TAPANES

usab Tapanhes, Tehapnes.

Usa ka siyudad sa Ehipto nga kanunayng gihisgotan lakip sa ubang mga siyudad sa amihanan (Ubos) nga Ehipto, sama sa Nop (Mempis), On (Heliopolis), ug Pibeset (Bubastis).

Sa panahon sa kataposang mga tuig sa gingharian sa Juda, ang manalagna nga si Jeremias kanunayng nagpasidaan sa iyang katawhan batok sa politikanhong pagpakig-alyansa sa Ehipto o sa pagsalig sa Ehipto alang sa tabang batok sa nagkadakong gahom sa Babilonya. Ang Nop (Mempis), ang kaulohan sa Ehipto, ug ang Tapanhes gihisgotan nga “nagkaon [sa Juda ug Jerusalem] diha sa alimpulo” ingong sangpotanan sa pag-apostasya sa mga Hudiyo. Ang bisan unsang pagpaluyo gikan sa Ehipto walay duhaduhang gibayran ug dako sa harianong mga pangulo sa Juda; apan ilang ikaulaw ang Ehipto, sama nga ilang gikaulaw ang Asirya.​—Jer 2:​1, 2, 14-19, 36.

Mga Nahibilin Mikalagiw Didto. Human sakopa sa Babilonya ang Juda niadtong 607 W.K.P. ug ang misunod nga pagpatay kang Gedalias, ang nahibilin nga mga Hudiyo miadto sa Ehipto, nga nagdala sa manalagnang si Jeremias uban kanila. Ang unang dapit nga gihisgotan diin sila miabot (o mipuyo) sa Ehipto mao ang Tapanhes. (Jer 43:​5-7) Dayag nga ang Tapanhes nahimutang diha sa sidlakang rehiyon sa Delta, nga mao, ang AS nga bahin sa Ubos nga Ehipto. Ang pipila ka lalin namuyo didto sa Tapanhes. (Jer 44:​1, 7, 8) Sa pag-abot sa Tapanhes, gidula ni Jeremias ang usa ka matagnaong esena nga gisugo ni Jehova, nga nagbutang ug mga bato diha sa argamasa “sa terasa nga tisa nga atua sa ganghaan sa balay ni Paraon sa Tapanhes” sa atubangan sa ubang mga Hudiyo. Unya iyang gipahayag nga si Nabucodonosor moabot ug magbutang sa iyang trono ug magbuklad sa iyang halangdong tolda ibabaw mismo niadto nga mga bato.​—Jer 43:8-13; itandi ang 46:​13, 14.

Sa halayong Babilonya (sa ika-27 nga tuig sa unang pagkadestiyero, nga mao, 591 W.K.P.), ang manalagna nga si Ezequiel mitagna usab nga si Nabucodonosor magsakop sa Ehipto ug didto “sa Tehapnes ang adlaw mongitngit,” kay didto balion ni Jehova ang mga yugo ug ang garbo sa kusog sa Ehipto. Kining mga pulonga ug ang paghisgot ni Ezequiel sa “mga lungsod nga sakop” sa Tapanhes nagpakita nga ang siyudad maoy hinungdanon ug usab dako.​—Eze 29:19; 30:​1, 2, 10-18.

Gituohang Gigikanan sa Ngalan. Gisabot sa pipila ka maghuhubad nga ang ngalang Tapanhes nagkahulogan (sa Ehiptohanon) nga “Kuta ni Penhase.” Si Penhase maoy usa ka heneral gikan sa habagatang siyudad sa Thebes kinsa nagbuntog sa mga rebelde sa rehiyon sa Delta sa Ehipto, lagmit sa ulahing bahin sa ikaduhang milenyo W.K.P.

Ang Gregong Septuagint naghubad sa Tapanhes ingong Taphʹnas, ug gituohan sa kadaghanan nga kining ngalana mohaom sa usa ka iladong kinutaan nga siyudad sa sidlakang utlanan sa Ehipto nga gitawag ug Daphnae sa mga magsusulat nga Grego sa klasikal nga yugto. Tungod niini ang pipila ka geograpo nagtuo nga ang Tapanhes mao ang Tell Defneh, duolan sa 50 km (30 mi) sa HHK sa Port Said ug mga 45 km (28 mi) sa KHK sa Pelusium, ang gituohang nahimutangan sa Sin.