HALAD
Sukad sa unang kapanahonan ang mga tawo nagtanyag ug mga halad ngadto sa Diyos. Sa unang girekord nga halad, si Cain nga kamagulangang anak ni Adan nagtanyag ug pipila ka abot sa yuta, ug si Abel nga manghod nga anak ni Adan nagtanyag sa mga panganay sa iyang panon sa mga hayop. Dayag nga magkalahi ang mga tinamdan ug mga motibo sa duha ka magsoon, kay giuyonan sa Diyos ang halad ni Abel apan wala uyoni ang halad ni Cain. (Sa ulahi, ang pakigsaad sa Balaod naglatid sa paghalad ug mga hayop ug mga lugas.) Si Abel dayag nga may pagtuo gayod sa saad sa Diyos labot sa kaluwasan pinaagi sa sinaad nga Binhi ug lagmit nakasabot nga ang dugo kinahanglang igaula, nga kinahanglang adunay ‘samaran diha sa tikod,’ aron ang katawhan igatuboy ngadto sa kahingpitan nga nawala ni Adan ug Eva. (Gen 3:15) Miila sa iyang kaugalingon ingong makasasala, siya gipalihok sa iyang pagtuo sa pagtanyag ug usa ka halad nga nagkinahanglag pag-ula ug dugo, sa ingon tukmang naglandong sa tinuod nga halad alang sa mga sala, si Jesu-Kristo.—Gen 4:1-4; Heb 11:4.
Sa Katilingban sa mga Patriarka. Ang ulo sa banay nga si Noe, sa paggula gikan sa arka, nagtanyag kang Jehova ug halad sa pagpasalamat nga “makapahupay” (makapalukmay, makapakalma), ug human niana gihimo ni Jehova ang pakigsaad sa “balangaw” uban kang Noe ug sa iyang mga kaliwat. (Gen 8:18-22; 9:8-16) Atong mabasa sa ulahi nga ang matinumanong mga patriarka nagtanyag ug mga halad kang Jehova. (Gen 31:54; 46:1) Si Job, ingong ulo sa banay, nag-alagad ingong saserdote alang sa iyang pamilya, nga nagtanyag ug mga halad-nga-sinunog ngadto sa Diyos alang kanila. (Job 1:5) Ang labing ilado ug talagsaon sa karaang mga halad mao ang pagsulay ni Abraham sa paghalad kang Isaac, tungod sa sugo ni Jehova. Si Jehova, human makita ang pagtuo ug pagkamasinugtanon ni Abraham, malulotong nagtagana ug laking karnero ingong kapuli. Kining gihimo ni Abraham naglandong sa paghalad ni Jehova sa iyang kaugalingong bugtong nga Anak, si Jesu-Kristo.—Gen 22:1-14; Heb 11:17-19.
Ilalom sa Balaod. Ang mga halad nga gilatid ilalom sa pakigsaad sa Balaod tanan nagpunting kang Jesu-Kristo ug sa iyang halad o sa mga kaayohan nga modangat gikan sa maong halad. (Heb 8:3-5; 9:9; 10:5-10) Maingon nga si Jesu-Kristo maoy hingpit nga tawo, mao man usab ang tanang halad nga hayop kinahanglan nga himsog, walay mga depekto. (Lev 1:3, 10; 3:1) Ang mga Israelinhon ug ang langyawng mga pumoluyo nga nagsimba kang Jehova parehong nakig-ambit sa pagtanyag sa nagkalainlaing mga halad.—Num 15:26, 29.
Mga halad-nga-sinunog. Ang mga halad-nga-sinunog tibuok nga itanyag ngadto sa Diyos; walay bahin sa hayop ang ibilin sa magsisimba. (Itandi ang Huk 11:30, 31, 39, 40.) Kini nagsilbing pangamuyo ngadto kang Jehova nga dawaton ang halad-sa-sala nga usahay gilakip niini. Ingong usa ka “halad-nga-sinunog” gitugyan ni Jesu-Kristo ang iyang kaugalingon ingong hingpit, bug-os nga halad.
