Hukom sa Diyos Batok sa “Tawo sa Kalapasan”
“Ang matag kahoy nga dili magabungag mga maayong bunga pagaputlon ug igasalibay sa kalayo.”—MATEO 7:19.
1, 2. Unsa ang tawo sa kalapasan, ug sa unsang paagi naugmad kini?
SA GIDASIG sa Diyos si apostol Pablo sa pagtagna sa pag-abot sa usa ka “tawo sa kalapasan,” miingon siya nga nagsugod ang pagtungha niini bisan sa iyang adlaw. Sumala sa gisaysay sa nag-unang artikulo, gihisgotan ni Pablo ang usa ka matang sa mga tawo nga magapanguna sa pagbiya sa matuod nga Kristiyanidad. Ang maong pagtalikod sa kamatuoran nagsugod sa hinapos sa unang siglo, ilabina tapos mamatay ang ulahing mga apostol. Gipailaila sa matang nga malapason ang mga doktrina ug mga tulomanan nga supak sa Pulong sa Diyos.—2 Tesalonica 2:3, 7; Buhat 20:29, 30; 2 Timoteo 3:16, 17; 4:3, 4.
2 Sa nahaigong panahon, kining matang nga malapason naugmad nga nahimong klero sa Kakristiyanohan. Ang gahom niini gilig-on sa Romanong emperador nga si Constantino sa ikaupat nga siglo sa dihang ang apostatang mga iglesya nahilambigit sa paganong Estado. Samtang ang Kakristiyanohan nagpadayong nabahin ngadto sa daghan kaayong sekta, ang klero nagpadayon sa pagbayaw sa ilang kaugalingon nga labaw sa ginsakpan ug kasagaran nga labaw usab sa sekular nga mga magmamando.—2 Tesalonica 2:4.
3. Unsay dangatan sa tawo sa kalapasan?
3 Unsa may dangatan sa tawo sa kalapasan? Si Pablo mitagna: “Ang malapason igapadayag, nga pagapatyon sa Ginoong Jesus . . . ug pagalaglagon sa pagpadayag sa iyang presensiya.” (2 Tesalonica 2:8) Kini nagkahulogan nga ang pagkalaglag sa klero mahitabo iniglaglag sa Diyos sa tibuok nga sistema ni Satanas. Gamiton sa Diyos ang iyang langitnong Hari, si Kristo Jesus, sa pagpanguna sa manulondang mga tiglaglag. (2 Tesalonica 1:6-9; Pinadayag 19:11-21) Ang maong dulnganan nagapaabot sa klero tungod kay sila nagpakaulaw sa Diyos ug kang Kristo ug nag-agak sa milyonmilyong tawo pahilayo sa matuod nga pagsimba.
4. Pinaagi sa unsang prinsipyo ang tawo sa kalapasan pagahukman?
4 Gihatag ni Jesus ang prinsipyo nga sumala niana pagahukman ang tawo sa kalapasan, nga miingon: “Pagbantay kamo sa mini nga mga propeta nga moanha kaninyo nga managsapot sa pagkakarnero apan sa sulod sila diay mga manunukob nga lobo. Maila ninyo sila pinaagi sa ilang mga bunga. Dili gayod magpupo ang mga tawo ug mga ubas gikan sa katunokan o mga igos gikan sa kasampinitan, dili ba? Mao usab nga ang matag maayong kahoy magabungag mga maayong bunga, apan ang matag daot nga kahoy magabungag walay-pulos nga mga bunga; ang usa ka maayong kahoy dili mamungag walay-pulos nga bunga, ni ang daot nga kahoy mamungag maayong bunga. Ang matag kahoy nga dili magabungag maayong mga bunga pagaputlon ug igasalibay sa kalayo. . . . Dili ang tanan nga magaingon kanako, ‘Ginoo, Ginoo,’ magasulod sa gingharian sa mga langit, apan ang nagabuhat sa kabubut-on sa akong Amahan nga anaa sa mga langit.”—Mateo 7:15-21; tan-awa usab ang Tito 1:16; 1 Juan 2:17.
