LIOG

Ang bahin sa lawas sa usa ka tawo o sa usa ka hayop nga nagsumpay sa ulo ngadto sa ubang bahin sa lawas. Ang Hebreohanong mga termino alang sa liog mopatim-awng nagpasiugda sa gambalay niini nga mahimong mabali (Ex 13:13; 1Sa 4:18) o sa tangkugo. (Gen 49:8; Jos 10:24) Diha sa Bibliya ang terminong “liog” sagad nga gigamit sa mahulagwayong paagi.

Sa Hebreohanon, ang usa nga mikalagiw tungod kay napildi, sa literal gisultihan sa pagtugyan sa iyang “liog” ngadto sa kaaway (itandi ang Jos 7:8), buot ingnon, ang iyang tangkugo. Busa, ang ‘pagbutang sa kamot sa usa ka tawo nganha sa tangkugo’ sa iyang mga kaaway nagpasabot sa pagdaog o sa pagbuntog kanila. (Gen 49:8; 2Sa 22:41; Sal 18:40) Sa samang diwa, sa mga monyumento sa Ehipto ug sa Asirya, ang mga monarko gihulagway diha sa mga esena sa gubat ingong nagyatak sa mga liog sa ilang mga kaaway. Sa susama, si Josue nagsugo sa iyang mga komandante sa kasundalohan: “Duol kamo. Itamak ang inyong mga tiil sa mga tangkugo niining mga haria.”​—Jos 10:24.

Ang usa ka yugo nga gisangon diha sa liog nagpaila sa pagkaulipon, pagpasakop, o pagkabilanggo. (Gen 27:40; Jer 30:8; Buh 15:10) Ang subsob gigamit nga mga ekspresyon nga “tikig ug liog” ug ‘pagpagahi sa liog’ naghawas sa pagkasukihan ug pagkagahian. Ingong usa ka pasidaan kanato, ang Kasulatan nag-ingon nga “ang tawo nga sublisubli nang gibadlong apan nagpatikig sa iyang liog sa hinanali mabali, ug kana wala nay pagkaayo.”​—Pr 29:1; Deu 9:​6, 13; 31:27; 2Ha 17:14; Sal 75:5; Isa 48:4.

Ang kahinungdanon sa disiplina ug awtoridad sa mga ginikanan (ug gipasabot usab ang pagkabililhon sa mga sugo ug mga balaod sa Diyos) gipasiugda pinaagi sa pahimangno nga ‘ihikot sila sa liog,’ diin ang matahom ug bililhong mga pahiyas isul-ob. (Pr 1:​8, 9; 3:1-3; 6:​20, 21) Ang paglakaw nga pinatikig ang liog mahimong magpadayag sa pagkamapahitas-on.​—Isa 3:16.

Tutonlan. Ang Hebreohanong pulong alang sa “tutonlan” dayag nga nagtumong sa atubangan nga bahin sa liog diin nahimutang ang mga sangkap sa pagsulti ug pagtulon. (Sal 149:6; Jer 2:25) Bahin sa daotang mga tawo nga bakakon ug tig-ula ug dugo, ang Bibliya nag-ingon: “Sa ilang baba walay bisan unsa nga kasaligan; . . . ang ilang tutonlan maoy usa ka abli nga lubnganan.”​—Sal 5:9; Rom 3:13.