Kita Adunay Katarongan sa Pagsinggit sa Kalipay
“Ilang madawat ang kasadya ug kangaya, ug ang kasubo ug ang panghupaw mangahanaw.”—ISAIAS 35:10.
1. Kinsa karong adlawa ang may katarongan sa pagkalipay?
TINGALI nakamatikod ka nga pipila lamang ka tawo ang adunay tinuod nga kalipay karon. Bisan pa, ingong tinuod nga mga Kristohanon, ang mga Saksi ni Jehova adunay kalipay. Ug ang palaaboton nga makabaton nianang maong kalipay anaa atubangan mismo sa dugang minilyon sa mga wala pay bawtismo, batan-on ug tigulang, nga nagapakig-uban sa mga Saksi. Ang imong pagbasa mismo niining mga pulonga niining magasina nagpakita nga kining kalipaya nabatonan na nimo o maabot na sa imong kamot.
2. Sa unsang paagi ang Kristohanong kalipay lahi sa katibuk-ang kahimtang sa kadaghanang tawo?
2 Gibati sa kadaghanang tawo nga adunay kulang sa ilang kinabuhi. Ikaw komosta? Tinuod, wala ka makabaton sa tanang materyal nga butang nga imong magamit, oo dili sa tanan nga nabatonan sa mga sapian ug gamhanan karon. Ug tingali gusto ka nga makabaton ug dugang pa labot sa maayong panglawas ug kabaskog. Bisan pa, dili malalis ang pag-ingon nga kon bahin sa kalipay, ikaw mas dato ug mas mahimsog kay sa kadaghanang binilyon sa yuta. Sa unsang paagi?
3. Unsang makahuloganong mga pulong ang takos sa atong pagtagad, ug ngano?
3 Hinumdomi ang mga pulong ni Jesus: “Kining mga butanga akong gipamulong kaninyo, aron maanaa kaninyo ang akong kangaya ug ang inyong kangaya mabug-os.” (Juan 15:11) “Ang inyong kangaya mabug-os.” Pagkatahom nga pagkabatbat! Ang matukion nga pagtuon sa Kristohanong paagi sa pagkinabuhi magpadayag ug daghang katarongan sa pagkabug-os sa atong kalipay. Apan sa pagkakaron, matikdi ang makahuloganong mga pulong sa Isaias 35:10. Kini makahuloganon tungod kay dako kaayo kinig kalabotan kanato karon. Atong mabasa: “Ang mga linukat mismo ni Jehova mobalik ug moabot gayod sa Sion nga mosinggit sa kalipay; ug ang kasadya nga walay kataposan anha ibabaw sa ilang ulo. Ilang madawat ang kasadya ug kangaya, ug ang kasubo ug ang panghupaw mangahanaw.”
4. Unsang matanga sa kalipay ang gihisgotan sa Isaias 35:10, ug nganong angay nato kining hatagan ug pagtagad?
4 “Kasadya nga walay kataposan.” Ang mga pulong “walay kataposan” maoy tukmang hubad sa gisulat ni Isaias sa Hebreohanong pinulongan. Apan, sumala sa gipakita sa ubang mga kasulatan, ang kahulogan niining bersikuloha maoy “hangtod sa kahangtoran.” (Salmo 45:6; 90:2; Isaias 40:28) Busa ang kalipay unya walay kataposan, sa mga kahimtang nga magtugot—oo, magpakamatarong—sa walay kataposang kasadya. Dili ba makapalipay kanang paminawon? Apan, tingali sabton nimo kanang bersikuloha ingong komento lamang sa usa ka teoretikal nga kahimtang, nga ikaw makahunahuna: ‘Wala gayod kanay kalabotan kanako bahin sa akong kabalaka sa adlaw-adlawng mga problema ug mga alatubangon.’ Apan lahi ang gipakita sa mga kamatuoran. Ang matagnaong saad sa Isaias 35:10 adunay kahulogan kanimo karon. Aron masuta, atong susihon kining matahom nga kapitulo, sa Isaias 35, nga matikdan ang matag bahin sa konteksto. Tino nga malipay ka sa atong makita.
