagkasayod kon unsaon ‘pagsunod sa dalan sa pagkamaabiabihon,’ sa kangaya ug kahimuot sa uban ug sa atong kaugalingong katagbawan.​—Roma 12:13.

Pagkahinangop sa mga Estranghero

 3. Isaysay ang paninugdang kahulogan sa pagkamaabiabihon.

³ Ang pulong “pagkamaabiabihon” ingon nga gigamit sa Bibliya maoy hinubad gikan sa Gregong pulong nga phi·lo·xe·niʹa, nga gilangkoban ug duha ka lintunganayng mga pulong nga nagkahulogang “gugma” ug “estranghero.” Busa, ang pagkamaabiabihon sa panguna nagkahulogang “gugma sa mga estranghero.” Bisan pa niana, kini dili lamang pormalidad o butang may kalabotan sa kortesiya. Nalangkit niini ang mga pagbati ug mga pagmahal sa usa. Ang berbong phi·leʹo, sumala sa Exhaustive Concordance of the Bible ni James Strong, nagkahulogang “pagkahimong usa ka higala (pagkahinangop sa [usa ka indibiduwal o usa ka butang]), pananglitan pagbatog pagbati (nagkahulogang personal nga pagkamabination, ingong usa ka butang labot sa sentimento o pagbati).” Busa, ang pagkamaabiabihon molapaw sa gugma nga gibase sa prinsipyo, tingali tungod kay katungdanan o obligasyon. Kini kasagaran maoy pagpahayag sa tiunay nga kahinangop, pagbati, ug pakighigala.

 4. Kang kinsa angayng ipahayag ang pagkamaabiabihon?

⁴ Ang tigdawat sa maong kahinangop ug pagkamabination mao ang “estranghero” (Grego, xeʹnos). Kinsa kaha kini siya? Sa makausa pa, ang Concordance ni Strong nagbatbat sa pulong xeʹnos ingong ‘langyaw (sa literal dumuloong, o sa masambingayon bag-o); nga nagpasabot usa ka bisita o (kon balihon) usa ka estranghero.’ Busa ang pagkamaabiabihon, ingon nga gihulagwayan sa Bibliya, mahimong magpadayag sa kalulot nga gipahayag ngadto sa usa nga atong gikahinangpan, o kini mahimong ikapakita bisan ngadto sa bug-os nga estranghero. Si Jesus mipatin-aw: “Kon inyong higugmaon silang nahigugma kaninyo, unsa may inyong ganti? Wala ba usab magabuhat ang mga maniningil ug buhis sa samang butang? Ug kon inyong komostahon ang inyong mga igsoon lamang, unsang talagsaong butang ang inyong ginabuhat? Wala ba usab magabuhat ang katawhan sa kanasoran sa samang butang?” (Mateo 5:46, 47) Ang tinuod nga pagkamaabiabihon dili magsapayan sa pagkabahinbahin ug pagkamapihigon nga gipahinabo sa pagkamadapigon ug kamatahapon.

Si Jehova, ang Hingpit nga Tig-abiabi

5, 6. (a) Unsay diha sa hunahuna ni Jesus sa miingon siya, “Ang inyong langitnong Amahan hingpit”? (b) Sa unsang paagi makita ang pagkamahinatagon ni Jehova?

⁵ Human sa pagpaila sa mga kakulangan sa gugma nga gipahayag sa mga tawo sa usag usa, sumala sa gipahayag sa ibabaw, gidugang ni Jesus kining mga pulonga: “Kinahanglan kamong magmahingpit, ingon nga ang inyong langitnong Amahan hingpit.” (Mateo 5:48) Siyempre, si Jehova maoy hingpit sa tanang bahin. (Deuteronomio 32:4) Bisan pa niana, si Jesus nagpasiugda sa usa ka linaing kinaiyahan sa kahingpitan ni Jehova, sumala sa iyang gipamulong nga sayosayo: “[Ang Diyos] nagapasubang sa iyang adlaw diha sa mga tawong tuman-kadaotan ug sa mga maayo ug nagapaulan diha sa mga tawong matarong ug sa mga dili-matarong.” (Mateo 5:45) Kon bahin sa pagpakitag kalulot, si Jehova walay pinalabi.

