Mangutana Ka ba, “Hain si Jehova?”
‘Nahilayo sila kanako . . . Ug sila wala moingon, “Hain si Jehova?”’—JEREMIAS 2:5, 6.
1. Sa dihang ang mga tawo mangutana, “Hain ang Diyos?,” malagmit unsay ilang gihunahuna?
“HAIN ang Diyos?” Ang maong pangutana gisukna sa daghang tawo. Ang uban kanila naningkamot lamang sa pagsabot sa usa ka sukaranang kamatuoran bahin sa Maglalalang, nga mao, asa siya nagpuyo? Ang uban nagpatugbaw sa maong pangutana human sa kaylap nga kalamidad o sa dihang sila mismo nakaagom sa dakong kalisdanan ug wala makasabot kon nganong ang Diyos wala mangilabot. Apan, ang uban wala gayod magpakisayod tungod kay sila dili motuo nga naglungtad ang Diyos.—Salmo 10:4.
2. Kinsay milampos sa ilang pagpangita sa Diyos?
2 Siyempre, daghan ang nakaamgo sa dagayang pamatuod nga dunay Diyos. (Salmo 19:1; 104:24) Ang uban kanila tagbaw na sa pagbaton lamang ug usa ka matang sa relihiyon. Apan ang mainit nga gugma alang sa kamatuoran nagtukmod sa minilyong uban pa, diha sa tanang kayutaan, sa pagpangita sa matuod nga Diyos. Ang ilang paningkamot wala makawang tungod kay siya “dili halayo gikan sa matag usa kanato.”—Buhat 17:26-28.
3. (a) Asa ang pinuy-anan sa Diyos? (b) Unsay gipasabot sa Kasulatanhong pangutana, “Hain si Jehova?”
3 Sa dihang makaplagan sa usa ka tawo si Jehova, iyang maamgohan nga “ang Diyos maoy Espiritu,” dili makita sa tawhanong mga mata. (Juan 4:24) Gitawag ni Jesus ang matuod nga Diyos ingong “akong Amahan nga anaa sa langit.” Unsay buot ipasabot niana? Nga ang dapit nga gipuy-an sa atong langitnong Amahan, sa espirituwal nga diwa, maoy halangdon, sama ra nga ang pisikal nga mga langit sa kawanangan nahimutang sa ibabaw sa yuta. (Mateo 12:50; Isaias 63:15) Bisan tuod dili nato makita ang Diyos pinaagi sa atong pisikal nga mga mata, hinunoa, gipaposible niya nga kita makaila kaniya ug makakat-on ug daghan bahin sa iyang mga katuyoan. (Exodo 33:20; 34:6, 7) Gitubag niya ang mga pangutana nga gisukna sa sinserong mga tawo kinsa buot mahibalo sa kahulogan sa kinabuhi. Bahin sa mga butang nga nag-apektar sa atong kinabuhi, siya nagtagana ug kasaligang sukaranan aron matino nato ang iyang baroganan, sa ato pa, kon giunsa niya paglantaw ang maong mga butang ug kon ang atong mga tinguha kaharmonya ba sa iyang mga katuyoan. Gusto niya nga kita magpakisayod bahin nianang mga butanga ug maningkamot pag-ayo sa pagpangita sa mga tubag. Pinaagi kang manalagnang Jeremias, gibadlong ni Jehova ang mga tawo sa karaang Israel tungod kay napakyas sila sa pagbuhat niini. Nakaila sila sa ngalan sa Diyos, apan wala sila mangutana, “Hain si Jehova?” (Jeremias 2:6) Ang katuyoan ni Jehova dili mao ang ilang pangunang gikabalak-an. Wala sila mangita sa iyang giya. Sa dihang nag-atubang ug mga desisyon, dagko ug gagmay, mangutana ka ba, “Hain si Jehova?”