Katawhan nga Nagkinahanglag Kangaya
5. Unsang matagnaong situwasyon ang makita sa tagna sa Isaias kapitulo 35?
5 Ingong usa ka tabang, atong tan-awon ang kahimtang, ang situwasyon sa kasaysayan, niining katingalahang tagna. Gisulat kini sa Hebreohanon nga manalagnang Isaias sa mga 732 W.K.P. Nahitabo kini sa mga dekada una pa laglaga sa mga sundalong Babilonyanhon ang Jerusalem. Sama sa gipakita sa Isaias 34:1, 2, nagtagna ang Diyos nga manimalos siya sa mga nasod, sama sa Edom, nga gihisgotan sa Isaias 34:6. Dayag nga iyang gigamit ang karaang mga Babilonyanhon nga mohimo niana. Sa susama, gitugotan sa Diyos ang mga Babilonyanhon sa paglumpag sa Juda tungod kay ang mga Hudiyo wala magmatinumanon. Ang resulta? Ang katawhan sa Diyos nabihag, ug ang ilang yutang-natawhan nahimong kalumpagan sulod sa 70 ka tuig.—2 Cronicas 36:15-21.
6. Unsay kalainan tali sa modangat sa mga Edomhanon ug sa modangat sa mga Hudiyo?
6 Apan, adunay dakong kalainan tali sa mga Edomhanon ug sa mga Hudiyo. Ang diyosnong panimalos sa mga Edomhanon wala gayoy pagkatapos; sa kataposan sila nangawagtang ingong katawhan. Oo, maduaw nimo gihapon ang walay sulod nga mga kagun-oban diha sa lugar nga gipuy-an niadto sa mga Edomhanon, sama sa ilado sa kalibotan nga mga kagun-oban sa Petra. Apan karon, walay nasod o katawhan ang mailhan ingong ‘ang mga Edomhanon.’ Sa laing bahin, ang kalumpagan ba sa Juda pinaagi sa Babilonya maoy hangtod sa hangtod, nga pasagdan ang yuta nga walay kalipay hangtod sa kahangtoran?
7. Sa unsang paagi ang mga Hudiyo nga nabihag sa Babilonya misanong sa Isaias kapitulo 35?
7 Dinhi ang katingalahang tagna sa Isaias kapitulo 35 may makaiikag nga kahulogan. Mahimong tawgon kining usa ka tagna sa pagpasig-uli, tungod kay ang unang katumanan niini nahitabo sa dihang namalik ang mga Hudiyo sa ilang yutang-natawhan sa 537 W.K.P. Ang mga Israelinhon nga nabihag sa Babilonya gihatagan ug kagawasan sa pagpauli sa ilang yutang-natawhan. (Esdras 1:1-11) Ugaling, hangtod nga mahitabo kana ang mga Hudiyo nga nabihag sa Babilonya nga nagpalandong niining tagna sa Diyos tingali nahibulong kon unsang matanga sa mga kahimtang ang ilang maabtan inigbalik nila sa ilang nasodnong yutang-natawhan, ang Juda. Ug unsa unyay ilang mga kahimtang? Ang mga tubag direktang nalangkit kon nganong kita adunay katarongan sa pagsinggit sa kalipay. Atong tan-awon.
8. Unsang mga kahimtang ang makita sa mga Hudiyo sa pagbalik gikan sa Babilonya? (Itandi ang Ezekiel 19:3-6; Oseas 13:8.)
8 Ang kahimtang daw dili maayo alang sa mga Hudiyo bisan pag nakadungog sila nga sila mahimo nang makabalik sa ilang yutang-natawhan. Ang ilang yuta nahimong kalumpagan sa pito ka dekada, usa ka tibuok nga kinabuhi. Unsay nahitabo sa yuta? Ang bisan unsang kultibadong mga uma, parasan, o prutasan mahimo na gayod nga kamingawan. Ang tinubigang mga tanaman o mga parsela sa yuta nangaumaw na o nahimong disyerto. (Isaias 24:1, 4; 33:9; Ezekiel 6:14) Hunahunaa, usab, ang daghang ihalas nga mga mananap. Lakip na niini ang mga mananap nga karneg-kinaon, sama sa mga liyon ug mga leopardo. (1 Hari 13:24-28; 2 Hari 17:25, 26; Awit ni Solomon 4:8) Ni makalimtan nila ang mga oso, nga mohasmag ug tawo, babaye, o bata. (1 Samuel 17:34-37; 2 Hari 2:24; Proverbio 17:12) Ug dili na kinahanglang hisgotan pa ang mga halas ug ubang malalang mga bitin, o mga tanga. (Genesis 49:17; Deuteronomio 32:33; Job 20:16; Salmo 58:4; 140:3; Lucas 10:19) Kon kauban ka pa sa mga Hudiyo nga namauli gikan sa Babilonya sa 537 W.K.P., malagmit magpanuko ka sa paglakaw sa maong lugar. Dili kadto paraiso sa miabot sila.
