KATIGOMAN, PANAGKATIGOM

Ingong Unibersohanong Soberano, si Jehova nga Diyos adunay katungod sa pagsugo nga magtigom ang iyang mga alagad ug sa pagtakda sa panahon ug dapit sa panagkatigom. Niining mga paagiha siya milihok alang sa ilang kaayohan. Lainlain ug katuyoan ang mga panagkatigom sa katawhan sa Diyos sa karaang mga panahon. Apan tinong kini nakaamot gayod sa panaghiusa, tungod kay ang tanang nanambong dungan nga makapaminaw sa samang mga butang. Ang maong mga panagkatigom naghatag ug daghang espirituwal nga mga kaayohan ug sagad maoy mga okasyon sa dakong kalipay.

Hebreohanon ug Gregong mga Termino. Ubay-ubayng Hebreohanon ug Grego nga mga pulong ang gigamit sa Bibliya sa pagtumong sa usa ka panagkatigom. Ang usa nga komon diha sa Hebreohanong teksto mao ang ʽe·dhahʹ. Kini naggikan sa lintunganayng pulong nga ya·ʽadhʹ, nga nagkahulogang “tagal o takda; tudlo,” ug busa nagpasabot sa usa ka grupo nga nagkatigom sumala sa gitakda nga panahon. (Itandi ang 2Sa 20:5; Jer 47:7.) Ang ʽe·dhahʹ sagad nga gipadapat ngadto sa katilingban sa Israel ug gigamit diha sa mga ekspresyong “ang katigoman” (Lev 8:​4,5; Huk 21:10), “katigoman sa Israel” (Ex 12:3; Num 32:4; 1Ha 8:5), ug “katigoman ni Jehova” (Num 27:17).

Ang Hebreohanong pulong nga moh·ʽedhʹ pareho ug lintunganayng pulong sa ʽe·dhahʹ ug nagkahulogang “tinudlong panahon” o “gikatudlo nga dapit.” (1Sa 13:8; 20:35) Gigamit kini sa 223 ka higayon diha sa Hebreohanong Kasulatan, sama diha sa ekspresyon nga “tolda nga tagboanan.” (Ex 27:21) Ang moh·ʽedhʹ gigamit may kalabotan sa tinudlong mga pista. (Lev 23:​2, 4, 37, 44) Kini makita diha sa Isaias 33:​20, diin ang Zion gitawag nga “ang lungsod sa atong kapistahan.”

Ang Hebreohanong termino nga miq·raʼʹ, nga nagkahulogang “panagkatigom,” naggikan sa lintunganayng berbo nga qa·raʼʹ (tawag). Kini makita sa Isaias 4:​5, nga naghisgot sa “tigomanan” sa Bukid sa Zion. Subsob ang paggamit niini nga pulong diha sa ekspresyong “balaang panagkatigom” (Ex 12:16; Lev 23:​2, 3); nga sa maong balaang panagkatigom walay pagahimoong sekular nga buluhaton.

Ang laing Hebreohanong pulong nga gigamit sa pagtumong sa mga panagkatigom mao ang qa·halʹ, nga kaamgid sa usa ka berbo nga nagkahulogang “pagtawag sa tingob; pagtigom.” (Ex 35:1; Lev 8:4) Kini sagad nga gigamit sa pagtumong sa usa ka kongregasyon ingong usa ka organisadong pundok. Usahay ang qa·halʹ (kongregasyon) gigamit uban sa ʽe·dhahʹ (katigoman). (Lev 4:13; Num 20:​8, 10) Ang mga porma niining duha ka pulong makita sa ekspresyong “kongregasyon sa katigoman sa Israel [Heb., qehalʹ ʽadhath-Yis·ra·ʼelʹ].”​—Ex 12:6.

Ang lain pa mao ang Hebreohanong pulong nga ʽatsa·rahʹ, nga gihubad nga “solemneng panagkatigom.” Kini nga termino gigamit maylabot sa Pista sa mga Balongbalong ug sa Paskuwa.​—Lev 23:36; Deu 16:8.

