NIMROD

Anak nga lalaki ni Cus. (1Cr 1:10) Gikuha sa rabbinikong mga sinulat ang ngalang Nimrod gikan sa Hebreohanong berbo nga ma·radhʹ, nga nagkahulogang “sukol.” Busa, ang Babilonyanhong Talmud (Erubin 53a) nag-ingon: “Nan, nganong gitawag siya nga Nimrod? Tungod kay siya nag-awhag sa tibuok kalibotan sa pagsukol (himrid) batok sa Iyang [sa Diyos] soberanya.”​—Encyclopedia of Biblical Interpretation, ni Menahem M. Kasher, Tomo II, 1955, p. 79.

Si Nimrod mao ang mag-uugda ug ang hari sa unang imperyo nga milungtad human sa Lunop. Gipaila niya ang iyang kaugalingon ingong usa ka gamhanang mangangayam “sa atubangan” (sa dili paborableng diwa; Heb., liph·nehʹ; “batok” o “nga supak sa”; itandi ang Num 16:2; 1Cr 14:8; 2Cr 14:10) ni Jehova. (Gen 10:​9, ftn sa Rbi8) Bisan tuod dinhi ang ubang mga eskolar naghatag ug paborableng diwa sa Hebreohanong preposisyon nga nagkahulogang “sa atubangan ni,” ang Hudiyohanong mga Targum, ang mga sinulat sa historyador nga si Josephus, ug usab ang konteksto sa Genesis kapitulo 10 nagpaila nga si Nimrod maoy usa ka gamhanang mangangayam nga misukol kang Jehova.

Ang sinugdanan sa gingharian ni Nimrod naglakip sa mga siyudad sa Babel, Erek, Acad, ug Calne, ang tanan diha sa yuta sa Sinar. (Gen 10:10) Busa lagmit nga ubos sa iyang pagdumala nga ang pagtukod sa Babel ug sa torre niini nagsugod. Kini nga panghinapos uyon usab sa tradisyonal nga Hudiyohanong opinyon. Misulat si Josephus: “Sa ngadtongadto gihimo [ni Nimrod] ang mga kalihokan sa estado nga usa ka pagpanglupig, nga naghunahunang ang bugtong paagi nga mawala diha sa mga tawo ang pagkahadlok sa Diyos mao ang paghimo kanila nga padayong magasalig sa iyang kaugalingong gahom. Siya nanghulga nga siya manimalos sa Diyos kon Iyang palunopan pag-usab ang yuta; kay siya magtukod ug usa ka torre nga ang gitas-on dili masanapan sa tubig ug manimalos sa kalaglagan sa ilang mga katigulangan. Ang mga tawo maikagon sa pagsunod sa laraw ni [Nimrod], nga giisip nga pagpaulipon ang pagpasakop sa Diyos; busa ilang gisugdan ang pagtukod sa torre . . . ug kini daling natukod nga labaw pa sa gidahom.”​—Jewish Antiquities, I, 114, 115 (iv, 2, 3).

Mipatim-aw nga human sa pagtukod sa Torre sa Babel, si Nimrod nagpakaylap sa iyang pagmando ngadto sa teritoryo sa Asirya ug didto nagtukod sa “Nineve ug sa Rehobot-Ir ug sa Cala ug sa Resen taliwala sa Nineve ug sa Cala: kini mao ang dakong siyudad.” (Gen 10:​11, 12; itandi ang Miq 5:6.) Sanglit dayag nga ang ngalang Asirya naggikan sa anak ni Sem nga si Asur, si Nimrod ingong apo ni Ham, lagmit nga misulong gayod sa teritoryong Semihanon. Busa mopatim-aw nga si Nimrod ang nagsugod sa pagkahimong gamhanan o bayani, dili lamang ingong mangangayam sa mga hayop kondili ingong manggugubat usab, usa ka manunulong. (Gen 10:8) Ang Cyclopædia ni M’Clintock ug Strong nag-ingon: “Dayag nga ang gamhanang pagpangayam dili lamang kutob sa pagpangayam ug hayop kay suod kining nalangkit sa pagtukod sa walo ka siyudad. . . . Ang kalamposan ni Nimrod ingong mangangayam maoy unang timailhan sa iyang nakab-ot ingong mananakop. Kay sa kakaraanan ang pagpangayam ug ang pagkabayani sa linain ug sa kinaiyanhon nalangkit sa usag usa . . . Ang Asiryanhong mga monyumento naglarawan usab ug daghang kalamposan sa pagpangayam, ug kining pulonga sagad nga gigamit sa pagpasabot ug pagpakiggubat. . . . Busa ang pagpangayam ug ang pagpakiggubat, nga sa samang nasod suod kaayong nalangkit sa ulahing kapanahonan, halos nalambigit o makita dinhi. Busa ang kahulogan mao, nga human sa lunop si Nimrod mao ang kinaunhan sa pagtukod ug gingharian, sa paghiusa sa mga bahin sa nagkatibulaag nga patriarkanhong pagmando, ug sa paghugpong kanila ilalom kaniya ingong bugtong pangulo ug agalon; ug kining tanan maoy pagsukol kang Jehova, kay kini maoy mabangis nga pagsulong sa Hamitikanhong gahom ngadto sa usa ka Semitikanhong teritoryo.”​—1894, Tomo VII, p. 109.

Mahitungod sa paghimo kang Nimrod nga diyos, tan-awa ang DIYOS UG MGA DIYOSA, MGA (Babilonyanhong mga Bathala).