9. Sa unsang katarongan nga may basehanan ang mga namalik sa paglaom ug pagsalig?
9 Bisan pa, si Jehova mismo ang migiya sa iyang mga magsisimba sa pagpauli, ug siya may katakos sa pagbali sa kalumpagan nga kahimtang. Wala ka ba magtuo niana bahin sa Maglalalang? (Job 42:2; Jeremias 32:17, 21, 27, 37, 41) Busa unsay iyang himoon—unsay iyang gihimo—alang sa namauling mga Hudiyo ug sa ilang yuta? Unsay kalabotan niini sa katawhan sa Diyos sa modernong panahon ug sa imong situwasyon—sa presente ug sa umaabot? Una atong tan-awon kon unsay nahitabo balik niadto.
Malipayon Tungod sa Nabag-ong Kahimtang
10. Unsang kausaban ang gitagna sa Isaias 35:1, 2?
10 Unsay nahitabo sa dihang gitugotan ni Ciro ang mga Hudiyo sa pagpauli niadtong awaaw nga yuta? Basaha ang kulbahinam nga tagna sa Isaias 35:1, 2: “Ang kamingawan ug ang mala nga yuta magmasadya, ug ang disyerto nga kapatagan magakalipay ug mamulak sama sa rosas. Kini mamulak gayod, ug kini magakalipay uban sa kasadya ug pag-awit. Ang himaya sa Lebanon igahatag niana, ang katahom sa Carmelo ug sa Saron. Aduna unyay makakita sa himaya ni Jehova, ang katahom sa atong Diyos.”
11. Pinasukad sa unsang kahibalo sa yuta ang gigamit ni Isaias?
11 Sa panahon sa Bibliya, ang Lebanon, Carmel, ug Saron ilado sa ilang malunhawng katahom. (1 Cronicas 5:16; 27:29; 2 Cronicas 26:10; Awit ni Solomon 2:1; 4:15; Oseas 14:5-7) Gigamit ni Isaias kadto nga mga pananglitan aron sa pagbatbat kon unsay dagway sa nabag-o nga yuta, uban sa tabang sa Diyos. Apan sa yuta ba lamang ang epekto niini? Dili gayod!
12. Nganong makaingon kita nga ang tagna sa Isaias kapitulo 35 nagsentro sa katawhan?
12 Ang Isaias 35:2 naghisgot bahin sa yuta nga “magakalipay uban sa kasadya ug pag-awit.” Kita nahibalo nga ang yuta ug ang mga tanom sa literal dili “magakalipay uban sa kasadya.” Bisan pa, ang ilang kausaban sa pagkahimong tabunok ug mabungahon mopabati sa mga tawo ug sama niana. (Levitico 23:37-40; Deuteronomio 16:15; Salmo 126:5, 6; Isaias 16:10; Jeremias 25:30; 48:33) Ang literal nga kausaban sa yuta mismo mahisama sa kausaban diha sa mga tawo, kay ang tawo mao ang sentro sa pagtagad niining tagnaa. Busa, kita may katarongan sa pagsabot sa mga pulong ni Isaias nga pangunang nagpunting sa mga kausaban sa mga Hudiyo nga namalik, ilabina sa ilang kamasadyaon.
13, 14. Unsang kausaban sa mga tawo ang gitagna sa Isaias 35:3, 4?
13 Busa, atong susihon ug dugang kining makapadasig nga tagna aron makita kon sa unsang paagi natuman kini human sa kagawasan sa mga Hudiyo ug sa pagpamauli gikan sa Babilonya. Sa mga bersikulo 3 ug 4, si Isaias naghisgot bahin sa ubang mga kausaban niadtong mga namauli: “Pabaskoga ninyo ang mga kamot nga maluya, ug palig-ona ang mga tuhod nga mahuyang. Ingna ang may mabalak-ong kasingkasing: ‘Magmalig-on. Ayaw kahadlok. Tan-awa! Ang inyong Diyos mismo moanhi uban ang panimalos, uban ang pagbalos sa Diyos. Moanhi siya mismo ug luwason kamo.’”