Maayong Kristohanong mga Bunga
5. Unsa ang patukoranan sa maayong Kristohanong mga bunga, ug unsa ang paninugdang sugo?
5 Ang patukoranan alang sa maayong Kristohanong mga bunga gipahayag sa 1 Juan 5:3, nga nagaingon: “Kini mao ang kahulogan sa paghigugma sa Diyos, nga atong pagabantayan ang iyang mga sugo.” Ug ang usa ka paninugdang sugo mao kini: “Higugmaon mo ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.” (Mateo 22:39) Busa, ang matuod nga mga alagad sa Diyos kinahanglang mahigugma sa ilang mga silingan bisan unsa ang ilang rasa o nasyonalidad.—Mateo 5:43-48; Roma 12:17-21.
6. Kang kinsa ilabina igapakita ang Kristohanong gugma?
6 Ang mga alagad sa Diyos ilabina nga kinahanglang magbatog gugma alang sa ilang espirituwal nga mga igsoon. “Kon may magaingon: ‘Gihigugma ko ang Diyos,’ apan nagadumot sa iyang igsoon, siya usa ka bakakon. Kay siya nga dili mahigugma sa iyang igsoon, nga iyang nakita, dili makahigugma sa Diyos, nga wala niya makita. Ug kining sugoa atong nabatonan gikan niya, nga ang nahigugma sa Diyos magahigugma usab sa iyang igsoon.” (1 Juan 4:20, 21) Kanang gugmaha, matud ni Jesus, mahimong ilhanan sa matuod nga mga Kristohanon: “Pinaagi niini ang tanan makaila nga kamo akong mga tinun-an, kon kamo may gugma sa inyong taliwala.”—Juan 13:35; tan-awa usab ang Roma 14:19; Galacia 6:10; 1 Juan 3:10-12.
7. Sa unsang paagi ang matuod nga mga Kristohanon nagkahiusa sa tibuok nga kalibotan?
7 Ang inigsoong gugma mao ang “papilit” nga magabugkos nga mahiusa ang mga alagad sa Diyos. “Sul-obi ninyo ang inyong kaugalingon sa gugma, kay kini ang hingpit nga bugkos sa panaghiusa.” (Colosas 3:14) Ug ang matuod nga mga Kristohanon kinahanglang makighiusa uban sa ilang mga igsoon sa tibuok nga kalibotan, kay ang Pulong sa Diyos nagasugo: “Angay nga kamong tanan magasulti nga magkahiusa . . . Angay nga walay mga pagbahinbahin sa inyong taliwala . . . Magkahiusa kamo sa tukma sa samang kaisipan ug sa samang panghunahuna.” (1 Corinto 1:10) Aron mahuptan kining gugmaha ug panaghiusa sa tibuok yutang gidak-on, ang mga alagad sa Diyos kinahanglang magneyutral sa politikanhong kahikayan niining kalibotana. Si Jesus miingon: “Sila dili bahin sa kalibotan, maingon nga ako dili bahin sa kalibotan.”—Juan 17:16.
8. Giunsa pagpasundayag ni Jesus kon unsay kinahanglang buhaton sa mga Kristohanon?
8 Gipasundayag ni Jesus kon asa kutob ang butang diha sa iyang hunahuna sa dihang gigamit ni Pedro ang usa ka espada sa pagtigbas sa dalunggan sa usa sa mga lalaki nga nangabot sa pagdakop kang Jesus. Gidasig ba ni Jesus ang maong paggamit sa pakusog bisan sa pagpanalipod sa Anak sa Diyos batok sa mga magsusupak? Wala, apan siya miingon kang Pedro: “Iuli ang imong espada sa sakoban niini.” (Mateo 26:52) Busa, ang matuod nga mga Kristohanon dili mosalmot sa mga gubat sa kanasoran o sa ubang pag-ula sa tawhanong dugo bisan pag ang pagdumili mosangpot sa ilang pagkamartir tungod sa ilang neyutral nga baroganan, maingon nga daghan ang namartir latas sa kasiglohan ug bisan sa atong panahon. Sila nasayod nga ang Gingharian sa Diyos lamang ilalom kang Kristo ang magwagtang sa gubat ug sa pag-ula sa dugo sa walay kataposan.—Salmo 46:9; Mateo 6:9, 10; 2 Pedro 3:3-11-13.
