Mga Linaing Hitabo sa Bibliya Nehemias 1:1–13:31

Nagmadaogon ang Tinuod nga Pagsimba

Nagamadaogon ang tinuod nga pagsimba pinaagi sa mahukmanong lihok ug dili matarog nga pagsalig kang Jehova. Mao kana ang diwa sa basahon ni Nehemias. Kini maoy buhing asoy sa pagtukod pag-usab sa kuta sa Jerusalem ilalom sa maisogong pagpanguna ni Nehemias.

Gikobre sa basahon ang malisod nga panahon, ang panahon diin ang 70 ka semana sa tuig nga nagtultol sa pagtungha sa Mesiyas hapit nang magsugod. (Daniel 9:24-27) Ang unang bersikulo ug ang asoy sa nakasaksi mismo tin-awng nagpaila kang Nehemias nga mao ang magsusulat. Kining libroha maoy sumpay sa Esdras, nga gisugdan ang asoy sa mga 12 ka tuig human sa mga hitabo nga girekord ni Esdras.

Samtang atong basahon kining maong asoy, atong makita ang katingalahang paagi sa pagmaniobra ni Jehova sa mga hitabo aron kini matuman. Atong makita usab kon sa unsang paagi iyang gilig-on ug gilipay ang iyang maunongong mga alagad.

Ang Kahimtang sa Jerusalem

Palihog basaha ang Nehemias 1:1–2:20. Si Nehemias, ang magdadala sa kopa sa hari sa Persia, nakahibalo nga kagun-oban gihapon ang mga kuta sa Jerusalem ug nga ang mga tawo didto “anaa sa daotan nga kahimtang.” Gibatig dakong kaguol, gihikyad ni Nehemias ang iyang kasingkasing sa tim-os nga pag-ampo kang Jehova. Namatikdan sa hari ang iyang kaguol, nga maoy nakabukas sa dalan alang kang Nehemias sa pagpanaw sa Jerusalem, sa pagtan-aw bahin sa pagtukod pag-usab sa kuta sa siyudad.

◆ 1:1—Unsang tuiga kadto?

Kadto maoy ika-20ng tuig ni Haring Artaxerxes (Longimanus). (2:1) Sanglit giuna ang Chislev (Nobyembre-Disyembre) sa Nisan (Marso-Abril) niini nga sugilanon, tingali ihapon sa Persianhong mga hari ang kada tuig sa ilang pagmando gikan sa tinghunlak ngadto sa tinghunlak, o sa panahon sa aktuwal nilang paglingkod sa trono. Ang kasaligang ebidensiya sa kasaysayan ug sa nangatumang mga tagna sa Bibliya nagpunting sa 455 W.K.P., ang tuig diin natunong ang Nisan sa ika-20ng tuig ni Artaxerxes. Busa, ang asoy ni Nehemias nagsugod sa tinghunlak sa 456 W.K.P., ug ang sugo sa pagtukod pag-usab sa kuta sa Jerusalem giisyu sa tingpamulak sa 455 W.K.P.

◆ 2:4—Kadto ba maoy pangataposang pag-ampo tungod sa pagkawalay paglaom?

Dili, kay ang kalumpagan nga kahimtang sa Jerusalem maoy dugokan sa mga pag-ampo ni Nehemias sa “adlaw ug sa gabii” sa hataas nga panahon. (1:4, 6) Sa nakahigayon sa pagsugilon kang Haring Artaxerxes bahin sa iyang tinguha sa pagtukod pag-usab sa kuta sa Jerusalem, miampo pag-usab si Nehemias, busa gihimo ang iya nang nahimo sa makadaghan. Ang paborableng tubag ni Jehova miresultag usa ka sugo sa pagtukod pag-usab sa kuta sa siyudad.

Pagtulon-an Alang Kanato: Si Nehemias misalig kang Jehova sa pagtultol. Kon mag-atubang ug mabug-at nga mga desisyon, kita, usab, kinahanglang “magpadayon sa pag-ampo” ug sa paglihok sumala sa pagtultol ni Jehova.​—Roma 12:12.

