KAPITULO 7
“Pagatagbawon Ko ang Gikapoy nga Kalag”
1. Unsang partikular nga panalangin sa bag-ong kalibotan ang maikagon nimong gipaabot?
“ANG bag-ong kalibotan.” Sa dihang imong madungog kining mga pulonga, gihunahuna ba nimo ang pipila sa gitagnang pisikal nga mga panalangin? Tingali usa ka hingpit nga panglawas, daghang makapahimsog nga pagkaon, makigdaitong mga hayop, o puloy-anan nga may kasegurohan. Lagmit makahatag kag mga teksto sa Bibliya nga imong gibasehan niini nga paglaom. Apan, ayaw kalimti kini nga panalangin—ang espirituwal ug emosyonal nga kahimsog. Kon wala kini, ang tanang ubang mga kalipay mahanaw ra.
2, 3. Unsang talagsaong panalangin ang gisaad kanato sa mga sinulat ni Jeremias?
2 Sa dihang gisugo si Jeremias sa pagtagna bahin sa pagpamalik sa mga Hudiyo gikan sa Babilonya, gihatagag pagtagad sa Diyos kon unsay ilang bation: “Ikaw magdayandayan pa sa imong kaugalingon sa imong mga tamborin ug sa pagkatinuod moadto sa sayaw niadtong nangatawa.” (Basaha ang Jeremias 30:18, 19; 31:4, 12-14.) Aduna pay dugang gipamulong ang Diyos nga tingali makapatandog kanimo: “Pagatagbawon ko ang gikapoy nga kalag, ug ang tanang naluya nga kalag akong pagabusgon.” Ang NET Bible naghubad niini nga saad sa Diyos: “Akong bug-os tagbawon ang mga panginahanglan niadtong mga naluya ug bug-os palagsikon ang mga kalag niadtong mga nautas.”—Jer. 31:25.
3 Pagkaanindot nga palaaboton! Miingon si Jehova nga ang gikapoy ug naluya iyang pagatagbawon, o pagabuhongon. Oo, tumanon gayod sa Diyos ang iyang gisaad. Ang mga sinulat ni Jeremias naghatag kanatog pasalig nga kita usab pagatagbawon. Labaw pa niana, kini nga mga sinulat naghatag kanato ug pagsabot kon sa unsang paagi kita madasig ug makabaton ug positibong panglantaw bisan karon. Dugang pa, gipakita niini ang praktikal nga mga paagi diin atong madasig ang uban, aron matabangan sila nga matagbaw ang ilang gikapoy nga mga kalag.
4. Nganong atong masabtan ang mga pagbati ni Jeremias?
4 Kadto nga saad nakahupay kang Jeremias ug kini makahupay usab kanato. Ngano? Hinumdomi ang usa ka punto nga gihisgotan sa Kapitulo 1 niini nga publikasyon—nga si Jeremias, sama kang Elias, maoy “usa ka tawo nga may pagbati nga sama kanato.” (Sant. 5:17) Hunahunaa ang pipila ka hinungdan kon nganong usahay si Jeremias tingali mibatig kaluya o gani nagmagul-anon pa gayod. Samtang imo kining buhaton, handurawa kon unsay imong bation kon ikaw anaa sa susamang mga situwasyon ug nganong ang mga kahimtang nga imong giatubang karon mahimong makapaluya kanimo.—Roma 15:4.
5. Unsa ang lagmit nakapaluya kang Jeremias?
5 Ang usa sa mga hinungdan sa kaluya ni Jeremias naggikan tingali sa iyang yutang natawhan. Siya nagdako sa Anatot. Usa kini ka siyudad sa mga Levihanon nga nahimutang mga pipila ka kilometro sa amihanan-sidlakan sa Jerusalem. Lagmit ang manalagna adunay mga kaila ug mga paryente didto sa Anatot. Si Jesus miingon nga ang usa ka manalagna walay dungog diha sa iyang yutang natawhan, ug ingon man usab niana si Jeremias. (Juan 4:44) Ang mga katagilungsod ni Jeremias dili lang kay nagsalikway o nagtamay kaniya. Sa usa ka higayon miingon ang Diyos nga ‘ang mga tawo sa Anatot nagtinguha sa kalag ni Jeremias.’ Sila masuk-anong miingon: “Dili ka gayod managna sa ngalan ni Jehova, aron ikaw dili mamatay sa among kamot.” Usa kadto ka dakong hulga gikan sa iyang mga silingan ug lagmit sa mga paryente nga angay gayod untang modapig kaniya!—Jer. 1:1; 11:21.