Ang nagkalainlaing suod o pribadong mga panagkatigom gipaila sa Hebreohanong pulong nga sohdh, nga nagkahulogang “kompidensiyal nga panagsultihanay; pagkasuod.” (Sal 83:3; Job 29:4) Kini gihubad nga “suod nga pundok” sa Salmo 89:7, nga nag-ingon: “Ang Diyos takos kalisangan taliwala sa suod nga pundok sa mga balaan; siya dako ug makalilisang ibabaw niadtong tanan nga naglibot kaniya.”

Ang Gregong pulong nga ek·kle·siʹa (gikan sa ek ug kleʹsis, nga sa linangkob nagkahulogang “usa ka pagtawag”) maoy kasagarang gigamit sa Septuagint sa paghubad sa Hebreohanong pulong nga qa·halʹ (kongregasyon) ug usahay gigamit alang sa ʽe·dhahʹ (katigoman o panagkatigom), bisan tuod alang niining naulahi gigamit usab ang Gregong pulong nga sy·na·go·geʹ (nagkahulogang “usa ka paghugpong sa tingob,” gikan sa syn, “tingob,” ug aʹgo, “paghugpong”). Sa Kristohanon Gregong Kasulatan, ang ek·kle·siʹa kasagarang gihubad ingong “kongregasyon.” Sa Buhat 7:38 kini gigamit maylabot sa kongregasyon sa Israel. Ang Gregong pulong nga sy·na·go·geʹ makita sa Buhat 13:43 (“panagkatigom sa sinagoga”) ug sa Santiago 2:2 (“panagkatigom”). Ang laing Gregong pulong, pa·neʹgy·ris (gikan sa pan, “tanan,” ug a·go·raʹ, nga nagtumong sa bisan unsang matang sa katigoman o panagkatigom) gihubad nga “katibuk-ang katigoman” sa Hebreohanon 12:23.​—NW, KJ, AS.

Daghan ang gihisgotan sa Kasulatan bahin sa mga panagkatigom nga makapalig-on sa espirituwal, bisan tuod kini naghisgot usab bahin sa mga panagkatigom sa daotan o dili-matarong. Ang mga tigpaluyo sa rebelyosong si Kore gitawag nga “tibuok niyang katigoman.” (Num 16:5) Sa pag-ampo kang Jehova, si David miingon, “Ang pundok [o katigoman] sa mga malupigon nangita sa akong kalag.” (Sal 86:14) Dugang pa, sa dihang ang platero nga si Demetrio nagsugnib ug pagsupak kang Pablo didto sa Efeso ug nagkatigom ang usa ka panon sa katawhan, “ang pipila nanagsinggit sa usa ka butang ug ang uban sa lain; kay ang katigoman nagkaguliyang, ug ang kadaghanan kanila wala mahibalo sa hinungdan kon nganong sila nagkatigom.”​—Buh 19:24-29, 32.

Makaiikag nga mahapsay ang mga panagkatigom sa katawhan ni Jehova; ang maong mga panagkatigom gisuportahan pag-ayo, ug kini maoy mga okasyon nga makahatag ug espirituwal nga kaayohan, nga sagad maoy mga panahon sa dakong pagmaya.

Nahiuyon sa kabubut-on sa Diyos, gitigom ni Moises ug Aaron ang tanang ansiyano sa Israel didto sa Ehipto. Ang mga pulong ni Jehova giasoy, ang mga ilhanan gipakita, ug ang katawhan mituo. (Ex 4:27-31) Human niana, ingon sa gisugo sa Diyos, ang mga Israelinhon nagkatigom didto sa tiilan sa Bukid sa Sinai (Horeb), nakakita ug kulbahinam nga talan-awon, ug nakasaksi sa paghatag sa Balaod.​—Ex 19:10-19; Deu 4:​9, 10.