Natukod Pag-usab ang Kuta Bisan pa sa Daotang Laraw

Basaha ang 3:1–6:19. Sa nagsugod ang pagtukod sa mga kuta, ang mga kaaway nanagyubit ug nanagbugalbugal. Sa ulahi, mihulga sila nga moatake. Sa walay kahadlok, giawhag ni Nehemias ang mga magbubuhat: “Si Jehova nga bantogan ug makalilisang nga Usa maoy ibutang sa inyong hunahuna.” Ang katunga nagguwardiya nga may dalang mga bangkaw ug mga pana, ug ang uban nagtrabaho nga nanagtakin ug mga hinagiban. Bisan pa sa mga hulga ug sa ubang mga sabotsabot, natapos sa mga Hudiyo ang kuta sa 52 ka adlaw!

◆ 3:5—Kinsa kining “mga halangdon”?

Sila mao ang iladong mga Hudiyo taliwala sa mga molupyo o mga pumoluyo sa Tekoa niadto, nga usa ka gamayng lungsod nga may mga diyes milyas (16 km) ang kalay-on sa habagatan sa Jerusalem. Kining “mga halangdon” tingali sobra ra kaayo ka mapahitas-on sa pagpaubos sa ilang kaugalingon ug sa pagtrabaho ilalom sa mga magtatan-aw nga gitudlo ni Nehemias.​—Itandi sa Jeremias 27:11.

◆ 4:17—Sa unsang paagi nakatrabaho sila sa usa lamang ka kamot?

Kinahanglang gamiton sa mga kantero ang ilang duha ka kamot sa pagtrabaho. Kini sila ang nagtakin sa ilang mga hinagiban. (4:18) Ang tigdalag-bug-at makadalag hinagiban sa usa ka kamot ug itimbang ang kargang yuta o bato sa ilang mga abaga o ulo.​—Genesis 24:15, 45.

◆ 5:7—Nganong daotan ang magpatanto?

Kini maoy direktang paglapas sa balaod ni Jehova. (Levitico 25:36; Deuteronomio 23:19) “Ang usa ka gatos ka bahin,” kon kada bulang pangayoon, mokantidad ug 12 porsiento sa usa ka tuig. (5:11) Ang katawhan nag-antos na sa kalisod tungod sa kagutmanan ug sa dakong bayranang buhis sa Persia. (5:3, 4) Apan bisan pa ang mga dato sa walay kaluoy nangayog dakong tanto sa ilang kabus nga mga igsoon.

◆ 6:5—Nganong “inablihan kini nga sulat”?

Ang tinagong mga sulat ibutang sa maayong pagkasiradong mga bag. Busa ang pagpadala ni Sanbalat ug “inablihan nga sulat” tingali gituyo ingong insulto. O, sanglit ang sumbong maoy usa ka “inablihan nga sulat” nga mabasa sa uban, tingali nagdahom siya nga masuko si Nehemias nga tungod niana mobiya siya sa Jerusalem sa pag-adto ug sa pagtul-id sa mga sumbong. Tingali nagdahom usab si Sanbalat nga makapukaw ug kalisang ang sulat nga tungod niana mohunong ang mga Hudiyo sa ilang trabaho.

Pagtulon-an Alang Kanato: Dili nato isipon ang mabug-at nga trabaho nga makawala sa atong dignidad ug mangatras sama sa “mga halangdon” sa Tekoa. Hinunoa, kinahanglang magkugi kita sama sa ordinaryong mga taga Tekoa nga naghimog duha ka trabaho sa usa ka higayon.​—Nehemias 3:5, 27.