6. Kon mosupak kanimo ang imong mga kauban sa trabaho o ang uban, sa unsang paagi makatabang kanimo ang kasinatian ni Jeremias sa “mga tawo sa Anatot”?
6 Kon ikaw gipit-os sa imong mga silingan, isigkaestudyante, kauban sa trabaho, o bisan sa pipila ka membro sa imong pamilya, ikaw mahupay gayod sa paagi ni Jehova sa pagpakiglabot kang Jeremias. Niadtong panahona, ang Diyos miingon nga iyang ‘iliso ang iyang pagtagad ngadto’ sa mga tawo sa Anatot kinsa misupak sa iyang manalagna. (Basaha ang Jeremias 11:22, 23.) Ang pasalig sa Diyos nakatabang gayod kang Jeremias sa pagsagubang sa bisan unsang kaluya nga gipahinabo sa mga tawo sa iyang dapit. Sa ulahi, giliso gayod sa Diyos ang iyang pagtagad ug gipadangat ang “katalagman sa mga tawo sa Anatot.” Sa imong bahin, makasalig ka nga si Jehova nagatan-aw sa mga panghitabo, o nagatagad niana. (Sal. 11:4; 66:7) Pinaagi sa imong ‘pagpabilin’ sa mga pagtulon-an sa Bibliya ug sa pagbuhat sa matarong, imong matabangan ang mga magsusupak nga malikayan ang katalagman nga mahimong modangat kanila.—1 Tim. 4:16.
Diha sa basahon sa Jeremias, unsay nagpakita nga ang Diyos interesado sa mga pagbati sa iyang katawhan, ug sa unsang paagi kini lagmit nakatabang sa manalagna?
MGA BUTANG NGA MAKAPALUYA
7, 8. Unsang matanga sa pagpaantos ang nasinatian ni Jeremias, ug sa unsang paagi kini nakaapektar kaniya?
7 Dili lamang mga pagbahad gikan sa iyang mga katagilungsod ang nasinatian ni Jeremias. Tagda pananglitan ang gihimo sa usa ka iladong tawo sa Jerusalem, ang saserdote nga ginganlag Pasur.a Sa iyang pagkadungog sa tagna, “gidapatan ni Pasur si Jeremias nga manalagna ug gibutang siya sa sepohan.” (Jer. 20:1, 2) Kining mga pulonga wala magpasabot nga siya basta gisagpa lang. Ang uban nag-ingon nga si Jeremias gihampak o gibunalan ni Pasur sa 40 ka beses. (Deut. 25:3) Samtang gidapatan si Jeremias, siya tingali giyagayagaan ug gikantiyawan sa mga tawo, ug gani giluwaan pa gayod. Ug dili kay kana lang. Gipabalhog pa gayod siya ni Pasur sa “sepohan” sa tibuok gabii. Ang Hebreohanong pulong nga gigamit dinhi nagpasabot nga ang lawas napugos sa pagkalubag o pagtikuko. Oo, si Jeremias gipaantos pag-ayo sa tibuok gabii, nga tingali gipahuot sa usa ka kasangkapan nga gama sa kahoy.
8 Sa unsang paagi kadto nakaapektar kang Jeremias? Siya miingon sa Diyos: “Ako nahimong kataw-anan sa tibuok adlaw.” (Jer. 20:3-7) Misantop pa gani sa iyang hunahuna nga siya mohunong na sa pagsulti bahin sa ngalan sa Diyos. Apan ikaw nasayod nga si Jeremias dili gayod makahimo niana. Hinunoa, ang mensahe sa Diyos nga gipamantala kaniya ‘nahisama sa nagdilaab nga kalayo nga natakpan sulod sa kabukogan ni Jeremias,’ ug siya kinahanglang mosulti alang kang Jehova.—Basaha ang Jeremias 20:8, 9.
