Sa Dihang Mawala na ang Sala

“NATAWO ba kita diha sa sala?” Kanang maong pangutana nakapalibog sa usa ka graduate student sa Tinipong Bansa wala madugay human siya magsugod pagtuon sa Bibliya. Tungod sa iyang Hindu nga kagikan, wala siyay kalibotan bahin sa ideya sa napanunod nga sala. Apan kon ang sala sa pagkatinuod napanunod, siya nangatarongan, ang paglimod o dili pagtagad sa paglungtad niana walay kapuslanan. Sa unsang paagi ang usa makakaplag ug tubag niining pangutanaha?

Kon napanunod, ang sala aduna gayoy sinugdanan. Ang unang tawo gilalang ba nga daotan, mao nga gipasa niya ang daotang mga kinaiya sa iyang kabataan? O ang depekto naugmad sa ulahi? Kanus-a ba gayod nagsugod ang sala? Sa laing bahin, kon ang sala maoy usa lamang ka panggawas, daotang butang o prinsipyo, makalaom ba gayod kita nga makabaton ug kagawasan gikan niana?

Sumala sa pagtuo sa Hindu, ang pag-antos ug pagkadaotan diha na panahon sa paglalang. “Ang pag-antos [o pagkadaotan],” matod sa usa ka Hindu nga eskolar, “sama sa laygay nga rayuma, magbalhinbalhin lamang gikan sa usa ka dapit ngadto sa lain apan dili bug-os nga mawagtang.” Ang pagkadaotan tinuod nga nahimong bahin sa kalibotan sa katawhan latas sa nasulat nga kasaysayan. Kon kini nahitabo una pa sa mga talaan sa kasaysayan sa tawo, ang kasaligang mga tubag mahitungod sa sinugdan niini kinahanglang maggikan sa usa ka tinubdan nga mas taas kay sa tawo. Ang mga tubag kinahanglang maggikan sa Diyos.​—Salmo 36:9.

Tawo​—Gilalang nga Walay Sala

Ang mga kahubitan sa paglalang sa tawo nga gihatag diha sa Vedas maoy mahulagwayon, miangkon ang Hindung pilosopo nga si Nikhilananda. Sa susama, ang kadaghanang relihiyon sa Silangan nagtagana lamang ug tumotumong mga katin-awan sa paglalang. Apan, adunay makataronganon ug siyentipikanhong mga katarongan nga motuo sa asoy sa Bibliya bahin sa paglalang sa unang tawo.a Ang una gayong kapitulo niini nag-ingon: “Ang Diyos naglalang sa tawo sa iyang dagway, sa dagway sa Diyos gilalang niya siya; lalaki ug babaye gilalang niya sila.”​—Genesis 1:27.

Unsay buot ipasabot sa pagkalalang “sa dagway sa Diyos”? Ingon lang niini: Ang tawo gihimo nga sama sa Diyos, nga adunay diyosnong mga hiyas​—sama sa hustisya, kaalam, ug gugma​—nga nagpalahi kaniya gikan sa mga hayop. (Itandi ang Colosas 3:​9, 10.) Kining maong mga hiyas naghatag kaniya ug katakos sa pagpili sa paghimo sa maayo o daotan, nga naghimo kaniyang may kagawasan sa pagpili. Walay sala ang unang tawo, walay pagkadaotan o pag-antos diha sa iyang kinabuhi, sa dihang gilalang siya.

Sa tawong si Adan, si Jehova nga Diyos naghatag niining sugoa: “Gikan sa matag kahoy sa tanaman makakaon ka sa katagbawan. Apan mahitungod sa kahoy sa kahibalo sa maayo ug daotan dili ka magkaon niana, kay sa adlaw nga ikaw mokaon niana ikaw tinong mamatay.” (Genesis 2:​16, 17) Pinaagi sa pagpili nga motuman, si Adan ug ang iyang asawa, si Eva, makadala ug pagdayeg ug pasidungog sa ilang Maglalalang ug magpabiling walay sala. Sa laing bahin, ang usa ka buhat sa pagsupak magpakita sa ilang kapakyasan sa pagkab-ot sa hingpit nga mga sukdanan sa Diyos ug maghimo kanilang dili-hingpit​—makasasala.