Mga okasyon sa pagtanyag ug mga halad-nga-sinunog, ug mga aspekto niini:
(1) Naandang mga panahon sa pagtanyag niini: Sa matag buntag ug gabii (Ex 29:38-42; Lev 6:8-13; Num 28:3-8); sa matag adlaw nga Igpapahulay (Num 28:9, 10); sa unang adlaw sa bulan (Num 10:10); sa Paskuwa ug sa pito ka adlaw nga Pista sa mga Tinapay nga Walay Igpapatubo (Lev 23:6-8; Num 28:16-19, 24); sa Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala (Lev 16:3, 5, 29, 30; Num 29:7-11); sa Pentekostes (Lev 23:16-18; Num 28:26-31); sa matag adlaw sa Pista sa mga Balongbalong.—Num 29:12-39.
(2) Ubang mga okasyon: Sa pagkonsagrar sa pagkasaserdote (Lev 8:18-21; tan-awa ang PAGPAHILUNA-SA-KATUNGDANAN); sa pagpahiluna-sa-katungdanan sa mga Levihanon (Num 8:6, 11, 12); sa paghimog mga pakigsaad (Ex 24:5; tan-awa ang PAKIGSAAD); sa mga halad-sa-panag-ambit ingon man sa pipila ka halad-sa-pagkasad-an ug mga halad-sa-sala (Lev 5:6, 7, 10; 16:3, 5); sa pagtuman sa mga panaad (Num 15:3, 8); sa mga pagputli (Lev 12:6-8; 14:2, 30, 31; 15:13-15, 30).
(3) Mga hayop nga gitanyag ug mga pamaagi: Torong baka, laking karnero, laking kanding, tukmo, o piso sa salampati. (Lev 1:3, 5, 10, 14) Kon kini usa ka hayop, itapion sa naghalad ang iyang kamot sa ulo sa hayop (nga miila sa gihalad ingong iyang halad, ug alang kaniya). (Lev 1:4) Ang hayop ihawon, ang dugo iwisik libot sa ibabaw sa halaran sa halad-nga-sinunog (Lev 1:5, 11), ang hayop panitan ug hiwahiwaon sa mga bahin niini, ang mga tinai (walay ginhawaan ang sunogon diha sa halaran) ug mga tiil niini hugasan, ang ulo ug ang ubang bahin sa lawas ibutang tanan diha sa halaran (ang nagadumalang saserdote ang modawat sa panit; Lev 7:8). (Lev 1:6-9, 12, 13) Kon kini usa ka langgam, kuhaon ang pabalonan ug mga balhibo niini, ug ang ulo ug lawas sunogon diha sa halaran. (Lev 1:14-17)
Mga halad-sa-panag-ambit (o mga halad-sa-pakigdait). Ang mga halad-sa-panag-ambit nga dalawaton kang Jehova nagpaila sa pakigdait uban kaniya. Ang magsisimba ug ang iyang panimalay makigbahin (diha sa sawang sa tabernakulo; sumala sa tradisyon, ang mga balongbalong ipahimutang sa palibot sulod sa kortina nga naglibot sa sawang; diha sa templo, ang mga lawak-kan-anan itagana). Ang nagadumalang saserdote makadawat ug usa ka pahat, ug laing pahat usab ang madawat sa ubang mga saserdote nga nag-alagad. Si Jehova sa ingon nakadawat sa makapahimuot nga aso sa nasunog nga tambok. Ang dugo, nga naghawas sa kinabuhi, gihatag ngadto sa Diyos ingong iyaha. Busa ang mga saserdote, ang mga magsisimba, ug si Jehova daw nagsalo sa pagkaon, nga nagpasabot sa malinawong mga relasyon. Ang tawo nga makig-ambit samtang mahugaw (sa bisan unsang kahugawan nga gihisgotan diha sa Balaod) o mokaon sa unod human nga kini lapas na sa gitagal nga panahon (sa init nga klima kini mosugod na sa pagkadunot) pagaputlon gikan sa iyang katawhan. Iyang gihugawan o gipasipalahan ang pagkaon, tungod kay siya mahugaw o kaha mikaon ug mahugaw atubangan kang Jehova nga Diyos, nga nagpakitag kawalay pagtahod sa sagradong mga butang.—Lev 7:16-21; 19:5-8.
