Bibliya
Kahubitan: Ang sinulat nga Pulong ni Jehova nga Diyos ngadto sa katawhan. Iyang gigamit ang mga 40 ka tawhanong sekretaryo sa yugtong kapin sa 16 ka siglo aron sa pagrekord niana, pero ang Diyos mismo sa aktibo mitultol sa maong pagsulat pinaagi sa iyang espiritu. Busa kini maoy inspirado sa Diyos. Ang dakong bahin sa maong rekord nalangkoban ug aktuwal nga mga pahayag nga gihimo ni Jehova ug mga detalye maylabot sa mga pagtulon-an ug mga kalihokan ni Jesu-Kristo, ang Anak sa Diyos. Diha niini atong makaplagan ang mga kapahayagan sa mga tulomanon sa Diyos alang sa iyang mga alagad ug kon unsay iyang buhaton aron sa bug-os tumanon ang iyang dakong katuyoan alang sa yuta. Aron mapadulot ang atong pagpabili niining mga butanga, gipreserbar usab ni Jehova diha sa Bibliya ang usa ka rekord nga nagpasundayag kon unsay mahitabo sa dihang ang mga tawo ug mga nasod magpatalinghog sa Diyos ug magbuhat uyon sa iyang katuyoan, maingon man ang sangpotanan sa dihang silay magbuot sa ilang kaugalingong dalan. Pinaagi niining kasaligan kasaysayanhong talaan si Jehova nagapasinati kanato sa iyang mga pakiglabot sa katawhan ug ingon man sa iya mismong makapahibulong nga personalidad.
Mga katarongan sa pagtagad sa Bibliya
Ang Bibliya mismo ang nag-ingon nga kini maoy gikan sa Diyos, ang Maglalalang sa katawhan
2 Tim. 3:16, 17: “Ang tibuok Kasulatan dinasig sa Diyos ug mapuslanon alang sa pagpanudlo, alang sa pagbadlong, alang sa pagpanul-id, alang sa pagmatuto sa pagkamatarong, aron ang tawo sa Diyos sa bug-os takos, bug-os masangkapan alang sa tanang maayong buhat.”
Pin. 1:1: “Ang pinadayag ni Jesu-Kristo, nga gihatag sa Diyos kaniya, aron ipadayag sa iyang mga alagad ang mga butang nga kinahanglang mahitabo sa dili madugay.”
2 Sam. 23:1, 2: “Ang mga pulong ni David nga anak nga lalaki ni Isai . . . Ang espiritu ni Jehova namulong pinaagi kanako, ug ang iyang pulong diha sa ibabaw sa akong dila.”
Isa. 22:15: “Mao kini ang giingon sa Soberanong Ginoo, si Jehova sa kasundalohan.”
Atong madahom nga mabatonan ang mensahe sa Diyos ngadto sa tanang katawhan libot sa kalibotan. Ang Bibliya, sa katibuk-an man o sa bahin niana, gihubad na ngadto sa mga 1,800 ka pinulongan. Ang sirkulasyon niana mototal sa mga binilyon. Nag-ingon ang The World Book Encyclopedia: “Ang Bibliya mao ang labing katap ginabasa nga basahon sa kasaysayan. Lagmit mao usab kini ang labing mahayloon. Dugang mga kopya sa Bibliya ang napanagtag kay sa bisan unsang basahon. Gihubad usab kana sa dugang mga panahon ngadto sa dugang mga linguwahe kay sa bisan unsang laing libro.”—(1984), Tomo 2, p. 219.
Ang tagna sa Bibliya nagapatin-aw sa kahulogan sa mga kahimtang sa kalibotan
Ginaila sa daghang mga lider sa kalibotan nga ang katawhan anaa sa ngilit sa kalaglagan. Dugay nang gitagna sa Bibliya kining mga hitaboa; kana nagapatin-aw sa kahulogan niini ug kon unsa ang mahimong sangpotanan. (2 Tim. 3:1-5; Luc. 21:25-31) Kana nagabutyag kon unsay atong kinahanglang buhaton aron maluwas sa nagasingabot nga kalaglagan sa kalibotan, uban sa kahigayonan sa paghupot ug kinabuhing dayon ubos sa matarong ug malipayong mga kahimtang dinhi sa yuta.—Sof. 2:3; Juan 17:3; Sal. 37:10, 11, 29.
