AARON

Anak nga lalaki ni Amram ug Jokebed sa tribo ni Levi, nga natawo sa Ehipto niadtong 1597 W.K.P. Si Levi mao ang apohan-sa-tuhod ni Aaron. (Ex 6:​13, 16-20) Si Miriam maoy iyang magulang, ug si Moises manghod niyag tulo ka tuig. (Ex 2:1-4; 7:7) Si Aaron naminyo kang Eliseba nga anak nga babaye ni Aminadab ug nakabatog upat ka anak nga lalaki, si Nadab, Abihu, Eleasar, ug Itamar. (Ex 6:23) Siya namatay niadtong 1474 W.K.P. sa panuigong 123.​—Num 33:39.

Tungod sa pagpanuko ni Moises kay siya dili larinong mosulti, gitudlo ni Jehova si Aaron aron mahimong tigpamaba ni Moises atubangan ni Paraon, nga nag-ingon bahin kang Aaron: “Ako nahibalo nga siya makasulti gayod.” Si Aaron miadto sa pagsugat kang Moises sa Bukid sa Sinai ug siya gipahibalo sa kadako sa gilaraw sa Diyos nga pagabuhaton maylabot sa Israel ug sa Ehipto, ug dayon ang managsoon mipanaw balik sa Ehipto.​—Ex 4:14-16, 27-30.

Nianang panahona si Aaron nagsilbing “baba” ni Moises, sa pagpamulong alang kaniya ngadto sa mga ansiyano sa Israel ug sa paghimog milagrosong mga ilhanan ingong pamatuod nga ang ilang mga mensahe naggikan sa Diyos. Sa dihang miabot ang panahon nga sila moadto sa palasyo ni Paraon, ang 83-anyos nga si Aaron, ingong tigpamaba ni Moises, kinahanglang moatubang sa maong arogante nga magmamando. Ingon sa gisulti ni Jehova kang Moises human niana: “Tan-awa, gihimo ko ikaw nga Diyos ngadto kang Paraon, ug si Aaron nga imong igsoon mahimong imong manalagna.” (Ex 7:​1, 7) Si Aaron mao ang mihimo sa unang milagrosong ilhanan atubangan ni Paraon ug sa iyang salamangkero nga mga saserdote; ug sa ulahi, ubos sa mando ni Moises, si Aaron mao ang nagbakyaw sa sungkod ni Moises ug nagpaila sa pagsugod sa Napulo ka Hampak. (Ex 7:9-12, 19, 20) Siya nagpadayon sa pagpakigtambayayong kang Moises ug sa pagsunod sa Diyos panahon sa misunod nga mga hampak, hangtod nga miabot ang kagawasan. Tungod niini siya maoy usa ka maayong panig-ingnan sa mga Kristohanon nga nag-alagad ingong “mga embahador kapuli ni Kristo, nga daw ang Diyos nangaliyupo pinaagi kanamo.”​—Ex 7:6; 2Co 5:20.

Ang buluhaton ni Aaron ingong tigpamaba ni Moises dayag nga midiyutay panahon sa 40 ka tuig nga paglatagaw sa kamingawan, sanglit mopatim-awng si Moises na ang kanunayng namulong. (Ex 32:26-30; 34:31-34; 35:​1, 4) Ang sungkod giuli usab kang Moises human sa ikatulo nga hampak. Ug si Aaron, uban kang Hur, nagsangga na lamang sa mga bukton ni Moises panahon sa pagpakiggubat batok sa Amalek. (Ex 9:23; 17:​9, 12) Bisan pa niana, sagad nga kanunayng gipauban ni Jehova si Aaron kang Moises sa dihang siya maghatag ug mga instruksiyon, ug sila gihisgotan nga duyog nga nagbuhat ug namulong, hangtod sa pagkamatay ni Aaron.​—Num 20:6-12.