9. (a) Unsay ginasulti kanato sa kasaysayan mahitungod sa unang mga Kristohanon? (b) Sa unsang paagi kini kasukwahi sa mga relihiyon sa Kakristiyanohan?
9 Gipamatud-an sa kasaysayan nga ang unang-siglong mga Kristohanon dili moulag tawhanong dugo. Ang usa ka kanhing propesor sa teolohiya nga taga-Inglaterra, si Peter De Rosa, misulat: “Ang pag-ulag dugo maoy usa ka bug-at nga sala. Kana ang hinungdang ang mga Kristohanon misupak sa bugnong gladiatoryal. . . . Bisan pag ang gubat ug ang paggamit sa pakusog gikinahanglan aron sa pagpatunhay sa Roma, gibati sa mga Kristohanon nga dili arang makaduyog niana. . . . Giisip sa mga Kristohanon ang ilang kaugalingon nga sama kang Jesus, mga mensahero sa pakigdait; sa bisan unsang kahimtang sila dili mahimong mga instrumento sa kamatayon.” Sa laing bahin, ang wala-magkahiusang mga relihiyon sa Kakristiyanohan nagalapas sa sugo sa gugma ug nag-ulag daghan kaayong dugo. Sila wala mahimong mga mensahero sa pakigdait apan balikbalik nangahimong mga instrumento sa kamatayon.
Sad-an sa Dugo nga Dakong Babilonya
10. Unsa ang Dakong Babilonya, ug nganong gitawag kini niana?
10 Si Satanas mao “ang magmamando niining kalibotana,” “ang diyos niining sistema sa mga butang.” (Juan 12:31; 2 Corinto 4:4) Bahin sa kalibotan ni Satanas mao ang tibuok-yutang sistema sa bakak nga relihiyon nga iyang natukod sa kasiglohan, apil ang Kakristiyanohan ug iyang klero. Ang Bibliya nagatawag niining tibuok-kalibotang sistema sa bakak nga relihiyon nga “Dakong Babilonya, ang inahan sa [espirituwal] nga mga bigaon ug sa dulumtanang mga butang sa yuta.” (Pinadayag 17:5) Ang mga gamot sa bakak nga mga relihiyon karong adlawa mobalik sa karaang siyudad sa Babilonya, nga nahunob sa bakak nga relihiyon ug sa nagapakaulaw-sa-Diyos nga mga doktrina ug mga tulomanon. Kana ang hinungdan ang katumbas sa karaang Babilonya gitawag Dakong Babilonya, ang imperyo sa bakak nga relihiyon sa kalibotan.
11. Unsay ginaingon sa Bibliya mahitungod sa Dakong Babilonya, ug ngano?
11 Mahitungod sa relihiyosong Babilonya, ang Pulong sa Diyos nagaingon: “Diha kaniya nakaplagan ang dugo sa mga propeta ug sa mga balaan ug sa tanan nga gipamatay sa yuta.” (Pinadayag 18:24) Sa unsang paagi ang mga relihiyon niining kalibotana maoy kapasanginlan sa dugo sa tanan nga gipamatay? Sa pagkaaging kanang tanang mga relihiyon—ang mga iglesya sa Kakristiyanohan ug dili-Kristohanong mga relihiyon nga managsama—nagsuportar, nagkonsentir, o nanguna pa sa mga gubat sa kanasoran; sila naglutos usab ug nagpatay sa mahadlokon-sa-Diyos nga katawhan nga dili mouyon kanila.
Nagapakaulaw-sa-Diyos nga Kaagi
12. Nganong ang klero sa Kakristiyanohan labawng salawayon kay sa ubang relihiyosong mga pangulo?
12 Ang klero sa Kakristiyanohan labawng salawayon sa pag-ulag dugo kay sa ubang mga pangulo sa relihiyon. Ngano? Kay dugang sa pagdala sa ngalan sa Diyos, ila usab nga gidala ang kang Kristo. Sa ingon niana giobligar nila ang ilang kaugalingon sa pagsunod sa mga pagtulon-an ni Jesus. (Juan 15:10-14) Apan sila wala magsunod nianang mga pagtulon-ana, sa ingon nagdalag dakong pakaulaw sa Diyos ug kang Kristo. Ang tulubagon sa klero sa pag-ulag dugo maoy direkta, diha sa mga Krusada, sa ubang relihiyosong mga gubat, mga inkwisisyon, ug mga paglutos, ug sa dili-direkta, sa pagkonsentir sa mga gubat nga niana ang mga membro sa mga simbahan nagpatay sa ilang isigkatawo sa ubang kayutaan.
