Mga Batan-on Nangutana. . .
Nganong Pagabuhaton Ko Kanang Tanan nga Buluhaton?
“Limpiyohan ang akong kuwarto? Ngano? Dili man ko mabalaka. Sa bisan unsang paagi, kana mahugaw bitaw gihapon sa duha ka adlaw.”—Stéphanie, edad 15.
“Kon ang mga trabaho nga ihatag nako sa akong inahan mohangtod sa tibuok hapon, mobati ako nga nahago kaayo. Dayon mohunong ako ug mamalandong. Si Mama nagatrabahong walay hunong sa tibuok adlaw ug sa kada adlaw. Naamgohan ko nga dili kana sayon alang kaniya.”—Steven, edad 15.
ANG mga pagbati sa mga tin-edyer bahin sa pagbuhat sa mga trabaho sa panimalay nagkalain gikan sa kinabubut-ong kooperasyon ngadto sa yanong kawalay-gusto. Basin mayugot ka pag diyutay sa imong kaugalingon kon hangyoon nga gamiton ang libre nimong panahon alang sa trabahong “makapuol” sama sa paglimpiyo ug paghugas. Bisan pa niana, kon kaha isipon nimo ang mga buhat sa balay ingong makalingawng kausaban o kasamok, kana bililhon sa hapsay nga dagan sa usa ka panimalay. Kon ang mga sakop sa panimalay dili kinabubut-ong mokooperar nianang mga butanga, mosangpot ang mga kabingkilan ug mga tensiyon.
Kon Nganong Bililhon ang Imong Tabang
Basin malisdan ka sa pagtuo nga ang butang hago sama sa pagpagawas sa basura mahimong ingon ka dakog kahulogan. Bisan pa niana, bisan ang balikbalik nga mga trabaho hinungdanon, kay kana makaamot sa kahimut-anang balay ug makatabang sa pagtipig sa mahalong mga butang sa maayong kondisyon. Sa iyang librong Moi, ta mère (Ako, Imong Inahan) ang Pranses nga magsusulat si Christiane Collange nagpasiugda niining puntoha uban ang diyutayng pasiaw: “Kapoy ang paghipos sa mga butang ug pag-atiman kanila. Apan kon imo silang pasagdan, manimalos sila pinaagi sa pagkahimong hugaw, pagkabuak, o pagkawala.”
Ang mahigugmaon nimong kooperasyon makahupay usab sa kalisdanan sa imong mga ginikanan, kinsa kadaghanan nagatrabaho sa bug-os panahon o kaha inoras. Pinaagi sa pagtabangtabang sa panimalay, mas masabtan nimo ang imong mga ginikanan. Sa unsang paagi? Ang diesisais-anyos nga si Dominic, nga nagapuyo duol sa Paris, mipatin-aw: “Maoy sa dihang motabang ka sa imong mga ginikanan nga mosugod ka sa pagkasabot nganong sila kapoyon. Kon nagatrabaho ka sa usa ka trabaho sa daghang oras, makabutang ka sa imong kaugalingon sa ilang dapit ug makaamgo ka nga sila tinuod gikapoy.” Salig, usab, nga gipabilhan sa imong mga ginikanan ang imong suportar!
Pag-ugmad sa Lig-on nga Kinaiya
Ang mga trabaho sa balay maisip usab nga usa ka leksiyon sa kinabuhi, usa ka adlaw-adlaw nga pagbansay sa determinasyon. Matuod, ang mga benepisyo dili dihadiha kanunay. Apan hinumdomi, ang imong paningkamot sa pagpas-an ug mga responsabilidad mopatunghag mga ganti sa ulahi sa kinabuhi. Sumala sa ginaingon sa Bibliya: “Maayo nga pas-anon sa usa ang yugo gikan sa pagkabatan-on.”—Lamentaciones 3:27, The New Jerusalem Bible.
Oo, kinahanglang ugmaron nimo ang lig-ong kinaiya, ang usa ka personalidad nga arang makasukol sa mga kapit-osan sa hamtong nga kinabuhi. Busa angay mosugod kag sayo pinaagi sa pag-ugmad ug maayong mga batasan sa pagtrabaho nga makapaarang nimo sa pagbarog sa imong kaugalingon—bisan pag nagkahulogan kana sa pagkunhod sa panahong magugol sa pagrelaks.