Si Adan ug Eva wala lalanga nga sama sa Diyos. Apan, diha gayod silay usa ka sukod sa diyosnong mga hiyas ug katakos sa paghimog moral nga mga desisyon. Sanglit linalang sa Diyos, sila walay sala, o hingpit. (Genesis 1:​31; Deuteronomio 32:4) Ang paglalang kanila wala magbungkag sa harmonya nga naglungtad tali sa Diyos ug sa uniberso sulod sa daghang katuigan hangtod nianang panahona. Nan, sa unsang paagi nagsugod ang sala?

Ang Sinugdan sa Sala

Ang sala unang nahitabo sa espiritung dominyo. Una sa paglalang sa yuta ug tawo, ang Diyos naglalang ug intelihenteng espiritung mga linalang​—mga manulonda. (Job 1:​6; 2:​1; 38:​4-7; Colosas 1:​15-17) Usa niining maong mga manulonda naghunahuna pag-ayo bahin sa iyang kaugalingong katahom ug intelihensiya. (Itandi ang Ezequiel 28:​13-15.) Gikan sa instruksiyon sa Diyos kang Adan ug Eva nga manganak, kining manulondaa nakasabot nga sa dili madugay ang tibuok yuta mapuno sa matarong nga katawhan, silang tanan magsimba sa Diyos. (Genesis 1:​27, 28) Kining espiritung linalang nagtinguha nga simbahon nila. (Mateo 4:​9, 10) Ang paghunahuna niining tinguhaa nagtultol kaniya sa pagsubay sa sayop nga dalan.​—Santiago 1:​14, 15.

Nga nagsulti kang Eva pinaagi sa usa ka bitin, ang rebelyosong manulonda nag-ingon nga pinaagi sa pagdili sa pagkaon sa prutas gikan sa kahoy sa kahibalo sa maayo ug daotan, ang Diyos may gitagong kahibalo nga angay niyang mahibaloan. (Genesis 3:​1-5) Ang pag-ingon niana maoy madumtanong bakak​—usa ka buhat sa sala. Pinaagi sa pagpamulong niining bakaka, ang manulonda naghimo sa iyang kaugalingon nga usa ka makasasala. Ingong resulta, siya gitawag nga Yawa, usa ka tigpasipala, ug Satanas, usa ka magsusupak sa Diyos.​—Pinadayag 12:9.

Ang mahayloong pangatarongan ni Satanas adunay daotang epekto diha kang Eva. Nga nagsalig sa mga pulong sa Manenental, gitugotan niya ang iyang kaugalingon nga mahaylo ug mokaon sa prutas sa gidili nga kahoy. Ang iyang bana, si Adan, miduyog kaniya sa pagkaon sa prutas, ug sa ingon silang duha nahimong mga makasasala. (Genesis 3:​6; 1 Timoteo 2:14) Tin-aw, pinaagi sa pagpili nga mosupak sa Diyos, ang atong unang mga ginikanan nasipyat sa marka sa kahingpitan ug naghimo sa ilang mga kaugalingon nga mga makasasala.

Komosta ang kaliwat ni Adan ug Eva? Ang Bibliya misaysay: “Pinaagi sa usa ka tawo ang sala misulod sa kalibotan ug ang kamatayon pinaagi sa sala, ug sa ingon ang kamatayon mikaylap sa tanang tawo tungod kay silang tanan nakasala.” (Roma 5:12) Ang balaod sa kaliwat miepekto na. Si Adan dili makapasa ngadto sa iyang mga anak sa wala niya mabatoni. (Job 14:4) Sanglit nawad-an sa kahingpitan, ang unang magtiayon maoy mga makasasala sa dihang ang ilang mga anak gipanamkon. Ingong resulta, kitang tanan​—walay eksepsiyon​—nakapanunod ug sala. (Salmo 51:​5; Roma 3:23) Sa baylo, ang sala walay laing gipatungha kondili ang pagkadaotan ug pag-antos. Dugang pa, tungod niana, kitang tanan matigulang ug mamatay, “kay ang suhol nga ginabayad sa sala maoy kamatayon.”​—Roma 6:23.