Ang Bibliya magpaarang kanato sa pagsabot sa katuyoan sa kinabuhi
Nagatubag kini sa mga pangutana sama sa: Diin man gikan ang kinabuhi? (Buh. 17:24-26) Nganong kita ania dinhi? Mao ba lamang ang pagkinabuhi sa pipila ka tuig, magpahimulos sa kinabuhi kutob sa mahimo, ug unya mamatay?—Gen. 1:27, 28; Roma 5:12; Juan 17:3; Sal. 37:11; Sal. 40:8.
Ang Bibliya nagapakita sa paagi nga atong mahuptan ang mga butang mismo nga ginatinguha gayod sa mga mahigugmaon sa pagkamatarong
Kini nagatug-an kanato kon hain ta makaplagi ang maayong mga kaubanan kinsa nahigugma gayod sa usag usa (Juan 13:35), kon unsa ang makahatag ug katinoan nga aduna kitay igong pagkaon alang sa atong kaugalingon ug sa atong mga pamilya (Mat. 6:31-33; Prov. 19:15; Efe. 4:28), kon unsaon nga kita magmalipayon bisan pa sa malisod nga mga kahimtang nga nagalibot kanato.—Sal. 1:1, 2; 34:8; Luc. 11:28; Buh. 20:35.
Kini nagapatin-aw nga ang Gingharian sa Diyos, iyang kagamhanan, magawagtang sa presenteng daotang sistema (Dan. 2:44), ug ubos sa pagmando niana ang katawhan makaarang sa pagpahimulos sa hingpit nga panglawas ug walay kataposang kinabuhi.—Pin. 21:3, 4; itanding Isaias 33:24.
Sa pagkamatuod ang basahon nga nagaangkon nga gikan sa Diyos, nga nagapatin-aw sa kahulogan sa mga kahimtang sa kalibotan maingon man sa katuyoan sa kinabuhi, ug nagabutyag sa paagi sa pagsulbad sa atong mga suliran maoy takos sa pagtagad.
Mga pamatuod sa pagkadinasig
Kini puno sa mga tagna nga nagbanaag sa detalyadong kahibalo sa ugma-damlag—butang nga dili mahimo sa mga tawo
2 Ped. 1:20, 21: “Walay tagna sa Kasulatan nga nagagikan sa bisan unsang kinaugalingon nga pagpanabot. Kay walay tagna sa bisan unsang panahon nga miabot pinaagig kabubut-on sa tawo, kondili ang mga tawo gikan sa Diyos nanagpanulti samtang sila giagak sa balaang espiritu.”
◼ Tagna: Isa. 44:24, 27, 28; 45:1-4: “Si Jehova . . . Siya nga nag-ingon sa kahiladman, ‘Mamala ka; ug ako magapamala sa tanan mong suba’; Siya nga nag-ingon mahitungod kang Ciro, ‘Siya ang akong magbalantay sa karnero, ug ang tanan nga akong nahimut-an iyang bug-os nga buhaton’; bisan sa pag-ingon ko mahitungod sa Jerusalem, ‘Siya pagatukoron pag-usab,’ ug mahitungod sa templo, ‘Imong patukoranan igapahaluna.’ Mao kini ang giingon ni Jehova ngadto sa iyang dinihog, ngadto kang Ciro, kansang tuong kamot gikuptan ko aron sa pagsakop sa mga nasod sa iyang atubangan, aron mahimong paluagan ko gani ang mga hawak sa mga hari; aron sa pag-abli sa duha-palid nga mga ganghaan sa iyang atubangan, aron gani ang mga ganghaan dili pagatakpan: ‘Ako mismo magauna kanimo, ug magahinlo sa mga dapit nga gansanggansangon. Pagadugmokon ko ang mga ganghaan nga tumbaga, ug putlon ko ang mga barra nga puthaw. . . . Tungod sa akong alagad nga si Jacob ug si Israel nga akong pinili, gitawag ko gani ikaw sa imong ngalan.’” (Ang sinulat ni Isaias nahuman sa mga 732 W.K.P.)
