Kasilagi ang Makauulawng Paagi sa Kalibotan
“Sila natingala nga kamo karon dili na man moduyog kanila sa pagkinabuhi sa samang pagpatuyang, ug busa kamo ila nang pagapasipad-an.”—1 PEDRO 4:4.
1. Sa unsang paagi gibatbat sa Bibliya ang kanhing kalibotanong paagi nga nagkinabuhi ang daghang mga Kristohanon sa unang siglo?
“PAGPATUYANG sa kahilayan.” Mao kanay pagbatbat ni apostol Pedro sa makauulawng kahimtang sa kadaghanan sa unang siglo sa wala pa sila nahimong mga Kristohanon. Gihisgotan sa ubang mga hubad kini ingong “hingaping kadaotan.” (The New American Bible); “lunang sa kalaw-ayan” (The New Testament, ni Kleist ug Lilly). Unsay anaa niining pagpatuyang sa kahilayan? Espisipikong gihisgotan sa apostol ang luag nga batasan, kaulag, huboghubog, hudyaka-bahakhak, sinumsumay, ug gidili nga pagsimbag mga diyosdiyos.—1 Pedro 4:3, 4.
2. Nganong angay hatagag komendasyon ang mga Kristohanon karong adlawa?
2 Pagkadako sa kalainan ang makita tali sa kalibotan ug sa tinuod nga Kristohanong kongregasyon! Mainitong gihatagan ug komendasyon ni Pedro ang mga Kristohanon nga iyang gisulatan sa ilang paghunong sa pagkinabuhi uban sa ilang kalibotanong mga higala kanhi pinaagi niining paghingapin, paglunang, sa kadaotan. Malipay kitag dako sa paghatag samang komendasyon sa mga Kristohanon karong adlawa, nga mas grabe pa ang kahimtang kay sa unang siglo. Ang mga Saksi ni Jehova naningkamot pag-ayo sa pagsubay ug mahinlo ug walay-buling nga pagsimba nga giuyonan sa atong Diyos ug Amahan, nga naglakip sa ‘pag-amping sa kaugalingon nga dili mahugawan sa kalibotan.’ (Santiago 1:27) Ang ilang hataas nga sukdanan sa moral nakahatag dakong himaya sa ngalan ni Jehova.
3. Unsay nakahatag kaguol ni Pablo, sama sa kaguol nga gibati nato karong adlawa?
3 Apan, aron magpabilin ang ilang hataas nga sukdanan ingong mahinlong organisasyon, ang pipila sa katawhan ni Jehova usahay kinahanglang badlongon o ipalagpot tungod kay nagpadala sila sa mahilayng mga buhat niining kalibotana. Makahatag kinig kaguol, ug gibati nato ang samang pagbati ni apostol Pablo sa dihang nakita niya ang maong kahimtang sa unang siglo. Siya misulat: “Kay daghan ang nagagawi nga mahitungod kanila giingnan ko na kamo sa makadaghan, ug nga bisan karon magaingon ako uban sa paghilak, nga kini sila nagagawi ingon nga mga kaaway sa kahoy sa pagsakit ni Kristo, ug ang ilang dangatan mao ang pagkalaglag, ang ilang diyos mao ang ilang tiyan, ang ilang ginapasigarbo mao ang ilang kaulaw, ang ilang mga hunahuna gitumong diha sa mga butang sa yuta.“ (Filipos 3:18, 19) Sa unsang paagi kita, ingong indibiduwal, makalikay nga mahitabo ang maong butang kanato? Pinaagi sa pagtuon sa pagsundog kang Jesus sa paghigugma sa hataas nga mga sukdanan ni Jehova sa pagkamatarong ug sa pagkasilag sa kahugawan niining kalibotana.—Hebreohanon 1:9.
Ayaw Paglingi
4. (a) Nganong may posibilidad nga madala kita sa malaw-ayng mga buhat niining kalibotana? (b)Unsay makatabang kanato aron dili matugkan ug daotang mga pangibog?