Ang Tanlag ‘Nagasumbong’ o ‘Nagapalingkawas’

Tagda usab ang epekto sa sala diha sa panggawi sa unang tawhanong magtiayon. Ilang gitabonan ang mga bahin sa ilang lawas ug misulay sa pagtago gikan sa Diyos. (Genesis 3:​7, 8) Sa ingon ang sala nagpabati kanila ug pagkasad-an, kabalaka, ug kaulaw. Ang katawhan karong adlawa sinati kaayo niining mga pagbatia.

Kinsay wala mag-antos ug mga kabalisa tungod kay gihikaw ang kalulot sa usa nga nanginahanglan o wala magbasol gumikan sa pagsulti sa mga pulong nga dili gayod unta angayng isulti? (Santiago 4:17) Nganong nabatonan nato kanang mga pagbating gihasol? Si apostol Pablo misaysay nga ang maong ‘balaod nahisulat sa atong mga kasingkasing.’ Gawas kon ang atong tanlag nakubalan na, ang bisan unsang paglapas sa maong balaod magpatungha ug kahasol sa kahiladman. Mao kana nga ang tingog sa tanlag ‘nagasumbong’ o ‘nagapalingkawas’ kanato. (Roma 2:​15; 1 Timoteo 4:​2; Tito 1:15) Naamgohan man nato kana o wala, ang atong kahiladman adunay kiling sa sayop, sa sala!

Si Pablo nakaamgo kaayo sa iyang makasasalang mga kiling. “Dihang buot kong buhaton ang maayo, ang daotan ania uban kanako,” siya miangkon. “Ako nahimuot gayod sa balaod sa Diyos sumala sa akong pagkatawo sa sulod, apan akong nakita sa akong mga sangkap ang laing balaod nga nagapakigbugno batok sa balaod sa akong kaisipan ug nagadala kanakong bihag ngadto sa balaod sa sala nga ania sa akong mga sangkap.” Busa si Pablo nangutana: “Kinsa ang magaluwas kanako gikan sa lawas nga nagaagom niining kamatayon?”​—Roma 7:​21-24.

Kagawasan Gikan sa Sala —Sa Unsang Paagi?

“Ang kagawasan, diha sa Hindung tradisyon,” matod sa usa ka eskolar, “mao ang kagawasan gikan sa sublisubling pagkatawo ug kamatayon.” Ingong solusyon, ang Budhismo susamang nagpunting sa Nirvana​—usa ka kahimtang sa paghikalimot sa katinuoran sa gawas. Kay wala makasabot sa ideya sa napanunod nga sala, ang Hinduismo nagsaad lamang ug kaikyasan gikan sa paglungtad.

Sa laing bahin, ang paagi sa Bibliya sa pagpahigawas mosangpot sa aktuwal nga pagwagtang sa makasasalang kahimtang. Human mangutana kon sa unsang paagi siya maluwas gikan sa sala, si apostol Pablo nagpadayon sa pagtubag: “Salamat sa Diyos pinaagi kang Jesu-Kristo nga atong Ginoo!” (Roma 7:25) Oo, ang kaluwasan naggikan sa Diyos pinaagi kang Jesu-Kristo.

Sumala sa Ebanghelyo ni Mateo, “ang Anak sa tawo,” si Jesu-Kristo, mianhi “sa paghatag sa iyang kalag nga usa ka lukat baylo sa daghan.” (Mateo 20:28) Ingon sa girekord sa 1 Timoteo 2:​6, si Pablo misulat nga si Jesus “mihatag sa iyang kaugalingon nga usa ka katugbang nga lukat alang sa tanan.” Ang pulong “lukat” nagkahulogan ug pagbayad sa kantidad aron mapagawas ang mga bihag. Ang kamatuoran nga kana maoy katugbang nga lukat nagpasiugda sa kaepektibo sa bili sa pagbalanse sa legal nga timbangan sa hustisya. Apan sa unsang paagi ang kamatayon sa usa ka tawo isipon nga “usa ka katugbang nga lukat alang sa tanan”?

