Bernabe—Ang “Anak sa Paghupay”

KANUS-A ang ulahing panahon nga nakadawat ka ug paghupay gikan sa usa ka higala? Nahinumdom ka ba kon kanus-a ang ulahing panahon nga gitagana mo ang paghupay sa laing tawo? Sa matag karon ug unya, kitang tanan nagkinahanglan ug pagdasig, ug pagkadako sa atong apresasyon niadtong kinsa mahigugmaong nagtanyag niini! Ang paghupay nagpasabot ug paggahig panahon sa pagpamati, pagsabot, ug pagtabang. Andam ka bang mobuhat niana?

Usa ka tawo nga nagpakita sa maong pagkaandam sa talagsaong paagi mao si Bernabe, kinsa maoy “usa ka maayong tawo ug puno sa balaang espiritu ug sa pagtuo.” (Buhat 11:24) Nganong ang ingon niana ikasulti bahin kang Bernabe? Unsay iyang nabuhat nga takos niini nga kahubitan?

Usa ka Mahinatagong Tigtabang

Ang iyang tinuod nga ngalan maoy Jose, apan ang mga apostol naghatag kaniya sa mahubitong apelyido nga tukmang naghubit sa iyang kinaiya​—Bernabe, nga nagkahulogang “Anak sa Paghupay.”a (Buhat 4:36) Bag-o lamang naporma ang Kristohanong kongregasyon. Ang uban naghunahuna nga si Bernabe nahimong usa sa unang mga tinun-an ni Jesus. (Lucas 10:​1, 2) Tinuod man kana o dili, kining tawhana nakahimog maayong dungog sa kaugalingon.

Wala magdugay human sa Pentekostes 33 K.P., si Bernabe, nga usa ka Levihanong taga-Cipro, boluntaryong mibaligyag yuta ug naghatag sa salapi ngadto sa mga apostol. Nganong gibuhat niya kana? Ang asoy sa Buhat nagtug-an kanato nga taliwala sa mga Kristohanon sa Jerusalem niadtong panahona, “himoon ang pagpang-apod-apod ngadto sa matag usa, sumala sa iyang kinahanglanon.” Dayag nga nakita ni Bernabe nga adunay panginahanglan, ug siya sa pagkamaluluton may gibuhat mahitungod niana. (Buhat 4:​34-37) Lagmit siya maoy usa ka tawong maarang-arang ug kahimtang sa panginabuhi, apan wala siya magpanuko sa pagtanyag sa iyang materyal nga mga kabtangan ug sa iyang kaugalingon sa pagpauswag sa mga intereses sa Gingharian.b “Bisan asa nga nakita ni Bernabe ang mga tawo o mga kahimtang nga nagkinahanglan ug pagdasig, gidasig niya ang tanan kutob sa iyang mahimo,” nag-ingon ang eskolar nga si F. F. Bruce. Dayag kini gikan sa ikaduhang panghitabo nga siya makita.

Sa mga 36 K.P., si Saulo sa Tarso (ang umaabot nga apostol Pablo), nga niadtong tungora usa na ka Kristohanon, naningkamot sa pagkontak sa kongregasyon sa Jerusalem, “apan silang tanan nahadlok kaniya, tungod kay sila wala motuo nga siya usa ka tinun-an.” Sa unsang paagi makombinsir niya ang kongregasyon nga tinuod ang pagkakabig kaniya ug dili usa lamang ka paagi sa dugang pagbungkag niini? “Si Bernabe miadto sa pagbulig kaniya ug midala kaniya ngadto sa mga apostol.”​—Buhat 9:​26, 27; Galacia 1:​13, 18, 19.

Wala isaysay kon nganong misalig si Bernabe kang Saulo. Sa bisan unsang kahimtang, ang “Anak sa Paghupay” milihok sumala sa iyang apelyido pinaagi sa pagpamati kang Saulo ug nagtabang kaniya nga makalingkawas sa daw walay paglaom nga kahimtang. Bisag si Saulo niadto mibalik sa iyang lumad nga lugar sa Tarso, ang panaghigalaay naugmad na tali sa duha ka lalaki. Sa mga tuig nga moabot, kana may hinungdanong mga sangpotanan.​—Buhat 9:30.