⁶ Ingon nga Maglalalang, si Jehova ang tag-iya sa tanang butang. “Akoa ang matag ihalas nga hayop sa lasang, ang mga mananap diha sa usa ka libo ka kabukiran. Ako nakaila sa matag pak-ang linalang sa kabukiran, ug ang mga panon sa kahayopan sa luag nga kapatagan maoy uban kanako,” nag-ingon si Jehova. (Salmo 50:10, 11) Bisan pa niana, dili siya mag-akop-akop sa bisan unsang butang tungod sa kahakog. Tungod sa iyang kamahinatagon, siya nagtagana sa mga kinahanglanon sa iyang tanang linalang. Ang salmista miingon bahin kang Jehova: “Imong ginabuklad ang imong kamot ug ginatagbaw ang tinguha sa matag buhing butang.”​—Salmo 145:16.

 7. Unsay atong makat-onan gikan sa paagi sa pagtagad ni Jehova sa mga estranghero ug niadtong nanginahanglan?

⁷ Si Jehova naghatag sa mga tawo sa ilang gikinahanglan​—bisan sa mga tawong wala makaila kaniya, kinsa alang kaniya maoy mga estranghero. Si Pablo ug Bernabe nagpahinumdom sa mga magsisimbag diyosdiyos sa siyudad sa Listra nga “wala niya [Jehova] biyai ang iyang kaugalingon nga walay saksi sa pagkaagi nga siya naghimo ug maayo, nga naghatag kaninyog ulan gikan sa langit ug mabungahong mga panahon, nga nagbuhong sa inyong mga kasingkasing sa pagkaon ug sa kasaya.” (Buhat 14:17) Ilabina sa mga kabos, si Jehova maluloton ug mahinatagon. (Deuteronomio 10:17, 18) Daghan ang atong makat-onan gikan ni Jehova sa pagpakita sa kalulot ug kamahinatagon​—sa pagkamaabiabihon—​ngadto sa uban.

 8. Sa unsang paagi si Jehova nagpakita sa iyang pagkamahinatagon sa pag-atiman sa atong espirituwal nga mga panginahanglan?

⁸ Gawas pa sa pagtaganang madagayaon sa materyal nga mga panginahanglan sa iyang mga linalang, si Jehova nag-atiman sa ilang mga panginahanglan sa espirituwal nga paagi. Sa labing mahinatagong paagi si Jehova milihok alang sa atong espirituwal nga kaayohan, bisan sa wala pay bisan kinsa kanato ang nakaamgo nga alaot kaayo kita sa espirituwal nga kahimtang. Atong mabasa sa Roma 5:8, 10: “Nagarekomendar ang Diyos sa iyang kaugalingong gugma kanato sa pagkaagi nga, samtang kita mga makasasala pa, si Kristo namatay alang kanato. . . . Sa dihang kita mga kaaway pa, kita gipahiuli ngadto sa Diyos pinaagi sa kamatayon sa iyang Anak.” Tungod sa maong tagana ang makasasalang mga tawo makasulod sa malipayon nga pamilyahanong relasyon uban sa atong langitnong Amahan. (Roma 8:20, 21) Gitino usab ni Jehova nga kita matagan-an ug hustong giya ug direksiyon aron kita mahimong molampos sa kinabuhi bisan pa sa atong makasasala ug di-hingpit nga kahimtang.​—Salmo 119:105; 2 Timoteo 3:16.

9, 10. (a) Nganong makaingon kita nga si Jehova mao ang hingpit nga tig-abiabi? (b) Sa unsang paagi ang matuod nga mga magsisimba magsundog kang Jehova niining bahina?

⁹ Tungod niini, kita makaingon nga si Jehova sa pagkamatuod mao ang hingpit nga tig-abiabi sa daghan kaayong paagi. Dili niya hikalimtan ang kabos, ang mayukmok, ug ang timawa. Siya magpakitag tinuod nga interes ug kabalaka alang sa mga estranghero, bisan sa iyang mga kaaway, ug siya dili magpaabot ug materyal nga balos. Niining tanan, dili ba siya ang kinalabwang panig-ingnan sa usa ka hingpit nga tig-abiabi?

¹⁰ Ingon nga Diyos nga may dakong mahigugmaong-kalulot ug kamahinatagon, gusto ni Jehova nga ang iyang mga magsisimba mosundog kaniya. Sa tibuok Bibliya, atong makita ang talagsaong mga panig-ingnan niining malulotong hiyas. Ang Encyclopaedia Judaica nag-ingon nga “sa karaang Israel, ang pagkamaabiabihon dili lamang butang maylabot sa maayong pamatasan, kondili usa ka natukod nang moral nga panggawi . . . Ang biblikanhong mga kostumbre sa pag-abiabi sa gikapoy nga magpapanaw ug pagdawat sa estranghero diha sa iyang pundok mao ang hulmahan nga gikan niana naugmad ang pagkamaabiabihon ug ang tanang langkit nga mga kinaiya niini ingong usa ka tinamod-pag-ayong maayong panggawi sa Hudiyohanong tradisyon.” Labaw pa sa pagkatimaan lamang sa usa ka linaing nasyonalidad o etnikong pundok, ang pagkamaabiabihon angayng usa ka kinaiya sa tanang matuod nga mga magsisimba ni Jehova.