Si Stéphanie miangkon: “Dili ko gusto niadto ang trabaho sa balay. Ako moingon sa akong kaugalingon: ‘Kon dili nimo gusto, nan ayaw kanag buhata.’ Apan nausab ang akong punto de vista. Karon ako nakaamgo nga ang pagtabang sa balay magatudlo kanako nga mahimong responsableng tawo, ug kana mapuslan nako sa ulahi.”
Kon ikaw batang lalaki, ayaw kapikal nga hangyoon ka sa imong mga ginikanan sa pagbuhat sa mga trabaho nga sa linangkob ginabuhat sa mga babaye, o kon ikaw babaye, sa balit-ad niana. Basin gihunahuna tingali sa imong mga ginikanan nga maalamon ang pagpadako sa imong pagbansay. Sa ulahi, kon ikaw magkinaugalingon ingong usa ka hamtong, malipay ka nga nabatid nimo ang nagkadaiyang kahanas sa panimalay. Gawas pa, dili makaulaw nga ang usa ka batang lalaki mahibalong motaod ug butones o nga ang usa ka batang babaye mahibalong modukdok ug lansang sa bungbong! Makaiikag, ang talaan sa Bibliya sa Juan 21:9-12 nagapaila nga si Jesu-Kristo milutog pagkaon alang sa iyang mga tinun-an, usa ka buluhatong kasagaran gireserba sa mga babaye sa karaang panahon.—Itandi sa Proverbio 31:15.
Pagbaton ug Samang Kaisipan
“Bisag unsaon nako pagsingkamot, dili gayod matagbaw ang akong mga ginikanan,” mireklamo ang pila ka nahiubos nga tin-edyer. Ang problema, hinunoa, mao tingali nga ang mga ginikanan ug mga anak yanong dili magkasinabot. Sa iyang librong L’autorité des parents dans la famille (Parent Power!), si John Rosemond mihimo sa mosunod angayang komento: “Unsay kahulogan sa ‘paglimpiyo’ sa usa ka kuwarto? Naghunahuna ang mga ginikanan nga nasayod ang ilang mga anak, apan ang ideya sa usa ka bata sa ‘paglimpiyo’ dili gayod sama sa iya sa mga ginikanan . . . Kon ang pila ka trabaho kinahanglang buhaton kada adlaw, ang listahan kon unsay maapil makasanta sa daghang wayhinungdang mga argumento. Ang usa ka lagda nga tin-awng pagkabatbat sa kanunay mas sayon nga sugton.”
Ang tabang nga gikinahanglan sa imong mga ginikanan sa linangkob mabahin sa duha ka kategoriya: (1) mga buluhaton alang sa pamilya sa katibuk-an, pananglitan, pag-andam o paghipos sa lamesa, paghugas sa mga plato, paghinlo sa balay, pagluto, paniyangge, paglabay sa basura, paghardin; (2) personal nga mga buluhaton, sama sa paghipos sa imong higdaan, pag-areglar sa imong kuwarto, paghipos sa imong mga sinina, ug pagpasinaw sa imong sapatos. Kon wala ka makaseguro kon unsay gidahom kanimo sa imong mga ginikanan kon hangyoon ka nila sa pagbuhat sa bisan hain sa ibabaw, pangayog tinong mga instruksiyon, bisan sa usa ka talaan kon gikinahanglan. Hinumdomi nga kadaghanan mas dakong panahon ang magugol sa paglalis mahitungod sa mga buluhaton kay sa magugol sa pagbuhat kanila! Sumala sa pagpahayag niana sa duha ka Pranses nga batan-on, si Côme ug Dominic: “Kon menos nga trabaho ang atong buhaton, menos ang gusto natong buhaton, ug mas magkutikuti kita bahin sa pagbuhat niana.” Busa kon buhaton nimo dayon ang imong mga buluhaton, ang tanan mas magmalipayon.