13. Sa unsa ang klero mapasanginlan gikan sa ika-11 ngadto sa ika-13ng siglo?
13 Pananglitan, gikan sa ika-11 ngadto sa ika-13ng siglo, ang klero sa Kakristiyanohan nagpailaila sa mga Krusada. Kadto misangpot sa mangilngig nga pag-ulag dugo ug pagpangagaw sa ngalan sa Diyos ug ni Kristo. Ginatos ka libo ang napatay. Ang mga Krusada nag-apil sa binuang nga pagpatay sa linibong mga bata nga gidani sa pag-apil sa Krusada sa Kabataan sa tuig 1212.
14, 15. Unsay komento sa usa ka Katolikong tagsulat bahin sa butang gipailaila sa Iglesya Katolika sa ika-13ng siglo?
14 Sa ika-13ng siglo, ang Iglesya Romana Katolika opisyal nga nag-uyon sa laing nagapasipala-sa-Diyos makalilisang nga hitabo—ang Inkwisisyon. Kadto nagsugod sa Uropa ug mikaylap ngadto sa mga Amerika, nga milungtad sa kapig unom ka siglo. Kadto, nga gimugna ug gipaluyohan sa papado, maoy mopatay nga paningkamot sa pagsakit ug pagpuo sa tanang mosupak sa simbahan. Bisan pag ang simbahan sa nangagi naglutos sa mga dili-Katoliko, ang Inkwisisyon labi pang malukpanon.
15 Si Peter De Rosa, nga miingong siya maoy “patriotikong Katoliko,” miingon diha sa iyang bag-ong librong Vicars of Christ—The Dark Side of the Papacy: “Ang simbahan may tulubagon sa paglutos sa mga Hudiyo, sa Inkwisisyon, sa pagpatay sa mga erehes nga tinaglibo, sa pagpaila na usab sa Uropa sa pagsakit ingong bahin sa palakaw sa hukmanan. . . . Ang mga papa nagtudlo ug nagpapahawa sa katungdanan bisan sa mga emperador, nagmando nga ilang ipatuman ang Kristiyanidad diha sa ilang mga sakop ubos sa bahad sa pagsakit ug kamatayon. . . . Makalilisang ang bili sa mensahe sa Ebanghelyo.” Ang bugtong “sala” sa pipila nga gipatay mao nga sila nagbatog Bibliya.
16, 17. Unsang mga komento ang gipahayag bahin sa Inkwisisyon?
16 Mahitungod kang Papa Inosentes III sa sinugdan sa ika-13ng siglo, si De Rosa miingon: “Gituohan nga sa kataposan ug sa labing linuog nga paglutos ilalom sa [Romanong] Emperador Diocletian [ikatulong siglo] mga duha ka libong Kristohanon ang namatay, sa tibuok nga kalibotan. Sa unang mapintasong hitabo sa Krusada ni Papa Inosentes [batok sa “mga erehes” sa Pransiya] napulo ka pilo sa maong gidaghanon sa katawhan ang gipatay. . . . Makapakurat ang pagkadiskobre nga, sa usa ka kudlis, ang usa ka papa nagpatayg mas daghang Kristohanon kay kang Diocletian. . . . [Si Inosentes] walay kaikog sa paggamit sa ngalan ni Kristo aron himoon ang tanan nga gisupakan ni Kristo.”
17 Si De Rosa miingon nga “sa ngalan sa papa, [ang mga inkwisitor] maoy responsable sa labing linuog ug mapinadayonong pag-atake sa tawhanong kaligdong sa kasaysayan sa tawhanong banay.” Bahin sa Dominican nga inkwisitor si Torquemada sa Espanya, siya miingon: “Siya, nga gitudlo niadtong 1483, nagmandong malupigon sulod sa kinse anyos. Ang iyang mga biktima nakaabot ug kapin sa 114,000 nga 10,220 niana nila ang gisunog.”