Ang Panihapon sa Ginoo (ang Memoryal o ang Kataposang Panihapon) maoy usa ka pagkaon nga pagaambitan. (1Co 10:16) Kadtong lakip ‘sa bag-ong pakigsaad tungod sa dugo ni Jesus’ nakigbahin sa usag usa diha sa pagtuo, nga nakig-ambit sa mga emblema nga naghawas sa lawas ug dugo ni Jesus. Nakig-ambit usab sila uban kang Jehova ingong Awtor sa maong kahikayan. Kini sila nagtinguha sa pag-uyon ni Jehova ug may pakigdait dili lamang sa usag usa kondili uban usab kang Jehova pinaagi ni Jesu-Kristo. Nahiuyon sa kinahanglanon sa pagkahinlo alang sa mga nakig-ambit sa pagkaon sa panag-ambit, si Pablo nagpasidaan nga angayng susihon sa Kristohanon ang iyang kaugalingon sa dili pa makig-ambit sa pagkaon sa Memoryal. Ang pagpakamenos o pagtamay sa okasyon o sa mga emblema nga bino ug tinapay nga walay lebadura magpasipala sa sagradong mga butang, nga takos sa mabug-at nga paghukom.—1Co 11:25, 27-29; tan-awa ang PANIHAPON SA GINOO.
Sa halad-sa-pagpasalamat, nga maoy usa ka halad-sa-panag-ambit sa pagdayeg sa Diyos tungod sa iyang mga tagana ug mahigugmaong-kalulot, ang unod ug ang tinapay nga may lebadura ug walay lebadura pagakan-on. Busa ang magsisimba nagsaulog sa maong okasyon nga naggamit sa matawag nga “matag adlaw nga pagkaon.” (Apan, sa bisan unsang panahon wala gayoy tinapay nga may lebadura ang ibutang diha sa halaran ingong halad ngadto sa Diyos.) Ug niini nga pagpasalamat ug pagdayeg sa Diyos, ang unod kinahanglang kan-on nianang adlawa, dili sa sunod nga adlaw. (Sa ubang mga halad-sa-panag-ambit, ang unod mahimong kan-on sa ikaduhang adlaw.) (Lev 7:11-15) Kini magpahinumdom sa pag-ampo nga gitudlo ni Jesu-Kristo sa iyang mga sumusunod: “Ihatag kanamo karong adlawa ang among tinapay alang niining adlawa.”—Mat 6:11.
Mga okasyon sa pagtanyag ug mga halad-sa-panag-ambit, ug mga aspekto niini:
(1) Mga okasyon: Sa paghimog mga pakigsaad (Ex 24:5); sa pagsaulog sa mga panahon sa kapistahan ug sa pagsugod sa mga bulan (Num 10:10; Ex 12:2-14; Lev 23:15-19; Num 29:39), ug sa uban pang mga okasyon.
(2) Mga katuyoan: Aron makabaton sa pag-uyon sa Diyos; sa pagpangaliyupo o pagpangamuyo sa Diyos sa mga panahon sa kaalaotan. (Lev 19:5; Huk 20:26; 21:4; 1Sa 13:9; 2Sa 24:25)
(3) Mga hayop nga gigamit, ug mga pamaagi: Laki o baye nga mga baka, mga karnero, mga kanding (walay mga langgam, sanglit kini dili igo nga mahimong halad nga pagkaon). (Lev 3:1, 6, 12) Itapion sa naghalad ang iyang kamot diha sa ulo sa hayop; ang hayop ihawon; iwisik sa saserdote ang dugo niini libot sa ibabaw sa halaran sa halad-nga-sinunog (Lev 3:2, 8, 13); ang tambok (lakip ang tambok nga ikog sa karnero) ibutang ibabaw sa halaran sa halad-nga-sinunog (Lev 3:3-5, 9); ang dughan maiya sa mga saserdote, ang tuo nga paa maiya sa nagadumalang saserdote (Ex 29:26, 28; Lev 7:28-36).
(4) Mga matang: Pagpasalamat o pagdayeg; panaad (tan-awa ang Num 6:13, 14, 17); boluntaryo.
Mga halad-sa-sala. Kining tanan maoy alang sa sala nga dili tinuyo, nga nahimo tungod sa kahuyangan sa dili-hingpit nga unod, dili “uban ang binayaw nga kamot,” sa ato pa, dili sa dayag, dili sa pagkamapahitas-on, dili kinabubut-on. (Num 15:30, 31, ftn sa Rbi8) Gigamit ang lainlaing mga halad nga hayop, gikan sa torong baka ngadto sa tukmo, sumala sa katungdanan ug mga kahimtang sa kinabuhi sa tawo kansang sala gitabonan. Angayng matikdan nga kadtong nalangkit sa mga sala nga gihisgotan sa Levitico kapitulo 4 maoy mga tawong nakahimo sa “usa sa mga butang nga gisugo ni Jehova nga dili angay buhaton” ug busa nahimong sad-an. (Lev 4:2, 13, 22, 27) Alang sa mga halad-sa-sala sa Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala, tan-awa ang ADLAW SA PAGTABON-SA-SALA.
