PAGMABDOS

Ang pagsamkon ug pagsabak sa usa ka wala pa matawo nga bata sulod sa lawas sa inahan.

Pinaagi sa iyang sugo ngadto kang Adan ug Eva, “Magmabungahon ug magdaghan kamo ug pun-a ang yuta,” gipakita ni Jehova nga ang pagmabdos maoy bahin sa kinaiyanhong papel sa mga babaye. (Gen 1:28) Sa dihang misulod ang pagkadili-hingpit sa tawhanong banay, ang Diyos miingon nga mosamot ang kasakit sa pagmabdos. (Gen 3:16; tan-awa ang KASAKIT SA PAGBATI.) Ang Hebreohanong pulong nga ha·rahʹ nagkahulogan ug “pagsamkon, pagmabdos.” (1Cr 4:17; 7:23) Ang katumbas nga ideya sa Grego sagad gipahayag pinaagi sa idiom nga “may sulod [ang] tiyan,” nga nagkahulogang “nagsabak,” o nagmabdos.​—Mat 1:​18, 23.

Taliwala sa mga Hudiyo, ang mga anak, ug ilabina ang lalaking mga anak, gilantaw ingong usa ka panalangin (Sal 127:3; 128:3; Gen 29:32-35; 30:​5, 6), ug ang pagkaapuli ingong kaulawan. (Luc 1:​24, 25; Gen 25:21; 30:1) Busa, ang pagmabdos maoy tinguha sa mga babayeng minyo. (1Sa 1:​2, 11, 20) Sa dihang gisamkon ang usa ka bata, ang nagatubong binhi sa tagoangkan o fetus giisip na nga usa ka kalag. Ang buhat nga mosangpot sa pagpatay sa usa ka nagatubong bata diha sa tagoangkan gidumala pinasukad sa lagda nga “kalag alang sa kalag.” (Ex 21:​22, 23) Usa ka makalilisang nga buhat nga ang usa ka kaaway magyasyas o magpikas sa tiyan sa usa ka babayeng mabdos.​—Os 13:16; Am 1:13; 2Ha 8:12; 15:16.

Ang pagmabdos maglakip ug kasakit sa dihang kini talitapos na (Sal 48:6; 1Te 5:3), apan kini nga temporaryong kagul-anan matapos sa dihang ipanganak na ang bata, ug busa ang pagmabdos kasagarang moresultag kalipay ug katagbawan.​—Ju 16:​21, 22.

“Alaot ang mga Babayeng Mabdos.” Sa dihang gitubag ang pangutana sa mga apostoles bahin sa konklusyon sa sistema sa mga butang, gihisgotan ni Jesus ang pagkalagiw gikan sa Judea ug miingon: “Alaot ang mga babayeng mabdos ug silang nagapasuso nianang mga adlawa!” (Mat 24:19; Mar 13:17; Luc 21:23) Ang katumanan ug ang pagkatinuod sa maong mga pulong nadayag diha sa mga panghitabo sa wala pa ug sa panahon sa pagkalaglag sa Jerusalem niadtong 70 K.P. Bisan tuod igoigong makalihoklihok ang usa ka babaye sa dihang magmabdos (Luc 1:​39, 56; 2:5), ang pagbaktas ug layo latas sa bukirong mga dapit malisod alang kaniya, ug ilabina kon hapit na siyang manganak. Ang grabeng kalisdanan midangat sa mga babayeng mabdos ug sa mga nagapasuso ug mga bata sa dihang ang Romanhong kasundalohan milikos sa Jerusalem. Dihay gutom. Panahon sa pagmabdos hinungdanon alang sa usa ka babaye nga makabaton ug hustong pagkaon. Kon, pananglitan, siya dili makakuha ug igong calcium, siya lagmit mahingoan sa iyang mga ngipon, sanglit ang lawas nagkinahanglan man ug calcium aron maporma ang mga bukog sa nagatubong bata. Dugang pa, ang pagkamapanalipdanon sa usa ka babaye ingong usa ka inahan magpasamot sa iyang pag-antos sa dihang iyang makita ang mga masuso nga nag-antos sa kagutom ug himalatyon, samtang nasayod nga sa dili madugay siya manganak ilalom sa maong mga kahimtang. Si Josephus misulat bahin sa mga lalaking gipanggutom sa dihang gilikosan ang Jerusalem: “Walay kaluoy ang gipakita sa mga tigulang o sa mga masuso: ang mga bata gipang-alsa uban sa bisan unsang butang diin sila nanghawid ug gipusdak sila sa yuta.”​—The Jewish War, V, 433 (x, 3); itandi ang Luc 23:29.

