Pag-ila sa Hustong Matang sa Mensahero
“Ako . . . ang Usa nga nagamatuod sa pulong sa iyang alagad, ug ang Usa nga nagatuman sa bug-os sa tambag sa iyang kaugalingong mga mensahero.”—ISAIAS 44:25, 26.
1. Giunsa pag-ila ni Jehova ang hustong matang sa mga mensahero, ug giunsa niya pagyagyag ang bakak?
SI Jehova nga Diyos mao ang Dakong Tig-ila sa iyang matuod nga mga mensahero. Iyang giila sila pinaagi sa paghimo sa mga mensahe nga iyang gipadala pinaagi kanila nga matuman. Si Jehova mao usab ang Dakong Tigyagyag sa bakak nga mga mensahero. Giunsa niya pagyagyag kanila? Ginapakyas niya ang ilang mga ilhanan ug mga panagna. Niining paagiha iyang gipakita nga sila maoy nagtudlo-sa-kaugalingong mga tigpanagna, kansang mga mensahe nagsumikad sa ilang kaugalingong bakak nga pangatarongan—oo, ilang binuang, unodnong panghunahuna!
2. Unsang panagbangi tali sa mga mensahero ang nahitabo sa mga panahon sa Israel?
2 Si Isaias ug Ezequiel pulos nag-angkong mga mensahero ni Jehova nga Diyos. Tinuod ba? Atong tan-awon. Si Isaias nanagna sa Jerusalem gikan sa mga 778 W.K.P. ngadto sa pagkatapos sa 732 W.K.P. Nadestiyero si Ezequiel sa Babilonya sa 617 W.K.P. Nanagna siya sa iyang Hudiyohanong mga igsoon didto. Kining mga propetaha maisogong nagpahayag nga ang Jerusalem pagalaglagon. Ang ubang mga propeta nag-ingon nga dili tugotan sa Diyos nga kini mahitabo. Kinsay napamatud-an nga hustong matang sa mga mensahero?
Si Jehova Nagyagyag sa Bakak nga mga Propeta
3, 4. (a) Unsang duha ka magkasumpaking mga mensahe ang gipahayag ngadto sa mga Israelinhon sa Babilonya, ug giunsa pagyagyag ni Jehova ang bakak nga mensahero? b) Unsay gisulti ni Jehova nga mahitabo sa bakak nga mga propeta?
3 Si Ezequiel, samtang didto sa Babilonya, gihatagan sa usa ka panan-awon kon unsay nagakahitabo sa templo sa Jerusalem. Sa entrada sa sidlakang ganghaan niini mao ang 25 ka lalaki. Uban kanila mao ang duha ka prinsipe, si Jaazania ug Pelatia. Unsay panglantaw ni Jehova kanila? Ang Ezequiel 11:2, 3 nagatubag: “Anak sa tawo, mao kini ang mga lalaking nanagplano ug pagkadaotan ug nagasugyot ug daotang tambag batok niining siyudara; nga nagaingon, ‘Dili ba ang pagpanukod ug mga balay haduol na?’” Kining mapangahasong mga mensahero sa pakigdait nanag-ingon, ‘Walay kapeligrohan sa Jerusalem. Aw, sa dili madugay kita managtukod ug dugang mga balay diha kaniya!’ Busa giingnan sa Diyos si Ezequiel nga managna ug sukwahi batok niining bakakong mga propeta. Sa bersikulo 13 kapitulo 11, si Ezequiel nagsugilon kanato kon unsay nahitabo sa usa kanila: “Nahitabo nga sa dihang ako nanagna si Pelatia ang anak nga lalaki ni Benaias namatay.” Lagmit nahitabo kini tungod kay si Pelatia mao ang labing ilado ug impluwensiyadong prinsipe ug pangunang tigsimbag diyosdiyos. Ang iyang kalit nga kamatayon nagpamatuod nga siya maoy usa ka bakak nga propeta!