◻ Katumanan: Si Ciro wala pa mahimugso sa panahong gisulat ang maong tagna. Ang mga Hudiyo wala bihaga ngadto sa Babilonya hangtod sa 617-607 W.K.P., ug ang Jerusalem ug templo niana wala laglaga hangtod sa 607 W.K.P. Sa hinagpat ang tagna natuman sugod sa 539 W.K.P. Gipasimang ni Ciro ang mga tubig sa Subang Euprates ngadto sa artipisyal (ginama) nga lanaw, ang mga ganghaan sa suba sa Babilonya napasagdang bukas atol sa piyesta diha sa siyudad, ug ang Babilonya nahulog ngadto sa mga Mediano ug Persiano ubos ni Ciro. Human niadto, gipagawas ni Ciro ang Hudiyong mga binihag ug gipabalik sila ngadto sa Jerusalem uban sa instruksiyon sa pagtukod pag-usab sa templo ni Jehova didto.—The Encyclopedia Americana (1956), Tomo III, p. 9; Light From the Ancient Past (Princeton, 1959), ni Jack Finegan, pp. 227-229; “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial” (New York, 1983), pp. 282, 284, 295.
◼ Tagna: Jer. 49:17, 18: “‘Ang Edom mahimong usa nga makapatingala. Ang tanan nga moagi niini mahitingala ug magasitsit uban ang pagbiaybiay tungod sa tanang hampak niini. Ingon sa pagkalaglag sa Sodoma ug Gomora ug sa silingang mga lungsod niini,’ nag-ingon si Jehova, ‘walay tawo nga magpabilin didto.’” (Ang pagtala ni Jeremias sa mga tagna nahuman sa 580 W.K.P.)
◻ Katumanan: “Sila [ang mga Edomita] gipalayas gikan sa Palestina sa ika-2 nga siglo B.C. pinaagi ni Judas Maccabæus, ug sa 109 B.C. si John Hyrcanus, Maccabeanong lider, nagpadako sa gingharian sa Juda sa paglakip sa w. parte sa Edomitikong kayutaan. Sa unang siglo B.C. ang Romanong pagpadako miwagtang sa kataposang timaan sa Edomitikong independensiya . . . Human sa kalaglagan sa Jerusalem pinaagig mga Romano sa 70 A.D. . . . ang ngalang Idumæa [Edom] nawala na sa kasaysayan.” (The New Funk & Wagnalls Encyclopedia, 1952, Tomo 11, p. 4114) Matikdi nga ang katumanan nagapadayon nganhi sa atong adlaw. Wala nay mahimong ikapangatarongan nga kining tagnaa gisulat human ang mga hitabo nahitabo.
◼ Tagna: Luc. 19:41-44; 21:20, 21: “Siya [Jesu-Kristo] milantaw sa siyudad [Jerusalem] ug gihilakan niya kini, nga nag-ingon: . . . ‘Ikaw pagahiabtan ra sa mga adlaw nga ang imong mga kaaway magpakural libot kanimo ug salipdanan pinaagig talinis nga mga usok ug ikaw pagalikosan ug pagapiiton sa tanang dapit, ug ikaw ug ang imong mga anak ilang ipusdak sa yuta, ug dili ikaw nila binlan ug usa ka bato nga magapatong sa bato, kay ikaw wala man makaila sa panahon sa pagsusi kanimo.’” Duha ka adlaw sa ulahi, iyang gitambagan ang iyang mga tinun-an: “Sa dihang makita na ninyo ang Jerusalem nga pagalikosan sa nagkampong kasundalohan, nan inyong masabot nga nagakahiduol na ang pagkalaglag niini. Unya silang diha sa Judea pakalagiwa ngadto sa kabukiran, ug sila nga anaa sa taliwala niana papahawaa.” (Tagna gibungat ni Jesu-Kristo sa 33 K.P.)