9. Nganong makatabang kanato ang pagpamalandong sa kasinatian ni Jeremias?
9 Kana nga asoy makatabang kanato kon atong masinatian ang sakit nga mga pagbiaybiay gikan sa atong mga kaila, sila man mga paryente, silingan, kauban sa trabaho, o mga isigkaestudyante. Dili kita angayng matingala kon kita usahay mobatig kaluya tungod sa maong pagsupak. Kana mao usab tingali ang atong bation kon kita dagmalan tungod sa atong pagsubay sa matuod nga pagsimba. Ang maong mga butang nakaapektar usab sa dili-hingpit nga si Jeremias, ug dili ba natural lamang nga mao usab kanay atong bation ingong mga tawo? Apan dili gayod nato angayng kalimtan nga uban sa tabang sa Diyos, nabatonan pag-usab ni Jeremias ang kalipay ug pagsalig. Kadto nga kaluya lumalabay lamang, ug busa sa atong bahin dili nato tugotan nga magpadayon ang atong kaluya.—2 Cor. 4:16-18.
10. Unsay gisulti sa Bibliya bahin sa emosyon ni Jeremias?
10 Usahay nasinatian ni Jeremias ang dakong kausaban sa iyang emosyon. Imo ba usab kanang nasinatian, nga tingali sa sinugdan ikaw punog paglaom ug positibo apan unya mokalit rag kasubo ug kaminghoy? Maylabot sa pagbati nga punog paglaom, matikdi ang mga pulong sa Jeremias 20:12, 13. (Basaha.) Human sa gihimo ni Pasur kaniya, si Jeremias nagmaya tungod kay siya nahimong sama sa mga kabos nga giluwas “gikan sa kamot sa mga mamumuhat ug daotan.” Usahay, gusto tingali nimong magmaya ug buot moawit kang Jehova, tungod ba kaha kay imong gibati nga ikaw nagmalamposon sa pagsagubang sa usa ka butang o kaha tungod kay adunay makapalipayng kalamboan sa imong kinabuhi o sa Kristohanong pag-alagad. Pagkaanindot niana nga pagbati!—Buh. 16:25, 26.
11. Kon atong mamatikdan ang kausaban sa atong emosyon, unsay angay natong hinumdoman bahin kang Jeremias?
11 Apan, sanglit kita dili hingpit, ang atong mga emosyon mahimong mausab, sama sa nasinatian ni Jeremias. Human mopatugbaw sa mga pulong nga ‘mag-awit kang Jehova,’ mibati siyag hilabihang kaguol, nga tingali midagayday ang iyang mga luha. (Basaha ang Jeremias 20:14-16.) Tungod sa iyang dakong kaguol siya nakapangutana kon nganong siya gipakatawo pa! Panahon sa iyang kagul-anan, siya miingong ang tawo nga nagpahibalo bahin sa iyang pagkahimugso maoy sama kaalaot sa Sodoma ug Gomora. Apan tagda kini: Padayon bang nagmagul-anon si Jeremias? Siya ba misurender ug nagpadaog sa iyang gibating kaluya? Wala. Hinunoa, naningkamot siya nga iyang mabuntog ang iyang kaluya, ug siya nagmalamposon. Tagda kon unsa ang sunod nga giasoy sumala sa pagkahan-ay sa basahon sa Jeremias. Ang lain pa nga Pasur, ang prinsipe, miduol kang Jeremias aron isukna ang pangutana ni Haring Zedekias bahin sa paglikos sa mga Babilonyanhon sa Jerusalem. Ingong tubag niana, si Jeremias maisogong nagpahayag bahin sa paghukom ni Jehova ug sa mahimong sangpotanan niana. (Jer. 21:1-7) Dayag nga nagpadayong aktibo si Jeremias ingong manalagna!