Mga okasyon nga gikinahanglan ang mga halad-sa-sala, ug mga aspekto niini:
(1) Alang sa sala sa hataas nga saserdote nga nagdalag pagkasad-an diha sa katawhan (Lev 4:3): Ang hataas nga saserdote magdalag usa ka torong baka ug itapion ang iyang kamot diha sa ulo sa torong baka; ang torong baka ihawon; ang dugo niini dad-on ngadto sa Balaang Dapit ug iwisik atubangan sa kortina; ang ubang bahin sa dugo ipahid diha sa mga sungay sa halaran sa insenso, ang nahibilin iyabo diha sa tiilan sa halaran sa halad-nga-sinunog; ang tambok (sama sa mga halad-sa-panag-ambit) sunogon diha sa halaran sa halad-nga-sinunog (Lev 4:4-10); ug ang patayng lawas (lakip ang panit) sunogon diha sa mahinlong dapit gawas sa siyudad, diin gibutang ang mga abo sa halaran. (Lev 4:11, 12)
(2) Alang sa sala sa tibuok katigoman (sala nga nahimo sa katigoman, apan ang mga pangulo ulahi nang nasayod niini) (Lev 4:13): Ang kongregasyon magdalag usa ka torong baka; itapion sa mga ansiyano ang ilang mga kamot diha sa ulo sa torong baka; ihawon kini; ang nahibilin sa pamaagi maoy sama nianang alang sa sala sa hataas nga saserdote. (Lev 4:14-21)
Ang sala nga nahimo sa hataas nga saserdote samtang anaa sa iyang opisyal nga katungdanan ug kapasidad ingong hawas sa tibuok nasod atubangan kang Jehova nagdalag pagkasad-an diha sa tibuok katigoman. Kini lagmit maoy usa ka sayop sa paghukom, sa pagpadapat sa Balaod, o sa pagdumala sa usa ka suliran nga nalangkit ang tibuok nasod. Tungod niini, ug tungod sa sala sa tibuok katigoman, gikinahanglan ang labing bililhon sa mga halad, nga mao, ang usa ka torong baka.—Lev 4:3, 13-15.
Labot sa mga halad-sa-sala sa mga indibiduwal, ang dugo dad-on lamang kutob sa halaran. Apan, sa mga kaso sa sala sa hataas nga saserdote ug sa tibuok katigoman, ang dugo dad-on usab ngadto sa Balaang Dapit, ang unang lawak sa sangtuwaryo, ug iwisik kini atubangan sa kortina, diin sa likod niini nga kortina si Jehova ‘nagpuyo,’ nga gihawasan sa milagrosong kahayag ibabaw sa arka sa pakigsaad diha sa Labing Balaan. (Sa mga halad-sa-sala lamang nga kanunayng gitanyag sa Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala nga ang dugo dad-on ngadto sa Labing Balaan, ang ikaduhang lawak; Lev 16.) Walay saserdote ang mokaon sa bisan unsang bahin sa mga halad diin ang dugo niana gidala ngadto sa Balaang Dapit.—Lev 6:30.
(3) Sala sa usa ka pangulo: Ang pamaagi maoy susama, gawas nga laking kanding ang gamiton, ug ang dugo dili dad-on ngadto sa Balaang Dapit. Ang dugo ibutang diha sa mga sungay sa halaran sa halad-nga-sinunog; ang nahibilin iyabo diha sa tiilan niini; ang tambok paasohon diha sa halaran (Lev 4:22-26); ang mga saserdote dayag nga makadawat ug bahin aron kan-on, sama sa ubang mga halad-sa-sala (Lev 6:24-26, 29); ang mga sudlanan nga gilat-an sa karne hinisan (o buk-on, kon kini gama sa kulonon), aron nga walay usa sa “labing balaang butang” ang mapasipalahan, nga maoy mahitabo kon may bahin sa halad nga motapot diha sa sudlanan ug ang sudlanan sa ulahi gamiton alang sa ordinaryong mga katuyoan. (Lev 6:27, 28)
(4) Sala sa tagsatagsa ka Israelinhon: Usa ka bayeng nating kanding o bayeng nating karnero ang gamiton; ang pamaagi maoy susama ra sa sala sa usa ka pangulo. (Lev 4:27-35)
Sa mosunod, ang mga sala lahi gikan sa nahisgotan na sa pagkaagi nga ang mga tawong nalangkit nakahimog sayop ug ‘wala mobuhat sa tanan nga gisugo sa Diyos,’ sa ingon maoy sala tungod sa pagkapakyas sa pagbuhat.—Num 15:22.
