Si Jehu Masiboton sa Putling Pagsimba
SI Jehu masibotong nagpaluyo sa putling pagsimba. Siya aktibo, alisto, determinado, ug maisogon sa pagtuman sa iyang buluhaton. Siya nagpakitag mga hiyas nga maayong sundogon.
Si Jehu nakadawat ug sugo dihang ang Israel naa sa dili maayong kahimtang. Ang nasod nailalom sa daotang impluwensiya ni Jezebel, ang balo ni Ahab ug inahan sa nagmandong hari, si Jehoram. Iyang giawhag ang pagsimba kang Baal inay kang Jehova, gipapatay ang mga propeta sa Diyos, ug giimpluwensiyahan ang mga tawo sa iyang “pakighilawas” ug “pamarang.” (2 Hari 9:22; 1 Hari 18:4, 13) Si Jehova nagmando nga patyon ang tibuok panimalay ni Ahab, lakip kang Jehoram ug Jezebel. Si Jehu ang manguna sa paghimo niini.
Ang Bibliya naghisgot nga kauban ni Jehu ang mga pangulo sa kasundalohan dihang ang mga Israelinhon nakiggubat sa mga Siryanhon didto sa Ramot-gilead. Si Jehu taas ug ranggo, ug lagmit ang komandante sa kasundalohan sa Israel. Si propeta Eliseo nagpadala sa usa sa mga anak sa mga propeta aron dihogan si Jehu ingong hari ug sugoon sa pagpatay sa tanang lalaki sa apostatang panimalay ni Ahab.—2 Hari 8:28; 9:1-10.
Dihang gipangutana sa kauban niyang mga opisyal kon nganong siya giduaw, si Jehu nagpanuko sa pagtubag. Apan sa dihang gipugos, iyang gisulti ang tinuod, ug sila nagkunsabo batok kang Jehoram. (2 Hari 9:11-14) Lagmit daan na silang supak sa pagmando sa hari ug sa impluwensiya ni Jezebel. Bisag unsa pay rason, giplanog maayo ni Jehu kon unsaon pagtuman ang gisugo kaniya.
Si Haring Jehoram nasamdan sa gubat ug mipauli sa Jezreel aron magpaayo. Aron molampos ang plano ni Jehu, giseguro niya nga walay mahibalo niini sa Jezreel. Siya miingon: “Ayaw tugoting may bisan kinsa nga makaikyas gikan sa siyudad aron moadto ug motaho sa Jezreel.” (2 Hari 9:14, 15) Tingali nahibalo siya nga mosukol ang maunongong mga sundalo ni Jehoram, ug dili niya gusto nga mahitabo kana.
PAGPADAGAN NGA LABIHAN KAKUSOG!
Aron kalit ang pag-atake, si Jehu miadto sa Jezreel sakay sa iyang karo gikan sa Ramot-gilead, nga 72 kilometros ang gilay-on. Sa nagkaduol na siya, nakita sa tigbantay sa torre ang “nagbul-og nga panon sa mga tawo ni Jehu.” (2 Hari 9:17) Dayag nga si Jehu nagdalag daghang sundalo aron maseguro nga siya molampos.
Kay nakamatikod nga si Jehu anaa sa usa sa mga karo, ang tigbantay miingon: “Siya nagpadagan nga hilabihan kakusog.” (2 Hari 9:20) Kon naandan na ni Jehu nga kusog magpadagan, ang iyang pagpadagan niining higayona maoy hilabihan gayod.
Si Jehu wala motubag sa duha ka mensahero nga gipadala kaniya. Busa siya nakigtagbo kang Haring Jehoram ug sa kaalyado niini nga si Ahazias, ang hari sa Juda, nga nagsakay sa ilang tagsa ka karo. Si Jehoram nangutana: “Aduna bay pakigdait, Jehu?” Si Jehu mitubag: “Aduna bay pakigdait samtang anaa ang mga pakighilawas ni Jezebel nga imong inahan ug ang iyang daghang pamarang?” Kay nahadlok, si Jehoram miliso aron mokalagiw. Apan si Jehu abtik kaayo! Iyang gipana si Jehoram sa kasingkasing ug namatay ang hari diha sa iyang karo. Bisag nakaikyas si Ahazias, sa ulahi siya nasakpan gihapon ni Jehu ug gipapatay.—2 Hari 9:22-24, 27.
