Ang Hunahuna sa Bibliya

Angay Ka Bang Mahadlok sa Mata sa Pandaot?

GIHINAY pagbutang sa usa ka babaye sa usa ka balangay sa Amazon ang iyang masuso sa duyan. Dayon, tapos sa maampingon nga pagbaat sa pula nga pisi sa gamitoy nga pulso niini, gibugkot niya ang laing pisi sa dapit sa hawak niini. Kay natapos na ang rituwal, misibog siya ug nanghayhay: “Karon, ang bata napanalipdan na kontra sa mata sa pandaot.”

Ang kahadlok sa mata sa pandaot dili lamang iya sa mga nitibo sa Amerika del Sur. Ang mga abogado sa Italya ug mga magbabaol sa India, ingon man mga negosyante sa Amerika del Norte, mangurog usab sa mata sa pandaot.

Unsa ba ang mata sa pandaot o evil eye? Kini ang pagtuo nga ang pila ka tawo may gahom sa pagdaot ug bisan pagpatay kanimo pinaagi lamang sa pagtan-aw kanimo. Mahimong gamiton kining daotang tinan-awan sa dihang ang imong kauswagan nakapukaw sa ilang kasina. Dugang pa, gituohan nga daghang tawong maayog intensiyon may mata sa pandaot ug ang iyang tinan-awan tingali makadaot sa uban nga dili tinuyo.

Duna ka ba niining kahadloka? Ug kon mao, kini ba nga kahadlok motabang o modaot kanimo?

Kamatuoran o Kasugiran?

Ang kadaghanang basahong reperensiya bahin sa ulohan nagabatbat sa kahadlok sa mata sa pandaot ingong superstisyon o patuotuo. Sanglit ang patuotuo gibatbat ingong usa ka pagtuo nga “wala ibase sa katarongan o kamatuoran,” nagtuo ang pila ka tawo nga ang kahadlok sa mata sa pandaot maoy bunga lamang sa huyang nga mga kaisipan.

Angkonon, ang daghang estorya sa mata sa pandaot maoy kasugiran. Pananglitan, ang pagkahadlok nga ang mga tawo nga manokon, may katarata, o mga libat lagmit nagbaton sa mata sa pandaot maoy mugna sa hunahuna. O ang pagtuo nga ang tan-aw sa mandadaot mao ang hinungdan sa dihang magsakit ang imong masuso, mamatay ang imong baka, o dili mangitlog ang imong mga himungaan labaw nga gipasangil niana kay sa napamatud-an.

Bisan pa niana, ingong ang gahing unod natago sa bagang bunot sa lubi, may pila usab ka lig-ong kamatuoran nga natago ilalom sa bagang hut-ong sa mga sugilanon sa mata sa pandaot. Busa buk-on nato ang kasugiran ug kaplagon ang pila ka kamatuoran.

Ang Sinugdan sa Mata sa Pandaot

Ang Encyclopædia of Religion and Ethics nagatubag nga ang karaang mga Babilonyanhon nahadlok sa impluwensiya sa mata sa pandaot. Kinsay nagpausbaw sa maong kahadlok? Ang Babilonyanhong mga barangan o mga tambalan. Sila ilado sa pagpahinabog grabeng mga kasakit pinaagi sa pagdaot pinaagi sa pasiklap sa ilang mga mata. Bisan pa niana, ang maong mga barangan wala maghimo niana sa ilang kaugalingong pagbuot. Kinsay mihatag kanilag gahom? Ang espiritung mga linalang nga gitawag mga demonyo. Nagpatin-aw ang librong The Religion of Babylonia and Assyria: “Ang mga barangan makapangaliyupo sa mga demonyo sumala sa ilang gusto ug makapailalom nianang mga tawhana sumala sa ilang gusto sa gahom sa mga demonyo.”

Ang Bibliya susamang nagpunting sa mga manulondang naghimo sa ilang kaugalingon nga mga demonyo ingong tinubdan sa “misteryosong gahom.” (1 Samuel 15:23; 1 Timoteo 4:1; Judas 6) Dugang pa, ang Pulong sa Diyos nagapamatuod nga ang mga demonyo nagapakig-ambit sa ilang madaotong gahom uban sa mga espiritista ug sa mga tawong gigamhan sa demonyo. (Buhat 16:16-18; Pinadayag 22:15) Ingong sangpotanan, ang maong mga tawo ‘makapandaot sa uban’ pinaagi usahay sa ilang mga mata. (Deuteronomio 18:10-12) Busa, ang mata sa pandaot sa pagkamatuod gibase sa pila ka kamatuoran.

