Mga Talan-awon Gikan sa Yutang Saad

Nazareth Pinuy-anan sa Manalagna

“ANG mga panon nagpadayon sa pag-ingon: ‘Kini mao ang manalagna nga si Jesus, nga taga Nazareth sa Galilea!’” Oo, bisan panahon sa ministeryo ni Jesus, ang paghisgot lamang kaniya nagpahinumdom sa karon bantog nga siyudad sa Nazareth. Busa, kadtong nangabot aron dakpon siya wala moingon nga sila nangita kang Jesus apan kang “Jesus ang Nazareno.”—Mateo 21:11; 26:71; Juan 18:3-5; Buhat 26:9.

Ang hulagway sa ibabaw nagapakita kon unsay imong hipalgan kon moduaw ka sa Nazareth karong adlawa. Kini dako pa kaayo kay sa dihang ang usa ka manulonda miabot “sa usa ka siyudad sa Galilea nga gitawag Nazareth” aron sa pagsulti kang Maria nga siya manamkon sa Anak sa Diyos. (Lucas 1:26-33) Niadtong panahona, ang Nazareth nahisama sa balangay nga gipakita sa sunod nga panid, nga ang kuwadradong mga balay nagpundok sa usa ka kiliran sa bukid. Si Jose ug si Maria lagmit nagpuyo sa usa ka balay nga susama niini. Apan sa dayon nang manganak si Maria, sila kinahanglang mopaingon sa habagatan ngadto sa Bethlehem, diin si Jesus natawo. Sa ulahi sila mikalagiw ngadto sa Ehipto aron mapanalipdan ang bata gikan sa mga plano ni Herodes sa pagpatay. Human niadto, “sila mingbalik sa Galilea ngadto sa ilang kaugalingong siyudad nga Nazareth.”—Lucas 2:4, 39; Mateo 2:13-23.

Busa si Jesus nagdako, dili sa okupadong sentro nga sama sa Jerusalem o Tiberias, apan sa usa ka hilom nga dapit. Ang Nazareth anaa sa usa ka dal-as nga gilibotan sa kabungtoran sa Ubos nga Galilea, diin ang trigo, mga ubas, mga olibo, ug mga igos malamboon. Kadto nagpahimulos sa nindot bugnawng mga ting-adlaw, apan ang mga tingtugnaw dili grabe sama sa Ibabawng Galilea.

Si Jose nagbuhi sa iyang asawa, mga anak lalaki, ug mga anak babaye pinaagi sa pagtrabahong panday, tingali may buhatan nga sama niining usa sa modernong Nazareth. Basin siya naggama sa mga sagbayan sa atop ug kahoyng mga pultahan alang sa mga balay sa lungsod, o mga lamesa, mga bangko, ug ubang kahoyng muwebles. Kita nahibalo nga si Jesus nagtan-aw ug nakatuon, kay siya usab gitawag mang “ang panday.” (Marcos 6:3; Mateo 13:55) Ang pagpanguma palibot sa Nazareth lagmit misangpot sa ubang mga buluhaton. Tingali si Jesus naggamag yugo nga sama sa makita diha niining mga hayopa. Kasamtangan, si Jose tingali migamit sa iyang mga himan sa paggamag mga daro o mga panggiok nga bitaron luyo sa yugo.—2 Samuel 24:22; Isaias 44:13.

Ingong bayong, si Jesus lagmit mibaktas sa dapit palibot sa Nazareth, sama sa paingon sa “Cana sa Galilea,” nga 13 kilometros paamihanan, diin gihimo niya sa ulahi ang una niyang milagro. (Juan 2:1-12) Sa pagbaktas ug mga 10 kilometros habagatan-silangan paingon sa Walog sa Jezreel ug sa Bungtod sa More, si Jesus nakaabot sa siyudad sa Nain, nga makita sa panid 17.a (Maghuhukom 6:33; 7:1) Hinumdomi nga sa iyang unang pagsuroy aron sa pagwali, si Jesus nakabagat sa usa ka prosisyon sa paglubong duol sa Nain. Kay giabot ug kaluoy, iyang gibanhaw ang anak lalaki sa usa ka balong babaye.—Lucas 7:11-16.

Ang Nazareth wala mahimutang sa bisan haing dagkong mga dalan agi sa nasod, apan kini daling makaabot sa maong mga dalan. Kini imong makita gikan sa mapa sa hapin sa 1990 Calendar of Jehovah’s Witnesses, nga may mas dakong hulagway usab sa Nazareth karong adlawa. Ang silangan-kasadpang ruta agi sa Walog sa Jezreel nagkonektar sa dunggoanan sa Acre, o Ptolemais, uban sa Dagat sa Galilea ug sa Walog sa Jordan. Mitadlas niana mao ang usa ka ruta nga gikan sa habagatan gikan sa Damasco ug milatas sa Samaria paingon sa Jerusalem.

Ang Nazareth may kaugalingong sinagoga, ug sayo sa iyang ministeryo, si Jesus miadto didto “sumala sa iyang batasan.” Siya mibasa sa Isaias 61:1, 2, nga nagpadapat niana sa iyang kaugalingon. Unsay pagsanong sa mga tawo sa lungsod, nga ang pipila kanila nakakita nga siya nagdako ug nagbayad pa kaniya alang sa pagpanday? Sila nasuko ug misulay sa paghulog kaniya sa usa ka pangpang, apan si Jesus miikyas. (Lucas 4:16-30) Dayag, ang balita sa gibuhat niya sa ulahi sa Nain ug sa laing dapit nakaabot sa Nazareth, kay sa dihang siya mibalik ug nagtudlo sa lokal nga sinagoga, walay mausa ang naghisgot sa pagpatay kaniya. Bisan pa niana, “siya wala mohimog daghang milagro didto,” kay ang mga kaila sa Nazareth wala magtuo kaniya ingong usa ka manalagna.—Mateo 13:53-58.

Si Marcos nagatala sa reaksiyon ni Jesus: “Ang usa ka manalagna dili ingong dili pinasidunggan gawas lamang diha sa iyang pinuy-anan ug taliwala sa iyang mga kaparyentihan ug sa iyang kaugalingong panimalay.” Pagkaluoy intawon nga kini matuod sa daghan sa Nazareth. Bisan pa niana, kita makahunahuna sa maong siyudad ingong pinuy-anan sa Manalagna nga gipalabi natong pasidunggan.—Marcos 6:4.

[Footnote]

[Picture Credit Line sa panid 16]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Hulagway sa panid 17]

[Hulagway sa panid 17]

[Hulagway sa panid 17]