Usa ka Tig-abiabi sa mga Manulonda

11. Unsang talagsaong panig-ingnan ang nagpakita nga ang pagkamaabiabihon nagpatunghag wala-dahomang mga panalangin? (Tan-awa usab ang Genesis 19:1-3; Maghuhukom 13:11-16.)

¹¹ Usa sa labing iladong mga asoy sa Bibliya bahin sa pagpasundayag sa pagkamaabiabihon mao ang kang Abraham ug Sara sa nagkampo sila taliwala sa dagkong kakahoyan sa Mamre, duol sa Hebron. (Genesis 18:1-10; 23:19) Sa walay duhaduha diha sa hunahuna ni apostol Pablo kining okasyona sa gihatag niya kining tambaga: “Ayawg kalimti ang pagkamaabiabihon, kay pinaagi niini ang pipila, nga wala nila mahibaloi, miabiabi ug mga anghel.” (Hebreohanon 13:2) Ang pagtuon sa maong asoy motabang kanato sa pagsabot nga ang pagkamaabiabihon dili lamang nalangkit sa usa ka kostumbre o sa pagkamatuto. Hinunoa, kini maoy usa ka diyosnong hiyas nga magpatunghag talagsaong mga panalangin.

12. Giunsa pagpasundayag ni Abraham ang iyang gugma sa mga estranghero?

¹² Ang Genesis 18:1, 2 nagpaila nga ang mga bisita dili kaila ug wala paabota ni Abraham, kon buot ingnon tulo lamang ka estranghero nga lumalabay. Ang kostumbre sa mga taga-Oriente, sumala sa pipila ka komentarista, mao nga ang usa ka magpapanaw sa di-sinating yuta may katungod sa pagdahom nga abiabihon bisan pag wala siyay kaila didto. Apan wala paabota ni Abraham nga pahimuslan sa mga estranghero ang maong katungod; siya ang miuna paglihok. Siya “midalagan” aron tagboon ang maong mga estranghero nga layolayo pa kaniya​—kanang tanan sa “naglagiting nga kainit,” ug si Abraham 99 anyos na! Wala ba kini magpakita sa hinungdan nga si Pablo naghisgot kang Abraham ingon nga sulondan nga atong sundogon? Kana ang lintunganay sa pagkamaabiabihon, ang pagkahinangop o paghigugma sa mga estranghero, ang pagkabalaka sa ilang mga panginahanglan. Usa kini ka positibong hiyas.

13. Nganong si Abraham “miyukbo” ngadto sa mga bisita?

¹³ Ang asoy nagtug-an usab kanato nga sa pagkatagbo sa mga estranghero, si Abraham “miyukbo ngadto sa yuta.” Moyukbo ngadto sa hingpit nga mga estranghero? Aw, ang pagyukbo, sumala sa gihimo ni Abraham, maoy usa ka paagi sa pagtimbaya sa usa ka pinasidunggang bisita o sa usa nga taas ug katungdanan, nga dili saypong buhat sa pagsimba, nga gireserba lamang alang sa Diyos. (Itandi ang Buhat 10:25, 26; Pinadayag 19:10.) Pinaagi sa pagyukbo, dili lamang pagduko sa ulo kondili pagyukbo “ngadto sa yuta,” gihatag ni Abraham sa mga estranghero ang kadungganan sa pagkaimportante. Siya ang ulo sa usa ka dako, bahandianong patriarkanhong pamilya, bisan pa niana giisip niya ang maong mga estranghero ingong takos sa labaw nga kadungganan kay sa iyang kaugalingon. Pagkalahi kini gikan sa naandang pagkamatahapon bahin sa mga estranghero, ang mapanagan-on nga tinamdan! Si Abraham nagpasundayag gayod sa kahulogan sa mga pulong: “Manguna sa pagpakitag pasidungog sa usag usa.”​—Roma 12:10.