(5) Alang sa tibuok katigoman, usa ka nating kanding ang gigamit (Num 15:22-26); alang sa usa ka indibiduwal, usa ka bayeng kanding sa unang tuig niini. (Num 15:27-29)
Sa mga kahimtang diin ang mga saserdote mokaon ug bahin sa halad-sa-sala, mopatim-aw nga pinaagi sa pagpakig-ambit niini sila giisip nga ‘may tulubagon sa kasaypanan’ niadtong mihimog halad-sa-sala ‘aron sila makahimog pagtabon-sa-sala alang kanila atubangan ni Jehova,’ pinaagi sa ilang balaang katungdanan.—Lev 10:16-18; 9:3, 15.
Mga halad-sa-pagkasad-an. Ang mga halad-sa-pagkasad-an maoy mga halad usab tungod sa sala, kay ang bisan unsang matang sa pagkasad-an naglangkit ug sala. Kini maoy alang sa linaing mga sala nga nahimo sa usa ka tawo, ug kini lahig diyutay gikan sa ubang mga halad-sa-sala tungod kay mopatim-aw nga ang katuyoan niini maoy aron mabayran o mapasig-uli ang usa ka katungod. Mahimong ang katungod ni Jehova o kaha katungod sa iyang balaang nasod ang giyatakan. Ang halad-sa-pagkasad-an maoy aron mabayran si Jehova sa katungod nga nayatakan, o aron ipasig-uli o ibalik usab ang pipila ka katungod sa pakigsaad alang sa mahinulsolong mamumuhat ug kasaypanan ug aron makalingkawas sa silot tungod sa iyang sala.—Itandi ang Isa 53:10.
Sa mga kaso nga gihisgotan diha sa Levitico 5:1-6, 17-19, ang mga indibiduwal nakasala tungod sa pagkainosente, o pagkadili-mabinantayon, ug sa dihang ang maong butang ipaabot sa ilang pagtagad, buot nilang tul-iron kini. Sa laing bahin, ang mga sala nga gihisgotan sa Levitico 6:1-7 dili kay mga sala nga nahimo tungod sa pagkainosente, kondili kini maoy mga sala tungod sa unodnong mga kahuyangan ug mga tinguha, dili tinuyo, dili tungod sa pagkamapangahason, ug dili tungod sa pagrebelde batok sa Diyos. Ang maong tawo gihasol sa iyang tanlag, busa naghinulsol nga kinabubut-on, misugid sa iyang sala, ug human mohimog pagpasig-uli, nagpakiluoy ug nangayog kapasayloan.—Mat 5:23, 24.
Kini nga mga balaod nagpasiugda sa kamatuoran nga bisan tuod ang Balaod higpit alang sa mga tinuyo ug dili-mahinulsolong makasasala, gikonsiderar niini ang mga motibo, mga sirkumstansiya, ug mga tinamdan, aron ipakita ang kaluoy pinasukad sa Balaod, sama sa kahimtang diha sa Kristohanong kongregasyon. (Itandi ang Lev 6:1-7; Ex 21:29-31; Num 35:22-25; 2Co 2:5-11; 7:8-12; 1Ti 1:2-16.) Apan matikdi nga walay usa niini nga kasaypanan ang mahimong buhaton nga dili masilotan; kinahanglang bayran ang nabiktima, ug ang halad-sa-pagkasad-an kinahanglang itanyag ngadto kang Jehova. Ang mga halad-sa-pagkasad-an, nga may pipila ka kalainan, gidumala nga susama ra sa mga halad-sa-sala, diin ang mga saserdote adunay bahin sa pagkaon niini.—Lev 7:1, 5-7.