Nabalik Pag-usab ang Tinuod nga Pagsimba

Basaha ang 7:1–10:39. Ang tanang buluhaton gihimo alang sa usa ka katuyoan: sa pagpasig-uli sa tinuod nga pagsimba. Tapos nga naihap ang katawhan, ang mga tawo nagtigom sa pagpamati kang Esdras ug gibasa ug gipatin-aw sa mga Levihanon ang Kasugoan. Busa human nga ‘nakasabot,’ malipayon silang nagsaulog sa Piyesta sa mga Balongbalong. Nagpuasa ug gisugid sa mga tawo ang ilang mga kasal-anan, ug mihimog mga lakang sa pagtul-id niining maong mga kalapasan.

◆ 7:6—Nganong lahi kining listahana sa kang Esdras?

Ang duha ka asoy nagkauyon nga, gawas sa mga ulipon ug mga mag-aawit, ang total nga 42,360 ang namauli. (Esdras 2:64, 65; Nehemias 7:66, 67) Apan adunay kalainan sa mga numero sa namauli sa partikular nga mga balay. Tingali, si Esdras ug Nehemias migamit ug lahi nga mga paagi sa paghimo sa ilang mga listahan. Pananglitan, ang usa tingali milista niadtong narehistro sa pagpauli, samtang ang usa nagngalan niadtong mibalik sa aktuwal. Ang ubang mga saserdote, ug hayan ang pipila, dili masubay ang ilang kagikan. (7:64) Mao kini ang hinungdan kon nganong ang total sa indibiduwal nga mga paglista dili makatukma sa giingong total nga 42,360.

◆ 8:8—Sa unsang paagi ‘gihatagag kahulogan’ ang Kasugoan?

Sa walay duhaduha, gawas sa paggamit ug tukmang paglitok ug sa binaba nga pagpasiugda, gibatbat ug gipadapat ang Kasugoan ni Esdras ug sa iyang mga katabang ang mga prinsipyo sa Kasugoan aron mas masabtan pa kana sa mga tawo. Ang binase sa Bibliya nga mga publikasyon ug ang mga tigom sa mga Saksi ni Jehova ‘nakahatag ug kahulogan’ usab sa mga Pulong sa Diyos.

◆ 9:1—Nganong nagsul-ob ang mga Israelitas ug sako ug nagbutang ug yuta sa ilang ulo?

Ang pagsul-ob ug sako​—dulom ug kolor nga besti nga gihabol gikan sa balhibo sa kanding​—maoy timaan sa kaguol. Maingon man, ang pagbutang ug yuta o abo sa ulo o sa lawas nagpaila ug dakong pagbalata o kaulawan. (1 Samuel 4:12; 2 Samuel 13:19) Gihimo kadto sa mga Hudiyo sa pagpadayag sa ilang kaguol ug mapaubsanong kaamgohan sa ilang mga kasal-anan. Gisundan kini sa paghimog ‘kasabotan’ sa pagsugid sa sala, nga “usa ka kasaligang kahikayan.” (9:38) Maingon man, sa mapaubsanon atong dawaton ug isugid ang atong mga sala kon buot natong mapanalipdan ang atong relasyon sa Diyos.​—1 Juan 1:6-9.

◆ 10:34—Gisugo ba ang mga paghalad ug kahoy diha sa Kasugoan?

Wala, apan gikinahanglan ang daghang kahoy sa pagsunog sa ibabaw sa halaran. Tingali, diyutay ra ang mga Nethinim​—dili-Israelitas nga mga ulipon sa templo nga “mga tigpangahoy”​—ang nalakip sa mga namauli. (Josue 9:23, 27) Busa aron adunay kahoy kanunay gihimo ang mga ripa kon kinsa nga tribo ang motagana niini sa partikular nga panahon.

Pagtulon-an Alang Kanato: “Ang kalipay ni Jehova” maoy bunga sa pagkasabot sa Pulong sa Diyos, sa pagpadapat niini sa kaugalingon, ug sa pagsanong sa teoktratikanhong pagtultol. (8:10) Maingon man, ginaapresyar sa mga Saksi ni Jehova ang bili sa personal nga pagtuon, regular nga pagtambong sa tigom, ug ang ministeryo sa kanataran sa pagpatunhay sa kalipay.