Si Adan nagbaligya sa tanang katawhan, lakip kanato, ngadto sa sala ug kamatayon. Ang bili, o silot, nga iyang gibayad mao ang iyang hingpit tawhanong kinabuhi. Aron matabonan kini, ang laing hingpit nga tawhanong kinabuhi​—usa ka katugbang nga lukat​—kinahanglang ibayad. (Exodo 21:​23; Deuteronomio 19:​21; Roma 5:​18, 19) Sanglit walay dili-hingpit nga tawo nga makatagana niining maong lukat, ang Diyos, sa iyang walay-kinutobang kaalam, nag-abli sa dalan nga makalingkawas niining maong kalisod. (Salmo 49:​6, 7) Iyang gibalhin ang hingpit nga kinabuhi sa iyang bugtong Anak gikan sa mga langit ngadto sa tagoangkan sa usa ka birhen dinhi sa yuta, nga nagtugot kaniya nga matawo ingong hingpit nga tawo.​—Lucas 1:​30-38; Juan 3:16-18.

Aron mapalampos ang buluhaton sa pagluwas sa katawhan, si Jesus kinahanglang maghupot sa iyang integridad sa tanang panahon nga dinhi siya sa yuta. Gihimo niya kini. Unya namatay siya ingong usa ka halad. Niining paagiha giseguro ni Jesus nga ang bili sa usa ka hingpit tawhanong kinabuhi​—iyang kaugalingon​—mabatonan sa pagbayad ingong lukat alang sa pagluwas sa katawhan.​—2 Corinto 5:​14; 1 Pedro 1:​18, 19.

Kon Unsay Mahimo sa Lukat ni Kristo Alang Kanato

Makabenepisyo kita bisan karon sa halad lukat ni Jesus. Pinaagi sa pagbaton ug pagtuo niana, makapahimulos kita ug hinlong baroganan atubangan sa Diyos ug mahimong mailalom sa mahigugmaon ug malumong pag-atiman ni Jehova. (Buhat 10:​43; Roma 3:​21-24) Inay malumsan sa pagkasad-an gumikan sa mga sala nga ato tingaling nahimo, kita gawasnong makapangayog pasaylo gikan sa Diyos pinasikad sa lukat.​—Isaias 1:​18; Efeso 1:​7; 1 Juan 2:​1, 2.

Sa umaabot nga mga adlaw, ang lukat magpaposible sa bug-os nga pagkaayo sa masakitong kahimtang sa katawhan nga gipahinabo sa sala. Ang kataposang libro sa Bibliya nagbatbat sa “usa ka suba sa tubig sa kinabuhi” nga nagadagayday gikan sa trono sa Diyos. Ubay sa mga tampi sa suba anaa ang daghang kahoy nga mamunga nga adunay mga dahon “alang sa pag-ayo sa kanasoran.” (Pinadayag 22:​1, 2) Sa simbolikong paagi, ang Bibliya naghisgot dinhi mahitungod sa kahibulongang tagana sa Maglalalang nga ipahigawas ang katawhan gikan sa sala ug kamatayon sa walay kataposan pinasikad sa halad lukat ni Jesus.

Ang matagnaong mga panan-awon sa basahon sa Pinadayag matuman sa dili madugay. (Pinadayag 22:​6, 7) Unya ang tanang matarong-ug-kasingkasing nga mga tawo mamahingpit, sanglit ‘gipagawas gikan sa pagkaulipon sa pagkadunot.’ (Roma 8:​20, 21) Dili ba kini magtukmod kanato sa pagkat-on ug dugang mahitungod kang Jehova nga Diyos ug sa iyang maunongong Anak, si Jesu-Kristo, kinsa nahimong lukat?​—Juan 17:3.

[Mga footnote]

[Kapsiyon sa panid 6]

Si Adan nagdala ug sala ug kamatayon sa katawhan

[Kapsiyon sa panid 7]

Ang halad lukat ni Jesus magdala ug kagawasan gikan sa sala ug kamatayon