Kadtong Nagpakisayod sa Diyos
4. Sa unsang paagi kita makabenepisyo gikan sa panig-ingnan ni David sa pagpakisayod kang Jehova?
4 Sa batan-on pa, si David, ang anak ni Jese, nakaugmad ug lig-ong pagtuo kang Jehova. Nailhan niya si Jehova ingong “buhi nga Diyos.” Personal nga naeksperyensiyahan ni David ang proteksiyon ni Jehova. Kay natukmod sa pagtuo ug gugma alang “sa ngalan ni Jehova,” gipatay ni David ang armado kaayo nga Filistehanong higante nga si Goliat. (1 Samuel 17:26, 34-51) Apan, ang kalamposan ni David wala maghimo kaniyang masaligon sa kaugalingon. Wala siya mangatarongan nga bisan unsay iyang buhaton nianang tungora, panalanginan siya ni Jehova. Sa makadaghan sulod sa mga tuig human niana, si David nagpakisayod kang Jehova sa dihang nag-atubang ug mga desisyon. (1 Samuel 23:2; 30:8; 2 Samuel 2:1; 5:19) Nagpadayon siya sa pag-ampo: “Ipaila kanako ang imong mga dalan, Oh Jehova; tudloi ako sa imong mga alagianan. Palakta ako diha sa imong kamatuoran ug tudloi ako, kay ikaw mao ang akong Diyos sa kaluwasan. Kanimo ako naglaom sa tibuok nga adlaw.” (Salmo 25:4, 5) Pagkamaayong panig-ingnan nga atong sundon!
5, 6. Sa unsang paagi si Jehosapat nangita kang Jehova sa lainlaing panahon sa iyang kinabuhi?
5 Sa mga adlaw ni Haring Jehosapat, nga ikalimang hari sa harianong panimalay nga naggikan kang David, ang nagkausang puwersa sa tulo ka nasod misulong aron makiggubat sa Juda. Sa dihang nag-atubang niining nasodnong emerhensiya, si Jehosapat “nagpunting sa iyang nawong sa pagpangita kang Jehova.” (2 Cronicas 20:1-3) Dili kini ang unang higayon nga si Jehosapat nangita kang Jehova. Gisalikway sa hari ang pagsimba kang Baal nga mapatuyangong gihimo sa apostata nga amihanang gingharian sa Israel ug mipili sa paglakaw diha sa mga dalan ni Jehova. (2 Cronicas 17:3, 4) Busa sa dihang nag-atubang siya ug krisis, sa unsang paagi si Jehosapat ‘nangita kang Jehova’?
6 Diha sa publikong pag-ampo nga iyang gitanyag didto sa Jerusalem niining malisod nga panahon, gipaila ni Jehosapat nga iyang nahinumdoman ang pagkalabing gamhanan ni Jehova. Gipamalandong niya ang katuyoan ni Jehova nga gipadayag pinaagi sa Iyang pagpapahawa sa ubang mga nasod ug paghatag ug yuta ngadto sa Israel ingong panulondon. Giila sa hari ang iyang panginahanglan sa tabang ni Jehova. (2 Cronicas 20:6-12) Gitugot ba ni Jehova nga siya makaplagan nianang panahona? Oo. Pinaagi kang Jahaziel, nga usa ka Levihanon, si Jehova naghatag ug espesipikong pagtultol, ug pagkasunod adlaw Iyang gihatag ang kadaogan ngadto sa Iyang katawhan. (2 Cronicas 20:14-28) Sa unsang paagi matino nimo nga tugotan usab ni Jehova nga makaplagan nimo siya sa dihang modangop ka kaniya alang sa pagtultol?
7. Kang kansang pag-ampo ang pamation sa Diyos?
7 Si Jehova dili mapihigon. Iyang gidapit ang mga tawo sa tanang nasod sa pagpangita kaniya diha sa pag-ampo. (Salmo 65:2; Buhat 10:34, 35) Nahibalo siya kon unsay anaa sa kasingkasing niadtong nangaliyupo kaniya. Siya nagpasalig kanato nga siya mamati sa mga pag-ampo sa mga matarong. (Proverbio 15:29) Gitugotan niya nga makaplagan siya sa pipila nga kanhi wala magpakita ug interes kaniya apan karon mapaubsanon nang nangita sa iyang pagtultol. (Isaias 65:1) Mamati gani siya sa mga pag-ampo niadtong wala motuman sa iyang balaod kanhi apan karon mapaubsanon nang naghinulsol. (Salmo 32:5, 6; Buhat 3:19) Apan, sa dihang ang kasingkasing sa usa ka tawo dili mapinasakopon sa Diyos, ang mga pag-ampo nianang tawhana kawang lamang. (Marcos 7:6, 7) Tagda ang pipila ka pananglitan.