Sa Antioquia

Sa mga 45 K.P., ang balita nakaabot sa Jerusalem bahin sa talagsaong mga kaugmaran sa Antioquia sa Syria​—nga daghang Grego-ug-sinultihang mga molupyo nianang siyudara nahimong mga magtutuo. Ang kongregasyon nagpadala kang Bernabe sa pagsusi ug sa pag-organisar sa buluhaton didto. Kadto maoy labing maalamong pagpili. Si Lucas nag-ingon: “Sa nakaabot siya ug nakita ang dili-takos nga kalulot sa Diyos, siya nagmaya ug misugod sa pagdasig kanilang tanan sa pagpadayon diha sa Ginoo uban ang kinasingkasing nga katuyoan; kay siya usa ka maayong tawo ug puno sa balaang espiritu ug sa pagtuo. Ug dakodakong panon sa katawhan ang nadugang sa Ginoo.”​—Buhat 11:​22-24.

Dili kay kana ra ang gibuhat niya. Sumala sa eskolar nga si Giuseppe Ricciotti, “si Bernabe maoy usa ka praktikal nga tawo, ug nasabtan niya dihadiha ang panginahanglan sa paglihok dayon aron mapaneguro nga ang maong nagalambong kahimtang masundan sa usa ka dagayang ani. Busa, ang pangunang kinahanglanon mao ang mga mag-aani.” Tungod kay taga-Cipro, lagmit naanad si Bernabe sa pagpakiglabot sa mga Hentil. Gibati tingali niya nga ilabinang kuwalipikado sa pagsangyaw sa mga pagano. Apan andam siya nga ilangkit ang uban niining makapahinam ug makapadasig nga kalihokan.

Gihunahuna ni Bernabe si Saulo. Lagmit gayod, si Bernabe nahibalo sa matagnaong kapadayagan ngadto kang Ananias sa panahong nakabig si Saulo, nga ang kanhing maglulutos maoy ‘usa ka piniling sudlanan, sa pagdala sa ngalan ni Jesus ngadto sa mga nasod.’ (Buhat 9:15) Busa si Bernabe miadto sa Tarso​—nga ang usa ka pagbiyahe mokabat ug mga 200 kilometros​—sa pagpangita kang Saulo. Ang duha duyog nga nagbuhat ingong magkauban sa tibuok tuig, ug “una didto sa Antioquia” niining yugtoa “nga ang mga tinun-an pinaagig iya-sa-Diyos nga pagtultol gitawag nga mga Kristohanon.”​—Buhat 11:​25, 26.

Sa panahon sa pagmando ni Claudio, ang grabeng kagutmanan midangat sa nagkalainlaing bahin sa Romanhong Imperyo. Sumala sa Hudiyong historyano nga si Josephus, sa Jerusalem “daghang tawo ang nangamatay tungod kay nagkulang sa kinahanglanon sa pagbatog pagkaon.” Busa, ang mga tinun-an sa Antioquia ‘nagpiho, matag usa kanila sumala sa iyang maarangan niini, nga magpadala ug hinabang nga pag-alagad ngadto sa mga igsoon nga nagapuyo sa Judea; ug kini ilang gibuhat, nga nagpadala niini ngadto sa mga ansiyano pinaagi sa kamot ni Bernabe ug Saulo.’ Human matuman sa bug-os ang maong komisyon, ang duha mibalik uban kang Juan Marcos ngadto sa Antioquia, diin sila giila lakip sa mga propeta ug mga magtutudlo sa kongregasyon.​—Buhat 11:​29, 30; 12:​25; 13:1.