Samtang ang mga Israelinhon didto sa kamingawan, si Jehova nagsugo kang Moises sa paghimo ug duha ka trompeta nga plata nga kinahanglang huypon aron sa pagtigom sa katigoman ug sa pagpagikan sa nagkampong katawhan. Kon kining duha patingogon, ang tibuok katigoman magtuman sa ilang kasabotan sa pakigtagbo kang Moises; kon usa lang ang huypon, nan ang mga pangulo lamang ang paatubangon. Didto sa kamingawan, ang tinudlong dapit nga tigomanan mao ‘ang ganghaan sa tolda nga tagboanan.’ (Num 10:1-4; Ex 29:42) Sa ulahi, maoy kabubut-on ni Jehova nga ang mga Israelinhon magtigom nga makanunayon didto sa templo sa Jerusalem, nga magtapok didto alang sa tulo ka dagkong tinuig nga mga pista.​—Ex 34:​23, 24; 2Cr 6:4-6.

Mga Panagkatigom sa mga Hawas. Usahay, sa mga panagkatigom ang katawhan sa Israel hawasan sa “mga pangulo sa katigoman” (Ex 16:22; Num 4:34; 31:13; 32:2; Jos 9:​15, 18; 22:30), o sa “mga ansiyano.” (Ex 12:21; 17:5; 24:1) Sa dihang ang hudisyal nga mga butang gikinahanglang tagdon, ubay-ubay nga mga tawo ang mahimong magtigom didto sa ganghaan sa siyudad. Apan, kon magtigom man didto o kaha sa ubang dapit, silang tanan dili moboto sa demokratikanhong paagi maylabot sa kaso nga gitagad. Hinunoa, sa teokratikanhong paagi, ang kaso timbangtimbangon sa tinahod nga mga ansiyano pinasukad sa balaod sa Diyos ug dayon ipahibalo ang ilang desisyon. (Deu 16:18; 17:8-13) Sa susama, kadtong gihatagan ug mga katungdanan pinaagi sa balaang espiritu mihawas sa unang Kristohanong kongregasyon maylabot niining mga butanga. (Buh 20:28) Sa Israel, kon ang mamumuhat ug daotan kinahanglang silotan ug kamatayon, ang tibuok nga katigoman mahimong maoy magpahamtang niini.​—Lev 24:14; Num 15:32-36; Deu 21:18-21.

Mga Panagkatigom Alang sa Tanan. Ang mga panahon sa panagkatigom alang sa tanan diha sa Israel naglakip sa relihiyosong mga pista, solemneng mga panagkatigom (2Cr 34:​29, 30; Joe 2:15), o sa mga panghitabo nga hinungdanon kaayo sa nasod; ang mga magdadagan usahay maoy sugoon sa pagpatawag sa mga katawhan. (1Sa 10:17-19; 2Cr 30:​6, 13) Ang senemanang Igpapahulay, usa ka adlaw sa “bug-os nga pagpahulay, usa ka balaang panagkatigom” (Lev 23:3), maoy usa ka panahon sa pagtagad sa Pulong sa Diyos, sama didto sa ulahing mga sinagoga diin ‘ang basahon ni Moises ginabasa sa makusog sa matag igpapahulay.’ (Buh 15:21) Gisaulog usab ang bag-ong bulan (Num 28:11-15), ang adlaw sa pagbudyong sa trompeta (Num 29:1-6), ang tinuig nga Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala (Lev 16), ang Paskuwa (nga naghandom sa pagkaluwas sa Israel gikan sa Ehipto; Ex 12:14), ug, sa ulahi, ang Pista sa Purim (nga naghandom sa pagkaluwas sa mga Hudiyo gikan sa hulga sa pagpuo kanila diha sa Persianhong Imperyo; Est 9:20-24) ingon man ang Pista sa Pagpahinungod (agig paghinumdom sa pagpahinungod pag-usab sa templo niadtong Kislev 25, 165 W.K.P.; Ju 10:​22, 23). Dugang pa, dihay tulo ka tinuig nga “tinudlong mga pista ni Jehova”: ang Pista sa mga Tinapay nga Walay Igpapatubo, ang Pista sa mga Semana, (sa ulahi gitawag nga Pentekostes), ug ang Pista sa mga Balongbalong (Lev 23), nga maylabot niini nga mga pista ang Diyos nagsugo: “Sa tulo ka higayon sa tuig ang tanan nimong lalaki moatubang sa nawong sa matuod nga Ginoo, si Jehova.” (Ex 23:14-17) Kay miila sa dako kaayong espirituwal nga kaayohan niini nga mga kapistahan, gitino sa daghang mga lalaki nga ang ilang tibuok pamilya makatambong. (Luc 2:41-45) Labot pa, si Moises dayag nga nag-ingon nga sa matag pito ka tuig, panahon sa Pista sa mga Balongbalong, ang mga lalaki, mga babaye, mga bata, ug langyaw nga mga pumoluyo sa Israel pagatigomon sa dapit nga gipili ni Jehova “aron sila mamati ug aron sila makakat-on, sanglit angay silang mahadlok kang Jehova nga inyong Diyos ug magmatngon sa pagtuman sa tanang pulong niini nga balaod.” (Deu 31:10-12) Busa, ang probisyon gihimo alang sa mga Israelinhon sa pagtigom nga subsob kaayo aron sa pagtagad sa Pulong ug mga katuyoan ni Jehova.​—Tan-awa ang PISTA.