Ang sunod nga patyon mao ang daotang si Rayna Jezebel. Si Jehu haom nga nagtawag kaniya nga “kining tinunglo.” Sa pagsulod ni Jehu sa Jezreel, nakita niya si Jezebel nga nagdungaw sa bentana sa palasyo. Dihadiha gisugo ni Jehu ang mga opisyal sa palasyo nga ihulog si Jezebel. Dayon gipatamaktamakan kini sa iyang mga kabayo. Human niana, gipapatay ni Jehu ang uban pang membro sa panimalay ni Ahab.—2 Hari 9:30-34; 10:1-14.
Bisag dili maayong paminawon ang kapintasan, angay natong hinumdoman nga niadtong mga adlawa gigamit ni Jehova ang iyang mga alagad sa pagpahamtang sa iyang paghukom. Ang Bibliya nag-ingon: “Gikan sa Diyos nga ang pagkapukan nahitabo kang Ahazias tungod sa iyang pag-adto kang Jehoram; ug sa dihang siya miabot, siya miadto uban kang Jehoram ngadto kang Jehu nga apo nga lalaki ni Nimsi, nga gidihogan ni Jehova sa paglaglag sa balay ni Ahab.” (2 Cron. 22:7) Dihang gipahulog niya ang lawas ni Jehoram gikan sa karo, nasabtan ni Jehu nga kini maoy katumanan sa saad ni Jehova nga panimaslan ang pagpatay ni Ahab kang Nabot. Dugang pa, si Jehu gisugo nga ‘panimaslan ang dugo sa mga alagad sa Diyos’ nga giula ni Jezebel.—2 Hari 9:7, 25, 26; 1 Hari 21:17-19.
Karon, ang mga alagad ni Jehova dili literal nga makig-away alang sa putling pagsimba. “Akoa ang panimalos,” miingon ang Diyos. (Heb. 10:30) Apan aron mahinloan ang kongregasyon gikan sa makadaot nga impluwensiya, ang mga ansiyano kinahanglang magmaisogon sama kang Jehu. (1 Cor. 5:9-13) Ug ang tanang membro sa kongregasyon kinahanglang determinado nga dili makig-uban sa mga napalagpot.—2 Juan 9-11.
SI JEHU WALA MOTUGOT NGA MAY KAINDIG SI JEHOVA
Ang motibo ni Jehu sa pagtuman sa iyang buluhaton makita sa iyang gisulti sa matinumanong si Jehonadab: “Uban nako ug tan-awa ang dili nako pagtugot nga may makig-indig kang Jehova.” Si Jehonadab misugot, misakay sa karo ni Jehu, ug miuban niya sa Samaria. Didto, si Jehu “milihok nga malinglahon, aron laglagon ang mga magsisimba ni Baal.”—2 Hari 10:15-17, 19.
Gipahibalo ni Jehu nga buot niyang mohimog “dakong halad” kang Baal. (2 Hari 10:18, 19) “Kadto maoy inutok nga paggamit ni Jehu sa mga pulong,” matod sa usa ka eskolar. Ang terminong gigamit dinhi “sagad nagkahulogang ‘halad,’ apan nagtumong usab kini sa ‘pagpatay’ sa mga apostata.” Kay gusto ni Jehu nga motambong ang tanang magsisimba ni Baal sa maong okasyon, iyang gitigom sila sa balay ni Baal ug gipasul-ob ug linaing besti. “Pagkahuman gayod niya ug halad sa halad-nga-sinunog,” si Jehu nagsugo ug 80 ka armadong lalaki sa pagpatay sa mga magsisimba ni Baal. Dayon iyang gipagun-ob ang balay ni Baal ug gihimo kining kalibangan aron dili na magamit sa pagsimba.—2 Hari 10:20-27.
Tinuod daghang dugo ang giula ni Jehu. Bisan pa niana, ang Kasulatan nagpaila kaniya ingong maisogong tawo nga nagluwas sa Israel gikan sa pagpangdaogdaog ni Jezebel ug sa iyang pamilya. Aron ang usa ka lider sa Israel molampos sa pagbuhat niini, siya kinahanglang maisogon, determinado, ug masiboton. “Lisod kadto nga buluhaton, apan gituman gayod sa bug-os,” miingon ang usa ka diksiyonaryo sa Bibliya. “Kon gaan ra ang gihimo, lagmit dili mawagtang ang pagsimba kang Baal sa Israel.”