Usa ka Linaing Misyonaryong Buluhaton

Dayon nahitabo ang usa ka talagsaong hitabo. “Samtang sila sa dayag nagaalagad kang Jehova ug nagapuasa, ang balaang espiritu miingon: ‘Ilain gikan sa tanan si Bernabe ug si Saulo alang kanako alang sa buluhaton nga niini gitawag ko sila.’” Hunahunaa ra! Ang espiritu ni Jehova nagsugo nga ang duha hatagan ug linaing buluhaton. “Busa kining mga tawhana, nga gipadala sa balaang espiritu, miadto sa Seleucia, ug gikan didto sila milawig ngadto sa Cipro.” Si Bernabe sa ingon hustong matawag usab nga apostol, o usa nga pinadala.​—Buhat 13:​2, 4; 14:14.

Human mobiyahe sa tibuok Cipro ug nagkabig kang Sergio Paulo, ang Romanong gobernador sa isla, sila nagpadayon sa Perga, sa habagatang baybayon sa Asia Minor, diin si Juan Marcos mibiya ug mibalik sa Jerusalem. (Buhat 13:13) Morag hangtod niadto si Bernabe may pangunang papel, tingali ingong mas eksperyensiyado nga kauban. Gikan niining puntoha, si Saulo (nga niadtong tungora gitawag ug Pablo) mao na ang nanguna. (Itandi ang Buhat 13:​7, 13, 16; 15:2.) Nasakitan ba si Bernabe niini nga kaugmaran? Wala, siya usa ka hamtong nga Kristohanon nga mapainubsanong miila nga gigamit usab ni Jehova ang iyang kauban sa kusganong paagi. Pinaagi kanila, buot pa ni Jehova nga makadungog sa maayong balita ang ubang mga teritoryo.

Sa pagkatinuod, sa wala pa ibalhog ang duha sa Antioquia sa Pisidia, ang tibuok dapit nakadungog sa pulong sa Diyos gikan kang Pablo ug Bernabe, ug daghan ang midawat sa mensahe. (Buhat 13:​43, 48-​52) Sa Iconio, “usa ka dakong panon sa mga Judio ug mga Grego ang nahimong mga magtutuo.” Kini nagpalihok kang Pablo ug Bernabe sa paggugol ug taastaas nga panahon didto, ‘nga namulong uban ang kaisog pinaagi sa awtoridad ni Jehova, kinsa nagtugot nga mahimo ang mga ilhanan ug mga tilimad-on pinaagi sa ilang mga kamot.’ Sa pagkadungog nga may gihimong laraw sa pagbato kanila, ang duha sa kamaalamon mikalagiw ug nagpadayon sa ilang buluhaton sa Licaonia, Listra, ug Derbe. Bisan pa niining nagahulga-sa-kinabuhing mga kasinatian sa Listra, si Bernabe ug Pablo nagpadayon sa “pagpalig-on sa mga kalag sa mga tinun-an, nga nagdasig kanila nga magpabilin sa pagtuo ug nagaingon: ‘Kita kinahanglang mosulod sa gingharian sa Diyos pinaagi sa daghang mga kasakitan.’”​—Buhat 14:​1-7, 19-22.

Kining duha ka madasigong magsasangyaw wala magpadala sa kahadlok. Sa kasukwahi, sila mibalik sa paglig-on sa bag-ong mga Kristohanon sa mga dapit diin sila nakasugat na ug mapintas nga pagsupak, lagmit sa pagtabang sa kuwalipikadong mga lalaki aron manguna sa bag-ong mga kongregasyon.