Sila Nag-ampo Apan Wala Tubaga
8. Nganong ang mga pag-ampo ni Haring Saul wala dawata ni Jehova?
8 Human sultihi ni manalagnang Samuel si Haring Saul nga siya gisalikway sa Diyos tungod sa iyang pagkamasinupakon, si Saul miyukbo kang Jehova. (1 Samuel 15:30, 31) Apan kadto maoy pagpakaaron-ingnon lamang. Ang tinguha ni Saul mao, dili ang pagsugot sa Diyos, kondili aron pasidunggan siya atubangan sa mga tawo. Sa ulahi, sa dihang ang mga Filistehanon nakiggubat sa Israel, agig pormalidad si Saul nagpakisayod kang Jehova. Apan, sa dihang wala siya tubaga, mikonsulta siya sa usa ka espiritista, bisan pag nahibalo siya nga kini gihukman ni Jehova. (Deuteronomio 18:10-12; 1 Samuel 28:6, 7) Agig sumaryo, ang 1 Cronicas 10:14 nag-ingon bahin kang Saul: “Siya wala magpakisayod kang Jehova.” Ngano? Tungod kay ang mga pag-ampo ni Saul wala ipasukad sa pagtuo. Busa, sama rag wala gayod siya mag-ampo.
9. Unsay nakasayop sa paghangyo ni Zedekias sa pagtultol ni Jehova?
9 Sa susama, samtang nagkaduol ang kataposan sa gingharian sa Juda, dugang mga pag-ampo ang gitanyag ug ang mga manalagna ni Jehova gikonsulta. Ang mga tawo nangangkon nga sila nagtahod kang Jehova apan sa samang higayon naghimog idolatriya. (Sofonias 1:4-6) Bisan tuod nagpakaaron-ingnon silang nagpakisayod sa Diyos, wala sila magpasakop nga kinasingkasing sa iyang kabubut-on. Si Haring Zedekias mihangyo kang Jeremias nga magpakisayod kang Jehova alang kaniya. Giingnan na ni Jehova ang hari kon unsay angay niyang buhaton. Apan kay kulag pagtuo ug nagpadaog sa kahadlok sa mga tawo, ang hari wala motuman sa tingog ni Jehova, ug wala nay gihatag pa si Jehova nga tubag nga gustong patalinghogan sa hari.—Jeremias 21:1-12; 38:14-19.
10. Unsay nakasayop sa paagi ni Johanan sa pagpangayo sa pagtultol ni Jehova, ug unsay atong makat-onan gikan sa iyang kasaypanan?
10 Human laglaga ang Jerusalem ug namiya na ang kasundalohan sa Babilonya uban sa Hudiyong mga binihag, si Johanan nangandam sa pagdala ngadto sa Ehipto sa gamayng grupo sa mga Hudiyo nga nagpabilin sa Juda. Nahimo na ang ilang mga plano, apan sa wala pa mogikan mihangyo sila kang Jeremias sa pag-ampo alang kanila ug pagpangayo sa pagtultol ni Jehova. Apan, sa dihang wala nila madawat ang tubag nga gusto nila, gihimo gihapon nila ang ilang giplano. (Jeremias 41:16–43:7) Makita ba nimo niining mga hitaboa ang mga leksiyon nga makabenepisyo kanimo aron nga sa dihang pangitaon nimo ang nawong ni Jehova, iyang itugot nga siya imong makaplagan?
