KAPITULO 1
“Si Jehova nga Imong Diyos ang Angay Nimong Simbahon”
POKUS: Kon nganong kinahanglang ipasig-uli ang putling pagsimba
1, 2. Nganong nakaabot si Jesus sa kamingawan sa Judea sa tinglarag sa 29 C.E., ug unsay nahitabo niya didto? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa kapitulo.)
KADTO maoy 29 C.E. ug mao pay pagsugod sa tinglarag, ug si Jesus didto sa kamingawan sa Judea, nga amihanan sa Patayng Dagat. Gidala siya didto sa balaang espiritu human sa pagbawtismo ug pagdihog kaniya. Sa maong umaw nga dapit nga kabatoan ug dunay mga lugot, si Jesus nagpuasa, nag-ampo, ug namalandong sa 40 ka adlaw. Tingali niining panahona, si Jehova nakig-estorya sa iyang Anak aron andamon siya sa mahitabo sa umaabot.
2 Dihang si Jesus naluya sa kagutom, giduol siya ni Satanas. Ang sunod nga nahitabo nagpakita ug importanteng isyu diin nalangkit ang tanang nahigugma sa putling pagsimba, apil ka.
“Kon Ikaw Anak sa Diyos . . .”
3, 4. (a) Giunsa pagsugod ni Satanas ang iyang unang duha ka tentasyon, ug unsay lagmit gusto niya nga duhaduhaan ni Jesus? (b) Giunsa paggamit ni Satanas ang samang mga taktika karon?
3 Basaha ang Mateo 4:1-7. Gisugdan ni Satanas ang unang duha ka tentasyon pinaagi sa malimbongong mga pulong, “Kon ikaw anak sa Diyos.” Nagduhaduha ba si Satanas nga si Jesus Anak sa Diyos? Wala. Kining rebelyosong anghel nga kanhing anak sa Diyos nahibalo pag-ayo nga si Jesus ang panganayng Anak sa Diyos. (Col. 1:15) Seguradong nahibalo sab si Satanas sa giingon ni Jehova gikan sa langit dihang gibawtismohan si Jesus: “Kini mao ang akong Anak, ang akong gihigugma, nga akong giuyonan.” (Mat. 3:17) Tingali gusto ni Satanas nga magduhaduha si Jesus kon ang iyang Amahan kasaligan ug tinuod nga nagmahal niya. Sa unang tentasyon—nga himoong tinapay ang bato—daw nangutana si Satanas: ‘Anak ka sa Diyos, pero nganong wala ka hatagig pagkaon sa imong Amahan niining umaw nga kamingawan?’ Sa ikaduhang tentasyon—nga moambak sa kinaibabwang bahin sa paril sa templo—si Satanas daw nangutana: ‘Anak ka sa Diyos, pero nagsalig ba gyod ka sa imong Amahan nga proteksiyonan ka?’
4 Parehas ra ang mga taktika ni Satanas karon. (2 Cor. 2:11) Ang Maninental maghulat nga maluya o madismaya ang matuod nga mga magsisimba, unya moatake siya, sagad sa malimbongong paagi. (2 Cor. 11:14) Patuohon ta niya nga dili gyod ta higugmaon o uyonan ni Jehova. Patuohon sab ta sa Maninental nga si Jehova dili kasaligan, nga dili niya tumanon ang iyang gisaad diha sa iyang Pulong. Pero bakak gyod ni. (Juan 8:44) Unsaon nato ni pagsukol?
5. Unsay reaksiyon ni Jesus sa unang duha ka tentasyon?
5 Matikdi kon unsay reaksiyon ni Jesus sa unang duha ka tentasyon. Wala niya duhaduhai ang gugma sa iyang Amahan kaniya, ug bug-os siyang misalig sa iyang Amahan. Sa walay pagpanuko, gisuklan ni Jesus si Satanas pinaagi sa pagkutlo sa Pulong sa iyang Amahan. Haom gayod nga si Jesus nagkutlog mga teksto nga may ngalan sa Diyos, Jehova. (Deut. 6:16; 8:3) Duna pa bay mas maayong paagi nga ikapakita sa Anak sa Diyos nga siya nagsalig sa iyang Amahan kay sa paggamit sa Iyang ngalan—ang bugtong nga ngalan nga nagsilbing garantiya nga tumanon ni Jehova ang tanan niyang saad?a
6, 7. Unsaon nato pagsukol ang dili daling mamatikdan nga mga pag-atake ni Satanas?