Ang Isyu sa Sirkunsisyon

Mga 16 ka tuig human sa Pentekostes 33 K.P., si Bernabe nalangkit sa makasaysayanhong yugto labot sa isyu sa sirkunsisyon. “Dihay mga tawo nga nangabot [sa Antioquia sa Siria] gikan sa Judea ug misugod sa pagtudlo sa mga igsoon: ‘Gawas kon kamo magpatuli sumala sa kostumbre ni Moises, kamo dili maluwas.’” Nahibalo si Bernabe ug Pablo gikan sa kasinatian nga kini dili tinuod, ug sila nakiglalis sa maong punto. Inay ipugos ang ilang awtoridad, giila nila nga kini maoy usa ka isyu nga kinahanglang mahusay sa kaayohan sa tibuok nga asosasyon sa mga igsoon. Busa giduso nila ang isyu ngadto sa nagamandong lawas sa Jerusalem, diin ang ilang mga taho mitabang sa paghusay sa isyu. Human niadto, si Pablo ug Bernabe, nga gibatbat ingong ‘mga hinigugma . . . nga mitugyan sa ilang mga kalag tungod sa ngalan sa atong Ginoong Jesu-Kristo,’ maoy lakip niadtong gitudlo sa pagtaho sa desisyon ngadto sa mga igsoon sa Antioquia. Sa dihang gibasa ang sulat gikan sa nagamandong lawas ug gipahayag ang mga pakigpulong, ang kongregasyon “nagmaya maylabot sa maong pagdasig” ug ‘napalig-on.’​—Buhat 15:​1, 2, 4, 25-32.

“Pagsilaob sa Kasuko”

Human sa daghang maayong mga asoy bahin kaniya, lagmit kita mobating dili gayod nato masunod ang panig-ingnan ni Bernabe. Bisan pa niana, dili hingpit ang “Anak sa Paghupay” sama sa uban kanato. Samtang siya ug si Pablo nagplano sa ikaduhang misyonaryong panaw sa pagduaw sa mga kongregasyon, nahitabo ang di-pagsinabtanay. Determinado si Bernabe nga ikuyog ang iyang ig-agaw nga si Juan Marcos, apan wala hunahunaa ni Pablo nga husto kadto, sanglit mibiya si Juan Marcos gikan kanila sa unang misyonaryong panaw. Dihay nahitabong “pagsilaob sa kasuko, mao nga sila nagbulag sa usag usa; ug gidala ni Bernabe si Marcos ug milawig ngadto sa Cipro,” samtang ‘gipili ni Pablo si Silas ug mipaingon’ sa laing direksiyon.​—Buhat 15:​36-40.

Pagkamakapasubo! Bisan pa niana, ang hitabo nagtug-an kanato sa lain pang bahin sa personalidad ni Bernabe. “Kini ikapasidungog kanunay kang Bernabe nga siya andam sa pagrisgo ug pagbaton ug pagsalig kang Marcos sa ikaduhang higayon,” nag-ingon ang usa ka eskolar. Ingon sa gisugyot niana nga magsusulat, mahimong ikasulti nga “ang pagsalig nga gipakita ni Bernabe kaniya nakatabang sa pagpasig-uli sa iyang pagsalig-sa-kaugalingon ug nagsilbing pagpasibot sa nabag-ong pagsalig.” Agig sangpotanan, ang maong pagsalig bug-os nga gipakamatarong, tungod kay miabot ang adlaw sa dihang bisan si Pablo midawat sa pagkamapuslanon ni Marcos diha sa Kristohanong pag-alagad.​—2 Timoteo 4:​11; itandi ang Colosas 4:10.

Ang panig-ingnan ni Bernabe makaaghat kanato nga hatagan ug panahon ang pagpamati, pagsabot, ug pagdasig sa nagmasulub-on ug motaganag praktikal nga tabang inigkakita nato sa panginahanglan. Ang rekord sa pagkaandam niya nga moalagad sa iyang mga igsoon nga may kalumo ug kaisog, ingon man sa ekselenteng mga sangpotanan nga gipatungha niini, maoy usa na ka pagdasig mismo. Pagkadako sa panalangin nga makabaton ug mga tawo nga sama kang Bernabe diha sa atong mga kongregasyon karong adlawa!

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 23]

Si Bernabe maoy “usa ka maayong tawo ug puno sa balaang espiritu ug sa pagtuo”