4 Ang pagpatay ni Jehova kang Pelatia wala magpahunong sa ubang bakak nga mga propeta gikan sa pagpamakak sa ngalan sa Diyos. Kining mga limbongan nagpadayon sa ilang binuang nga dalan sa pagtagnag mga butang batok sa kabubut-on sa Diyos. Busa si Jehova nga Diyos nag-ingon kang Ezequiel: “Alaot ang hungog nga mga propeta, nga nanaglakaw sa ilang kaugalingong espiritu, sa dihang walay bisan unsa nga ilang nakita!” Sama kang Pelatia, sila “mawala” tungod sa mahagitong pagpanagna alang sa Jerusalem sa “usa ka panan-awon sa pakigdait, sa dihang walay pakigdait.”—Ezequiel 13:3, 15, 16.
5, 6. Luyo sa tanang bakak nga mga mensahero, sa unsang paagi gibayaw si Isaias ingong usa ka matuod nga propeta?
5 Alang kang Isaias, ang tanan niyang balaang mga mensahe bahin sa Jerusalem natuman. Sa ting-init sa 607 W.K.P., ang mga Babilonyanhon naglaglag sa siyudad ug nagdala sa Hudiyohanong nanghibilin balik ngadto sa Babilonya ingong mga bihag. (2 Cronicas 36:15-21; Ezequiel 22:28; Daniel 9:2) Kini bang mga katalagman nagpahunong sa bakak nga mga propeta gikan sa paghampak sa katawhan sa Diyos pinaagig kawang nga mga tabi? Wala, kadtong bakakong mga mensahero nagpadayon niana!
6 Maorag dili pa kini igo, ang mga nadestiyerong Israelinhon giladlad usab ngadto sa hambogirong mga manghihimalad, mga mananag-an, ug mga astrologo sa Babilonya. Bisan pa niana, gipamatud-an ni Jehova kining tanang bakak nga mga mensahero ingong pakyas nga mga buang, nga nanagnang sukwahi sa kon unsay mahitabo. Sa ulahi iyang gipakita nga si Ezequiel mao ang iyang matuod nga mensahero, sama kang Isaias. Gituman ni Jehova ang tanang pulong nga iyang gisulti pinaagi kanila, ingon sa iyang gisaad: “Ako nagpakyas sa mga ilhanan sa mga tabian, ug ako ang Usa nga nagahimo sa mga mananag-an mismo nga molihok nga buang; ang Usa nga nagapasibog sa mga tawong maalam, ug ang Usa nga nagahimo sa ilang kahibalo nga binuang; ang Usa nga nagahimo sa pulong sa iyang alagad nga matuman, ug ang Usa nga nagatuman sa bug-os sa tambag sa iyang kaugalingong mga mensahero.”—Isaias 44:25, 26.
Makapakurat nga mga Mensahe Bahin sa Babilonya ug Jerusalem
7, 8. Unsang dinasig nga mensahe ang nabatonan ni Isaias alang sa Babilonya, ug unsay kahulogan sa iyang mga pulong?
7 Ang Juda ug Jerusalem pagalaglagon, nga walay tawhanong molupyo, sulod sa 70 ka tuig. Bisan pa niana, gipahayag ni Jehova pinaagi ni Isaias ug Ezequiel nga ang siyudad pagatukoron pag-usab ug ang yuta pagapuy-an sa tukmang panahon nga iyang gitagna! Katingalahan kini nga panagna. Ngano? Sanglit ang Babilonya may dungog nga wala gayod magabuhi ug mga binilanggo. (Isaias 14:4, 15-17) Busa kinsa ang posibleng makapagawas niining mga binihag? Kinsa ang makalumpag sa gamhanang Babilonya, uban sa higanteng mga paril ug sa sistema niining depensa nga suba? Ang Labing Gamhanang Jehova ang makahimo niini! Ug siya miingon nga iya kanang himoon: “Ako . . . ang Usa nga nagaingon sa kahiladman [nga mao, ang depensa sa katubigan sa siyudad], ‘Mamala ka; ug ako magapamala sa tanan nimong mga suba’; ang Usa nga nagaingon kang Ciro, ‘Siya mao ang akong magbalantay, ug ang tanan nakong gikahimut-an iyang pagatumanon sa bug-os’; bisan ang akong mga pulong bahin sa Jerusalem, ‘Siya pagatukoran pag-usab,’ ug bahin sa templo, ‘Igapahiluna ang pundasyon niini.’”—Isaias 44:25, 27, 28.
