Makatuo Ka ba sa Bibliya?

ANG pagtuo sa Bibliya nagpabiling kaylap, bisan pa niining modernong kalibotan. Pananglitan, sa bag-o pang surbi sa Gallup sa mga Amerikano, 80 porsiyento ang nagpahayag ug pagtuo nga ang Bibliya maoy inspiradong Pulong sa Diyos. Kon kaha ang porsiyento sama ka taas sa inyong dapit o dili, ikaw makasabot nga ang maong mga magtutuo nagdahom nga matudloan sa Bibliya diha sa simbahan. Apan sagad nga wala sila matudloi. Tagda, pananglitan, ang doktrina sa pagsilot sa kalag human mamatay.

Ang purgatoryo ba o nagdilaab nga impiyerno gitudlo bisan diin sa Bibliya? Karong adlawa, daghang eskolar sa Kakristiyanohan ang motubag ug wala. Ang New Catholic Encyclopedia nag-ingon: “Sa kataposang pag-analisar, ang Katolikong doktrina sa purgatoryo gipasikad sa tradisyon, dili sa Sagradong Kasulatan.” Mahitungod sa impiyerno, ang A Dictionary of Christian Theology nagkomento: “Sa B[ag-ong] T[estamento] dili nato makaplagan ang impiyernong kalayo nga bahin sa sayong pagsangyaw.”

Sa pagkamatuod, ang komisyonado sa doktrina sa Church of England di pa dugay nga nahimong hinungdan sa pangunang mga balita sa dihang mirekomendar kini nga isalikway ang pagtulon-an sa impiyernong kalayo. Si Dr. Tom Wright, dekano sa Litchfield Cathedral, nag-ingon nga ang kanhing ideya sa impiyerno “naghimo sa Diyos nga usa ka mangtas ug nagbilin ug masakit sikolohikal nga mga uwat sa daghang tawo.” Ang taho sa komisyonado naghubit sa impiyerno ingong “bug-os nga wala-maglungtad.”a Sa susama, ang New Catholic Encyclopedia nag-ingon maylabot sa Katolikong panglantaw: “Ang teolohiya karong adlawa naglantaw sa suliran maylabot sa impiyerno ingong pagbulag gikan sa Diyos.”

Sa pagkatinuod, ang gitudlo sa Bibliya kabahin sa kalag mosumpaki sa mga pagtulon-an sa purgatoryo ug impiyernong kalayo. Ang Bibliya kanunayng naghisgot sa kamatayon sa mga kalag. “Ang kalag nga makasala​—kini mismo mamatay.” (Ezequiel 18:​4; itandi ang King James ug Katolikong Douay nga mga bersiyon.) Sumala sa Bibliya, ang patay walay panimuot, dili mobatig sakit. “Ang mga buhi nahibalo nga sila mangamatay; apan ang mga patay, sila dili mahibalo sa bisan unsa.” (Ecclesiastes 9:5) Ang paglaom nga gipresentar sa Bibliya alang sa mga patay mao ang umaabot nga pagkabanhaw. Sa dihang namatay ang higala ni Jesus nga si Lazaro, gitandi ni Jesus ang kamatayon sa pagkatulog. Ang igsoong babaye ni Lazaro nga si Marta nagpahayag sa paglaom nga gitudlo sa Bibliya sa dihang siya mipahayag: “Ako nahibalo nga siya mobangon diha sa pagkabanhaw sa kataposan nga adlaw.” Pinaagi sa pagbanhaw kang Lazaro gikan sa mga patay, si Jesus nagpamatuod sa maong paglaom alang sa katawhan.​—Juan 5:​28, 29; 11:​11-14, 24, 44.

Gipakita sa mga historyano nga ang pagtulon-an nga ang tawo adunay nahamulag, dili-mamatay nga kalag dili gikan sa Bibliya kondili sa Gregong pilosopiya. Ang New Catholic Encyclopedia nag-ingon nga ang karaang mga Hebreohanon wala mag-isip sa tawo nga gilangkoban sa makita nga lawas ug dili-makita nga kalag. Nagpahayag kini maylabot sa pagtuo sa mga Hebreohanon: “Sa dihang ang gininhawa sa kinabuhi misulod sa unang tawo nga giumol sa Diyos gikan sa yuta, siya nahimong ‘buhing linalang’ (G[enesis] 2.7). Ang kamatayon wala giisip ingong panagbulag sa duha ka lainlaing elemento diha sa tawo, sama sa Gregong pilosopiya; ang gininhawa sa kinabuhi mobiya ug ang tawo mahimong ‘patay nga linalang’ (L[evitico] 21.11; N[umeros] 6.6; 19.13). Sa matag kahimtang ang pulong ‘linalang’ mao ang Hebreohanong [neʹphesh], nga kasagarang gihubad ingong ‘kalag’ apan, sa pagkatinuod, halos gitumbas sa persona.”