Malipayong Inagurasyon

Basaha ang 11:1–12:47. Aron makapadayon ang Jerusalem ingong sentro sa tinuod nga pagsimba, nagkinahanglan kinig daghang populasyon. Gawas pa sa mga boluntaryo, ripahon ang usa sa matag napulo ka tawo nga nagpuyo sa gawas sa pagbalhin sa sulod sa siyudad. Ug ang kuta sa siyudad giinagurasyonan uban sa malipayong parada. Dagkong mga halad ang gitanyag, ug ang kasadya sa mga tawo nadunggan sa halayo.

◆ 11:2—Nganong “gipanalanginan” ang mga boluntaryo?

Ang pagbiya sa napanunod nga kabtangan ug ang pagbalhin ngadto sa Jerusalem may kalisdanan ug kakulian. Kadtong nagpuyo nianang siyudara tingali naladlad sa nagkalainlaing mga kapeligrohan. Ilalom ning maong mga sirkumstansiya, gidayeg sa uban ang mga boluntaryo ug sa walay duhaduha nag-ampo nga panalanginan sila ni Jehova.

◆ 12:27—Kanus-a gihimo ang inagurasyon sa kuta?

Natapos ang kuta sa ika-25ng adlaw sa ika-unom nga bulan, Elul, sa 455 W.K.P., ug gihimo ang iladong mga tigom sa pagkasunod bulan. (6:15; 8:2; 9:1) Misunod dayon ang inagurasyon ingong panapos sa malipayong okasyon.

Pagtulon-an Alang Kanato: Ang espiritu sa pagtabang sa kinabubut-on ug ang ekspresyon sa pasalamat kang Jehova pinaagi sa awit ug musika makalipay. Karon, sa mga kombensiyon ug sa ubang mga okasyon, gitanyag sa kinabubut-on sa mga Saksi ni Jehova ang ilang mga pag-alagad sa ikaayo sa uban ug kinasingkasing nga manag-awit ug mga pagdayeg sa Diyos.

Nahinloan ang Kahugawan

Basaha ang 13:1–31: Sa mipauli sa usa ka paglakbay gikan sa palasyo sa Persia, nakurat si Nehemias sa nahitabo sa panahon nga wala siya. Milihok dayon siya sa pagtul-id sa mga problema.

◆ 13:3—Kinsa ang nalakip sa “nagkasagol nga panon sa katawhan”?

Ang “nagkasagol nga panon sa katawhan” mao ang mga langyaw sama sa mga Moabnon, Amonhanon, ug kalibogang mga anak sa mga Israelitas. (13:1, 2) Makita kini sa kamatuoran sa pagpapahawa una pa niana sa ilang langyaw nga mga asawa ug sa ilang mga anak. (Esdras 10:44) Ang mga Hudiyo nangasawa na usab ug langyawng mga asawa, ug maoy hinungdan nga gipapahawa kining mga babayehana ug ang ilang mga anak sa komunidad, sa yuta mismo, ug busa sa mga pribilehiyo sa pagsimba uban sa katawhan ni Jehova.​—Nehemias 13:23-31.

Pagtulon-an Alang Kanato: Ang mga malapasong mga Hudiyo maoy panig-ingnang pasidaan kanato. Kinahanglang magbantay gayod kita kanunay batok sa malipotong materyalismo, kahugawan, ug apostasiya.

Sa kanunay, ang basahon ni Nehemias nagpasiugda sa prinsipyo nga “gawas nga si Jehova ang magatukod sa balay, kawang lamang ang kahago sa mga magtutukod niini.” (Salmo 127:1) Ang pangunang pagtulon-an niini alang kanato mao nga sa tanan natong mga paningkamot, molampos lamang kon atong mabatonan ang panalangin ni Jehova. Ug kanang panalangina nagadepende sa atong paghupot sa tinuod nga pagsimba nga una sa atong mga kinabuhi.