“Magpadayon sa Pagtino”
11. Nganong kinahanglan natong ipadapat ang Efeso 5:10?
11 Ang matuod nga pagsimba naglangkit ug labaw pa kay sa pagsimbolo sa atong pahinungod pinaagi sa pagpabawtismo sa tubig, pagtambong sa mga tigom sa kongregasyon, ug pagpakigbahin diha sa publikong ministeryo. Nalangkit ang atong tibuok nga kinabuhi. Adlaw-adlaw kita makaagom sa mga pagpit-os—ang uban dili kaayo mamatikdan, ang uban mas dayag—nga makapatipas kanato gikan sa dalan nga kaharmonya sa diyosnong debosyon. Unsa may atong reaksiyon niini? Sa dihang nagsulat ngadto sa matinumanong mga Kristohanon sa Efeso, si apostol Pablo nag-awhag kanila: “Magpadayon sa pagtino kon unsa ang dalawaton sa Ginoo.” (Efeso 5:10) Ang bentaha sa pagbuhat niana gipakita diha sa daghang situwasyon nga gitaho diha sa Kasulatan.
12. Nganong wala malipay si Jehova sa dihang gibalhin ni David ang arka sa pakigsaad ngadto sa Jerusalem?
12 Human nga ang arka sa pakigsaad gibalik ngadto sa Israel ug gitipigan didto sa Kiriat-jearim sulod sa daghang tuig, si Haring David nagtinguha sa pagbalhin niana ngadto sa Jerusalem. Iyang gikonsulta ang mga pangulo sa katawhan ug miingon nga ang Arka ibalhin ‘kon daw maayo alang kanila ug kon kini dalawaton kang Jehova.’ Apan wala gayod niya tinoa ang kabubut-on ni Jehova bahin niining butanga. Kon gibuhat pa niya kana, ang Arka dili unta ikarga sa usa ka karomata. Gipas-an unta kini sa Kohatnong mga Levihanon, nga klarong gisugo sa Diyos. Bisan tuod si David kanunay nga nagpakisayod kang Jehova, napakyas siya sa pagbuhat niana sa hustong paagi niining higayona. Ang resulta malaglagon. Si David miangkon sa ulahi: “Ang kasuko ni Jehova nga atong Diyos miulbo batok kanato, tungod kay wala man kita mangita kaniya sumala sa nabatasan.”—1 Cronicas 13:1-3; 15:11-13; Numeros 4:4-6, 15; 7:1-9.
13. Sa usa ka awit nga giawit sa dihang ang Arka malamposong gibalhin, unsang pahinumdom ang gilakip?
13 Sa dihang ang Arka sa kataposan gidala sa mga Levihanon gikan sa balay ni Obed-edom ngadto sa Jerusalem, usa ka awit nga gikomposo ni David ang giawit. Naglakip kini sa kinasingkasing nga pahinumdom: “Pangitaa si Jehova ug ang iyang kusog, pangitaa ang iyang nawong sa kanunay. Hinumdomi ang iyang katingalahang mga buhat nga iyang gihimo, ang iyang mga milagro ug ang hudisyal nga mga hukom sa iyang baba.”—1 Cronicas 16:11, 12.
14. Sa unsang paagi kita makabenepisyo sa maayong panig-ingnan ni Solomon ug sa iyang mga kasaypanan sa ulahing bahin sa iyang kinabuhi?
14 Sa wala pa siya mamatay, gitambagan ni David ang iyang anak nga si Solomon: “Kon ikaw mangita [kang Jehova], iyang itugot nga siya imong makaplagan.” (1 Cronicas 28:9) Sa dihang siya na ang naghari, si Solomon miadto sa Gibeon, diin ang tolda nga tagboanan nahimutang, ug naghalad kang Jehova. Didto giaghat ni Jehova si Solomon: “Pangayo! Unsay akong ihatag kanimo?” Agig tubag sa hangyo ni Solomon, si Jehova dagayang naghatag kaniya ug kaalam ug kahibalo sa paghukom sa Israel, ug niana Iyang gidugang ang mga bahandi ug kadungganan. (2 Cronicas 1:3-12) Gigamit ang arkitektural nga plano nga gihatag ni Jehova kang David, si Solomon nagtukod ug maanindot kaayong templo. Apan maylabot sa iyang kaminyoon, si Solomon napakyas sa pagpangita kang Jehova. Si Solomon naminyo sa mga babaye nga dili mga magsisimba kang Jehova. Sa ulahing mga tuig sa iyang kinabuhi, ilang gipatipas ang iyang kasingkasing gikan sa pagsunod kang Jehova. (1 Hari 11:1-10) Bisan unsa pa tingali kita ka inila, maalamon, o makinaadmanon, hinungdanon nga “magpadayon sa pagtino kon unsa ang dalawaton sa Ginoo”!