Si Aaron, nga mas ubos ug posisyon, wala mouban kang Moises didto sa tumoy sa Bukid sa Sinai sa pagdawat sa pakigsaad sa Balaod, hinuon, kauban sa duha sa iyang mga anak nga lalaki ug sa 70 ka ansiyano sa nasod, siya gitugotan sa pagtungas sa bukid ug sa pagkakita sa halangdong panan-awon sa himaya sa Diyos. (Ex 24:9-15) Diha sa pakigsaad sa Balaod, si Aaron ug ang iyang banay gipasidunggan, ug gitudlo sa Diyos si Aaron ingong hataas nga saserdote.​—Ex 28:1-3.

Hataas nga Saserdote. Pinaagi sa pito-ka-adlaw nga seremonyas sa pagpahiluna sa katungdanan, ingong hawas sa Diyos gitugyanan ni Moises si Aaron sa sagradong mga katungdanan, ug ang iyang upat ka anak nga lalaki gipahiluna usab sa katungdanan ingong luyoluyong mga saserdote. Gisul-oban ni Moises si Aaron sa matahom nga mga besti nga ginama sa bulawan, asul, purpura, ug sanag-pula nga mga materyales, apil ang mga sul-otan sa abaga ug tabon sa dughan nga gidayandayanan ug bililhong mga mutya nga lainlain ug bulok. Gibutang sa iyang ulo ang purong nga ginama sa pino nga lino. Gibutangan kini ug usa ka plaka nga lunsayng bulawan, nga gikulitan sa mga pulong nga “Ang pagkabalaan iya ni Jehova.” (Lev 8:7-9; Ex 28) Sa ingon si Aaron gidihogan sa paagi nga gihubit sa Salmo 133:2 ug busa human niana mahimong tawgon nga ma·shiʹach, o mesiyas (khri·stosʹ, LXX), buot ingnon, ang “dinihogan.”​—Lev 4:​5, 16; 6:22.

Si Aaron dili lamang kay gitudlo nga maoy magdumala sa tanang saserdote kondili gipahayag usab sa Diyos nga siya maoy mahimong gigikanan sa kaliwatan, o banay, sa tanang umalabot nga hataas nga mga saserdote. Apan si Aaron wala makadawat sa pagkasaserdote ingong panulondon, ug busa si apostol Pablo nakaingon bahin kaniya: “Maangkon sa usa ka tawo kini nga dungog, dili sa iyang kaugalingong pagbuot, kondili kon siya tawgon lamang sa Diyos, ingon usab kang Aaron kaniadto. Sa ingon usab ang Kristo wala maghimaya sa iyang kaugalingon pinaagi sa pagkahimong hataas nga saserdote, apan gihimaya niya nga naghisgot may kalabotan kaniya: ‘Ikaw mao ang akong anak; ako, karong adlawa, ako nahimong imong amahan.’” (Heb 5:​4, 5) Dayon gipasundayag ni Pablo kon sa unsang paagi ang katungdanan sa pagkasaserdote nga unang gihuptan ni Aaron naglarawan sa pagkasaserdote nga gihuptan ni Kristo Jesus ingong mas labaw ug langitnong hataas nga saserdote. Tungod niini, ang saserdotehanong mga buluhaton sa taas nga katungdanan ni Aaron adunay dugang kahulogan alang kanato.​—Heb 8:1-6; 9:6-14, 23-28.