12, 13. Unsay mahimo natong buhaton aron mabuntog ang mga kausaban sa atong emosyon?
12 Ang pipila sa mga alagad sa Diyos karon nakasinati ug mga kausaban sa emosyon. Lagmit tungod kini sa pisikal nga mga kausaban—tingali tungod sa kabag-ohan sa mga hormone o sa pagkadili-timbang sa kemikal nga mga reaksiyon diha sa lawas—ug hayan irekomendar sa usa ka kuwalipikadong doktor kon unsaon pagkontrolar ang mga kausaban sa emosyon. (Luc. 5:31) Apan alang sa kadaghanan kanato, ang kalipay ug kaguol nga usahay atong bation dili kay sobra ra kaayo o abnormal. Lagmit nga ang kadaghanan sa negatibong mga pagbati maoy tungod sa pagkadili-hingpit sa tawhanong kinabuhi. Tingali tungod kini sa kahago o pagkamatay sa usa ka minahal. Kon kita makasinati nianang mga kahimtanga, atong mahinumdoman nga si Jeremias nakasinati usab ug mga kausaban sa emosyon, apan padayon niyang nahuptan ang pag-uyon sa Diyos. Aron mabuntog kini, tingali kinahanglan natong bag-ohon ang atong rutina aron mabatonan ang dugang pagpahulay. O tingali kinahanglan natong hatagag panahon ang atong kaugalingon aron kita mahupayan sa atong kaguol human nga mamatyan. Apan, importante gayod nga padayon kitang motambong sa atong Kristohanong mga tigom ug regular nga makigbahin sa teokratikanhong mga kalihokan. Kini makatabang kanato nga magpabiling timbang ug malipayon sa pag-alagad sa Diyos.—Mat. 5:3; Roma 12:10-12.
13 Bisan talagsa ra ang imong kasubo o bahin na kini sa naandang kausaban sa emosyon, aduna kay makat-onan sa kasinatian ni Jeremias. Sama sa nahisgotan na, may mga higayon nga siya mibatig kaluya. Apan wala niya tugoti nga kini maoy magpatalikod kaniya sa Diyos nga iyang gihigugma ug gialagaran nga matinumanon. Sa dihang ang iyang pagkamaayo gibaslan ug daotan sa iyang mga kaaway, siya midangop ug misalig kang Jehova. (Jer. 18:19, 20, 23) Magmadeterminado sa pagsundog kang Jeremias.—Lam. 3:55-57.
Kon usahay mobati kag kaluya o kaguol, unsaon nimo pagpadapat ang imong natun-an sa basahon sa Jeremias?
ANDAM KA BANG MAGPALAGSIK SA GIKAPOY NGA MGA KALAG?
14. Sa unsang paagi nakadawat ug pagdasig si Jeremias?
14 Maayong palandongon nato kon sa unsang paagi si Jeremias nadasig ug kon sa unsang paagi usab iyang gidasig kadtong ‘gikapoy nga mga kalag.’ (Jer. 31:25) Ang manalagna nakadawat ug pagdasig ilabina gikan kang Jehova. Hunahunaa kon sa unsang paagi ikaw mapalig-on gayod sa dihang imong madunggan si Jehova nga moingon kanimo: “Bahin kanako, ania, gihimo ko ikaw karong adlawa nga usa ka siyudad nga kinutaan . . . Sila makig-away gayod batok kanimo, apan sila dili makadaog batok kanimo, kay ‘ako magauban kanimo,’ mao ang giingon ni Jehova, ‘aron sa pagluwas kanimo.’” (Jer. 1:18, 19) Mao kanay hinungdan nga si Jeremias nakaingon nga si Jehova mao ang “akong kusog ug akong salipdanan, ug akong dapit nga kalagiwan sa adlaw sa kasakit.”—Jer. 16:19.
15, 16. Unsay atong makat-onan sa paagi ni Jehova sa pagdasig kang Jeremias sa dihang kita magdasig sa uban?