Human nga natapos ang templo, si Solomon nagpatawag ug usa ka dakong panagkatigom didto sa Jerusalem maylabot sa pagpahinungod sa maong halangdon nga tinukod alang sa pagsimba. Ang maong panagkatigom milungtad sa daghang adlaw, ug sa dihang ang katawhan gipapauli, sila “malipayon ug nagmaya sa kasingkasing tungod sa pagkamaayo nga gihimo ni Jehova kang David ug kang Solomon ug ngadto sa Israel nga iyang katawhan.”​—2Cr 5:1–​7:10.

Ang mga panon sa katawhan nga nagkatigom didto sa templo panahon sa tinuig nga mga pista nakasinati ug dakong kalipay ug espirituwal nga kaayohan, sama niadtong sa pagsaulog sa Paskuwa panahon ni Haring Ezequias, nga “dihay dakong pagmaya sa Jerusalem.” (2Cr 30:26) Sa adlaw ni Nehemias gihimo ang usa ka panagkatigom nga nahimong usa ka okasyon sa “dako kaayong pagmaya.” (Neh 8:17) Ang katawhan nga nagkatigom didto sa Jerusalem gibasahan ni Esdras sa basahon sa Balaod ni Moises, nga nagbuhat niini sa atubangan sa “tanan nga may igong panabot sa pagpamati,” ug sila nagpatalinghog. (Neh 8:​2, 3) Ingong resulta sa instruksiyon nga gihatag ni Esdras ug sa ubang mga Levihanon, ang tanang katawhan nagmaya, “kay ilang nasabtan ang mga pulong nga gipahibalo kanila.” (Neh 8:12) Human niadto sila nagsaulog sa Pista sa mga Balongbalong, ug sa ikawalo ka adlaw “dihay solemneng panagkatigom, sumala sa lagda.”​—Neh 8:18; Lev 23:33-36.

Mga Sinagoga Ingong mga Tigomanan. Samtang ang mga Hudiyo nadestiyero didto sa Babilonya, o wala madugay human niadto, ang mga sinagoga, o mga tinukod nga mga tigomanan sa mga Hudiyo gigamit na. Sa ulahi kini gitukod sa nagkalainlaing mga dapit, nga sa dagkong mga siyudad dili lang kay usa ra ang gitukod. Sa panguna, ang mga sinagoga maoy mga tunghaan diin ang Kasulatan gibasa ug gitudlo. Kini usab maoy mga dapit sa pag-ampo ug sa paghatag ug pagdayeg sa Diyos. Nabatasan ni Jesu-Kristo ug sa iyang mga tinun-an nga moadto didto aron sa pagtudlo ug sa pagdasig sa mga tawo nga atua didto. (Mat 4:23; Luc 4:16; Buh 13:​14, 15; 17:​1, 2; 18:4) Tungod kay ang Kasulatan regular nga gibasa diha sa mga sinagoga, si Santiago nakaingon ngadto sa Kristohanong nagamandong lawas sa Jerusalem: “Sukad sa karaang kapanahonan aduna nay nagmantala kang Moises sa siyudad ug siyudad, tungod kay ang iyang basahon ginabasa sa makusog diha sa mga sinagoga sa matag igpapahulay.” (Buh 15:21) Ang pangunang mga bahin sa pagsimba diha sa sinagoga gisunod diha sa Kristohanong mga tigomanan, diin gihimo ang pagbasa ug pagpatin-aw sa Kasulatan, pagdasig, pag-ampo, ug ang paghatag ug pagdayeg.​—1Co 14:26-33, 40; Col 4:16; tan-awa ang SINAGOGA.