Mahulagwayong Paggamit. Ang yugto sa pagmabdos nga mosangpot sa pagpanganak gigamit sa ubay-ubayng mga higayon diha sa mahulagwayong diwa. Ang Israel nawad-an ug pabor sa Diyos tungod kay ang iyang dili-matinumanong katawhan ‘nanamkon ug kasamok ug nanganak sa kon unsay makadaot.’ (Isa 59:2-8; itandi ang Sal 7:14.) Misugod ang maong butang sa dihang ilang gitugotan ang ‘makadaot nga mga hunahuna’ ug ang sayop nga mga tinguha nga mosamkon sa ilang mga kaisipan ug mga kasingkasing ug, sa ingon, magpabilin kini diha niana, uban ang dili-malikayang resulta nga mahimugso ang ‘makadaot nga mga buhat.’​—Itandi ang San 1:​14, 15.

Sa ubang teksto gihulagway ni Isaias ang Israel ingong usa ka babaye nga mitiyabaw tungod sa mga kasakit sa pagbati ug miingon ngadto sa Diyos: “Kami nahimong ingon usab tungod kanimo, Oh Jehova. Kami nagmabdos, kami nagbati; kami, ingnon ta, nanganak ug hangin. Walay tinuod nga kaluwasan nga among nahimo kon mahitungod sa yuta, ug walay gipanganak [“nabuhi,” JP] nga mga molupyo alang sa mabungahong yuta.” (Isa 26:​17, 18) Kini lagmit nagpunting sa kamatuoran nga, bisan pa sa mga panalangin sa Diyos (itandi ang Isa 26:15) ug sa iyang paghatag sa Israel sa kahigayonan nga mahimong “usa ka gingharian sa mga saserdote ug usa ka balaan nga nasod” (Ex 19:6), wala pa makita sa Israel ang katumanan sa dugay nang gipaabot nga saad bahin sa Binhi nga pinaagi kaniya moagos ang mga panalangin. (Gen 22:15-18) Ang kaugalingong mga paningkamot sa Israel alang sa kaluwasan walay resulta, wala molampos; ingong usa ka nasod dili kini makapatungha sa kagawasan “gikan sa pagkaulipon sa pagkadunot” nga niana ang tibuok kalalangan “duyog nga nagpadayon sa pag-agulo ug anaa sa kasakitan.” (Rom 8:19-22; itandi ang 10:3; 11:7.) Sa dihang gisakop sa mga Babilonyanhon, ang yuta “nahanaw” tungod sa kahugawan niini pinaagi sa paglapas sa pakigsaad sa Diyos, ug ‘ang mga molupyo sa yuta mikunhod sa gidaghanon.’​—Isa 24:4-6.

Sa kasukwahi, pinaagi sa pagdala pagbalik sa iyang katawhan gikan sa pagkadestiyero, gihimo ni Jehova ang Jerusalem nga sama sa usa ka babaye nga gipamabdosan sa iyang bana ug nagpahimugso ug daghang mga anak.​—Isa 54:1-8.

Gikutlo ni apostol Pablo kini nga tagna sa Isaias kapitulo 54 ug gipadapat kini ngadto sa “Jerusalem sa itaas [nga] gawasnon, ug siya mao ang atong inahan.” (Gal 4:​26, 27) Dayag nga gitagana niini ang yawi sa pagsabot sa panan-awon nga gitala sa Pinadayag 12:1-5, diin ang usa ka mabdos nga langitnong “babaye” nanganak ug “usa ka anak, usa ka lalaki, nga maoy magabantay sa tanang kanasoran pinaagi sa olisi nga puthaw.” Ang pagbantay sa kanasoran pinaagi sa usa ka olisi nga puthaw laktod nga nalangkit sa Mesiyanikong Gingharian sa Diyos, ug busa ang panan-awon nagtumong gayod sa pagtungha niana nga Gingharian, mao nga, human mapakyas ang pag-atake ni Satanas sa bag-ong natawo nga “anak,” ang pagsinggit nagkanayon: “Ania na ang kaluwasan ug ang gahom ug ang gingharian sa atong Diyos ug ang awtoridad sa iyang Kristo.” (Pin 12:10) Ang kasakit sa mabdos nga langitnong “babaye” sa wala pa manganak magpahinumdom kanato sa giingon ni Pablo sa Galacia 4:​19, ang “kasakit sa pagpanganak” niining tekstoha dayag nga naghubit sa kahinam ug dulot nga tinguha sa pagkakita sa hingpit nga pagkaugmad sa mga butang nga natuman (sa kaso ni Pablo, ang hingpit nga pagkaugmad sa mga magtutuo sa Galacia ingong mga Kristohanon).