8 Hunahunaa kana! Ang Subang Eufrates, ang gikahadlokan pag-ayong babag sa mga tawo, maoy alang kang Jehova nahisamag usa ka tulo sa tubig diha sa nagbaga nga kalan. Dihadiha, ang babag moalisngaw! Ang Babilonya mapukan. Bisan tuod kadto maoy halos 150 ka tuig una pa matawo ni Ciro nga Persianhon, gipatagna na ni Jehova kang Isaias ang pagsakop niining haria sa Babilonya ug ang pagpagawas sa Hudiyohanong mga bihag pinaagi sa iyang pag-awtorisar sa ilang pagbalik aron tukoron pag-usab ang Jerusalem ug ang templo niini.
9. Kinsay ginganlan ni Jehova ingong iyang ahente sa pagsilot sa Babilonya?
9 Atong makita kining tagnaa diha sa Isaias 45:1-3: “Mao kini ang gipamulong ni Jehova sa iyang dinihogang usa, kang Ciro, kansang tuong kamot gikuptan ko, aron sa pagsakop sa mga nasod sa iyang atubangan, . . . aron buksan atubangan kaniya ang duhay-abli nga mga pultahan, aron bisan ang mga ganghaan dili matakpan: ‘Ako mismo magauna kanimo, ug ang kabungtoran sa yuta akong patagon. Pagadugmokon ko ang mga pultahan nga tumbaga, ug putlon ko ang puthawng mga trangka. Ihatag ko kanimo ang mga bahandi sa kangitngit ug ang tinago nga mga bahandi sa natagong mga dapit, aron ikaw mahibalo nga ako mao si Jehova, ang Usa nga nagatawag kanimo sa imong ngalan.’”
10. Sa unsang paagi si Ciro “dinihogan,” ug giunsa ni Jehova pagpakigsulti kaniya kapin sa usa ka gatos ka tuig una pa sa iyang pagkatawo?
10 Matikdi nga si Jehova nagpakigsulti kang Ciro nga maorag siya buhi na. Uyon kini sa mga pulong ni Pablo nga si Jehova “nagatawag sa mga butang nga wala ingong daw namao na.” (Roma 4:17) Usab, ang Diyos nag-ila kang Ciro ingon nga “iyang dinihogang usa.” Nganong gihimo niya kadto? Buweno, ang hataas nga saserdote ni Jehova wala magbubo sa balaang igdidihog nga lana sa ulo ni Ciro. Tinuod, apan kini maoy usa ka matagnaong pagdihog. Nagpaila kini sa pagkatudlo diha sa usa ka linaing buluhaton. Busa ang Diyos makapamulong sa iyang abanteng pagtudlo kang Ciro ingong pagdihog.—Itandi ang 1 Hari 19:15-17; 2 Hari 8:13.
Ang Diyos Nagatuman sa mga Pulong sa Iyang mga Mensahero
11. Nganong mibating luwas ang mga molupyo sa Babilonya?
11 Sa panahong si Ciro misulong batok sa Babilonya, ang mga molupyo niini mibating luwas kaayo ug may kasegurohan. Ang ilang siyudad gipalibotan ug halalom ug halapad nagapanalipod nga trinsera, nga naporma gumikan sa Subang Eufrates. Diin ang suba miagos latas sa siyudad, anaa ang hataas nga pantalan ubay sa sidlakang tampi sa suba. Aron bulagon kana gikan sa siyudad, si Nabucodonosor nagtukod sa iyang gitawag nga “usa ka dakong paril, nga sama sa usa ka bukid nga dili mairog . . . Ang ibabaw niini [iyang] gipataas sama sa bukid.”a Kini nga paril may mga ganghaan uban ang dagkong mga pultahan nga tumbaga. Aron makasulod niini, ang usa kinahanglan pang motungas sa bakilid gikan sa tumoy sa suba. Dili ikahibulong nga ang mga binilanggo sa Babilonya wala na maglaom nga makagawas pa!