Ingong hataas nga saserdote, si Aaron maoy responsable sa pagdirihir sa tanang bahin sa pagsimba diha sa tabernakulo ug sa pag-atiman sa buluhaton sa linibo ka Levihanon nga nag-alagad. (Num 3:5-10) Sa panahon sa tinuig nga Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala siya magtanyag ug mga halad-sa-sala alang sa mga saserdote ug sa mga Levihanon ug sa katawhan sa Israel, ug siya lamang ang gitugotan nga makasulod sa Labing Balaan sa tabernakulo nga magdala sa dugo sa gihalad nga mga hayop. (Lev 16) Ang matag-adlaw nga paghalad ug insenso, pagtanyag sa unang mga bunga sa lugas nga inani, ug daghang uban pang mga bahin sa pagsimba maoy katungod lamang ni Aaron ug sa iyang mga anak ingong mga saserdote. (Ex 30:​7, 8; Luc 1:8-11; Lev 23:4-11) Hinunoa, ang pagdihog kaniya nagbalaan kaniya aron siya makahimo dili lamang sa mga katungdanan sa paghalad alang sa nasod kondili sa ubang mga katungdanan usab. Iyang responsibilidad nga tudloan ang nasod sa Pulong sa Diyos. (Lev 10:8-11; Deu 24:8; Mal 2:7) Siya ug ang iyang mga manununod nag-alagad ingong pangulong opisyal ilalom ni Jehova nga Hari. Sa hinungdanong mga okasyon siya magsul-ob sa mahalong mga besti ug sa “sinawng plaka” nga bulawan diha sa iyang lino nga purong. Siya usab magsul-ob sa tabon sa dughan nga gibutangan sa Urim ug Tumim, aron siya makadawat sa “Oo” o “Dili” ni Jehova labot sa mga problema sa nasod; bisan tuod nga sa panahon sa pagkinabuhi ni Moises ug sa iyang pag-alagad ingong tigpataliwala, mopatim-aw nga kining bahina sa pagsimba wala na kaayo gamita.​—Ex 28:​4, 29, 30, 36; tan-awa ang HATAAS NGA SASERDOTE.

Ang debosyon ni Aaron sa putling pagsimba sayong nasulayan sa dihang namatay ang iyang mga anak nga lalaking si Nadab ug Abihu, nga gilaglag sa Diyos tungod sa pagpasipala sa ilang posisyon ingong mga saserdote. Ang rekord nag-ingon: “Si Aaron naghilom.” Sa dihang siya ug ang iyang duha ka nabilin pang mga anak giingnan nga dili magbangotan tungod sa kamatayon sa mga malapason, “gibuhat nila ang sumala sa pulong ni Moises.”​—Lev 10:1-11.

Sulod sa duolan sa 40 ka tuig, si Aaron naghawas sa 12 ka tribo ingong hataas nga saserdote sa atubangan ni Jehova. Samtang didto sa kamingawan, usa ka grabeng rebelyon ang nahitabo batok sa awtoridad ni Moises ug Aaron. Gipangunahan kini sa usa ka Levihanon nga ginganlag Kore, kauban sa mga Rubenhon nga si Datan, Abiram, ug On, nga nagreklamo sa ilang pagpanguna. Gipabuka ni Jehova ang yuta ilalom sa mga tolda ni Kore, Datan, ug Abiram, ug gilamoy sila uban sa ilang mga panimalay, samtang si Kore mismo ug ang 250 niya ka kakunsabo giut-ot sa kalayo. (Num 16:1-35) Dihay pagbagulbol sa taliwala sa kongregasyon batok kang Moises ug Aaron; ug sa misunod nga hampak nga gihimo sa Diyos, si Aaron nagpakita ug dakong pagtuo ug kaisog pinaagi sa paggula nga masinugtanon nga nagdala sa iyang insensaryo ug sa paghimog pagtabon-sa-sala alang sa katawhan samtang “nagbarog sa taliwala sa mga patay ug sa mga buhi,” hangtod nga mihunong ang hampak.​—Num 16:46-50.

Ang Diyos karon nagsugo nga ibutang sulod sa tabernakulo ang 12 ka sungkod, nga ang matag usa naghawas sa usa sa 12 ka tribo, ug ang sungkod alang sa tribo ni Levi sulatan sa ngalan ni Aaron. (Num 17:1-4) Pagkaugma si Moises misulod sa tolda sa Pagpamatuod ug nakita nga ang sungkod ni Aaron nanalingsing, namulak, ug namungag hinog nga mga almendras. (Num 17:8) Kini naghatag ug dili malalis nga pamatuod sa pagpili ni Jehova sa Levihanong mga anak ni Aaron nga mag-alagad ingong mga saserdote ug sa Iyang awtorisasyon kang Aaron ingong hataas nga saserdote. Human niadto, wala na mahitabo nga seryosong gikuwestiyon ang katungod sa pagkasaserdote sa banay ni Aaron. Ang nanalingsing nga sungkod ni Aaron gisulod sa arka sa pakigsaad ingong “usa ka ilhanan alang sa mga anak sa pagkamasuklanon,” bisan tuod mopatim-aw nga ang sungkod gikuha ra human sa pagkamatay niini nga mga masuklanon ug sa pagsulod sa nasod sa Yutang Saad, kay natuman na ang katuyoan niini.​—Num 17:10; Heb 9:4; 2Cr 5:10; 1Ha 8:9.

