BUG-OS NGA PAGKAMAHINALARON
Kini nga ekspresyon nagtumong sa kamatuoran nga dili tugotan ni Jehova ang bisan unsang pagpakig-indig kaniya, ang pagsimba sa bisan unsang matang sa mga diyos. Ang Hebreohanong pulong nga qan·naʼʹ gigamit lamang ngadto sa Diyos; kini nagkahulogan nga “nagapangayo ug bug-os nga pagkamahinalaron; abughoan.”—Ex 20:5, ftn sa Rbi8; tan-awa ang ABUGHOAN, PANGABUGHO.
Dili ihatag sa Diyos ngadto sa uban ang pasidungog nga angay lamang kaniya. (Isa 42:8) Kon ang usa mobiya gikan sa bug-os nga pagkamahinalaron sa Diyos, siya makaagom sa kainit sa Iyang nagdilaab nga kasuko. (Deu 4:24; 5:9; 6:15) Ang Israel giisip nga naminyo ngadto kang Jehova. Ingong bana, gipangayo ni Jehova ang bug-os nga pagkamahinalaron, pagkamaunongon, pagkamatinumanon sa Israel. Siya magmasiboton, puno sa kainit alang sa Israel, sa pagdepensa kaniya. (Eze 36:5) Sa kasukwahi, ang pagkadili-masinugtanon, ang pag-alagad sa ubang mga diyos, maoy pagpanapaw, sa ingon takos sa matarong nga kasuko ni Jehova ug sa iyang pangabugho alang sa iyang kaugalingong ngalan.—Deu 32:16, 21; Eze 16:38, 42.
Unsa ang bug-os nga pagkamahinalaron nga gipangayo ni Jehova gikan sa iyang mga alagad?
Ang pulong nga “bug-os o eksklusibo” maoy katumbas sa Latin nga exclusus, nga nagkahulogang “bug-os nga nahilain.” Ang pagkamahinalaron nagkahulogan ug suod kaayong relasyon ug mainiton nga gugma. Busa, ang bug-os nga pagkamahinalaron nagkahulogan nga walay labot ang uban sa posisyon sa Diyos diha sa atong mga kasingkasing ug mga buhat. Ang tanang uban pang mga tawo ug mga butang padayong nahigawas gikan niining dungganong posisyon nga siya lamang ang makahupot.
Dili Motugot si Jehova nga Diyos nga May Makig-indig Kaniya. Ang bug-os nga pagkamahinalaron gipangayo ni Jehova diha sa ikaduha sa “Napulo ka Pulong” o Napulo ka Sugo nga gisulat pinaagi sa tudlo sa Diyos: “Ako mao si Jehova nga imong Diyos . . . Dili ka magbaton ug laing mga diyos sa atubangan ko [o, “laing mga diyos nga makigbatok kanako”]. . . . tungod kay ako si Jehova nga imong Diyos usa ka Diyos nga nagapangayog bug-os nga pagkamahinalaron.” (Deu 5:6-9) Sa Exodo 34:14 ang Pranses nga Drioux Version (1884) nag-ingon: “Buot sa Diyos nga higugmaon siya sa talagsaong paagi,” buot ingnon, nga siya lamang ug wala nay lain. Gipaluyohan ni Jesus kini nga panglantaw sa dihang iyang gitubag ang usa ka Hudiyo nga nangutana aron sa pagsulay kaniya. (Mat 22:37) Si Jehova mao ang Diyos ug Hari sa Israel, ang Pangulo sa relihiyon ug sa Estado. Busa, ang paglapas sa usa ka Israelinhon sa una ug ikaduhang sugo pinaagi sa pag-alagad sa ubang mga diyos nagpasabot nga siya nakahimog lèse-majesté, o pagbudhi, ang kinadak-an sa mga salaod nga takos sa kinabug-atan nga silot. Sa usa ka okasyon ang Israel nalangkit sa pagsimba sa usa ka bakak nga diyos maingon man sa pagbuhat ug imoralidad ug, tungod kay kusganong gipangayo ni Jehova ang bug-os nga pagkamahinalaron, kini laglagon na unta. Apan tungod kay si Pinehas, ang apo nga lalaki ni Aaron, mihimog dinaliang paglihok nga “wala motugot nga may makig-indig” kang Jehova, ang Israel naluwas.—Num 25:11.