14 Dili ba makapalig-on ang paghunahuna nga ang atong Diyos, nga makabag-o sa gun-ob nga kahimtang sa yuta, maikagon kaayo sa iyang mga magsisimba? Dili siya buot nga ang nabihag nga mga Hudiyo mobatig kaluya, mawad-ag paglaom, o mabalaka bahin sa umaabot. (Hebreohanon 12:12) Palandonga ang kahimtang niadtong mga bihag nga Hudiyo. Gawas sa paglaom nga ilang makuha gikan sa mga tagna sa Diyos bahin sa ilang umaabot, maglisod gayod unta sila sa pagbaton ug malaomong panglantaw. Daw samag anaa sila sa ngitngit nga lungib, nga dili libreng makalihoklihok ug mahimong aktibo sa pag-alagad kang Jehova. Alang kanila daw walay kahayag ang unahan.—Itandi ang Deuteronomio 28:29; Isaias 59:10.
15, 16. (a) Unsay atong ikahinapos sa gihimo ni Jehova alang sa mga namalik? (b) Nganong ang mga namalik wala magpaabot ug milagrosong pisikal nga pagpang-ayo, apan unsay gihimo sa Diyos sumala sa Isaias 35:5, 6?
15 Apan, pagkadako sa kausaban sa dihang gitugotan ni Jehova si Ciro sa pagpagawas kanila aron makapauli sa ilang pinuy-anan! Walay ebidensiya sa Bibliya nga milagrosong giayo sa Diyos didto ang tanang buta nga mga mata sa namalik nga mga Hudiyo, gipadungog ang dalunggan sa tanang bungol, o giayo ang tanang bakol o naputlag mga tiil. Hinunoa, siya mihimog usa ka mas dako pa nga butang. Iyang gibalik sila sa kahayag ug kagawasan sa ilang minahal nga yuta.
16 Walay timaan nga ang mga namauli naglaom nga maghimo si Jehova ug milagrosong pisikal nga mga pagpang-ayo. Dayag nga nahibalo sila nga wala kini himoa sa Diyos diha kang Isaac, Samson, o Eli. (Genesis 27:1; Maghuhukom 16:21, 26-30; 1 Samuel 3:2-8; 4:15) Apan kon sila naglaom nga balihon sa Diyos ang ilang kahimtang sa mahulagwayong paagi, sila wala mapakyas. Dayag nga sa mahulagwayong diwa, ang mga bersikulo 5 ug 6 adunay tinuod nga katumanan. Si Isaias tukmang nagtagna: “Nianang panahona ang mga mata sa buta makakita, ug ang mga dalunggan sa bungol makadungog. Nianang panahona ang bakol mokatkat sama sa lagsaw, ug ang dila sa amang mosinggit sa kalipay.”
Paghimo sa Yuta nga Samag Paraiso
17. Unsang pisikal nga mga kausaban ang gipahinabo ni Jehova?
17 Kadtong mga namalik may katarongan gayod nga mosinggit sa kalipay labot sa mga kahimtang sama sa gipadayon sa pagbatbat ni Isaias: “Kay diha sa kamingawan ang tubig mobuhagay, ug mga baha diha sa disyerto nga kapatagan. Ug ang napagbang yuta mahimong linaw sa tangbo, ug ang uhaw nga yuta mahimong mga tubod sa tubig. Sa puy-anan sa ihalas nga mga iro, nga ilang pahulayanan, manubo ang lunhawng mga balili uban sa mga tangbo ug mga tanom nga papiro.” (Isaias 35:6b, 7) Bisan pag dili nato kini makita diha sa tibuok nga rehiyon karon, ang ebidensiya nagsugyot nga ang lugar nga maoy Juda kaniadto maoy “usa ka sibsibanan nga paraiso.”a
18. Unsay pagsanong sa mga namalik nga mga Hudiyo sa mga panalangin sa Diyos?
18 Kon bahin sa mga hinungdan sa kalipay, palandonga kon unsay gibati sa Hudiyohanong nahibilin sa dihang gipabalik sa Yutang Saad! Sila may higayon sa pagkuha sa umaw nga yuta, nga gipuy-an sa ihalas nga mga iro ug ubang ingon niana nga mga mananap, ug bag-ohon kana. Dili ka ba malipay sa paghimo niana nga trabaho sa pagpasig-uli, ilabina kon nahibalo ka nga gipanalanginan sa Diyos ang imong mga kahago?