6 Masuklan nato ang dili daling mamatikdan nga mga pag-atake ni Satanas pinaagi sa pagsalig sa Pulong ni Jehova ug sa pagpamalandong sa kahulogan sa iyang ngalan. Dihang makita nato nga mapadapat kanato ang giingon sa Kasulatan bahin sa gugma ug pagtagad ni Jehova sa iyang mga magsisimba, lakip sa mga naluya, atong masuklan ang bakak nga giingon ni Satanas nga dili gyod ta higugmaon o uyonan ni Jehova. (Sal. 34:18; 1 Ped. 5:8) Ug kon hinumdoman nato nga si Jehova kanunayng molihok uyon sa kahulogan sa iyang ngalan, dili ta magduhaduha nga ang Tigtuman sa mga saad takos sa atong bug-os nga pagsalig.—Prov. 3:5, 6.
7 Pero unsay pangunang tumong ni Satanas? Unsa gyoy iyang gusto gikan kanato? Naklaro ang tubag dihang gitental ni Satanas si Jesus sa ikatulong higayon.
‘Hapa ug Simba Kanako’
8. Sa ikatulong tentasyon, giunsa pagklaro ni Satanas kon unsa gyoy iyang gusto?
8 Basaha ang Mateo 4:8-11. Sa ikatulong tentasyon, giklaro na gyod ni Satanas kon unsay iyang tuyo. Gipakita ni Satanas kang Jesus (lagmit diha sa panan-awon) “ang tanang gingharian sa kalibotan ug ang himaya niini”—apan wala niya iapil ang daot nga kahimtang niini. Unya giingnan niya si Jesus: “Kining tanan akong ihatag kanimo kon mohapa ka ug mosimba kanako.”b Pagsimba—mao gyod nay gusto ni Satanas! Gusto ni Satanas nga biyaan ni Jesus ang iyang Amahan ug ilhon ang Maninental ingong iyang diyos. Gitanyagan ni Satanas si Jesus ug butang nga daw sayon. Gipakita niya nga mabatonan ni Jesus ang tanang gahom ug bahandi sa kanasoran ug dili na kinahanglang mag-antos—walay korona nga sampinit, walay paglapdos, ug walay estaka sa pagsakit. Realistiko ang tanyag. Wala kuwestiyona ni Jesus nga si Satanas ang nagmando sa mga gobyerno sa kalibotan! (Juan 12:31; 1 Juan 5:19) Ihatag gyod ni Satanas ang bisan unsa aron talikdan ni Jesus ang putling pagsimba sa iyang Amahan.
9. (a) Unsa gyoy gusto ni Satanas gikan sa matuod nga mga magsisimba, ug unsaon ta niya pagtental? (b) Unsay nalangkit sa atong pagsimba? (Tan-awa ang kahong “Unsa ang Pagsimba?”)
9 Karon sab, gusto ni Satanas nga ato siyang simbahon—direkta man o dili direkta. Ingong “ang diyos niini nga sistema sa mga butang,” siya ang nakapahimulos sa tanang bakak nga pagsimba nga gitanyag sa mga relihiyon sa Bantogang Babilonya. (2 Cor. 4:4) Apan kay dili kontento sa binilyong bakak nga magsisimba, gusto niyang tentalon ang matuod nga mga magsisimba aron mosupak sa kabubut-on sa Diyos. Hayloon ta niya nga mangagpas ug bahandi ug gahom sa iyang kalibotan imbes mosubay sa Kristohanong dalan diin mahimo tang mag-antos “tungod sa pagkamatarong.” (1 Ped. 3:14) Kon magpadaog ta sa tentasyon nga mobiya sa putling pagsimba ug mahimong bahin sa kalibotan ni Satanas, kita morag mihapa ug misimba kang Satanas, nga naghimo kaniyang atong diyos. Unsaon nato pagsukol niana nga tentasyon?