12, 13. Sa unsang paagi ang mga pulong ni Jehova pinaagi sa iyang mensaherong si Isaias natuman sa dihang ang Babilonya napukan ni Ciro?
12 Apan dili kadtong Hudiyohanong mga bihag nga may pagtuo kang Jehova! Sila may masanag nga paglaom. Pinaagi sa iyang mga propeta, ang Diyos nagsaad sa pagpagawas kanila. Giunsa pagtuman sa Diyos ang iyang saad? Gimandoan ni Ciro ang iyang kasundalohan sa pagpatipas sa Subang Eufrates ngadto sa dapit pipila ka kilometros amihanan sa Babilonya. Busa, ang pangunang depensa sa siyudad nahimong samag naugang suba. Sa hinungdanon kaayong gabii, ang hubog nga mga nanaghudyaka sa Babilonya sa kadanghag nagbiyang bukas sa duhay-abling pultahan ubay sa katubigang Eufrates. Wala sa literal dugmoka ni Jehova ang mga pultahang tumbaga; ni iyang giputol ang puthawng mga trangka nga nagsira niini, apan ang iyang kahibulongang pagmaniobra nga huptan kining bukas ug di-matrangkahan may samang epekto. Walay pulos ang mga paril sa Babilonya. Dili na kinahanglang katkaton pa kini sa mga sundalo ni Ciro aron makasulod. Nag-una si Jehova kang Ciro, nga nagpatag sa “kabungtoran sa yuta,” oo, tanang kababagan. Si Isaias napamatud-an nga mao ang matuod nga mensahero sa Diyos.
13 Sa dihang bug-os nang nakontrolar ni Ciro ang siyudad, ang tanang bahandi niini nahulog sa iyang mga kamot, lakip na kadtong natago sa mangitngit, tinagong mga lawak. Nganong si Jehova nga Diyos naghimo niini kang Ciro? Aron siya masayod nga si Jehova, ‘ang Usa nga nagtawag kaniya sa iyang ngalan,’ maoy Diyos sa tinuod nga panagna ug ang Soberanong Ginoo sa uniberso. Nasayod siyang ang Diyos ang naghikay kaniya nga makabatog gahom aron pagawason ang Iyang katawhan, ang Israel.
14, 15. Giunsa nato pagkasayod nga nautang ni Ciro kang Jehova ang iyang kadaogan sa Babilonya?
14 Paminaw sa mga pulong ni Jehova kang Ciro: “Tungod sa akong alagad nga si Jacob ug kang Israel nga akong pinili, ako nagtawag kanimo sa imong ngalan; ako naghatag kanimog dungganong ngalan, bisan ikaw wala makaila kanako. Ako mao si Jehova, ug wala nay lain. Gawas kanako wala nay Diyos. Ako magabakos kanimo, bisan ikaw wala makaila kanako, aron ang katawhan mahibalo gikan sa pagsubang sa adlaw ug sa pagsalop niini nga wala nay lain gawas kanako. Ako mao si Jehova, ug wala nay lain. Nagamugna sa kahayag ug nagalalang sa kangitngit, nagapakigdait [nga mao, sa iyang nadestiyerong katawhan] ug nagapahinabog katalagman [sa Babilonya], ako, si Jehova, nagabuhat niining tanang butang.”—Isaias 45:4-7.
15 Nautang ni Ciro ang iyang kadaogan sa Babilonya kang Jehova, kay Siya mao ang nagpalig-on kaniya aron tumanon ang Iyang gikahimut-an batok nianang tuman ka daotang siyudad ug pagawason ang Iyang nabihag nga katawhan. Sa pagbuhat niini, gisangpit sa Diyos ang iyang mga langit aron ipaabot ang matarong nga mga impluwensiya o mga puwersa. Iyang gisangpit ang iyang yuta aron mabuksan ug magpatunghag matarong nga mga hitabo ug kaluwasan sa iyang nadestiyerong katawhan. Ug ang iyang mahulagwayong mga langit ug yuta misanong niining sugoa. (Isaias 45:8) Kapin sa usa ka gatos ka tuig human sa iyang kamatayon, si Isaias gipakita nga mao ang matuod nga mensahero ni Jehova!