18. Giunsa pagbatbat sa usa ka tagsulat ang Inkwisisyon, ug unsang katarongan ang iyang ginahatag sa pagpadayon niini sa kapig unom ka siglo?
18 Kining tagsulat mihinapos: “Ang rekord sa Inkwisisyon makauulaw alang sa bisan unsang organisasyon; alang sa iglesya Katolika, kini kagul-anan. . . . Ang ginapakita sa kasaysayan mao nga, sa kapig unom ka siglo nga walay bugto, ang papado maoy hugot nga kaaway sa paninugdang hustisya. Sa kawaloan ka papa nga nahalinya sukad sa ikanapulog-tulo ka siglo paunahan, walay usa kanila ang misupak sa teolohiya ug instrumento sa Inkwisisyon. Sa kaatbang, gidugang sa sunodsunod nga papa ang iyang kaugalingong pintas nga pakapin ngadto sa mga obra niadtong instrumento sa pagpatay. Ang misteryo mao: sa unsang paagi napadayon sa mga papa kining gipalihok nga pag-inerehes sa sunodsunod nga kaliwatan? Sa unsang paagi sila nakasalikway sa tanang bahin sa Ebanghelyo ni Jesus?” Siya mitubag: “Gipalabi sa mga papa ang pagsupak sa Ebanghelyo kay sa ‘dili-masayop’ nga mag-uuna, kay kana makapagun-ob sa papado mismo.”
19. Unsang ubang malapasong kalihokan ang giuyonan sa kadaghanan sa klero?
19 Ang bahin usab nga gidula sa klero sa mapintasong institusyon sa pagpangulipon maoy malapason. Gikidnap sa mga nasod sa Kakristiyanohan ang linibong Aprikano, gidala sila halayo sa ilang kaugalingong mga yuta, ug sa kasiglohan gipintasan sila sa pisikal ug mental nga paagi ingong mga ulipon. Diyutay ra sa matang nga klero ang aktibong misupak. Ang pipila kanila miangkon pa nga kadto kabubut-on sa Diyos.—Tan-awa ang Mateo 7:12.
Pagkasad-an sa Dugo sa Ika-20ng Siglo
20. Sa unsang paagi ang pagkasad-an sa dugo sa tawo sa kalapasan nahidangat sa tayuktok niining sigloha?
20 Ang pagkasad-an sa dugo sa tawo sa kalapasan nahidangat sa tayuktok sa atong siglo. Ang klero nagpaluyo sa mga gubat nga nakahunos sa tinagpulo ka milyong kinabuhi, ang pinakagrabeng mga gubat sa tibuok nga kasaysayan. Gisuportahan nila ang duha ka kiliran sa duha ka gubat sa kalibotan, nga niana ang katawhang samag relihiyon, “mga igsoon,” nagpatyanay sa usag usa. Pananglitan, sa Gubat sa Kalibotan II, ang Pranses ug Amerikanong mga Katoliko nagpatay sa Aleman ug Italyanong mga Katoliko; ang Britaniko ug Amerikanong mga Protestante nagpatay sa Alemang mga Protestante. May panahong sila nagpatay sa uban nga dili lamang parehog relihiyon kondili pareho usab ug nasodnong kagikan. Ang duha ka gubat sa kalibotan miulbo sa tunga sa Kakristiyanohan ug wala unta mahitabo kon nagtuman pa ang klero sa sugo sa paghigugma, ug nagtudlo sa ilang mga sumusunod sa pagtuman niana.
21. Unsay ginaingon sa sekular nga mga basahon bahin sa pagkalangkit sa klero sa gubat?
21 Ang The New York Times mipamatuod: “Sa nangagi ang lokal nga Katolikong mga herarkiya halos sa kanunay nagsuportar sa mga gubat sa ilang mga nasod, nga nagbendisyon sa mga sundalo ug nagtanyag sa mga pag-ampo alang sa kadaogan, samtang ang laing pundok sa mga obispo sa pikas nga kiliran dayag nag-ampo alang sa kaatbang nga sangpotanan. . . . Ang panagsumpaki tali sa Kristohanong espiritu ug panggawi sa gubat . . . maorag nagkatin-aw alang sa daghan, samtang ang mga armas nagkamapintason.” Ug ang U.S.News & World Report miingon: “Ang dungog sa Kristiyanidad sa kalibotan nadaot kaayo sa kasubsob sa paggamit sa kabangisan sa gitawag Kristohanong kanasoran.”