10. Unsay reaksiyon ni Jesus sa ikatulong tentasyon, ug ngano?
10 Matikdi kon unsay reaksiyon ni Jesus sa ikatulong tentasyon. Aron ipakita nga siya bug-os nga maunongon kang Jehova, gipahawa dayon niya ang Maninental pinaagi sa pag-ingon: “Pahawa, Satanas!” Dayon, sama sa iyang gihimo sa unang duha ka tentasyon, mikutlo si Jesus ug teksto sa Deuteronomio nga may ngalan sa Diyos: “Kini nahisulat, ‘Si Jehova nga imong Diyos ang angay nimong simbahon, ug siya lamang ang angay nimong hatagag sagradong pag-alagad.’” (Mat. 4:10; Deut. 6:13) Busa gisalikway ni Jesus ang tentasyon nga makabatog prominente apan temporaryo lang nga karera sa kalibotan ug kinabuhi nga walay pag-antos. Iyang giila nga ang iyang Amahan lang ang angayng simbahon ug nga ang ‘pagsimba’ kang Satanas bisag kausa lang maoy pagpasakop na kaniya. Wala gyod tugoti ni Jesus nga mahimo niyang diyos ang daotang Maninental. Kay midumili si Jesus, “ang Yawa mibiya.”c
11. Unsaon nato pagsukol si Satanas ug ang iyang mga tentasyon?
11 Makasukol ta kang Satanas ug sa mga tentasyon sa iyang daotang kalibotan kay, sama kang Jesus, duna tay kapilian. Gihatagan ta ni Jehova ug bililhong gasa sa kagawasan sa pagpili. Busa walay usa—bisan ang gamhanan ug daotang espiritu nga Maninental—ang makapugos nato sa pagbiya sa putling pagsimba. Kon maunongon tang ‘mobarog batok [kang Satanas], lig-on sa pagtuo,’ kita samag miingon: “Pahawa, Satanas!” (1 Ped. 5:9) Hinumdomi, si Satanas mibiya human nga si Jesus lig-ong misalikway kaniya. Sa susama, ang Bibliya nagpasalig nato: “Sukli ang Yawa, ug siya mokalagiw gikan kaninyo.”—Sant. 4:7.
Ang Kaaway sa Putling Pagsimba
12. Sa Eden, giunsa pagpadayag ni Satanas nga siya ang kaaway sa putling pagsimba?
12 Sa kataposang tentasyon, gipamatud-an ni Satanas nga siya ang orihinal nga kaaway sa putling pagsimba. Linibo ka katuigan kanhi, sa tanaman sa Eden, unang gipadayag ni Satanas ang iyang pagdumot sa pagsimba kang Jehova. Pinaagi sa paghaylo kang Eva, kinsa mihaylo pod kang Adan sa pagsupak sa sugo ni Jehova, gipailalom sila ni Satanas sa iyang pagmando ug pagkontrol. (Basaha ang Genesis 3:1-5; 2 Cor. 11:3; Pin. 12:9) Ang tinuod, siya nahimong ilang diyos, ug sila nahimong iyang magsisimba, bisag lagmit wala sila mahibalo kon kinsa gyod ang nagpahisalaag kanila. Dugang pa, pinaagi sa pagsugod sa rebelyon sa Eden, wala lang kuwestiyona ni Satanas ang pagkasoberano, o katungod sa pagmando, ni Jehova, apan gisugdan sab niya ang pag-atake sa putling pagsimba. Sa unsang paagi?
13. Sa unsang paagi ang putling pagsimba konektado sa isyu sa pagkasoberano?
13 Ang isyu sa pagkasoberano konektado sa putling pagsimba. Ang tinuod nga Soberano, ang Usa nga ‘naglalang sa tanang butang,’ mao lang ang takos nga simbahon. (Pin. 4:11) Dihang gilalang ni Jehova ang hingpit nga si Adan ug Eva ug gipapuyo sa tanaman sa Eden, katuyoan Niya nga sa ulahi ang tibuok yuta mapunog hingpit nga mga tawo nga kinabubut-ong maghatag Kaniya sa ilang pagsimba—putling pagsimba gikan sa putling kasingkasing. (Gen. 1:28) Gikuwestiyon ni Satanas ang pagkasoberano ni Jehova kay gitinguha niya pag-ayo ang butang nga ang Soberanong Ginoong Jehova lang ang may katungod sa pagdawat—ang pagsimba.—Sant. 1:14, 15.