◻ Katumanan: Mialsa ang Jerusalem batok sa Roma, ug sa 66 K.P. ang Romanong kasundalohan ubos ni Cestius Gallus miatake sa siyudad. Apan, ingon sa gitaho sa Hudiyong historyano nga si Josephus, ang Romanong komander “kalit nga mipahunong sa iyang mga tawo, wala na mopadayon nga unta siya wala man maparot, ug sa walay maayong katarongan misibog gikan sa Siyudad.” (Josephus, the Jewish War, Penguin Classics, 1969, p. 167) Kini nagpahigayon sa mga Kristohanon sa pagkalagiw gikan sa siyudad, nga sila mikalagiw gayod, padulong ngadto sa Pella, nga unahan pa sa Jordan, sumala pa ni Eusebius Pamphilus diha sa iyang Ecclesiastical History. (Gihubad ni C. F. Crusé, London, 1894, p. 75) Unya sa hapit na ang panahon sa Paskuwa sa tuig 70 K.P. si Heneral Titus milikos sa siyudad, tinukod ang koral nga naglibot nga 4.5 milyas (7.2 km) ang gilay-on sa tulo ka adlaw lamang ug, human sa lima ka bulan, ang Jerusalem napukan. “Sa inantigo nga paagi ang Jerusalem mismo gilaglag ug ang Templo gibiyaang guba. Ang arkeolohikal nga basahon nagapakita kanato karon kon unsa gayod kaepektibo ang pagkalaglag sa Hudiyonhong mga tinukod lukop sa maong tibuok nga yuta.”—The Bible and Archaeology (Grand Rapids, Mich.; 1962), ni J. A. Thompson, p. 299.
Ang kaundan niini sa siyentipikanhon malig-on maylabot sa mga butang nga sa ulahing panahon na lamang nadiskobrehan sa mga tigdukiduki
Sinugdanan sa Uniberso: Gen. 1:1: “Sa sinugdan gilalang sa Diyos ang mga langit ug ang yuta.” Niadtong 1978, ang astronomong si Robert Jastrow misulat: “Karon ang atong makita kon giunsa pagtultol sa astronomikal nga ebidensiya ngadto sa biblikal nga panghunahuna maylabot sa sinugdanan sa kalibotan. Ang mga detalye magkalahi, pero ang hinungdanong mga elemento diha sa astronomikal ug biblikal nga kasaysayan sa Genesis maoy pareho: ang kutay sa mga hitabo padulong sa tawo misugod nga kalit ug untop diha sa tinong panahon, diha sa kidlat sa kahayag ug enerhiya.”—God and the Astronomers (New York, 1978), p. 14.
Porma sa Planetang Yuta: Isa. 40:22: “Siya mao ang nagalingkod ibabaw sa kalingin sa kalibotan.” Sa karaang kapanahonan, ang kasagarang opinyon nga ang yuta maoy patag. Diha na kapin sa 200 ka tuig human kining teksto sa Bibliya gisulat nga ang usa ka eskwelahan sa Gregong mga pilosopo nangatarongan nga lagmit ang yuta lingin, ug sa laing mga 300 ka tuig pa nga ang usa ka Gregong astronomo mitantiya sa banabana nga liyok sa yuta. Apan ang ideya sa lingin nga yuta dili naandan nga opinyon bisan niadto. Diha lamang sa ika-20 ka siglo nga ang mga tawo nakaarang sa pagpanaw pinaagi sa ayroplano, ug sa ulahi ngadto sa gawas sa wanang ug ngadto gani sa bulan, sa ingon naghatag kanila sa klarong pagsud-ong sa “kalingin” sa kapunawpunawan sa yuta.