Kristohanong mga Panagkatigom. Sa lainlaing mga okasyon, ang dagkong mga panon sa katawhan nagkatigom atubangan kang Jesu-Kristo, nga nakabaton ug daghang kaayohan, sama niadtong sa Wali sa Bukid. (Mat 5:1–​7:29) Bisan tuod kini nga mga panagkatigom wala planoha daan, usahay kini molungtad ug dugaydugayng panahon nga gikinahanglan ang pagpakaon sa nagkatigom nga mga panon, usa ka panginahanglan nga natagan-an ni Jesus pinaagi sa milagrosong pagpadaghan sa pagkaon. (Mat 14:14-21; 15:29-38) Sagad tigomon ni Kristo ang iyang mga tinun-an ug hatagan sila ug espirituwal nga instruksiyon, ug human sa iyang kamatayon ang iyang mga sumusunod nagtigom, sama niadtong sa adlaw sa Pentekostes 33 K.P., sa dihang ang balaang espiritu gibubo ngadto sa mga nagkatigom.​—Buh 2:1-4.

Nabatasan sa unang mga Kristohanon ang pagtigom, nga kasagaran sa ginagmayng mga grupo. Apan, usahay “dakodakong panon sa katawhan” ang motambong sa ilang mga panagkatigom. (Buh 11:26) Nakita ni Santiago nga igsoon ni Jesus sa inahan nga angayng hatagan ug tambag ang espirituwal nga mga Israelinhon nga dili magpakitag paboritismo sa mga dato diha sa publikong panagkatigom (Gr., sy·na·go·geʹ) sa kongregasyon.​—San 2:1-9.

Ang Kahinungdanon sa Pagpakigtigom. Ang kahinungdanon sa bug-os nga pagpahimulos sa mga tagana ni Jehova sa pagtambong sa panagkatigom aron sa pagbaton ug espirituwal nga mga kaayohan gipasiugda maylabot sa tinuig nga pagsaulog sa Paskuwa. Si bisan kinsa nga lalaki nga hinlo ug wala sa panaw apan wala magpakabana sa pagsaulog sa Paskuwa pagapatyon. (Num 9:9-14) Sa dihang gipatawag ni Haring Ezequias ang mga molupyo sa Juda ug Israel sa pag-adto sa Jerusalem alang sa usa ka pagsaulog sa Paskuwa, sa bahin, ang iyang mensahe mao: “Kamong mga anak sa Israel, balik kang Jehova . . . ayaw patikiga ang inyong liog ingon sa gibuhat sa inyong mga katigulangan. Hatagig dapit si Jehova ug pangadto sa iyang sangtuwaryo nga iyang gibalaan hangtod sa panahong walay tino ug alagara si Jehova nga inyong Diyos, aron ang iyang nagasilaob nga kasuko motalikod gikan kaninyo. . . . Si Jehova nga inyong Diyos mapuangoron ug maluluy-on, ug dili niya ilingiw ang iyang nawong gikan kaninyo kon kamo mobalik kaniya.” (2Cr 30:6-9) Ang tinuyong dili pagtambong dayag nga nagpaila sa pagtalikod gikan sa Diyos. Ug, bisan tuod ang maong mga pista sama sa Paskuwa wala sauloga sa mga Kristohanon, si Pablo haom nga nag-awhag kanila nga dili biyaan ang regular nga mga panagkatigom sa katawhan sa Diyos, nga nag-ingon: “Magmahunahunaon kita sa usag usa aron sa pagdasig ngadto sa paghigugma ug sa maayong mga buhat, nga dili talikdan ang atong mga panagkatigom, sama sa nabatasan sa pipila, apan magdinasigay sa usag usa, ug ilabina gayod samtang makita ninyo nga ang adlaw nagkaduol na.”​—Heb 10:​24, 25; tan-awa ang KONGREGASYON.