ILHANAN

Usa ka butang, buhat, situwasyon, o talagsaong talan-awon nga may kahulogan ingong timailhan sa laing butang, presente o umaabot. Ang ilhanan (Heb., ʼohth; Gr., se·meiʹon) mahimong maoy usa ka ebidensiya sa pagkatinuod o sa awtoridad, usa ka pasidaan sa kapeligrohan, o usa ka timailhan sa maalamong dalan nga angayng subayon.

Lakip sa unang gihisgotan sa daghang ilhanan nga gihatag ni Jehova ingong giya sa tawo mao ang langitnong mga banwag, ang adlaw ug ang bulan. (Gen 1:14) Kini maoy mga tigpaila sa panahon ingon man makitang mga ilhanan sa paglungtad sa Diyos ug sa iyang mga hiyas. (Sal 19:1-4; Rom 1:​19, 20) Dayag nga tungod sa pagpangitag mga tilimad-on gikan niini nga mga banwag ingon man sa mga bituon, sama nianang sa astrolohiya, ang kanasoran “nalisang,” sumala sa giingon sa Jeremias 10:2.

Mga Katuyoan sa mga Ilhanan. Si Jehova mihatag ug mga ilhanan ingong pasalig sa pagkamatuod ug pagkakasaligan sa iyang mga pulong. (Jer 44:29; 1Sa 2:31-34; 10:​7, 9; 2Ha 20:8-11) Kini nagpakita sa pagpaluyo sa Diyos kang Moises o sa ubang mga alagad (Ex 3:​11, 12; itandi ang Huk 6:​17, 20-22), sa usa ka apostol (2Co 12:12), sa Kristohanong kongregasyon (1Co 14:22).

Ang mga ilhanan wala kinahanglana aron pamatud-an ang pagpaluyo sa Diyos, sama sa kahimtang ni Juan nga Tigbawtismo. (Ju 10:41; Mat 11:9-11) Labot pa, ang usa ka mini nga manalagna tingali makahimog ilhanan, apan siya mailhan nga mini pinaagi sa mga paagi nga gihatag ni Jehova.​—Deu 13:1-5; 18:20-22; Isa 44:25; Mar 13:22; 2Te 2:9; Pin 13:​13, 14; 19:20.

Ang pipila ka ilhanan maoy mga pahinumdom, mga tigpahinumdom, o kaha alang sa paghandom. (Gen 9:12-14; 17:11; Rom 4:11) Ang mga Igpapahulay ug ang Paskuwa nahimong mga ilhanan sa paghandom alang sa mga Hudiyo. (Ex 13:3-9; 31:13; Eze 20:​12, 20) Ang usa ka ilhanan nga literal o simboliko magsilbing usa ka identipikasyon.​—Num 2:2; Ex 12:13.

Usa ka Ilhanan nga Gipangayo Kang Jesus. Sa panahon sa ministeryo ni Jesus siya mihimog daghang ilhanan nga nakatabang sa daghang tawo nga motuo kaniya. (Ju 2:23) Apan ang maong mga ilhanan wala makapatunghag pagtuo diha sa mga tawong matig-ag kasingkasing. (Luc 2:34; Ju 11:​47, 53; 12:37; itandi ang Num 14:​11, 22.) Sa dihang sa makaduha ang relihiyosong mga pangulo nangayo kang Jesus nga magpakita kanilag ilhanan gikan sa langit, lagmit sila nangayo nga iyang buhaton, ingong pamatuod nga siya mao ang Mesiyas, ang ilhanan nga gitagna sa Daniel 7:​13, 14, nga mao, ang pagpakita sa “anak sa tawo” uban sa mga panganod sa kalangitan aron sa pagdawat sa iyang gahom sa pagmando sa Gingharian. Apan dili pa panahon sa Diyos aron tumanon ang maong tagna, ug si Kristo dili mohimog mapagawalong pagpasundayag aron lamang tagbawon ang ilang mahakogong gipangayo. (Mat 12:38; 16:1) Hinunoa, siya miingon kanila nga ang bugtong ilhanan nga ihatag kanila mao ang “ilhanan ni Jonas nga manalagna.” (Mat 12:39-41; 16:4) Human sa mga tulo ka adlaw sulod sa tiyan sa usa ka dakong isda, si Jonas miadto ug nagwali sa Nineve. Nianang paagiha si Jonas nahimong usa ka “ilhanan” sa kaulohan sa Asirya. Ang kaliwatan sa panahon ni Jesus nakabaton “sa ilhanan ni Jonas” sa dihang si Kristo migugol ug mga tulo ka adlaw diha sa lubnganan ug gibanhaw nga human niana gimantala sa iyang mga tinun-an ang pamatuod sa maong hitabo. Pinaagi niini, si Kristo nahimong ilhanan sa maong kaliwatan, apan bisan pa niana kana wala makapakombinsir sa kadaghanan sa mga Hudiyo.​—Luc 11:30; 1Co 1:22.