Kinabuhing Mananap: Lev. 11:6: “Ang koneho . . . nagapangusap.” Bisan tuod kini dugay nang giatake sa pipila ka kritiko, ang pagpangusap sa koneho naobserbahan ra gayod sa taga-Inglatera nga si William Cowper niadtong ika-18 nga siglo. Ang talagsaong paagi nga kana gihimo gibatbat niadtong 1940 diha sa Proceedings of the Zoological Society of London, Tomo 110, Series A, pp. 159-163.
Ang pangsulod nga kaharmoniya niini maoy hinungdanon
Kini ilabinang tinuod tungod sa kamatuoran nga ang mga basahon sa Bibliya gitala sa mga 40 ka tawo nga nagkalainlain sama sa hari, manalagna, magbalantay sa mananap, maniningil sa buhis, ug mediko. Ilang gihimo ang pagsulat sa yugtong kapin sa 1,610 ka katuigan; busa walay higayon alang sa pagkonsabo. Apan ang ilang mga sinulat nagkauyon, bisan diha sa kinagamyang mga detalye. Aron mapabilhan ang gidak-on sa mauyonong pagkalambigit sa nagkalainlaing mga bahin sa Bibliya, kinahanglang basahon mo ug tun-an kana sa personal.
Unsaon ta man sa pagseguro nga ang Bibliya wala mausab?
“Diha sa ubay-ubay nga karaang MSS. [mga manuskrito] nga nagpamatuod sa usa ka sinulat, ug diha sa ubay-ubay nga katuigan nga milabay tali sa orihinal ug sa naglig-on nga MSS., ang Bibliya nakahupot ug dili kaduhaduhaan nga bentaha kay sa klasikal nga mga sinulat [sama nianang ila ni Homer, Plato, ug uban pa]. . . . Tingbon ang klasikal MSS. maoy menos kaayo kon itandi sa Biblikal. Walay karaang basahon nga gipamatud-an pag-ayo kay sa Bibliya.”—The Bible From the Beginning (New York, 1929), ni P. Marion Simms, pp. 74, 76.
Ang usa ka report nga gipatik niadtong 1971 nagpakita nga dunay posible 6,000 ka sinulat sa kamot nga mga kopya nga naundan sa tanan o bahin sa Hebreohanong Kasulatan; ang labing karaan may petsa balik sa ikatulong siglo W.K.P. Sa Kristohanon Gregong Kasulatan, dunay mga 5,000 sa Grego, ang labing karaan may petsa balik sa sinugdanan sa ikaduhang siglo K.P. Dunay daghang mga kopya usab sa sayong mga hubad sa ubang mga pinulongan.
Diha sa introduksiyon sa iyang pito ka tomo maylabot sa The Chester Beatty Biblical Papyri, si Sir Frederic Kenyon misulat: “Ang una ug labing importanteng konklusiyon nga makuha gikan sa pagsusi niini [ang papyri] mao ang usa nga makapatagbaw nga kini naglig-on sa hinungdanong pagkaugdang sa naglungtad nga mga teksto. Walay dayag o pasukaranang pagkausab nga gipakita diha man sa Daan o Bag-ong Testamento. Walay importanteng mga paglaktaw o mga pagdugang sa mga pulong, ug walay mga pag-usab nga mag-apektar sa hinungdanong mga puntos o mga doktrina. Ang mga kalainan sa teksto nag-apektar sa gagmayng mga butang, sama sa han-ay sa mga pulong o ang tinong mga pulong nga gigamit . . . Pero ang dulot nga importansiya niini mao ang ilang pagkatino, pinaagig ebidensiya sa mas unang petsa kay sa nabatonan pagkakaron, sa katinuoran sa atong naglungtad nga mga teksto.”—(London, 1933), p. 15.