Mga okasyon nga gikinahanglan ang mga halad-sa-pagkasad-an, ug mga aspekto niini:
(1) Usa ka saksi nga human makadungog ug pagpanumpa diha sa publiko napakyas sa pagtestigo o sa pagtaho niini; usa ka tawo nga sa wala tuyoa nahimong mahugaw tungod sa patayng lawas o sa laing mahugaw nga tawo; usa ka tawo nga sa mahinaykon o sa walay paghunahuna nanumpa nga buhaton o dili buhaton ang usa ka butang (Lev 5:1-4): Angay niyang isugid kon sa unsang paagi siya nakasala. (Lev 5:5) Ang mga halad-sa-pagkasad-an nagkalainlain sumala sa pinansiyal nga mga kahimtang. (Lev 5:6-10) Kon kini halad-nga-lugas, walay lana o kamangyan nga ibutang niini sanglit kini halad-sa-sala ug maoy usa ka halad-nga-lugas nga gipangayo sa balaod, dili usa ka boluntaryong halad; ang boluntaryong halad-nga-lugas maoy halad sa kalipay sa tawo nga maayog baroganan uban sa Diyos. (Lev 5:11-13)
(2) Usa ka tawong nakasala nga dili tinuyo batok sa balaang mga butang ni Jehova (pananglitan, usa ka tawo nga wala tuyoang nakagamit sa lugas nga gigahin ingong ikapulo alang sa sangtuwaryo, ug gigamit kini alang sa iyang kaugalingon o sa iyang panimalay [alang sa ordinaryong paggamit, nga nagpasipala sa gibalaan nga butang]) (Lev 5:15a; itandi ang Lev 22:14-16): Ibayad niya ngadto sa sangtuwaryo ang bug-os nga kantidad ug dugangan pa niya kinig ikalimang bahin. (Lev 5:16) Usa ka laking karnero ang itanyag ingong halad-sa-pagkasad-an. (Lev 5:15)
(3) Usa ka tawo nga dili-tinuyong nakabuhat sa usa ka butang (lagmit tungod sa pagpasagad) nga gisugo ni Jehova nga dili pagabuhaton: Usa ka laking karnero “sumala sa gibanabanang bili niini” ang itanyag. (Lev 5:17-19)
(4) Usa ka tawo nga naglimbong sa iyang kauban pinaagi sa pagkuha sa mga butang nga gipatipigan kaniya, pagpangawat, pagpanikas, pagtago sa butang nga nakaplagan ug sa paglimod niini (Lev 6:2, 3; itandi ang Ex 22:7-13, ug matikdi nga wala kini maglakip sa pagsaksi ug bakak batok sa isigkatawo, ingon sa makita diha sa Deu 5:20): Una, angay niyang isugid ang sayop nga nahimo. Dayon ang tawong nabiktima bayran gayod niya sa bug-os nga kantidad ug dugangan pa niya kinig ikalimang bahin. (Lev 6:4, 5; Num 5:6, 7) Kon ang tawong nabiktima namatay, ang kinadul-ang paryente nga lalaki ang makadawat sa bayad; kon walay kinadul-ang paryente, ang saserdote ang makadawat niini. (Num 5:8) Dayon siya magtanyag ug usa ka laking karnero alang sa iyang halad-sa-pagkasad-an.
Mga halad-nga-lugas. Ang mga halad-nga-lugas gitanyag uban sa mga halad-sa-panag-ambit, mga halad-nga-sinunog, ug mga halad-sa-sala, ug usab ingong mga unang bunga; sa ubang mga panahon kini gilain sa pagtanyag. (Ex 29:40-42; Lev 23:10-13, 15-18; Num 15:8, 9, 22-24; 28:9, 10, 20, 26-28; kap 29) Kini gihimo agig pag-ila sa pagkamanggihatagon sa Diyos sa pagtagana ug mga panalangin ug kauswagan. Kini sagad nga butangan ug lana ug kamangyan. Ang mga halad-nga-lugas nga puwedeng itanyag mao ang pinong harina, sinangag nga lugas, o siningsing nga mga tinapay o nipis nga mga tinapay nga gihurno, giluto sa kalaha, o sa kawa. Ang pipila sa halad-nga-lugas ibutang diha sa halaran sa halad-nga-sinunog, ang uban kaonon sa mga saserdote, ug sa mga halad-sa-panag-ambit ang magsisimba makigbahin niini. (Lev 6:14-23; 7:11-13; Num 18:8-11) Walay usa sa mga halad-nga-lugas ang itanyag nga adunay lebadura o “dugos” (lagmit nagpunting sa anibal sa igos o sa duga sa mga prutas) nga makapaaslom niini.—Lev 2:1-16.