Ang mao gihapong ensiklopedia nag-ingon nga ang Katolikong mga eskolar di pa dugay “nagtuo nga ang B[ag-ong] T[estamento] wala magtudlo sa pagkadili-mamatay sa kalag sa Helenistikong [Gregong] diwa.” Kini naghinapos: “Ang pangunang solusyon sa suliran dili makaplagan diha sa pilosopikanhong mga panaghap kondili diha sa dili-kinaiyanhong gasa sa Pagkabanhaw.”

Ang Bibliya o Tradisyon?

Busa, sa unsang paagi nga ang dili Biblikanhong mga ideya nahimong bahin sa pagtulon-an sa simbahan? Daghang iglesya ang nagpahayag nga ang Bibliya maoy ilang kinatas-ang awtoridad. Pananglitan, di pa dugayng misulti si Papa Juan Paulo II maylabot sa panginahanglan nga ang Kasulatan “dawaton sa mga matinuohon nga bug-os nga kamatuoran ug ingong supremong sukdanan sa atong pagtuo.” Hinunoa, sagad nang gidawat nga ang mga pagtulon-an sa Kakristiyanohan karong adlawa dili parehas sa ilaha sa unang-siglong mga Kristohanon. Ang kadaghanang iglesya nag-isip sa mga kausaban ingong bahin sa inanayng kaugmaran sa doktrina sa simbahan. Dugang pa, ang Iglesya Katolika naghupot sa panghunahuna nga ang tradisyon sa simbahan dunay samang awtoridad sa Kasulatan. Ang New Catholic Encyclopedia nag-ingon nga ang simbahan “walay gituohang kamatuoran pinasikad sa Kasulatan lamang, nga hamulag sa tradisyon, ni nagtuo pinasikad lamang sa tradisyon, nga hamulag sa Kasulatan.”

Sumala sa kasaysayan, gipulihan sa mga iglesya ang Kasulatanhong mga pagtulon-an niadtong pinasikad lamang sa tradisyon. Sa pagkatinuod, daghang iglesya karon nagtuo nga sayop ang mga pagtulon-an sa Bibliya. Pananglitan, ang New Catholic Encyclopedia nag-ingon nga “klarong daghang Biblikanhong mga pahayag ang dili gayod tinuod kon hukman sumala sa modernong kahibalo sa siyensiya ug kasaysayan.” Maylabot sa Biblikanhong pagtulon-an nga ang mga patay walay panimuot, kini midugang: “Bisan sa relihiyosong mga butang, ang D[aang] T[estamento] nagapamatuod sa kulang nga kahibalo sa . . . kinabuhi luyo sa kamatayon.” Ang ensiklopedia mikutlo sa Salmo 6:​5 (bersikulo 6 sa ubang mga Bibliya) ingong usa ka pananglitan niini: “Sa kamatayon walay paghisgot kanimo; sa Sheol [o, Hades] kinsay magdayeg kanimo?” Ang ubang mga seminaryo ug mga kolehiyo sa Protestante wala na magtudlo nga ang Bibliya dili masayop. Ang Iglesya Katolika, sa laing bahin, nagatuo nga kini adunay magisterium, o awtoridad sa pagtudlo, nga pinaagi niini kini magbadbad sa gitudlo sa Bibliya. Apan, tingali maghunahuna ka, ‘Komosta na man kon ang maong mga interpretasyon morag sukwahi sa Kasulatan?’

Ang Kahinungdanon sa Kasulatan

Balikbalik nga gikutlo ni Jesus ang Kasulatan ingong may awtoridad, nga kanunayng nagbukas sa iyang mga punto pinaagi sa pag-ingong: “Kini nahisulat.” (Mateo 4:​4, 7, 10; Lucas 19:46) Sa pagkatinuod, sa dihang mihisgot si Jesus maylabot sa kahimtang sa kaminyoon sa lalaki, siya mikutlo, dili gikan sa Gregong pilosopikanhong panaghap, kondili gikan sa asoy sa paglalang sa Genesis. (Genesis 1:​27; 2:​24; Mateo 19:​3-9) Tin-aw, giisip ni Jesus ang Kasulatan ingong inspirado sa Diyos ug tinuod. Sa pag-ampo ngadto sa Diyos, siya miingon: “Ang imong pulong maoy kamatuoran.”​—Juan 17:17.b

Girekord sa Bibliya ang pagsaway ni Jesus sa relihiyosong mga lider sa iyang adlaw: “Maalistohon ninyong ginahiklin ang sugo sa Diyos aron ipabilin ang inyong tradisyon. . . . Busa inyong ginahimo nga imbalido ang pulong sa Diyos pinaagi sa inyong tradisyon.” (Marcos 7:​6-13) Sa susama, gisuklan ni apostol Pablo ang pagpit-os nga isambog ang Gregong pilosopiya o sayop nga mga tradisyon diha sa iyang pagpanudlo. “Pagbantay kamo,” siya mipasidaan. “Basin ug dunay modagit kaninyo pinaagi sa pilosopiya ug walay-pulos nga panglimbong sumala sa tradisyon sa mga tawo.” (Colosas 2:​8; 1 Corinto 1:​22, 23; 2:​1-13) Dihay pipila ka tradisyon, o mga pagtulon-an, nga giawhag ni Pablo sa mga Kristohanon nga padayong huptan, apan pinasukad kini sa Kasulatan ug bug-os nga nahiuyon niana. (2 Tesalonica 2:​13-15) “Ang tibuok Kasulatan inspirado sa Diyos ug mapuslanon,” misulat si Pablo, “aron nga ang tawo sa Diyos mahimong bug-os makasarang, kompleto nga masinangkapan alang sa tanang maayong buhat.”​—2 Timoteo 3:​16, 17.