Ang Maayong Balita sa Mensahero Alang sa Sion!
16. Unsang maayong balita ang ikapahayag sa nabiyaang siyudad sa Jerusalem sa dihang naparot ang Babilonya?
16 Apan aduna pa. Ang Isaias 52:7 naghisgot ug maayong balita alang sa Jerusalem: “Pagkatahom diha sa kabukiran sa mga tiil nga nanagdala sa maayong balita, ang usa nga nagamantala ug pakigdait, ang usa nga nagadalag maayong balita sa butang mas maayo, ang usa nga nagamantalag kaluwasan, ang usa nga nagaingon sa Sion: ‘Ang imong Diyos nahimong hari!’” Handurawa kon unsa ka hinam ang pagkakita sa usa ka mensahero nga nagakaduol sa Jerusalem gikan sa kabukiran! Siya gayod adunay balita. Unsa kana? Makapahinam kini nga balita alang sa Sion. Balita sa pakigdait, oo, balita sa maayong kabubut-on sa Diyos. Ang Jerusalem ug ang templo niini pagatukoran pag-usab! Ug ang mensahero nagamantala uban ang madaogong kadasig: “Ang imong Diyos nahimong hari!”
17, 18. Sa unsang paagi ang pagparot ni Ciro sa Babilonya nakaapektar sa kaugalingong ngalan ni Jehova?
17 Sa dihang gitugotan ni Jehova ang mga Babilonyanhon sa pagpukan sa iyang tipikong trono nga niana ang mga hari sa hanay ni David naglingkod, maorag Siya dili na Hari. Si Marduk, ang pangulong diyos sa Babilonya, daw mao na ang hari. Apan, sa dihang ang Diyos sa Sion naglaglag sa Babilonya, iyang gipasundayag ang iyang unibersohanong pagkasoberano—nga siya mao ang labing bantogang Hari. Ug aron pamatud-an kining kamatuorana, ang Jerusalem, “ang siyudad sa bantogang Hari,” tukoron pag-usab, uban sa templo niini. (Mateo 5:35) Bahin sa mensahero nga nagdala sa maong maayong balita, bisan tuod abogon ang iyang tiil, hugaw, ug napangos, sa mga mata sa mga nahigugma sa Sion ug sa iyang Diyos, sila nagtan-aw, oh, pagkatahom!
18 Sa matagnaong diwa, ang pagkapukan sa Babilonya nagpasabot nga ang gingharian sa Diyos natukod na ug ang tigdala sa maayong balita maoy usa ka tigmantala niana nga kamatuoran. Dugang pa, kining karaang mensahero, nga nagtagna pinaagi kang Isaias, naghulagway sa usa ka mensahero sa mas dakong maayong balita—mas dako tungod sa halangdong kaundan niini ug ang tema niini nga Gingharian, nga may kahibulongang mga sangpotanan sa tanang tawo sa pagtuo.
19. Unsang mensahe bahin sa yuta sa Israel ang gihatag ni Jehova pinaagi ni Ezequiel?
19 Si Ezequiel usab gihatagag magilakong mga tagna sa kapasig-ulian. Siya nagtagna: “Mao kini ang giingon sa Soberano Ginoong Jehova, ‘. . . akong ipahinabo usab nga kapuy-an ang mga siyudad, ug ang mga naguba nga mga dapit pagatukoron pag-usab. Ug ang mga tawo magaingon gayod: “Kanang biniyaang yuta nahimong sama sa tanaman sa Eden.”’”—Ezequiel 36:33, 35.