Nganong wala man siloti si Aaron tungod sa paghimo sa bulawang nating baka?

Bisan pa sa iyang talagsaong posisyon, si Aaron may mga kahuyangan. Sa panahon sa unang 40-ka-adlaw nga pag-estar ni Moises didto sa Bukid sa Sinai, “ang katawhan nagtigom libot kang Aaron ug miingon kaniya: ‘Tindog, buhati kami ug usa ka diyos nga mag-una kanamo, tungod kay kon mahitungod niini nga Moises, ang tawo nga nagpagawas kanamo sa yuta sa Ehipto, kami wala gayod mahibalo kon unsa nay nahitabo kaniya.’” (Ex 32:1) Si Aaron mituman sa ilang gusto ug mitabang nila sa paghimog estatwa sa bulawang nating baka. (Ex 32:2-6) Sa dihang sa ulahi siya gisukmatan ni Moises, siya mihatag ug taphaw nga pangatarongan. (Ex 32:22-24) Bisan pa niana, wala isipa ni Jehova nga siya mao ang utok sa pagpakasala, hinuon giingnan si Moises: “Busa karon pasagdi ako, aron ang akong kasuko mosilaob batok kanila ug puohon ko sila.” (Ex 32:10) Si Moises nagpakiluoy kang Jehova alang sa katawhan ug espesipiko alang kang Aaron ug dayon iyang gihimo ang usa ka panagtigiay labot niining butanga pinaagi sa pagsinggit: “Kinsa ang dapig kang Jehova? Ngari kanako!” (Ex 32:​11, 26; Deu 9:20) Ang tanang anak ni Levi misanong, ug tinong lakip niini si Aaron. Tulo ka libo ka magsisimba sa idolo, lagmit ang pangunang mga tigsulsol, ang ilang gipatay. (Ex 32:28) Bisan pa niana, sa ulahi si Moises nagpahinumdom sa nahibilin nga katawhan nga sila usab mga sad-an. (Ex 32:30) Busa, dili lamang si Aaron ang gikaluy-an sa Diyos. Ang iyang mga buhat human niana nagpakita nga siya dili kinasingkasing nga miuyon sa maong idolatrosong kalihokan kondili siya nadala lamang tungod sa pagpit-os sa mga rebelde. (Ex 32:35) Gipakita ni Jehova nga gipasaylo niya si Aaron pinaagi sa padayong pagdawat sa pagkatinudlo ni Aaron ingong hataas nga saserdote.​—Ex 40:​12, 13.

Human sa maunongong pagpaluyo ni Aaron sa iyang manghod latas sa daghang malisod nga kasinatian ug bisan bag-o pang gipahiluna sa katungdanan ingong hataas nga saserdote pinaagi ni Moises nga hawas sa Diyos, si Aaron sa pagkabinuang miduyog sa iyang igsoong babaye nga si Miriam sa pagsaway kang Moises tungod kay kini nakigminyog usa ka babayeng Cusihanon ug sa paghagit sa talagsaong relasyon ug posisyon ni Moises kang Jehova nga Diyos, nga nag-ingon: “Pinaagi ba lamang kang Moises nga si Jehova nakigsulti? Dili ba usab pinaagi kanato nga siya nakigsulti?” (Num 12:​1, 2) Gihimo ni Jehova ang dinaliang aksiyon, gipaatubang kaniya ang tulo sa atubangan sa tolda nga tagboanan, ug gibadlong pag-ayo si Aaron ug Miriam tungod kay wala nila tahora ang tinudlo sa Diyos. Tungod kay si Miriam lamang ang gisanla, lagmit kini nagpasabot nga siya mao ang tighulhog sa maong aksiyon ug lagmit kini nagpakita nga si Aaron nadaog na usab sa iyang kahuyangan tungod kay siya naagni sa pagduyog kaniya. Apan, kon gisanla usab si Aaron, kini magpaimbalido sa iyang pagkatinudlo ingong hataas nga saserdote, sumala sa balaod sa Diyos. (Lev 21:21-23) Ang iyang matarong nga tinamdan sa kasingkasing nadayag pinaagi sa pagsugid gilayon sa iyang sala ug sa pagpangayog pasaylo sa kabuangan nga ilang gihimo ug pinaagi sa iyang masulub-on kaayong pangamuyo nga si Moises mangaliya unta alang sa gisanla nga si Miriam.​—Num 12:10-13.