Ilhanan sa Presensiya ni Kristo. Sa hapit na ang kamatayon ni Jesus ang iyang mga apostoles nangutana kaniya: “Unsa man unya ang ilhanan sa imong presensiya ug sa kataposan sa sistema sa mga butang?” (Mat 24:3; Mar 13:4; Luc 21:7) Dihay mga kalainan tali niini nga pangutana ug sa mga pagpangayog ilhanan sa relihiyosong mga pangulo. Bisan tuod didto sila, nga nakakita kaniya ug sa iyang mga buhat, kadto nga mga pangulo wala modawat kaniya ingong Mesiyas ug Umaabot nga Hari. (Ju 19:15) Sa usa ka higayon sila nangayog ilhanan “aron sa pagtental kaniya” (Luc 11:16); dugang pa ang pipila tingali natakdan sa walay hinungdang pagkamausisahon labot sa mga ilhanan ni Jesus, sama kang Herodes. (Luc 23:8) Sa kasukwahi gayod, ang mga tinun-an nga nangutana bahin sa ilhanan sa presensiya ni Kristo midawat na kaniya ingong Mesiyas ug Hari. (Mat 16:16) Apan si Jesus miingon nga ang Gingharian “dili moabot uban ang talagsaong pagkadayag.” (Luc 17:20) Busa (bisan tuod ang mga apostoles sayop nga nagtuong ang Gingharian tukoron sa yuta; Buh 1:6), sa pag-abot sa Gingharian dili nila buot nga mahisama sa Hudiyong mga pangulo​—nga buta sa presensiya ni Jesus. Busa, sila nangayo, dili sa usa ka milagrosong ilhanan nga himoon niadtong tungora, kondili kon unsa unya ang umaabot nga ilhanan niini.

Sa pagtubag gihubit ni Jesus ang usa ka daghag-bahin nga “ilhanan,” usa nga gilangkoban sa daghang ebidensiya, lakip ang mga gubat, mga linog, paglutos sa mga Kristohanon, ug pagwali bahin sa Gingharian. (Mat 24:4-14, 32, 33) Ang kalaglagan sa Jerusalem ug sa templo niini gihisgotan sa dihang ang mga tinun-an nangayo kang Jesus ug “ilhanan” (Luc 21:5-7), ug ang iyang tubag naglakip ug mga tagna nga mapadapat sa Jerusalem ug Judea, nga natuman sa panahon nga sila buhi pa. (Luc 21:20; Mat 24:15) Apan ang iyang tubag naglangkit usab sa pagtukod sa Gingharian sa Diyos ug sa mga epekto niini sa tanang katawhan.​—Luc 21:​31, 35.

“Ilhanan sa Anak sa tawo.” Sa maong okasyon usab si Jesus miingon sa iyang mga tinun-an: “Ug unya ang ilhanan sa Anak sa tawo mopakita sa langit, ug niana ang tanang tribo sa yuta magapukpok sa ilang kaugalingon sa pagminatay, ug sila makakita sa Anak sa tawo nga moanhi diha sa mga panganod sa langit uban ang gahom ug dakong himaya.” (Mat 24:30; Luc 21:27) Sa wala pa kining mga pulonga siya naghisgot sa manalagna nga si Daniel. (Mat 24:15; Dan 9:27; 11:31) Ug pinasukad sa ekspresyon nga gigamit dinhi ni Jesus dayag nga niadtong higayona iyang gihisgotan ang Daniel 7:​13, 14, diin sa maong panan-awon gipakita nga “uban sa mga panganod sa kalangitan dihay sama sa anak sa tawo” nga nakaduol sa “Karaan sa mga Adlaw” ug nakadawat ug usa ka ‘gingharian nga dili magun-ob.’ Kini naglangkit sa “ilhanan sa Anak sa tawo” uban sa panahon nga si Jesus magmando na sa Gingharian. Gipadapat ni Jesus ang ekspresyon nga “Anak sa tawo” ug ang tagna sa Daniel 7:​13, 14 ngadto sa iyang kaugalingon.​—Mat 26:​63, 64; Mar 14:​61, 62.

Mga 96 K.P., 26 ka tuig human malaglag ang Jerusalem, si Juan misulat bahin sa mga butang nga mahitabo sa umaabot, ug iyang nakita sa panan-awon si Jesu-Kristo nga “moanhi [o, moabot] uban sa mga panganod, ug ang tanang mata makakita kaniya, ug kadtong nagdughang kaniya.” (Pin 1:​1, 7) Busa, kini nga pahayag bahin sa butang nga mahitabo human sa 96 K.P. ug ang gisulti ni Kristo bahin sa “ilhanan sa Anak sa tawo” nagtumong kang Jesus nga moabot uban sa mga panganod ug nga makita sa tanang katawhan. (Tan-awa ang PANGANOD.) Hinunoa, angayng matikdan nga bisan tuod ang Gregong berbo nga ho·raʹo, “makakita,” nga gigamit sa Mateo 24:30 ug Pinadayag 1:7, mahimong sa literal magpasabot sa “pagkakita sa usa ka butang,” kini mahimong gamiton usab sa mahulagwayong paagi, labot sa pagkakita diha sa hunahuna, “sa pag-ila sa pangisip, sa pagsabot.”​—A Greek-English Lexicon, ni H. Liddell ug R. Scott, girebisar ni H. Jones, 1968, p. 1245, lin. 1.

Alang sa pagtandi sa “mga milagro,” “mga tilimad-on,” ug “mga ilhanan,” tan-awa ang MILAGRO; TILIMAD-ON.