15. Sa dihang si Zera nga Etiopianhon misulong sa Juda, nganong makaampo si Asa uban ang pagsalig nga luwason ni Jehova ang Juda?
15 Ang panginahanglan niini dugang gipasiugda sa rekord sa pagkahari ni Asa, nga apo-sa-tuhod ni Solomon. Onse ka tuig human si Asa nahimong hari, si Zera nga Etiopianhon nanguna sa usa ka milyong kasundalohan sa pagsulong sa Juda. Luwason kaha ni Jehova ang Juda? Kapin sa 500 ka tuig una niana, klarong miingon si Jehova kon unsay madahom sa iyang katawhan kon sila mamati sa kaniya ug motuman sa iyang mga sugo ug kon unsay ilang madahom kon sila mosupak. (Deuteronomio 28:1, 7, 15, 25) Sa sinugdanan sa iyang pagmando, gikuha ni Asa gikan sa iyang gingharian ang mga halaran ug mga haligi nga gigamit sa bakak nga pagsimba. Giawhag niya ang mga tawo “sa pagpangita kang Jehova.” Si Asa wala maghulat hangtod nag-atubang ug kalamidad una pa niya buhata kana. Busa uban ang pagtuo kang Jehova, si Asa makaampo kaniya nga molihok alang kanila. Unsay resulta? Gihatagan ang Juda ug talagsaong kadaogan.—2 Cronicas 14:2-12.
16, 17. (a) Bisan tuod nagmadaogon si Asa, unsang pahinumdom ang gihatag ni Jehova kaniya? (b) Sa dihang si Asa milihok nga dili maalamon, unsang tabang ang gihatag kaniya, apan unsay iyang reaksiyon? (c) Sa unsang paagi kita makabenepisyo sa pagtagad sa panggawi ni Asa?
16 Bisan pa niana, sa dihang si Asa mipauli nga madaogon, gipadala ni Jehova si Azarias aron sugaton ang hari ug moingon: “Paminaw kanako, Oh Asa ug tibuok Juda ug Benjamin! Si Jehova magauban kaninyo basta kamo magauban kaniya; ug kon kamo mangita kaniya, itugot niya nga siya hikaplagan ninyo, apan kon inyo siyang biyaan siya mobiya kaninyo.” (2 Cronicas 15:2) Uban ang nabag-ong kasibot, si Asa nagpalambo sa matuod nga pagsimba. Apan 24 ka tuig sa ulahi, sa dihang nag-atubang na usab ug gubat, si Asa napakyas sa pagpangita kang Jehova. Wala niya konsultaha ang Pulong sa Diyos, ug wala niya hinumdomi ang nabuhat ni Jehova sa dihang ang Etiopianhong kasundalohan misulong sa Juda. Sa pagkabinuang nakig-alyansa siya sa Sirya.—2 Cronicas 16:1-6.
17 Tungod niini, gisugo ni Jehova ang tigpatin-aw sa talan-awon nga si Hanani aron badlongon si Asa. Bisan nianang puntoha, sa dihang ang panglantaw ni Jehova sa maong butang gipatin-aw, makabenepisyo unta si Asa. Hinunoa, nasuko siya ug gipabutang si Hanani sa balay sa sepohan. (2 Cronicas 16:7-10) Pagkamakapasubo! Komosta kita? Gipangita ba nato ang Diyos apan unya dili kita modawat ug tambag? Sa dihang ang mahangawaon ug may pagtagad nga ansiyano mogamit sa Bibliya sa pagtambag kanato tungod kay kita nalit-agan sa kalibotan, nagpakita ba kita ug apresasyon sa mahigugmaong tabang nga gihatag kanato aron mahibalo “kon unsa ang dalawaton sa Ginoo”?