Si Aaron nakasala na usab sa dihang siya, uban kang Moises, napakyas sa pagbalaan sa Diyos atubangan sa kongregasyon labot sa panghitabo sa pagtagana ug tubig didto sa Meriba sa Kades. Tungod niini nga buhat gipahayag sa Diyos nga walay usa nilang duha nga makapribilehiyo sa pagdala sa nasod ngadto sa Yutang Saad.​—Num 20:9-13.

Sa unang adlaw sa bulan sa Ab, sa ika-40 nga tuig human sa Pagpanggula, ang nasod sa Israel nagkampo sa utlanan sa Edom atubangan sa Bukid sa Hor. Pipila na lamang ka bulan sila motabok na sa Jordan; apan dili apil ang 123-anyos nga si Aaron. Ubos sa sugo ni Jehova, ug nga nagtan-aw ang tibuok kampo, si Aaron, ang iyang anak nga lalaking si Eleasar, ug si Moises mitungas sa tumoy sa Bukid sa Hor. Didto gitugotan ni Aaron nga hukasan siya sa iyang igsoon sa iyang mga besti sa pagkasaserdote ug isul-ob kini sa iyang anak nga lalaki ug manununod sa pagkahataas nga saserdote, si Eleasar. Unya si Aaron namatay. Lagmit siya gilubong didto sa iyang igsoon ug sa iyang anak, ug sulod sa 30 ka adlaw ang Israel nagbangotan sa iyang kamatayon.​—Num 20:24-29.

Angayng matikdan nga sa iyang tulo ka sala nga nahimo, si Aaron dili mao ang utok sa sayop nga buhat kondili nagtugot sa mga pagpit-os o impluwensiya sa uban sa pagpatipas kaniya gikan sa matarong nga dalan. Ilabina sa iyang unang sala, iya untang mapadapat ang prinsipyo nga nagpaluyo sa sugo: “Dili ka mosunod sa panon sa katawhan alang sa daotang katuyoan.” (Ex 23:2) Bisan pa niana, sa ulahi ang iyang ngalan gigamit sa Kasulatan sa dungganong paagi, ug ang Anak sa Diyos, panahon sa iyang pagkinabuhi sa yuta, nag-ila sa pagkalegal sa pagkasaserdote ni Aaron.​—Sal 115:​10, 12; 118:3; 133:​1, 2; 135:19; Mat 5:17-19; 8:4.

Mga Saserdoteng Kaliwat ni Aaron. Ang ekspresyong “mga Aaronikanhon” makaplagan sa King James Version ug sa Moffatt sa 1 Cronicas 12:27; 27:17. (Ang Masoretikong teksto sa Hebreohanon naggamit lamang sa ngalang Aaron. Ang LXX [Lagardian nga edisyon, sa 1Cr 12:27] nag-ingon “sa mga anak nga lalaki ni Aaron.”) Dayag nga ang pulong nga “Aaron” gigamit dinhi sa linangkob nga diwa, sama sa ngalang Israel, ug naghawas sa banay ni Aaron o sa iyang mga kaliwat nga lalaki sa panahon ni David nga mga sakop sa tribo ni Levi ug nag-alagad ingong mga saserdote. (1Cr 6:48-53) Ang Bag-ong Kalibotang Hubad mabasa: “Ug si Jehoiada mao ang pangulo sa mga anak nga lalaki ni Aaron, ug uban kaniya dihay tulo ka libo pito ka gatos.” (1Cr 12:27) Ang mga pulong nga “sa mga anak nga lalaki” gidugang aron makompleto ang diwa.