Nakita daan ni Pablo ang pagkaanod palayo sa Kasulatan. Gipasidan-an niya si Timoteo: “Aduna unyay yugto sa panahon dihang sila dili makaantos sa makapahimsog nga pagtulon-an, . . . ug ilang ipahilayo ang ilang mga dalunggan gikan sa kamatuoran.” Iyang giawhag si Timoteo: “Apan, ikaw, hupti ang imong panimuot sa tanang butang.” (2 Timoteo 4:​3-5) Apan sa unsang paagi? Ang usa ka paagi mao ang pagkahimong “hamilig-hunahuna.” Ang usa ka Gregong leksikon naghubit niining pulonga sa Bibliya ingong “pagkaandam sa pagkat-on ug pagtimbangtimbang sa usa ka butang nga walay pagpihig.” Gigamit ni Lucas kini nga pamulong sa paghubit sa mga mamiminaw ni Pablo sa unang-siglong Berea. Bag-o alang kanila ang mga pagpanudlo ni Pablo, ug dili nila buot nga mapahisalaag. Nga nagdayeg kanila, si Lucas misulat: “Ang [mga taga-Berea] maoy mas hamilig-hunahuna kay sa niadtong sa Tesalonica, kay ila mang gidawat ang pulong uban ang tumang kaikag sa hunahuna, nga sa adlaw-adlaw maampingong nagausisa sa mga Kasulatan kon tinuod ba kining mga butanga.” Ang pagkahamilig-hunahuna wala maghimo sa mga taga-Berea nga maduhaduhaon, nga dili buot nga motuo sa bisan unsa. Hinunoa, ang sangpotanan sa ilang matinud-anong pagsusi mao nga “daghan kanila ang nahimong mga magtutuo.”​—Buhat 17:​11, 12.

Mga Kaayohan sa Pagkinabuhi Subay sa Bibliya

Ang sayong mga Kristohanon ilado tungod sa ilang pagsunod sa Bibliya ug sa ilang nagasakripisyo-sa-kaugalingon nga gugma. Apan, karong adlawa daghang tawo ang dunay “dagway sa diyosnong pagkamahinalaron apan nagapanghimakak sa gahom niini.” (2 Timoteo 3:5) Ang bisan unsang dagway sa Kristiyanidad karong adlawa nga dili subay sa orihinal dili makabaton ug tinuod nga gahom para sa kaayohan diha sa mga kinabuhi sa katawhan. Makatabang kaha kini sa pagpatin-aw kon nganong, sa mas dakong bahin sa Kakristiyanohan, atong makita ang nagdagsang nga kapintasan, imoralidad, pagkabungkag sa pamilya, ug materyalismo? Sa ubang “Kristohanon” nga mga nasod, ang mapintas etnikong mga gubat ginahimo bisan tali sa mga membro sa samang relihiyon.

Nawala na ba ang hamilig-hunahuna nga espiritu sa mga taga-Berea? Duna bay grupo sa katawhan karong adlawa nga nagtuo ug nagkinabuhi subay sa Bibliya?

Ang Encyclopedia Canadiana nag-ingon: “Ang buluhaton sa mga Saksi ni Jehova mao ang pagbalik ug pagtukod pag-usab sa sayong Kristiyanidad nga gibuhat ni Jesus ug sa iyang mga tinun-an sulod sa una ug ikaduhang mga siglo sa atong panahon.” Nagtumong sa mga Saksi, ang New Catholic Encyclopedia nag-ingon: “Sila nag-isip sa Bibliya ingong ilang bugtong nga tinubdan sa pagtuo ug lagda sa panggawi.”

Walay duhaduhang usa kini ka dakong katarongan kon nganong ang mga Saksi ni Jehova palibot sa kalibotan nailhan tungod sa ilang espirituwal nga pagkamauswagon, pakigdait, ug kalipay. Busa among gidasig ang among mga magbabasa sa pagkat-on ug dugang pa maylabot sa makapahimsog sa espirituwal nga mga pagtulon-an sa Bibliya. Ang mas dakong kahibalo motultol ngadto sa mas dako pang pagsalig sa Bibliya ug mas lig-ong pagtuo sa Diyos. Ang dumalayong mga kaayohan sa maong pagtuo takos gayod sa paningkamot.

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 6]

Si apostol Pablo ug ang uban nagsangyaw diha sa tiyanggihan

[Hulagway sa panid 7]

Ang mga Saksi ni Jehova “nag-isip sa Bibliya ingong ilang bugtong nga tinubdan sa pagtuo ug lagda sa panggawi”