15 Matikdi ang giingon ni Jehova kang Jeremias: “Ako magauban kanimo.” Nakita mo ba niining mga pulonga kon unsay mahimo nimong buhaton sa dihang adunay manginahanglag pagdasig? Dili kay igo na ang pagkahibalo nga ang usa ka igsoon sa pagtuo o tingali usa ka paryente nanginahanglag pagdasig. Kita kinahanglan usab nga molihok aron matagan-an ang iyang panginahanglan. Sa kadaghanang kahimtang, ang labing epektibong paagi mao ang pagsundog sa gibuhat sa Diyos kang Jeremias—ang pag-unong sa usa ka sinakit. Unya, hatagi siyag mga pulong sa pagdasig, dili kay nagpusotpusot nga mga pulong nga walay hinungdan. Mas epektibo ang diyutay apan piniling mga pulong nga makapahupay ug makapalig-on. Dili kinahanglan nga maayo kang manulti. Pilia ang yanong mga pulong nga magpakitag interes, kahangawa, ug Kristohanong pagbati. Epektibo gayod ang paggamit niining matanga sa mga pulong.—Basaha ang Proverbio 25:11.
16 Si Jeremias miingon: “Oh Jehova, hinumdomi ako ug iliso kanako ang imong pagtagad.” Unsay sunod nga nahitabo? Ang manalagna nag-asoy: “Ang imong mga pulong nakaplagan, ug akong gikaon kini; ug kanako ang imong pulong nahimong kasadya ug pagmaya sa akong kasingkasing.” (Jer. 15:15, 16) Tingali nanginahanglan usab ug malulotong pagtagad ang usa nga gusto nimong dasigon. Bisan tuod ang imong pagpamulong dili sama nianang kang Jehova, apan mahimo nimong gamiton ang mga pulong sa Diyos diha sa imong pagpakigsulti. Ang maong sinsero, kinasingkasing, gibase-sa-Bibliya nga mga pulong makapalipay gayod sa kasingkasing sa usa nga naluya.—Basaha ang Jeremias 17:7, 8.
17. Unsang hinungdanong leksiyon ang atong makat-onan sa pagpakiglabot ni Jeremias kang Zedekias ug Johanan?
17 Matikdi nga human siya dasiga sa Diyos, gidasig usab ni Jeremias ang uban. Sa unsang paagi? Sa usa ka higayon, gisultihan ni Haring Zedekias si Jeremias bahin sa iyang kahadlok sa mga Hudiyo nga nakig-alyansa sa mga Babilonyanhon. Ang manalagna misultig makapadasig nga mga pulong, nga nag-awhag sa hari sa pagtuman kang Jehova aron maayo ang iyang dangatan. (Jer. 38:19, 20) Human mapukan ang Jerusalem ug diyutay na lamang nga mga Hudiyo ang nahibilin niini, ang ilang pangulo sa kasundalohan nga si Johanan nakahunahuna nga dad-on ang katawhan ngadto sa Ehipto. Apan nagpakisayod una siya kang Jeremias. Gipatalinghogan sa manalagna ang gipamulong ni Johanan ug dayon miampo siya kang Jehova. Sa ulahi, iyang gisulti kang Johanan ang makapadasig nga tubag ni Jehova, nga nag-ingong maayo ang ilang dangatan kon ilang sundon ang sugo sa Diyos nga sila magpabilin sa Jerusalem. (Jer. 42:1-12) Niining duha ka situwasyon, si Jeremias nagpatalinghog una ayha pa mamulong. Ang pagpatalinghog hinungdanon aron makahatag ug pagdasig sa uban. Hatagig higayon ang usa ka sinakit o nagmagul-anon sa pagpahungaw sa iyang gibati. Patalinghogi kon unsa ang iyang mga gikabalak-an. Kon nahiangay, hatagi siyag makapadasig nga mga pulong. Dili kinahanglan nga ang Diyos mamulong mismo kanimo aron aduna kay ikadasig sa usa nga nanginahanglan niana, hinunoa mahimo nimong ilakip ang positibong mga panghunahuna gikan sa Pulong sa Diyos nga naghatag ug bug-os nga pagtagad kon unsay anaa sa umaabot.—Jer. 31:7-14.