Ang katuyoan ni Jehova sa pagpasig-uli sa iyang katawhan human madestiyero sa Babilonya maoy tungod sa iyang ngalan. (Eze 39:25-28) Sa Exodo 34:14, ang hubad ni Fenton mabasa: “Ang KANUNAYNG-BUHI maoy abughoan sa IYANG NGALAN.” Sanglit siya maoy abughoan labot sa iyang ngalan o bug-os nga debotado alang niini, wala niya tugoti nga adunay makig-indig kaniya pinaagi sa ngalan sa ubang diyos taliwala sa iyang katawhan.
Ang Relasyon Tali sa Agalon ug Ulipon. Ang bug-os nga pagkamahinalaron ikapadapat usab sa relasyon tali sa agalon ug ulipon. Si Jehova ingong Maglalalang mao ang Tag-iya ug Agalon. Siya mao ang Diyos tungod sa iyang pagkamaglalalang; katungod niya ang pagdawat ug bug-os nga pagkamahinalaron gikan sa iyang linalang nga mga sakop, ug kinahanglang buhaton nila ang iyang kabubut-on. Ang tawo nga matarong ug hunahuna, sa pagkahibalo bahin kang Jehova ug sa pagpabili sa iyang relasyon uban sa Diyos, kinabubut-ong mohatag ug bug-os nga pagkamahinalaron gikan sa kasingkasing, nga mao ang gitinguha ni Jehova. Ang taphaw nga pagkamahinalaron o pagsimba iyang gidumtan. (Mat 15:8, 9) Kini nga relasyon ug ang kinabubut-ong pagkamahinalaron nga gitinguha ni Jehova giilustrar diha sa Moisesnong Balaod. Ang usa ka Hebreohanong ulipon ipahigawas sa ikapitong tuig sa iyang pagkaulipon. “Apan kon ang ulipon mangusog sa pag-ingon, ‘Gihigugma ko gayod ang akong agalon, ang akong asawa ug ang akong mga anak; dili ko buot nga mogawas ingong usa nga pinagawas,’ nan ang iyang agalon magdala kaniya haduol sa matuod nga Diyos ug magdala kaniya ngadto sa pultahan o sa poste sa pultahan; ug ang iyang agalon magatusok sa iyang dalunggan pinaagi sa hilihod, ug siya mahimong iyang ulipon hangtod sa panahong walay tino.” (Ex 21:2, 5, 6) Si Pablo misulti ngadto sa mga dili-Hudiyo sa kongregasyon sa Tesalonica bahin sa kinabubut-ong pagbag-o sa ilang pagkamahinalaron sa dihang sila nahimong mga Kristohanon. Sila wala na magpaulipon sa mga idolo ug misugod sa ‘pagpaulipon sa buhi ug matuod nga Diyos.’—1Te 1:9.
Ang Bug-os nga Pagkamahinalaron ni Jesus Ngadto sa Diyos. Ingon sa gipakita sa Filipos 2:5-8, sa dihang siya didto pa sa langit ug sa dihang siya dinhi sa yuta, gipabilhan ni Jesus ang eksklusibong posisyon sa iyang Amahan ug naghatag kaniyag bug-os nga pagkamahinalaron. Gipasiugda ni Jesus nga ang labing hinungdanong sugo sa Balaod nagkinahanglan ug tibuok-kasingkasing nga paghigugma sa Diyos. (Mat 22:37) Dugang pa, si Jesus nagpasundayag ug bug-os nga pagkamahinalaron sa ngalan ni Jehova ug nagpasiugda nga ang iyang mga tinun-an angayng magbaton ug samang tinamdan. Diha sa pag-ampo nga iyang gitudlo sa iyang mga tinun-an, siya nagsugod pinaagi sa mga pulong, “Amahan namo nga anaa sa mga langit, pagabalaanon unta ang imong ngalan.” (Mat 6:9) Kini nga pagkamahinalaron diha kang Jesus maoy inubanan sa mainitong kasibot, ingon sa gipadayag sa iyang paghinlo sa templo, diin iyang gituman ang tagna, “Ang kasibot alang sa imong balay maglamoy kanako.” (Ju 2:17; Sal 69:9) Gipasiugda gayod pag-ayo ang bug-os nga pagkamahinalaron ni Jesus ngadto sa iyang Amahan diha sa gisulat labot kaniya sa 1 Corinto 15:24-28, diin kini nag-ingon nga human nga ang iyang pagmando sa langitnong Gingharian magahanaw sa tanang uban pang awtoridad ug sa tanang kaaway, iyang itugyan ang Gingharian ngadto sa Amahan ug ipasakop ang iyang kaugalingon ngadto Kaniya aron nga “ang Diyos mahimong tanang butang ngadto sa tanan.”