20. Unsang malipayong tambag ang matagnaong gihatag ni Isaias sa Jerusalem?
20 Sa pagkabihag ngadto sa Babilonya, ang katawhan sa Diyos nanagbakho tungod sa Sion. (Salmo 137:1) Karon, sila mahimong magmaya. Si Isaias nagtambag: “Magmasayahon, dungan sa pagsinggit sa kalipay, ikaw nga nalumpag nga mga dapit sa Jerusalem, kay si Jehova naghupay sa iyang katawhan; iyang gitubos ang Jerusalem. Si Jehova naghukas sa iyang balaang bukton atubangan sa mga mata sa tanang kanasoran; ug ang tanang kinatumyan sa yuta kinahanglang makakita sa kaluwasan sa atong Diyos.”—Isaias 52:9, 10.
21. Sa unsang paagi ang mga pulong sa Isaias 52:9, 10 natuman human sa pagkaparot sa Babilonya?
21 Oo, ang piniling katawhan ni Jehova may dakong katarongan sa pagkalipay. Ilang puy-an karon pag-usab ang kanhi nabiyaang mga dapit, nga magahimo niining sama sa tanaman sa Eden. Si Jehova “naghukas sa iyang balaang bukton” alang kanila. Nanglulho siya sa iyang mga bukton, pagaingnon pa, aron sa pagdala kanila balik sa ilang gihigugmang yutang natawhan. Dili kini kay gamay lamang, dili iladong hitabo sa kasaysayan. Dili, ang tanang katawhan nga nagkinabuhi kaniadto nakakita sa ‘hinukasang bukton’ sa Diyos nga naggahom sa tawhanong mga kalihokan aron himoon ang kahibulongang kaluwasan sa usa ka nasod. Gihatagan silag di-malalis nga pamatuod nga si Isaias ug Ezequiel mao ang matuod nga mga mensahero ni Jehova. Walay makaduhaduha nga ang Diyos sa Sion mao lamang ang bugtong buhi ug matuod nga Diyos sa tibuok yuta. Sa Isaias 35:2, atong mabasa: “Anaa kadtong kinsa makakita sa himaya ni Jehova, ang kahalangdon sa atong Diyos.” Kadtong kinsa midawat niining pamatuod sa pagka-Diyos ni Jehova miliso sa pagsimba kaniya.
22. (a) Alang sa unsa nga kita karon mapasalamaton? (b) Nganong kita ilabinang mapasalamaton nga giyagyag ni Jehova ang bakak nga mga mensahero?
22 Pagkamapasalamaton nato nga si Jehova nag-ila sa iyang matuod nga mga mensahero! Siya gayod “ang Usa nga nagamatuod sa pulong sa iyang alagad, ug ang Usa nga nagatuman sa bug-os sa tambag sa iyang kaugalingong mga mensahero.” (Isaias 44:26) Ang mga tagna sa kapasig-ulian nga iyang gihatag kang Isaias ug Ezequiel nagbayaw sa iyang dakong gugma, dili takos nga kalulot, ug kaluoy sa iyang mga alagad. Sa pagkatinuod, si Jehova takos sa atong tanang pagdayeg alang niini! Ug kita karong adlawa kinahanglang magmapasalamaton pag-ayo nga iyang giyagyag ang bakak nga mga mensahero. Kini tungod kay adunay daghan kanila karon diha sa talan-awon sa kalibotan. Ang ilang mapagawalong mga mensahe nagbalewala sa gipahayag nga mga katuyoan ni Jehova. Ang sunod nga artikulo motabang kanato sa pag-ila nianang bakak nga mga mensahero.
[Footnote]
a The Monuments and the Old Testament, ni Ira Maurice Price, 1925.
Makapatin-aw Ka Ba?
◻ Giunsa pag-ila ni Jehova ang iyang matuod nga mga mensahero?
◻ Pinaagi kang Isaias, kinsay ginganlan ni Jehova ingong iyang ahente sa pagparot sa Babilonya?
◻ Sa unsang paagi ang mga tagna ni Isaias nga naghubit sa kapildihan sa Babilonya natuman?
◻ Ang kapildihan sa Babilonya adunay unsang maayong resulta sa ngalan ni Jehova?
[Hulagway sa panid 9]
Ang Babilonya maorag dili mabuntog sa mga nasod sa adlaw ni Ezequiel