Ayawg Kalimot sa Pagpangutana
18. Sa unsang paagi kita makabenepisyo sa giingon ni Elihu kang Job?
18 Sa dihang makaagom ug pagpit-os, bisan ang usa nga dunay maayong rekord sa pag-alagad kang Jehova mahimong masayop. Sa dihang si Job gitakboyan sa usa ka makaluod nga sakit, nawad-an sa iyang mga anak ug materyal nga mga kabtangan, ug sayop nga giakusar sa iyang mga kauban, ang iyang hunahuna nasentro lamang sa iyang kaugalingon. Gipahinumdoman siya ni Elihu: “Walay miingon, ‘Hain ba ang Diyos nga akong Dakong Magbubuhat?’” (Job 35:10) Kinahanglang isentro ni Job ang iyang pagtagad ngadto kang Jehova ug tagdon kon giunsa Niya paglantaw ang maong situwasyon. Mapaubsanong gidawat ni Job ang maong pahinumdom, ug ang iyang panig-ingnan makatabang kanato sa pagbuhat sa susama.
19. Unsay subsob nga wala mabuhat sa katawhan sa Israel?
19 Ang katawhan sa Israel nahibalo sa rekord sa mga pakiglabot sa Diyos sa ilang nasod. Apan subsob kaayong wala nila hinumdomi kana sa dihang nagsagubang sa espesipikong mga situwasyon sa ilang kinabuhi. (Jeremias 2:5, 6, 8) Sa dihang nag-atubang ug mga desisyon sa kinabuhi, ilang gipangagpas ang ilang kaugalingong kalipayan imbes mangutana, “Hain si Jehova?”—Isaias 5:11, 12.
Padayon sa Pagpangutana, “Hain si Jehova?”
20, 21. (a) Kinsa karon ang nagpakita sa espiritu ni Eliseo sa pagpangita sa pagtultol ni Jehova? (b) Sa unsang paagi kita makasundog ug makabenepisyo gikan sa ilang panig-ingnan sa pagtuo?
20 Sa dihang natapos na ang publikong ministeryo ni Elias, ang iyang sulugoon nga si Eliseo mikuha sa opisyal nga besti nga nahulog gikan kang Elias, miadto sa Jordan, gihampak ang tubig, ug nangutana: “Hain si Jehova nga Diyos ni Elias, Siya mismo?” (2 Hari 2:14) Mitubag si Jehova pinaagi sa pagpakita nga ang iyang espiritu anaa na kang Eliseo. Unsay atong makat-onan niini?
21 Adunay kaamgid nga panghitabo sa modernong-adlaw. Ang pipila ka dinihogang mga Kristohanon nga nanguna sa buluhatong pagsangyaw nangamatay na. Nan, kadtong gipiyalan sa pagdumala nagsusi sa Kasulatan ug nag-ampo kang Jehova alang sa pagtultol. Wala sila mapakyas sa pagpangutana, “Hain si Jehova?” Tungod niini, si Jehova nagpadayon sa pagpanguna sa iyang katawhan ug sa pagpauswag sa ilang kalihokan. Gisundog ba nato ang ilang pagtuo? (Hebreohanon 13:7) Kon mao, magpabilin kitang suod sa organisasyon ni Jehova, mosanong sa pagtultol niini, ug makigbahin sa bug-os sa buluhaton nga ginabuhat niini ilalom sa pagtultol ni Jesu-Kristo.—Zacarias 8:23.
Unsaon Nimo Pagtubag?
• Uban sa unsang tuyo nga kita mangutana, “Hain si Jehova?”
• Sa unsang paagi kita karon makakaplag ug tubag sa pangutana, “Hain si Jehova?”
• Nganong ang pipila ka pag-ampo alang sa pagtultol sa Diyos wala tubaga?
• Unsang mga panig-ingnan sa Bibliya ang nagpakita sa panginahanglan nga ‘padayong tinoon kon unsa ang dalawaton sa Ginoo’?
[Hulagway sa panid 9]
Sa unsang paagi si Haring Jehosapat nangita kang Jehova?
[Hulagway sa panid 10]
Nganong si Saul mikonsulta sa usa ka espiritista?
[Mga hulagway sa panid 12]
Pag-ampo, pagtuon, ug pagpamalandong aron matino ‘kon hain si Jehova’