Apan unsay mahimo kon sa imong hunahuna ang imong mga ginikanan nagaobligar kanimo sa butang imposible ug halos wala gikan sa imong mga igsoong lalaki ug mga babaye? Mas hait ang panabot nimo sa hustisya ug mapikal ka. Busa nganong dili mopilig nahiangayng panahon aron makigsulting kinasingkasing sa imong mga ginikanan? Basin madiskobrehan nimong ang imong mga igsoong lalaki ug mga igsoong babaye menos ug panahon kay kanimo, tungod sa mas daghang homwork ug mas daghang oras sa eskuylahan, o ikaw mao ang labing himsog ug kusgan taliwala sa mga anak. Kana ba butang nga imong ikasubo?
Unsa man kon gihunahuna nimong ang mga buluhaton sa pamilya nagakuhag dako kaayo sa imong panahon? Nan ipha ang mga oras nga imong ginatan-awg telebisyon, ginapamati sa imong paboritong musika, o ginabasa! Tingali ang imong gikinahanglan mao ang pag-organisar pag-usab sa paagi sa paggugol nimo sa imong panahon.
“Ang tanan nagsugod,” matud ni Steven, “sa dihang ang akong mga ginikanan naghangyo kanako sa pag-atiman sa akong kuwarto ug paghugas sa mga plato.” Gibug-atan niadto si Steven. Apan nasayran niya nga uban ang tukmang organisasyon sa iyang panahon, dali niyang matapos ang iyang mga buluhaton.
Pagpahimuot sa Diyos Pinaagi sa Imong Buhat
Pinaagi sa pagtabang sa balay, ikaw nagapasidungog sa imong mga ginikanan sama sa Israelinhong mga anak ug mga tin-edyer sa panahon sa Bibliya. Pananglitan, ang anak babaye ni Laban, si Rachel, nagbantay sa mga kahayopan sa iyang amahan. Sa susama, ang mga anak babaye ni Reuel, o Jethro, nakabatog responsabilidad sa pagkalos ug tubig alang sa kahayopan—hago, bug-at nga trabaho. (Genesis 29:9; Exodo 2:16) Ang mga batang lalaki nakadawat usab ug praktikal nga pagbansay, pihong si Jesus nakakat-on sa trabaho sa panday gikan sa iyang amaama, si Jose.—Mateo 13:55; Marcos 6:3.
Sama sa karaang panahon, mahimong mosangpot ang mga panalangin gikan sa malipayong pagsuportar sa inyong mga ginikanan. Tagda ang asoy sa Bibliya bahin kang Rebeka. Sa dihang nangayog mainom ang sulugoon ni Abraham, si Rebeka misanong dayon. Dili lang siya mihatag kaniyag mainom kondili kinabubut-on usab siyang mitanyag sa pagkalos ug tubig alang sa iyang mga kamelyo. Ang Bibliya mitaho nga siya “midalagan nga balikbalik sa atabay aron sa pagkalos ug tubig, ug nagpadayon sa pagkalos alang sa tanan niyang kamelyo.” (Genesis 24:15-21) Ang panon gilangkoban sa napulo ka kamelyo. Kon palandongon sa usa nga ang kamelyo makainom gikan sa lima ngadto pito ka galong tubig sa usa ka adlaw, dayag nga si Rebeka nakakalos ug dinosenang galong tubig aron sa pagpainom sa tanang kamelyo. Hinuon, ang kaandam niyang motrabaho nagdalag mga panalangin kaniya. Siya napiling mahimong asawa ni Isaac ug nakaambit sa paglampos sa katuyoan ni Jehova sa pagpatungha sa Binhi nga magapanalangin sa katawhan!—Genesis 22:18.
Salig nga kon makigbahin ka sa mga buluhaton sa panimalay, ang Diyos susamang mahimuot kaayo sa imong pagkugi sa ‘pagpasidungog sa imong mga ginikanan.’—Efeso 6:1, 2.
[Hulagway sa panid 20]
Kadaghanan, magugol ang mas daghang panahon sa paglalis bahin sa mga buluhaton kay sa magugol sa pagbuhat kanila!