18, 19. Unsang sumbanan sa pagdasig sa uban ang dayag nga makita diha sa mga asoy bahin sa mga Rekabita ug kang Ebed-melek?
18 Parehong wala dawata ni Zedekias ug Johanan ang makapadasig nga tambag nga gipahayag ni Jeremias, ug lagmit ang uban wala usab modawat karon sa imong tambag. Ayawg kaluya tungod niana. Ang uban misanong sa pagdasig nga gihatag ni Jeremias kanila, ug lagmit daghan usab ang mosanong sa imong ihatag nga pagdasig. Hunahunaa ang mga Rekabita, usa ka grupo sa mga Kenihanon nga nahimong higala sa mga Hudiyo sulod sa daghang katuigan. Lakip sa mga sugo nga gihatag sa ilang katigulangan nga si Jehonadab mao ang pagdili kanila sa pag-inom ug bino ingong langyawng mga pumoluyo. Sa dihang miatake ang mga Babilonyanhon, gidala ni Jeremias ang mga Rekabita ngadto sa usa ka lawak-kan-anan sa templo. Ubos sa sugo sa Diyos, si Jeremias nagdalit kanila ug bino. Dili sama sa dili-matinumanong mga Israelinhon, ang mga Rekabita nagtahod ug nagsunod sa ilang katigulangan ug dili gayod moinom ug bino. (Jer. 35:3-10) Pinaagi ni Jeremias gihatagan silag komendasyon ni Jehova ug Iyang gisaaran sila ug maayong kaugmaon. (Basaha ang Jeremias 35:14, 17-19.) Kini maoy sumbanan nga mahimo nimong sundon sa dihang maghatag ug pagdasig: Kon mahimo, hatagig matinud-anong komendasyon ang uban.
19 Gibuhat usab kana ni Jeremias ngadto kang Ebed-melek, usa ka Etiopianhon nga dayag nag-alagad ingong opisyal sa palasyo ni Haring Zedekias. Ang mga prinsipe sa Juda dili-makataronganong nagtambog kang Jeremias ngadto sa usa ka lapokon nga atabay ug gipasagdan siya didto aron mamatay. Si Ebed-melek nangamuyo kang Haring Zedekias, kinsa nagtugot kaniya sa pagluwas sa manalagna. Gibuhat kana niining maong langyaw nga tawo bisan pag posibleng makaagom siya ug mapintas nga pagsupak. (Jer. 38:7-13) Kay siya nakigbatok sa mga prinsipe sa Juda, si Ebed-melek lagmit nabalaka kon unsay iyang dangatan sa ulahi. Si Jeremias wala magpakahilom, nga nanghinaot lamang nga malamposong masagubang ra ni Ebed-melek ang tanan. Siya milihok, nga nagpahayag ug makapadasig nga mga pulong bahin sa umaabot nga mga panalangin sa Diyos alang kang Ebed-melek.—Jer. 39:15-18.
20. Unsa ang buot natong buhaton alang sa atong mga igsoon, batan-on man o tigulang?
20 Sa pagkatinuod, samtang kita magabasa sa basahon sa Jeremias, atong makita ang maayo kaayong mga panig-ingnan kon sa unsang paagi personal natong ikapadapat ang giawhag ni apostol Pablo sa atong mga igsoon sa Tesalonica: “Magpadayon sa paghupay sa usag usa ug sa paglinig-onay sa usag usa . . . Ang dili-takos nga kalulot sa atong Ginoong Jesu-Kristo magauban kaninyo.”—1 Tes. 5:11, 28.
Unsa nga mga leksiyon gikan sa Jeremias ang buot nimong ipadapat samtang naningkamot ka sa pagdasig sa gikapoy nga mga kalag?
a Panahon sa paghari ni Zedekias, dihay laing tawo nga ginganlag Pasur, usa ka prinsipe nga mihangyo sa hari nga patyon si Jeremias.—Jer. 38:1-5.