14. Milampos ba si Satanas sa iyang pag-atake sa putling pagsimba? Ipatin-aw.
14 Milampos ba si Satanas sa pag-atake sa putling pagsimba? Napatalikod niya si Adan ug Eva sa Diyos. Sukad niana, si Satanas nakig-away sa matuod nga pagsimba, nga nagtinguha nga daghan siyag mapatalikod kang Jehova nga Diyos. Wala siya moundang sa pagtental sa mga magsisimba ni Jehova una pa ang Kristohanong panahon. Sa iyang pagkadaotan, iyang gipatungha sa unang siglo C.E. ang apostasya nga nakapahugaw sa Kristohanong kongregasyon, ug sa ngadtongadto ang putling pagsimba daw nawala. (Mat. 13:24-30, 36-43; Buh. 20:29, 30) Sa taas nga panahon sugod sa ikaduhang siglo C.E., ang mga magsisimba nabihag sa espirituwal nga paagi sa Bantogang Babilonya, ang tibuok kalibotang imperyo sa bakak nga relihiyon. Pero si Satanas wala makadaog batok sa katuyoan sa Diyos labot sa putling pagsimba. Walay makapugong sa Diyos sa pagtuman sa iyang katuyoan. (Isa. 46:10; 55:8-11) Nalangkit ang iyang ngalan, ug siya kanunayng molihok sumala sa kahulogan sa iyang ngalan. Si Jehova dili gayod mapakyas ingong Tigtuman sa iyang katuyoan!
Tigdepensa sa Putling Pagsimba
15. Unsay mga gihimo ni Jehova sa Eden sa paghukom sa mga rebelde ug sa pagseguro nga matuman ang iyang katuyoan?
15 Sa Eden, si Jehova mihimo dayog aksiyon sa paghukom sa mga rebelde ug sa pagseguro nga matuman ang iyang katuyoan. (Basaha ang Genesis 3:14-19.) Bisag didto pa sa tanaman si Adan ug Eva, gihukman na ni Jehova ang tulo ka rebelde, sumala sa pagkasunodsunod sa ilang paghimog sala—una si Satanas, dayon si Eva, ug sa kataposan si Adan. Sa mga pulong nga gitumong kang Satanas, ang dili makita nga persona nga maoy nagsugod sa rebelyon, gitagna ni Jehova ang umaabot nga “kaliwat” nga maoy magwagtang sa mga epekto sa rebelyon. Kanang gisaad nga “kaliwat” may importanteng papel sa katumanan sa katuyoan ni Jehova labot sa putling pagsimba.
16. Human sa rebelyon sa Eden, unsay gihimo ni Jehova aron matuman gyod ang iyang katuyoan?
16 Human sa rebelyon sa Eden, si Jehova padayong milihok sa pagtuman sa iyang katuyoan. Naghimo siyag mga kahikayan aron ang dili hingpit nga mga tawo makasimba niya sa dalawatong paagi, nga hisgotan nato sa sunod nga kapitulo. (Heb. 11:4–12:1) Gigiyahan sab niya ang ubang magsusulat sa Bibliya—apil si Isaias, Jeremias, ug Ezequiel—sa pagsulat sa makapahinam nga mga tagna bahin sa pagpasig-uli sa putling pagsimba. Kana nga pagpasig-uli kadaghan hisgoti sa Bibliya. Kanang mga tagnaa tumanon tanan sa gisaad nga “kaliwat,” nga pangunang nagtumong kang Jesu-Kristo. (Gal. 3:16) Si Jesus ang Tigdepensa sa putling pagsimba, ug klaro niya kanang gipakita sa iyang reaksiyon sa ikatulong tentasyon. Oo, si Jesus ang gipili ni Jehova nga motuman sa mga tagna bahin sa pagpasig-uli. (Pin. 19:10) Iyang pagawson ang katawhan sa Diyos gikan sa espirituwal nga pagkabihag ug ipasig-uli ang putling pagsimba.
Unsay Imong Himoon?