Tungod sa mga kahimtang nga giatubang sa mga Kristohanon karon, kinahanglang ipakita nila ang mga hiyas nga sama sa kang Jehu. Pananglitan, unsay atong himoon kon tentalon kita sa pagbuhat ug butang nga gidumtan ni Jehova? Kita kinahanglang alisto, maisogon, ug masiboton sa pagsalikway niana. Kon bahin sa atong pagsimba, dili nato tugotan nga may kaindig si Jehova.
PAG-AMPING SA PAGSUBAY SA BALAOD NI JEHOVA
Ang kataposan niini nga asoy naghatag ug pasidaan. Si Jehu ‘wala mobulag gikan sa pagsunod sa mga nating baka nga bulawan sa Bethel ug sa Dan.’ (2 Hari 10:29) Nganong nahimo man kadto sa usa nga masiboton kaayo sa putling pagsimba?
Lagmit nagtuo si Jehu nga aron magpabiling bulag ang gingharian sa Israel gikan sa Juda, kinahanglang maglahi silag relihiyon. Busa sama sa nag-unang mga hari sa Israel, iyang gitugotang magpadayon ang pagsimba sa nating baka. Apan kini maoy kakulang ug pagtuo kang Jehova, kinsa naghimo kaniyang hari.
Si Jehova nagdayeg kang Jehu kay ‘gihimo niya kon unsay matarong sa mga mata sa Diyos.’ Apan si Jehu “wala mag-amping sa pagsubay sa balaod ni Jehova nga Diyos sa Israel uban sa bug-os niyang kasingkasing.” (2 Hari 10:30, 31) Kon tagdon ang tanang naunang gihimo ni Jehu, ikaw tingali dili makatuo niini ug masubo. Apan duna kitay makat-onan. Dili gayod nato balewalaon ang atong relasyon kang Jehova. Matag adlaw, kinahanglan natong ugmaron ang pagkamaunongon sa Diyos pinaagi sa pagtuon sa iyang Pulong, pagpamalandong niini, ug tim-os nga pag-ampo sa atong langitnong Amahan. Hinaot nga mag-amping gayod kita sa pagsubay sa balaod ni Jehova sa bug-os natong kasingkasing.—1 Cor. 10:12.
[Kahon sa panid 4]
Si Jehu sa Sekular nga Kasaysayan
Ang mga kritiko sagad nagkuwestiyon kon naglungtad ba gayod ang mga karakter sa Bibliya. Busa gawas sa Bibliya, duna bay laing pamatuod nga naglungtad si Jehu?
Dunay tulo ka Asiryanhong dokumento nga naghisgot sa ngalan niini nga hari sa Israel. Usa niini daw nagpakita kang Jehu, o tingali usa sa iyang mga sinugo, nga nagyukbo atubangan kang Haring Salmaneser III sa Asirya ug naghatag ug tributo. Ang inskripsiyon niini mabasa: “Ang tributo ni Jehu (Ia-ú-a), anak nga lalaki ni Omri (Hu-um-ri); nakadawat ako gikan kaniya ug plata, bulawan, usa ka panaksang saplu nga bulawan, usa ka plorera nga bulawan nga talinis ug lubot, mga baso nga bulawan, mga timba nga bulawan, lata, usa ka sungkod sa hari, (ug) kahoyng puruhtu [ang kahulogan sa ulahing pulong wala mahibaloi].” Si Jehu dili gyod “anak nga lalaki ni Omri.” Kini nga ekspresyon gigamit sa pagpaila sa nagsunod nga mga hari sa Israel sukad kang Omri, lagmit tungod sa pagkailado ni Omri ug sa iyang pagtukod sa kaulohan sa Israel, ang Samaria.
Ang pangangkon sa hari sa Asirya bahin sa pagbayad kono ni Jehu ug tributo dili mapamatud-an. Bisan pa niana, katulo niya hisgoti si Jehu—sa usa ka bantayog, sa estatwa ni Salmaneser, ug sa mga talaan sa kasaysayan sa mga hari sa Asirya. Kini nagpamatuod nga naglungtad gayod si Jehu.