Mga halad-nga-ilimnon. Ang mga halad-nga-ilimnon gitanyag duyog sa kadaghanang ubang mga halad, ilabina sa dihang ang mga Israelinhon nagpuyo na sa Yutang Saad. (Num 15:2, 5, 8-10) Kini naglakip sa bino (“makahubog nga ilimnon”) ug gibubo diha sa halaran. (Num 28:7, 14; itandi ang Ex 30:9; Num 15:10.) Si apostol Pablo misulat ngadto sa mga Kristohanon sa Filipos: “Kon ako gibubo nga samag halad-nga-ilimnon ibabaw sa halad-nga-inihaw ug [sa] publikong pag-alagad nga niana ang pagtuo nagtultol kaninyo, ako nalipay.” Dinhi siya migamit sa halad-nga-ilimnon sa mahulagwayong paagi, nga nagpahayag nga siya andam sa paggahin sa iyang kaugalingon alang sa pag-alagad sa mga isigka-Kristohanon. (Flp 2:17) Sa hapit na siyang mamatay, siya misulat kang Timoteo: “Ako gibubo na sama sa usa ka halad-nga-ilimnon, ug ang takdang panahon sa akong kagawasan taliabot na.”—2Ti 4:6.
Mga halad-nga-tinabyog. Diha sa mga halad-nga-tinabyog ang saserdote dayag nga nagbutang sa iyang mga kamot ilalom sa mga kamot sa magsisimba, nga nagkupot sa halad nga itanyag, ug itabyog kini; o ang butang nga gitanyag itabyog sa saserdote mismo. (Lev 23:11a) Mopatim-aw nga si Moises, ingong tigpataliwala sa pakigsaad sa Balaod, nagbuhat niini alang kang Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki sa dihang sila gikonsagrar sa pagkasaserdote. (Lev 8:28, 29) Kini nga buhat naghawas sa pagtanyag sa mga butang nga gihalad ngadto kang Jehova. Ang pipila ka halad-nga-tinabyog mahiadto sa mga saserdote ingong ilang bahin.—Ex 29:27.
Ang pagtanyag sa usa ka binangan (o sukod nga omer) sa mga unang bunga sa pagpangani sa sebada sa Nisan 16 maoy usa ka halad-nga-tinabyog nga himoon sa hataas nga saserdote. Niining maong petsa sa tuig 33 K.P. nga si Jesu-Kristo gibanhaw, “ang unang bunga kanilang nangatulog sa kamatayon.” (1Co 15:20; Lev 23:11b; Ju 20:1) Sa adlaw sa Pentekostes duha ka tinapay nga may lebadura sa mga unang bunga sa trigo ang itabyog. (Lev 23:15-17) Kini mao ang adlaw nga si Jesus, ingong Hataas nga Saserdote sa mga langit, nakahimo sa pagtanyag ngadto kang Jehova sa una sa iyang espirituwal nga mga igsoon sa Kristohanong kongregasyon, nga gikuha gikan sa taliwala sa makasasalang katawhan ug gidihogan pinaagi sa pagbubo sa balaang espiritu.—Buh 2:1-4, 32, 33; itandi ang San 1:18.
Sagradong mga bahin (gialsa nga mga halad). Ang Hebreohanong pulong nga teru·mahʹ usahay gihubad nga “sagradong bahin” sa dihang nagpunting sa bahin sa halad nga gikuha, o gialsa, gikan sa halad ingong bahin nga iya sa mga saserdote. (Ex 29:27, 28; Lev 7:14, 32; 10:14, 15) Kini nga pulong kanunayng gihubad usab nga “amot,” sa dihang nagpunting sa mga butang nga gihatag ngadto sa sangtuwaryo nga mahiadto usab sa mga saserdote ingong ilang pagkaon, gawas lamang niadtong mga butang nga gihalad diha sa halaran.—Num 18:8-13, 19, 24, 26-29; 31:29; Deu 12:6, 11.