4 Ayaw pakamenosa ang gahom sa sala. Ang mga pangibog niining kalibotana kusganon ug daghan; ang Yawa maliputon ug daotan; ang tawhanong kasingkasing mabudhion. (1 Juan 2:l5-17; 1 Pedro 5:8; Jeremias 17:9) Sa dihang magtinguha ang kasingkasing ug usa ka butang sagad kini dili mamatig katarongan. Maoy hinungdan nga nakadawat kitag daghan kaayong mga pahinumdom diha sa Pulong sa Diyos sa pagtabang kanato sa paghimo sa atong kasingkasing nga debotado kang Jehova ug sa pagbuhat sa iyang kabubut-on. Hinungdanon gayod nga dili nato tugotang moturok diha sa atong kasingkasing ang daotang pangibog. (Santiago 1:14, 15; Mateo 5:27-30) Kinahanglang padayong palig-onon nato ang atong mga kasingkasing sa mga katarongan nganong higugmaon nato ang matarong ug bug-os nga dumtan ug isalikway ang mahugawng mga paagi niining kalibotana. Gipahayag kini ni apostol Pablo niining paagiha: “Kinahanglang walay pagminaot ang inyong gugma. Dumti ang daotan, gumakos sa maayo.”—Roma 12:9.
5. Nganong maalamon ang mainampingong pagtuki sa atong mga motibo ug mga pangibog?
5 Tungod sa kapeligrohan sa pagbiya gikan sa Kristohanong dalan, maalamon nga ang matag usa kanato magpadayon sa pagsusi sa atong motibo, sa atong mga pangibog, sa atong mga tumong. Ikaw ba sa personal sama niadtong mga Kristohanon nga gihatagan ni Pedro ug komendasyon sa dili pagbalik sa samang ”pagpatuyang sa kahilayan”? O may mga pananon bang nagpakita ikaw sa tinamdan sa asawa ni Lot, kinsa mapangandoyong milingi sa mga butang nga gikan niini siya gipalingkawas?-Genesis 19:26; Lucas 17:31-33.
Kaylap ang Pagkadaotan sa “Kataposang mga Adlaw”
6, 7. (a)Unsay tinamdan bahin sa kalingawan ang ginaingon sa Bibliya nga nagatimaan sa “kataposang mga adlaw?” (b)Sa unsang paagi ang katawhan sa kalibotan nagapasigarbo sa ilang mahugawng hunahuna ug mga buhat?
6 Palandonga makadiyot ang kalibotan nga atong gipuy-an ning kataposan sa ika-20ng siglo. Pagkakaylap sa pagkadaotan! Sama sa gitagna ni apostol Pablo, ang mga lalaki ug mga babaye “mga mahigugmaon sa kalingawan inay sa paghigugma sa Diyos.” Sa pagkatinuod. ‘mosamot sa pagkadaotan ang mga tawong daotan ug ang mga limbongan, nga nagapanghisalaag ug napahisalaag.’—2 Timoteo 3:1, 4, 13.
7 Ang pagpanapaw, pakighilawas, pagkabayot, pagkatomboy, ug aborsiyon—kini ug ang ubang mga pulong nahimong komung mga ekspresyon. Kining mga butanga libre ug inuyonang gihisgotan diha sa radyo ug sa telebisyon ug sa relihiyoso ug edukasyonal nga mga natad. Dakong negosyo ang pornograpiya ug mabatonan dayon sa tanan. Ang ubang labing popular nga mga salida, mga dula sa entablado, ug mga drama sa telebisyon may mga estorya nga nalangkit sa usa ka matang sa imoralidad. Pagkadako sa atong pasalamat nga kita walay bahin niini! Ug pagkadako sa atong panginahanglan sa pakigbuntog aron sa pagtino nga dili maapektohan ang atong mga kasingkasing sa maliputong propaganda!
8. Mahitungod sa imoral nga mga buhat niining kalibotana, unsay ginaingon sa Bibliya nga angay natong buhaton ug dili buhaton?