19. Sa unsang diwa nga kondisyonal ang pagbalik gikan sa pagkabihag sa Babilonya?
19 Apan, dili tanang Hudiyohanong bihag sa Babilonya ang makabalik o mibalik sa pagpakigbahin niadtong malipayong kausaban. May gihatag nga mga kondisyon ang Diyos. Walay usa nga nahugawan sa Babilonyanhon, paganong relihiyosong mga buhat ang may katungod sa pagbalik. (Daniel 5:1, 4, 22, 23; Isaias 52:11) Ni makabalik ang si bisan kinsa nga sa pagkabinuang nagpabilin sa usa ka dili-maalamong dalan. Kining tanang matanga sa mga tawo dili kuwalipikado. Sa laing bahin, kadtong nakaabot sa mga sukdanan sa Diyos, kinsa iyang giisip ingong balaan sa relatibo nga diwa, nakabalik sa Juda. Sila nakapanaw nga samag anaa sa Dalan sa Pagkabalaan. Gipatin-aw kana ni Isaias sa bersikulo 8: “Didto adunay usa ka dako nga dalan, bisan usa ka alagianan; ug kini pagatawgon nga Dalan sa Pagkabalaan. Ang mahugaw dili moagi niini. Ug alang kini niadtong naglakaw niana nga dalan, ug walay mga buang ang maglaaglaag diha niini.”
20. Unsa ang dili angay kahadlokan sa mga Hudiyo samtang sila namauli, nga misangpot ug unsa?
20 Ang namalik nga mga Hudiyo dili angay mahadlok nga atakehon sa mga tawo nga samag mananap o sa panon sa mga bandido. Ngano? Tungod kay dili tugotan ni Jehova nga maglakaw kining matanga sa mga tawo diha sa Dalan uban sa iyang tinubos nga katawhan. Busa sila makabiyahe nga may malipayong panan-aw sa umaabot, nga may malipayong mga palaaboton. Matikdi kon giunsa pagbatbat ni Isaias kana sa pagtapos niini nga tagna: “Walay liyon ang makita didto, ug walay bisan unsang bangis nga mananap ang moadto didto. Dili sila makit-an didto; ug ang mga tinubos lamang ang maglakaw didto. Ug ang mga linukat mismo ni Jehova mobalik ug moabot gayod sa Sion nga mosinggit sa kalipay; ug ang kasadya nga walay kataposan anha ibabaw sa ilang ulo. Ilang madawat ang kasadya ug kangaya, ug ang kasubo ug ang panghupaw mangahanaw.”—Isaias 35:9, 10.
21. Sa unsang paagi angay natong pagalantawon ang katumanan sa Isaias kapitulo 35 nga nahitabo na?
21 Pagkatahom nga matagnaong larawan ang atong nabatonan dinhi! Apan, dili angay natong isipon kini ingong kasaysayan lamang sa nangagi, nga daw usa kini ka matahom nga sugilanon nga adunay gamayng kalabotan sa atong kahimtang o sa atong umaabot. Ang tinuod mao nga kining tagnaa adunay katingalahang katumanan taliwala sa katawhan sa Diyos karon, busa ang matag usa kanato nalangkit gayod niini. Kini nagtagana kanato ug maayong katarongan sa pagsinggit sa kalipay. Kining bahina nga naglangkit sa imong kinabuhi karon ug sa umaabot maoy pagahisgotan sa sunod nga artikulo.
[Footnote]
a Gikan sa iyang mga pagtuon sa rehiyon, ang agronomista nga si Walter C. Lowdermilk (naghawas sa U.N. Food and Agriculture Organization) mihinapos: “Kining yutaa kaniadto maoy usa ka sibsibanan nga paraiso.” Siya miingon usab nga ang klima didto wala gayoy dakong kausaban “sukad sa mga panahong Romano,” ug “ang ‘disyerto’ nga maoy mipuli sa mabungahong yuta kaniadto maoy obra sa tawo, dili sa kinaiyahan.”
Nahinumdom Ka Ba?
◻ Kanus-a nahitabo ang unang katumanan sa Isaias kapitulo 35?
◻ Unsang epekto ang ginapatungha sa unang katumanan sa tagna?
◻ Sa unsang paagi gituman ni Jehova ang Isaias 35:5, 6?
◻ Unsang mga kausaban sa yuta ug sa ilang kahimtang ang naagian sa namalik nga mga Hudiyo?
[Hulagway sa panid 9]
Ang mga kagun-oban sa Petra, sa lugar nga pinuy-anan niadto sa mga Edomhanon
[Credit Line]
Garo Nalbandian
[Mga hulagway sa panid 10]
Samtang nabihag pa ang mga Hudiyo, ang dakong bahin sa Juda nahimong sama sa kamingawan, nga daghan kaayog bangis nga mga mananap sama sa mga oso ug mga liyon
[Credit Lines]
Garo Nalbandian
Oso ug Liyon: Safari-Zoo sa Ramat-Gan, Tel Aviv