ELAT

[lagmit, Laking Karnero; o, Dapit sa Laking Karnero], ELOT [plural]).

Usa ka dapit nga unang gihisgotan ni Moises sa iyang pag-asoy pag-usab sa 40 ka tuig nga panaw sa mga Israelinhon latas sa kamingawan. (Deu 2:8) Ang Elat gihisgotan duyog sa Ezion-geber ug kini nahimutang daplin sa “baybayon sa Pulang Dagat sa yuta sa Edom.” (1Ha 9:26) Kini nagtumong sa usa ka dapit diha sa AS nga sanga sa Pulang Dagat nga nailhan ingong Gulpo sa ʽAqaba. Ang mga eskolar miuyon gayod kang Jerome, sa ikaupat ug ikalimang siglo K.P., kinsa nagtuo nga ang Elat mao ang siyudad nga nailhan niadto ingong Aila, nga nalangkit sa mga Nabataeanhon. Kini magpasabot nga ang Elat nahimutang diha sa o duol sa presenteng-adlaw nga Arabianhong siyudad sa ʽAqaba nga nahimutang sa AS nga bahin sa gulpo (ang modernong Hudiyohanong siyudad nga gitawag ug Elat nahimutang sa AK nga bahin).

Ang Elat maoy bahin sa Edomhanong teritoryo sa dihang ang mga Israelinhon milatas sa maong rehiyon sa ilang pagpaingon sa Canaan. Ang mga timbre nga adunay Edomhanon nga ngalang “Qosʽanal, alagad sa hari,” nga gipetsahan sa mga arkeologo ingong sukad pa sa ikapitong siglo W.K.P. nakaplagan diha sa maong dapit sa Elat.

Ingong resulta sa pagsakop ni David sa Edom, ang Elat ug ang silingan nga Ezion-geber lagmit nailalom sa pagkontrolar sa Juda (2Sa 8:​13, 14), ug kini gihisgotan maylabot sa mga kalihokan ni Solomon sa paghimog mga barko. (1Ha 9:26; 2Cr 8:17) Ang kamatuoran nga ang Ezion-geber gihisgotan nga “duol sa Elot” lagmit nagpaila nga ang Elat (Elot) mao ang mas ilado sa duha ka dapit sa maong panahon.

Ang Elat lagmit nga nakontrolar pag-usab sa Edom sa panahon sa paghari ni Jehoram sa Juda. (2Ha 8:20-22) Sa misunod nga siglo ang siyudad napasig-uli sa Juda ug gitukod pag-usab ni Haring Uzzias (Azarias). (2Ha 14:​21, 22; 2Cr 26:​1, 2) Unya, sa panahon sa pagmando ni Ahaz (761-746 W.K.P.), giilog kini sa mga Siryanhon gikan sa Juda ug giokupar pag-usab sa mga Edomhanon, human niadto kini wala na gayod mahibalik sa mga Judeanhon. (2Ha 16:6) Ang mabasa dinhi sa Masoretikong teksto maoy “Sirya” o “Aram” (Heb., ʼAramʹ) inay nga “Edom” (ʼEdhohmʹ). Apan, ang kadaghanang modernong mga eskolar midawat sa ulahing hubad, diha sa panaplin, kay nagtuo nga nasaypan sa magkokopya ang Hebreohanong letra nga daʹleth (ד) sa amgid ug porma nga letrang rehsh (ר).

Sanglit usa ka tubigan nga dapit, ang Elat nahimong usa ka ruta nga hunonganan sa nagapanawng mga panon nga naggikan sa H sa Arabia paingon sa Ehipto, Canaan, o Damasco. Duyog sa Ezion-geber, kini nahimutang usab sa agianan sa “mga barko sa Tarsis” nga naglawig sa katubigan paingon ug gikan sa Arabia, Sidlakang Aprika, ug lagmit sa India. (1Ha 10:22; 9:​26, 27) Ang Aramaikong mga sinulat, sama sa resibo sa inangkat nga bino sukad pa sa panahon sa Imperyo sa Persia, nakaplagan sa maong dapit, ug may nakaplagan usab nga mga nahibilin sa taas ug kalidad nga mga gamit nga kulonon nga may estilo sa Gresya, nga lagmit dad-on unta ngadto sa Arabia.