Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa
Sa dihang si Eva, ug dayon si Adan, mikaon sa bunga sa kahoy sa pag-ila sa maayo ug daotan, mansanas ba ang gikaon nila?
Wala kita mahibalo. Daghang tawo ang nagtuo nga ang ‘gidiling bunga’ maoy mansanas, ug sa paglabay sa daghang siglo kasagarang ingon niini ang paglarawan sa mga tigdibuho. Apan wala nganli sa Bibliya ang kahoy ug ang bunga niini. Gihisgotan kadto ni Eva ingong yanong “bunga sa kahoy nga anaa sa taliwala sa tanaman.”—Genesis 3:3.
Makaiikag niining bahina mao ang artikulong “Apple” nga makita diha sa Insight on the Scriptures:
“Adunay daghang panaghap maylabot sa matang sa kahoy ug bunga nga gipaila sa Hebreohanong pulong nga tap·puʹach. Ang pulong mismo nagpaila nianang usa nga mailhan pinaagi sa iyang kahumot, o alimyon. Kini nagagikan sa tinubdan nga pulong na·phachʹ, nga nagkahulogang ‘huyop; hangos; nanlimbasog nga makaginhawa.’ (Gen 2:7; Job 31:39; Jer 15:9) Mahitungod niini, si M. C. Fisher misulat: ‘Ang kalangkitan [sa na·phachʹ] sa sinugdan daw dili tukma sa pulong, apan ang mga ideya sa “ginhawa” ug “pagpagulag alimyon” may kalangkitan. Ang gigikanan nga ikaduhang pulong nga puah nagkahulogang “huyop” (sa hangin) ug “pagpagulag mahumot nga baho, magmahumot.”’—Theological Wordbook of the Old Testament, giedit ni R. L. Harris, 1980, Tomo 2, p. 586.
“Gawas sa mansanas daghang prutas ang gisugyot, lakip na ang kahil, citron, quince, ug apricot. . . . Ugaling, ang kaamgid nga Arabikong pulong nga tuffah sa paninugdan nagkahulogang ‘mansanas,’ ug talagsaon nga ang Hebreohanong mga ngalan-lugar nga Tappuah ug Beth-tappuah (lagmit ginganlan nga ingon niini tungod sa kadaghan niining prutasa sa ilang lugar) nagpabilin nga mao ra gihapon sa Arabikong mga katugbang niini pinaagi sa paggamit niining pulonga. (Jos 12:17; 15:34, 53; 16:8; 17:8) Kining mga dapita wala diha sa kapatagan kondili sa kabungtoran, diin ang klima sa katibuk-an may pagkakasarangan. Dugang pa, ang posibilidad nga may kausaban sa klima sa nangagi dili bug-os nga ikasalikway. Ang mga kahoyng mansanas nanubo karon sa Israel ug busa daw mohaom gayod sa kahubitan sa Bibliya. Si William Thomson, kinsa migugol ug daghang tuig sa Syria ug Palestina sa miaging siglo, nagtaho gani nga nakakitag kamansanasan diha sa dapit sa Ashkelon sa Kapatagan sa Philistia.—The Land and the Book, girebisa ni J. Grande, 1910, pp. 545, 546.
“Ang kahoyng mansanas (Pyrus malus) ilabinang gihisgotan diha sa Ang Awit ni Solomon, diin ang mga pulong sa gugma sa kaubang magbalantay sa Shulamita gipakasama sa dakong landong sa kahoyng mansanas ug sa katam-is sa bunga niini. (Awit 2:3, 5) Sa baylo, gitandi niya ang iyang gininhawa sa alimyon sa mga mansanas. (Awit 7:8; tan-awa usab ang 8:5.) Sa Proverbio (25:11) ang tukma, husto-sa-panahon nga mga pulong gipakasama sa ‘mga mansanas nga bulawan diha sa mga kinulit nga salapi.’ Ang bugtong laing paghisgot sa mansanas maoy sa Joel 1:12. Ang kasagarang tradisyon bahin sa mansanas nga mao ang gidiling bunga sa Eden wala gayoy bisan unsang pasikaranan sa Kasulatan. Sa susama, ang ekspresyong ‘mansanas sa mata’ makita diha sa King James Version (Sal 17:8; Prov 7:2; ug uban pa) apan dili kini Hebreohanong pulong, ang literal nga hubad maoy ‘kalimutaw sa [imong] mata.’”—Insight on the Scriptures, Tomo 1, panid 131-2, gipatik sa 1988 sa Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.