14. Unsang kahago ug pagsakripisyo ang nalangkit sa pagpakita ni Abraham sa pagkamaabiabihon ngadto sa mga estranghero?

¹⁴ Ang nahibiling bahin sa asoy nagpakita nga tiunay ang mga pagbati ni Abraham. Ang pagkaon mismo talagsaon. Bisan sa usa ka dakong panimalay nga daghag binuhing kahayopan, “ang usa ka malumo ug maayo nga nating baka” dili naandan nga pagkaon. Mahitungod sa naglungtad nga mga kostumbre sa maong dapit, ang Daily Bible Illustrations ni John Kitto nag-ingon: “Ang mga kaluhoan dili gayod ginatagana gawas sa pipila ka pangilin, o pag-abot sa usa ka estranghero; ug nianang mga okasyona lamang nga ginakaon ang karne, bisan sa mga tag-iyag daghang baka ug kahayopan.” Tungod sa mainit nga klima dili mahimong ipondo ang bisan unsang pagkaon nga mapan-os, busa aron ikadulot ang maong pagkaon, ang tanan kinahanglang lutoon nianang panahona mismo. Dili katingad-an nga sa maong mubong asoy, ang pulong nga “pagdali” o “nagadali” makita sa tulo ka beses, ug si Abraham sa literal “midalagan” aron pag-andam sa pagkaon!​—Genesis 18:6-8.

15. Unsa ang hustong pag-isip sa materyal nga mga tagana diha sa pagpakitag pagkamaabiabihon, sumala sa gipakita ni Abraham?

¹⁵ Hinuon, ang katuyoan maoy dili lamang ang pagdulot ug dakong bangkete aron magpadayeg sa tawo. Bisan pag si Abraham ug Sara naghago pag-ayo sa pagluto ug pagdulot sa pagkaon, matikdi kon giunsa pagtumong kana ni Abraham nga sayosayo: “Palihog, itugot nga makuha ang diyutayng tubig ug kinahanglang mahugasan ang inyong mga tiil. Unya hirag sa ilalom sa kahoy. Ug itugot nga mokuha akog usa ka buok nga tinapay, ug pabaskoga ang inyong mga kasingkasing. Human niana, mahimo na kamong magpadayon sa inyong panaw, tungod kay kanay hinungdan nga kamo miagi sa inyong alagad.” (Genesis 18:4, 5) Kadtong “usa ka buok tinapay” misangpot nga usa ka bangkete sa pinatambok nga baka uban sa linginong mga tinapay nga ginama sa pinong harina, mantekilya, ug gatas​—usa ka bangkete nga angay sa hari. Unsay pagtulon-an? Sa dihang ipakita ang pagkamaabiabihon, ang hinungdanong butang, o ang butang nga ipasiugda, maoy dili kon unsa ka lamian ang pagkaon ug mga ilimnon, o kon unsa ka maayong-pagkahikay ang kalingawan nga itagana, ug uban pa. Ang pagkamaabiabihon wala mag-agad sa kon maarangan ba sa usa ang mahalong mga butang. Hinunoa, gibase kini sa tiunayng kabalaka sa kaayohan sa uban ug sa tinguha sa pagbuhat ug maayo ngadto sa uban sa sukod nga maarangan sa usa. “Mas maayo pa ang potahe nga utanon diin adunay gugma kay sa pinatambok nga baka ug ang pagdumot duyog niana,” nag-ingon ang usa ka proverbio sa Bibliya, ug diha niana nahiluna ang yawi sa tiunay nga pagkamaabiabihon.​—Proverbio 15:17.

16. Giunsa pagpakita ni Abraham ang pagpabili sa espirituwal nga mga butang diha sa iyang gibuhat alang sa mga bisita?

¹⁶ Bisan pa niana, pagamatikdan nato nga adunay espirituwal nga kahulogan usab ang tibuok nga okasyon. Sa usa ka paagi si Abraham nakasabot nga gikan ni Jehova kadtong mga mensaheroa. Gipaila kini sa iyang pagsulti kanila sa mga pulong: “Jehova, kon, karon, ako giuyonan sa imong mga mata, palihog ayawg sayloi ang imong alagad.”a (Genesis 18:3; itandi ang Exodo 33:20.) Wala mahibalo daan si Abraham kon may mensahe ba sila alang kaniya o kon molabay lamang sila. Bisan pa niana, giila niya nga nagkahitabo ang pagpalampos sa katuyoan ni Jehova. Ang maong mga indibiduwal may buluhatong gikan ni Jehova. Kon may ikatabang siya niana, ikalipay niya kana. Nakaamgo siya nga ang mga alagad ni Jehova takos sa kinamaayohan, ug itagana niya ang kinamaayohan ubos sa mga kahimtang. Sa pagbuhat sa ingon, adunay espirituwal nga panalangin, alang sa iyang kaugalingon o alang sa lain. Sumala sa misangpot, si Abraham ug Sara gipanalanginan pag-ayo tungod sa ilang tim-os nga pagkamaabiabihon.​—Genesis 18:9-15; 21:1, 2.