Tinuod nga ang pipila ka hubad sa Bibliya nagsunod gayod kon unsa ang anaa sa orihinal nga mga linguwahe kay sa gibuhat sa uban. Ang modernong dinaghan-ug-pulong nga mga Bibliya nanagpasobra (nagpatuyang) nga may mga panahon nga giusab ang orihinal nga kahulogan. Gitugotan sa ubang mga taghubad ang personal nga mga pagtulon-an sa pagsambog sa ilang mga hubad. Pero kining maong mga kasaypanan mabutyag man pinaagig pagtandi sa lainlaing mga hubad.
Kon Adunay Moingon—
‘Dili ko motuo sa Bibliya’
Mahimong tubagon mo: ‘Apan nagatuo ka nga adunay Diyos, dili ba? . . . Makasukna ba ako kon unsay anaa sa Bibliya nga nakaplagan mong malisod dawaton?’
O ikaw makaingon: ‘Ako kaha makapangutana, Ingon ba gayod niana ang imong gibati kanunay? . . . Nakadungog man ugod ako sa uban nga nag-ingon sama niana bisan tuod wala nila sa bug-os matun-i ang Bibliya. Pero kay ang Bibliya tin-aw mang nag-ingon nga kini maoy mensahe nga gikan sa Diyos mismo ug nga siya nagatanyag kanato ug kinabuhing walay kataposan kon kita motuo ug magkinabuhi sumala sa giingon niini, dili ka ba mouyon nga mapuslanon sa labing menos ang pagsusi niini aron tinoon kon ang gipangangkon niini tinuod ba o dili? (Gamitang materyal sa mga panid 76-79.)’
‘Ang Bibliya nagasumpakiay’
Mahimong tubagon mo: ‘Nakahibalag na kog ubang tawo nga nagsulti kanako niana, pero wala pa gayoy nakaarang sa pagpakita kanako kon unsa ang aktuwal nga panagsumpaki. Ug sa akong personal nga pagbasa sa Bibliya wala man gayod akoy usa nga nakita. Imo ba akong mahatagan ug ehemplo?’ Dayon tingali modugang: ‘Ang akong nakaplagan mao nga daghang tawo nga wala lang gayod makakaplag sa mga tubag ngadto sa mga pangutana nga ang Bibliya nagpahunahuna niini kanila. Pananglitan, Diin man kuhaa ni Cain ang iyang asawa? (Gamitang materyal sa panid 353.)’
‘Mga tawo ang misulat sa Bibliya’
Mahimong tubagon mo: ‘Tinuod kana. Mga 40 kanila ang may bahin sa pagsulat niini. Apan, kini dinasig sa Diyos.’ Dayon tingali modugang: (1) ‘Unsa may gipasabot niana? Nga Diyos ang mitultol sa pagsulat, sama ra gayod sa usa ka negosyante nga nagagamit ug sekretaryo sa pagsulat ug mga sulat alang kaniya.’ (2) ‘Ang ideya sa pagkadawat ug mga mensahe gikan sa usa didto sa wanang dili gayod magpatingala kanato. Bisan ang mga tawo nagpadala ug mga mensahe ug mga hulagway gikan sa bulan. Giunsa man nila kana sa pagbuhat? Pinaagig paggamit ug mga lagda nga dugay na kaayong nagsumikad sa Diyos mismo.’ (3) ‘Pero unsaon ta man sa pagseguro nga ang anaa sa Bibliya gikan gayod sa Diyos? Kini nasudlan sa impormasyon nga dili mahimong nagsumikad sa tawhanong tinubdan. Unsang matanga? Mga detalye maylabot sa kaugmaon; ug kini napamatud-an gayod nga bug-os tukma. (Alang sa mga ehemplo, tan-awang mga panid 76-78, usab ang mga panid 121-126, ubos a ulohang “Kataposang mga Adlaw.”)’