Busa kon nagapuyo ka sa usa ka dapit diin ang mga pamarang sa mga tambalan maoy bahin sa adlaw-adlaw nga kinabuhi, dili katingad-ang ang imong kahadlok sa mata sa pandaot nagapadayon sa paglungtad. Ugaling, bisan kon unsa ka madaoton ang maong mga pamarang, angay dili ka moambit sa kahadlok sa imong mga silingan. Nganong dili man? Una sa tanan, ang pagkahadlok sa mata sa pandaot daling moagak kanimo sa pagkaulipon sa mga demonyo—butang ginadili sa Bibliya. (Tan-awa ang 1 Corinto 10:20, 21.) Ikaduha, makapahimulos ka sa usa ka dagway sa panalipod nga mopakyas sa mga epekto sa mata sa pandaot ug magwagtang sa tanang hinungdan sa kahadlok. Unsa nga panalipod? Pagsul-ob ug mga anting-anting?

Panalipod nga Moobra

Sa pagtubag, palandonga kining panig-ingnana: Unsay imong himoon kon mahadlok ka nga matumba ang dako kaayong kahoy ug magdugmok sa imong balay? Lig-onon mo ba ang atop, nga maglaom nga kana makaagwanta sa epekto sa matumba nga kahoy? O magpatabang ka bag mamimilay ug kahoy o siruhano sa kahoy nga may dungog sa pagpamutol ug mga kahoy sa luwas nga paagi? Ang pagputol sa kahoy nagakuha sa tinubdan sa kapeligrohan ug sa ingon magwagtang sa imong kahadlok.

Sa susama, unsay magwagtang sa imong kahadlok kon ang usa ka espiritista mobahad nga gamiton ang iyang mata sa pandaot batok kanimo? Mosulay ka ba sa paglig-on sa imong kaugalingon pinaagi sa pagkulentas ug mga anting-anting? O magpakitabang ka ba sa usa ka tawo nga may rekord nga magwagtang sa gahom sa mga demonyo? Dayag, ang naulahi mao ang maalamong dalan, kay kanang tawhana magwagtang sa tinubdan sa kapeligrohan ug sa ingon magwagtang sa imong kahadlok.

Apan sama sa salmista, ikaw makasukna: “Diin ba maggikan ang akong panabang?” Nga gidasig sa Diyos, siya nagatubag: “Ang akong tabang nagagikan kang Jehova, ang Magbubuhat sa langit ug sa yuta.” Ang tabang ba sa Maglalalang nagaapil sa panalipod batok sa mata sa pandaot? Oo, kay ang salmista dugang nagapasalig kanato: “Si Jehova mismo magabantay kanimo batok sa tanang katalagman.” (Salmo 121) Sa paglig-on sa imong pagsalig sa katakos ni Jehova sa pagpanalipod, palandonga ang iyang modasig-sa-pagsalig nga rekord sa mga pakiglabot sa mga demonyo.

‘Ang mga Demonyo Nagapangurog’—Ngano?

Sa adlaw ni Noe, gipalagpot ni Jehova ang masukihong mga manulonda gikan sa ilang mga katungdanang inuyonan pinaagi sa pagbutang kanila ‘sa usa ka bilanggoan’ sa espirituwal nga kangitngitan. (1 Pedro 3:19; Genesis 6:1-4) Unya, sa unang siglo, si Jesus, sa pag-alagad nga hawas sa Diyos, nagpalagpot sa gamhanang mga demonyo sumala sa iyang gimbut-an. (Mateo 8:31, 32; Marcos 1:39) Ug usab, niining ika-20ng siglo, gigamit ni Jesus ang iyang hinatag-Diyos nga gahom sa pagpalagpot kang Satanas ug sa iyang mga demonyo gikan sa langit. (Pinadayag 12:7-9) Busa, nasayran sa mga demonyo sa masakit nga paagi nga ang ilang gahom wala ra kon itandi sa gahom sa Diyos. Bisan pa niana, si Jehova hapit nang modugang ug laing panid sa maong rekord. Sa dili madugay, si Satanas ug kining pinalagpot nga mga rebelde igatambog sa bung-aw sulod sa usa ka libo ka tuig.—Pinadayag 20:1-3.

Unsay epekto diha kanila ang maong kasayoran? Ang Bibliya nagapadayag: “Ang mga demonyo nagtuo ug nagapangurog.” (Santiago 2:19) Nan, sa unsang paagi kini nga kahibaloa mag-apektar kanimo? Mahadlok ka ba gihapon nianang ‘nagapangurog’ nga mga demonyo ug ilang tawhanong mga sumusunod? O ikaw ba “mahadlok lamang kang Jehova” pinaagi sa pagsalig sa bug-os sa iyang dili-makitang panalipod batok sa mata sa pandaot?—1 Samuel 12:24.

Sa pagkamatuod, kon ang pagtuo modasig kanimo sa pagbadbad sa imong mga anting-anting ug paglig-on sa imong relasyon uban sa mga Saksi ni Jehova diha sa inyong dapit, sa dili madugay mokuyog ka kanila sa pagpalanog sa mga pulong sa karaang mga anak ni Kore. Sila mipatugbaw: “Ang Diyos mao ang among salipdanan ug kusog, panabang nga daling hikaplagan panahon sa mga kasakitan. Kana ang hinungdan kami dili mahadlok.”—Salmo 46:1, 2; itandi sa Roma 8:31.