Usa ka Katawhang Maabiabihon

17. Unsay gibaod ni Jehova sa mga Israelinhon maylabot sa mga estranghero ug sa mga kabos sa ilang taliwala?

¹⁷ Ang talagsaong panig-ingnan ni Abraham wala hikalimti sa nasod nga mitungha gikan kaniya. Ang Balaod nga gihatag ni Jehova sa mga Israelinhon naglakip sa mga probisyon sa pagpakitag pagkamaabiabihon ngadto sa mga estranghero sa ilang taliwala. “Ang dumuloong nga molupyo nga nagpuyo ingon nga dumuloong kauban ninyo angay nga mahimo alang kaninyo nga sama sa lumad; ug higugmaon ninyo siya sama sa inyong kaugalingon, kay kamo nahimong dumuloong nga mga molupyo sa yuta sa Ehipto. Ako mao si Jehova nga inyong Diyos.” (Levitico 19:34) Ang katawhan kinahanglang mohatag ug linaing konsiderasyon ngadto sa nanginahanglan sa materyal nga suportar ug dili kay dili sila tagdon. Sa dihang panalanginan sila ni Jehova sa dagayang mga ani, sa dihang sila magkalipay sa ilang mga pista, sa dihang sila magpahulay gikan sa ilang mga paghago panahon sa Igpapahulay nga mga tuig, ug sa ubang mga okasyon, ang katawhan angay nga maghinumdom niadtong dili kaayo bulahan​—mga babayeng balo, mga ilo, ug mga dumuloong nga molupyo.​—Deuteronomio 16:9-14; 24:19-21; 26:12, 13.

18. Unsa ka hinungdanon ang pagkamaabiabihon maylabot sa pagkadawat sa pabor ug panalangin ni Jehova?

¹⁸ Ang kahinungdanon sa kalulot, kamahinatagon, ug kamaabiabihon ngadto sa uban, ilabina ngadto niadtong nanginahanglan, makita sa paagi sa pagpakiglabot ni Jehova sa mga Israelinhon sa dihang nahikalimot sila sa pagpasundayag nianang mga hiyasa. Gitin-aw ni Jehova nga ang kalulot ug kamahinatagon ngadto sa mga estranghero ug mga kabos nahilakip sa mga kinahanglanon aron ang iyang katawhan makadawat sa iyang padayong mga panalangin. (Salmo 82:2, 3; Isaias 1:17; Jeremias 7:5-7; Ezequiel 22:7; Zacarias 7:9-11) Sa dihang ang nasod nagmakugihon sa pagtuman niini ug sa ubang mga kinahanglanon, sila nagmauswagon ug nagpahimulos sa materyal ug espirituwal nga kadagaya. Sa dihang sila napuliki sa ilang mahakogong personal nga mga pangagpas ug wala magtagad sa pagpakita niining malulotong mga hiyas ngadto niadtong nanginahanglan, sila gibadlong ni Jehova, ug sa kataposan gipahamtang kanila ang di-paborableng paghukom.​—Deuteronomio 27:19; 28:15, 45.

19. Unsay atong dugang nga pagahisgotan?

¹⁹ Nan, hinungdanon gayod nga atong susihon ang atong kaugalingon ug tan-awon kon kita nagakinabuhi ba sumala sa mga gidahom ni Jehova niining bahina! Ilabinang hinungdanon kini karong adlawa tungod sa mahakogon ug mabahinbahinong espiritu sa kalibotan. Sa unsang paagi atong ikapakita ang Kristohanong pagkamaabiabihon diha sa nabahin nga kalibotan? Kana ang ulohang hisgotan sa sunod nga artikulo.

[Footnote]

Nahinumdom Ka Ba?

◻ Unsa ang kahulogan sa pulong sa Bibliya nga gihubad nga “pagkamaabiabihon”?

◻ Sa unsang mga paagi si Jehova hingpit nga panig-ingnan sa pagpakitag pagkamaabiabihon?

◻ Unsay hingaping gibuhat ni Abraham aron magmaabiabihon?

◻ Nganong ang tanang matuod nga mga magsisimba kinahanglang ‘mosunod sa dalan sa pagkamaabiabihon’?