‘Adunay iyang kaugalingong interpretasyon sa Bibliya ang matag usa’
Mahimong tubagon mo: ‘Ug dayag nga dili ang tanan kanila husto.’ Dayon tingali modugang: (1) ‘Ang pagtuis sa Kasulatan aron ipahaom sa atong kaugalingong mga ideya mosangpot sa dumalayong kadaot. (2 Ped. 3:15, 16)’ (2) ‘Duha ka butang ang makatabang kanato sa hustong pagsabot sa Bibliya. Una, tagda ang konteksto (palibot nga mga bersikulo) sa bisan unsang pahayag. Sunod, itandi ang mga teksto sa ubang mga pahayag diha sa Bibliya nga maylabot sa samang ulohan. Nianang paagiha atong ginatugotan ang kaugalingong Pulong sa Diyos sa paggiya sa atong panghunahuna, ug ang interpretasyon dili atoa kondili iya sa Diyos. Mao kana ang gisunod nga paagi diha sa mga basahon sa Watch Tower.’ (Tan-awang mga panid 378, 379, ubos sa ulohang “Mga Saksi ni Jehova.”)
‘Dili kana mapuslanon alang sa atong adlaw’
Mahimong tubagon mo: ‘Ug kita interesado sa mga butang nga mapuslanon para kanato karon, dili ba?’ Dayon tingali modugang: (1) ‘Mouyon ka ba nga ang pagtapos sa gubat mapuslanon? . . . Dili ba mouyon ka nga kon ang mga tawo magpakakat-on sa duyog nga pagkinabuhi diha sa pakigdait uban kanilang sa laing mga nasod, kini mahimong maayong sinugdanan? . . . Tino nga kana gitagna sa Bibliya. (Isa. 2:2, 3) Ingong resulta sa edukasyon sa Bibliya, kini nagakahitabo karon taliwala sa mga Saksi ni Jehova.’ (2) ‘May dugang butang pa ang gikinahanglan—ang pagwagtang sa tanang tawo ug mga nasod nga nagapatunghag mga gubat. Mahitabo ba gayod ang maong butang? Oo, ug ang Bibliya nagapatin-aw kon sa unsang paagi malampos kana. (Dan. 2:44; Sal. 37:10, 11)’
O ikaw makaingon: ‘Giapresyar ko ang imong kabalaka. Kon ang usa ka giyang basahon dili mapuslanon, maoy binuang ang paggamit ta niana, di ba mao?’ Dayon tingali modugang: ‘Mouyon ka ba nga ang usa ka basahon nga nagahatag ug matarong nga tambag nga magpaarang kanato sa pagbaton ug malipayon pamilyahanong kinabuhi maoy mapuslanon? . . . Ang mga teoriya ug mga buhat nga nagalangkit sa pamilyahanong kinabuhi nagkausab-usab na sa daghang higayon, ug ang mga resulta nga atong nakita karon maoy dili maayo. Pero silang nahibalo ug nagapadapat sa ginaingon sa Bibliya nakahupot ug malig-on, malipayong mga pamilya. (Col. 3:12-14, 18-21)’
‘Ang Bibliya maayong basahon, pero wala kanang butang nga gikaingong hingpit nga kamatuoran’
Mahimong tubagon mo: ‘Tinuod nga ang tagsatagsa daw adunay magkalainlaing opinyon. Ug bisan gani kon ang usa naghunahuna na nga iyang natino na ang usa ka butang, sagad iyang makaplagan nga sa labing menos adunay usa ka laing punto nga wala niya matagad. Pero adunay usa nga wala nianang maong limitasyon. Kinsa kaha siya? . . . Oo, ang Maglalalang sa uniberso.’ Dayon tingali modugang: (1) ‘Maoy hinungdan si Jesus miingon ngadto kaniya: “Ang imong pulong maoy kamatuoran.” (Juan 17:17) Ang maong kamatuoran anaa sa Bibliya. (2 Tim. 3:16, 17)’ (2) ‘Ang Diyos dili buot nga kita magkarapkarap diha sa pagkawaykabangkaagan; siya nag-ingon nga ang iyang kabubut-on mao nga kita makadangat sa hustong kahibalo sa kamatuoran. (1 Tim. 2:3, 4) Diha sa bug-os makapatagbaw nga paagi ang Bibliya nagatubag sa mga suliran sama sa . . . ’ (Aron sa pag-abag sa pipila ka tawo, hayan unang gikinahanglan mo nga hisgotan ang ebidensiya sa pagtuo diha sa Diyos. Tan-awang mga panid 141-147, ubos sa ulohang “Diyos.”)