17. Nganong interesado kaayo ta sa mga tagna sa Bibliya bahin sa pagpasig-uli?
17 Makapahinam ug makapalig-on sa pagtuo ang pagtuon sa mga tagna sa Bibliya bahin sa pagpasig-uli. Interesado kaayo ta niining mga tagnaa kay nangandoy ta sa panahon dihang ang tanang linalang sa langit ug yuta magkahiusa sa putling pagsimba sa Soberanong Ginoong Jehova. Kining mga tagnaa makahatag sab natog paglaom, kay naundan kini sa pipila sa kinanindotang mga pasalig sa Pulong sa Diyos. Kinsa nato ang wala mangandoy nga makakita sa katumanan sa mga saad ni Jehova—apil ang pagkabanhaw sa namatay natong mga minahal, tibuok kalibotang paraiso, ug walay kataposang kinabuhi nga hingpit nag panglawas?—Isa. 33:24; 35:5, 6; Pin. 20:12, 13; 21:3, 4.
18. Unsay susihon nato niini nga publikasyon?
18 Niining publikasyona, atong susihon ang makapahinam nga mga tagna sa basahon sa Bibliya nga Ezequiel. Daghan nianang tagnaa ang nagpokus sa pagpasig-uli sa putling pagsimba. Atong hisgotan kon sa unsang paagi ang mga tagna sa Ezequiel konektado sa ubang tagna, kon sa unsang paagi kini matuman pinaagi sa Kristo, ug kon sa unsang paagi kita nalangkit niini.—Tan-awa ang kahong “Sumaryo sa Ezequiel.”
19. Unsay determinado nimong himoon, ug ngano?
19 Balik sa kamingawan sa Judea sa 29 C.E., si Satanas napakyas sa pagpatalikod kang Jesus sa putling pagsimba. Pero komosta ta? Si Satanas mas determinado karon sa pagpalayo kanato sa matuod nga pagsimba. (Pin. 12:12, 17) Hinaot kining publikasyona motabang nato nga mas molig-on ang atong determinasyon sa pagsukol nianang daotang Maninental. Ug hinaot nga kita, sa atong sinultihan ug paggawi, magpakita nga miuyon gyod ta niining mga pulonga, “Si Jehova nga imong Diyos ang angay nimong simbahon.” Kon ato nang himoon, mabatonan nato ang paglaom nga makasaksi sa katumanan sa mahimayaong katuyoan ni Jehova—ang tanan sa langit ug sa yuta magkahiusa sa paghatag kang Jehova sa kon unsay angay kaniya, putling pagsimba gikan sa putling kasingkasing!
a Sumala sa pagsabot sa uban, ang ngalang Jehova nagkahulogang “Iyang Ipahinabo nga Mahimong.” Haom kaayo kini sa papel ni Jehova ingong Maglalalang ug Tigtuman sa iyang mga katuyoan.
b Bahin sa mga pulong ni Satanas, usa ka reperensiya sa Bibliya miingon: “Sama sa kinaunhang pagsulay, diin napakyas si Adan ug Eva . . . , ang isyu nasentro sa pagpili sa kabubut-on ni Satanas o sa kabubut-on sa Diyos, nga nalangkit ang pagsimba sa usa kanila. Gipanghambog gyod ni Satanas nga siya diyos puli sa bugtong nga Diyos.”
c Sa Ebanghelyo ni Lucas, lahi ang pagkasunodsunod sa mga tentasyon, apan sa asoy ni Mateo klaro nga ang pagkasunodsunod maoy sumala sa pagkahitabo. Ngano? Dunay tulo ka rason. (1) Gisugdan ni Mateo ang ikaduhang tentasyon ug “unya,” nga nagpaila nga kini ang sunod. (2) Makataronganon lang nga ang duha ka dili klarong tentasyon—nga parehong gisugdan ug “Kon ikaw anak sa Diyos”—sundan ug klaro nga tentasyon sa pagsupak sa unang sugo. (Ex. 20:2, 3) (3) Ang mga pulong ni Jesus nga “Pahawa, Satanas!” makataronganon nga maoy misunod sa ikatulo ug kataposang tentasyon.—Mat. 4:5, 10, 11.