AKASYA

[Heb., shit·tahʹ].

Usa ka matang sa kahoy nga milambo sa kamingawan diin nagpuyo nga temporaryo ang mga Israelinhon. Kini nagtaganag lagpad nga mga tabla (halos 4.5 m; 15 p ang gitas-on, sumala sa Ex 36:​20, 21) nga gigamit sa mga Israelinhon sa pagtukod sa mabalhinbalhin nga tabernakulo. Sanglit kini nga kahoy halos dili na makita diha sa rekord sa Bibliya human makasulod sa Yutang Saad, lagmit kini magpakita usab nga ang kahoy dili komon nga makaplagan sa tibuok Palestina. Ang maong kahubitan mohaom sa mga matang sa akasya nga nailhang Acacia seyal ug Acacia tortilis nga mas maayo kay sa bisan unsang ubang tanom nianang dapita. Kini nga mga akasya komon gihapon sa mga dapit sa Negeb ug Sinai ug ang uban niini makaplagan ubay sa Walog sa Jordan sa H sa Dagat sa Galilea, apan dili sa amihanang Palestina.

Makaiikag nga ang pulong seyal mao ang Arabiko nga pulong alang sa “nagbul-og nga sapa,” ug ang dapit diin makaplagan ang akasya mao ang bul-oganang mga walog, o lugot, nga niana mobul-og ang mga tubig sa panahon sa ting-ulan ug nga makaplagan usab sa laing mga dapit sa umaw, desyertong mga rehiyon palibot sa Patayng Dagat ug pahabagatan ngadto sa Desyerto sa Arabia ug sa Peninsula sa Sinai. Busa ang tagna ni Joel (3:18) nag-ingon: “Gikan sa balay ni Jehova mogula ang usa ka tuboran, ug patubigan niini ang bul-oganang walog sa Mga Kahoyng Akasya,” nga tin-awng maoy usa ka dapit nga sagad uga unta. (Tan-awa ang SITIM Num. 2.) Sa Isaias 41:19 si Jehova nag-ingon: “Sa kamingawan akong ipahimutang ang kahoyng sedro, ang akasya ug ang mirto ug ang kahoyng oleifero.” Dinhi ang tulo ka kahoy nga sagad mabuhi sa mabungahon ug tabunok nga yuta gitagna nga mahimong mga kauban sa mabuhi sa desyerto nga kahoyng akasya ingong resulta sa tagana sa Diyos nga irigasyon.​—Isa 41:​17, 18.

Ang akasya adunay daghang tag-as nga mga tunok nga misiwil sa misanggaka nga mga sanga. Kini nga mga sanga sagad naglanggikitay uban sa mga sanga sa sikbit nga mga akasya nga nahisamag masiot nga kalibonan; kini nga kamatuoran sa walay duhaduha mao ang hinungdan kon nganong ang plural nga pormang shit·timʹ halos kanunayng gigamit diha sa rekord sa Bibliya. Ang akasya mahimong modako sa gitas-on nga 6 hangtod sa 8 m (20 hangtod sa 26 p), apan sagad morag kahoykahoy tan-awon. Kini adunay humok, balhiboon nga mga dahon ug nalukop sa humot ug dalag nga mga bulak, nga magpatunghag kurbado, pahiktin nga bunga. Ang sapnot, itom nga panit maoy nagputos sa gahi kaayo, pinog-grano, bug-at nga kahoy nga dili bukbokon. Kini nga mga kalidad ug ang pagkadaling mabatonan niini diha sa desyerto naghimo sa akasya nga maayong materyales alang sa pagtukod sa tabernakulo ug sa mga kasangkapan niini. Gigamit kini sa paghimo sa arka sa pakigsaad (Ex 25:10; 37:1), sa lamesa sa pasundayag nga tinapay (Ex 25:23; 37:10), sa mga halaran (Ex 27:1; 37:25; 38:1), sa mga yayongan sa pagdala niini nga mga butang (Ex 25:​13, 28; 27:6; 30:5; 37:​4, 15, 28; 38:6), sa mga haligi alang sa kortina ug sa tabil (Ex 26:​32, 37; 36:36), ug sa mga kuwadrong bayanan (Ex 26:15; 36:20) ug sa ilang mga balabag (Ex 26:26; 36:31).

Ang akasya gipabilhan gihapon sa pagpanggama ug aparador tungod sa pino nga grano niini, sa lutong orens-kape nga bulok, ug sa kalig-on niini. Ang karaang mga Ehiptohanon naggamit ug akasya sa pagtak-op sa ilang mga lungon sa gipreserbar nga mga patayng lawas ug naggamit usab niini sa paghimo sa ilang mga sakayan. Ang pipila ka matang niining kahoya nagpatungha usab sa gipamaligyang arabianhon nga tagok.