22. Alang sa unsa nga ang klero mapasanginlan sa atong panahon?
22 Unya, bisan tuod walay opisyal nga Inkwisisyon karong adlawa, gigamit sa klero ang gahom sa Estado sa paglutos sa “mga propeta” ug sa “mga balaan” nga mosupak kanila. Gipiit nila ang politikong mga pangulo nga ‘mangitag paagi sa pagpandaot ilalom sa takoban sa balaod.’ Niining paagiha, gipahinabo nila o giuyonan ang pagdili, pagbilanggo, pagbunal, pagsakit, ug bisan pagpatay sa mga tawong may kahadlok sa Diyos sa atong siglo.—Pinadayag 17:6; Salmo 94:20, The New English Bible.
Pagasinglon
23. Nganong pagasinglon sa Diyos ang tawo sa kalapasan?
23 Sa pagkamatuod, hikaplagan ang dugo sa mga propeta, ug sa mga balaan, ug sa tanan niadtong gipatay sa yuta diha sa bakak nga relihiyon. (Pinadayag 18:24) Sanglit ang pinakagrabeng pag-ulag dugo mitungha diha sa Kakristiyanohan, ang sala sa klero labing dako. Pagkahaom nga ginatawag sila sa Bibliya nga “tawo sa kalapasan”! Apan ang Pulong sa Diyos nagaingon usab: “Ayaw pagpalimbong: Ang Diyos dili mabiaybiay. Kay bisan unsa ang igapugas sa usa ka tawo, kini mao usab ang iyang pagaanihon.” (Galacia 6:7) Busa pagasinglon sa Diyos ang malapasong klero.
24. Unsang mga hitabo nga makapauyog sa kalibotan ang duol nang mahitabo?
24 Si Jesus miingon: “Pahilayo kamo kanako, kamong mga mamumuhat sa kalapasan.” (Mateo 7:23) Ug siya nagpahayag: “Ang matag kahoy nga dili magabungag mga maayong bunga pagaputlon ug igasalibay sa kalayo.” (Mateo 7:19) Ang panahon kusog nagasingabot alang sa kalayohong kalaglagan sa tawo sa kalapasan, uban sa tibuok bakak nga relihiyon, sa dihang ang politikanhong mga elemento nga ilang gipakighilawasan ingong babayeng bigaon mobalitok kanila: “Sila magadumot sa babayeng bigaon ug magalaglag ug magahubo kaniya, ug magakaon sa iyang mga unod ug bug-os magasunog kaniya sa kalayo.” (Pinadayag 17:16) Sanglit ang maong mga hitabong makapauyog sa kalibotan duol nang mahitabo, ang mga alagad sa Diyos kinahanglang magpahibalo niana sa uban. Tugkaron sa sunod nga artikulo sa unsang paagi gibuhat nila kini.
Mga Pangutana sa Pagsubli
◻ Unsa ang tawo sa kalapasan, ug sa unsang paagi naugmad kini?
◻ Unsang maayong mga bunga ang kinahanglang ipamunga sa matuod nga mga Kristohanon?
◻ Kinsa ang Dakong Babilonya, ug unsa ka dako ang iyang pagkasad-an sa dugo?
◻ Unsang makapakaulaw-sa-Diyos nga rekord ang nabatonan sa tawo sa kalapasan?
◻ Sa unsang paagi pagasinglon sa Diyos ang tawo sa kalapasan?
[Hulagway sa panid 18]
Ang mga Krusada misangpot sa mangilngig nga pag-ulag dugo sa ngalan sa Diyos ug kang Kristo
[Credit Line]
Kortesiya sa The British Library
[Hulagway sa panid 19]
“Ang lokal nga mga herarkiyang Katoliko halos sa kanunay nagsuportar sa mga gubat sa ilang mga nasod”
[Credit Line]
U.S. Army