‘Ang Bibliya maoy basahon nga iya sa tawong pution’
Mahimong tubagon mo: ‘Tinuod gayod nga sila nagpatik ug daghang mga kopya sa Bibliya. Pero wala mag-ingon ang Bibliya nga ang usa ka rasa mas maayo kay sa lain.’ Dayon tingali modugang: (1) ‘Ang Bibliya maoy gikan sa atong Maglalalang, ug siya walay pinalabi. (Buh. 10:34, 35)’ (2) ‘Ang Pulong sa Diyos nagapaabot ngadto sa katawhan sa tanang kanasoran ug katribohan sa kahigayonan sa pagpuyo nga walay kataposan dinhi sa yuta ubos sa iyang Gingharian. (Pin. 7:9, 10, 17)’
O ikaw makaingon: ‘Dili man gayod! Ang Maglalalang sa katawhan mao ang mipili sa mga tawo nga iyang gidasig sa pagsulat sa 66 ka basahon sa Bibliya. Ug kon iyang gipili ang paggamit sa mga tawong pution ang pamanit, kana maoy iyang kaakohan. Pero ang mensahe sa Bibliya dili kay ila ra sa mga tawong pution.’ Dayon tingali modugang: (1) ‘Matikdi kon unsa ang giingon ni Jesus . . . (Juan 3:16) “Ang tanan” nagalakip sa mga tawo bisan kon unsa ang bulok sa panit. Usab, antes mosaka paingon sa langit, si Jesus mibungat niining panamilit nga mga pulong ngadto sa iyang mga tinun-an . . . (Mat. 28:19)’ (2) ‘Nga makapainteres, ang Buhat 13:1 naghisgot bahin sa usa ka tawong ginganlag Niger, nga ang maong ngalan nagkahulogang “itom.” Siya usa sa mga propeta ug mga magtutudlo sa kongregasyon sa Antioquia, Sirya.’
‘Ang King James Version ra ang akong gituohan’
Mahimong tubagon mo: ‘Kon makab-ot mo ra ang imo, gusto kong may ipaambit kanimo nga akong nakaplagan nga makapalig-on kaayo.’
O ikaw makaingon: ‘Daghang tawo nagagamit nianang hubara sa Bibliya, ug ako mismo adunay usa didto sa akong librarya.’ Dayon tingali modugang: (1) ‘Nasayod ka ba nga ang Bibliya sa sinugdan gisulat diha sa Hebreo, Aramaiko, ug Grego nga mga linguwahe? . . . Nagabasa ka ba sa maong mga linguwahe? . . . Mao nga kita mapasalamaton nga ang Bibliya gihubad ngadto sa Ingles.’ (2) ‘Kining tsart (“Table of the Books of the Bible,” sa NW) nagapakita nga ang Genesis, ang unang basahon sa Bibliya, nahuman niadtong 1513 W.K.P. Nahibalo ka ba nga, human gisulat ang Genesis, mga 2,900 ka katuigan ang milabay antes ang kompletong Bibliya gihubad ngadto sa Ingles? Ug kapin sa 200 mas ka katuigan ang miagi antes matapos ang hubad sa King James Version sa (1611 K.P.).’ (3) ‘Sukad sa ika-17 nga siglo, ang Ingles nakaagi ug daghang kausaban. Atong nakita kana sa ato mismong panahon, di ba mao? . . . Busa atong ginapabilhan ang modernong mga hubad nga nagapatugbaw gayod sa samang orihinal nga mga kamatuoran diha sa pinulongan nga atong ginabungat karon.’
‘Aduna man ikaw ing inyong kaugalingong Bibliya’
Tan-awang lintunganayng ulohang “New World Translation.”