8 Ang maalamong mga Kristohanon mamati sa pasidaan ni Pablo: “Ang pakighilawas ug ang tanang kahugaw o kadalo ayaw gayod ninyo kini paghisgoti, sanglit dili kini angay sa mga tawong balaan . . . Paninguhaa ninyo sa pagsusi kon unsa ang pagakahimut-an sa Ginoo . . . Busa pagbantay kamo sa inyong paggawi dili ingon nga mga buang kondili ingon nga mga maalamon.” Hinunoa, si Pablo miingon, nga angay palandongon nato ang mga butang tinuod, matarong, maputli, hiligugmaon, ug maugdang.—Efeso 5:3-16; Filipos 4:8.
9. Unsay mahitabo gilayon kon mopili kitag kaduhaduhaang mga kalingawan?
9 Mainampingon ba nimong gibutang kining mga tambaga diha sa hunahuna sa dihang mamili ug kalingawan? Hinumdomi, kon du- gang kitang mamatig malaw-ayng mga butang, dugang nga mahimo ang estilo sa kinabuhi sa kalibotan nga madawat, nga dili ra diay kaayo daotan. Hayan mosugod kita sa tagong pagda- yeg o sa pagsundog sa mga tawong inila sa mga dula o kalingawan nga nagabuhat mining mga butanga. Magmaalisto sa bisan hain niining kilinga.
Ayaw Palit-ag sa Pangatarongan Niining Kalibotana
10. Unsay pilosopiya sa kinabuhi nga gihimo sa mga Epicureano sa unang siglo?
10 Sa panahon ni Pablo daghan ang midawat sa pilosopiya sa mga Epicureano, nga nagkinabuhi alang sa kalingawan, sa pagtagbaw sa mga pagbati. Sa dihang maapsan ka sa kamatayon, sila miingon, tapos na ang tanan kanimo. Busa nganong dili pahimuslan ang tanang kalingawan sa kinabuhi samtang buhi ka pa, tungod kay ugma basin ug mamatay ka.
11. Sa unsang paagi ang kadaghanang mga tawo sa kalibotan karong adlawa nagasundog sa mga Epicureano sa ilang kaisipan ug mga lihok?
11 Daghan karong mga adlawa dunay ingon niini nga tinamdan. Sila sa walay kaulaw nagapatuyang sa kalingawan sa tanang matang, nga walay paghunahuna sa epekto sa ilang batasan diha sa uban. Alang kanila, ang Diyos wala maglungtad, o kon naglungtad man siya. siya walay gipakitang pamatuod nga nagatagad sa kalihokan sa katawhan. Sanglit produkto man ang tawo sa ebolusyon—sumala sa ilang pangangkon—wala silay tulobagon kang bisan kinsa gawas sa ilang kaugalingon ug sa katilmgban nga sila nagapuyo. Gani duna pay katarongan sa paglihok saina sa mga mananap. Kon ang imoral nga mga buhat nga gihukman sa Bibliya mohatag kalipay sa mga pagbati, kini sa pagkatinuod dili angay hukman. Nganong magkinabuhmg kinutohan kaugalingon ug kahigawad, mangatarong ning mga tawhana, sanglit modangat man kitang tanan sa mao ra nga dapit—ang lubnganan?
12, 13. (a) Unsa ang kapeligrohan kon maladlad ang mga Kristohanon sa kalibotang pangatarongan? (b) Unsa ang gamot sa problema diha sa Corinto? (c) Unsay angay buhaton aron dili kita maapektohan sa hakog nga kaisipan sa kinabuhi?
12 Takos timan-an nga ang ubang mga Kristohanon sa Corinto daw naapektohan niining matanga sa pangatarongan. Gisulatan ang kongregasyon didto, midawat si Pablo nga “kon ang mga patay dili man ugaling banhawon,” nan dunay katarongan ang komung ekspresyon sa adlaw: “Mangaon ug manginom kita, kay ugma mangamatay man kita.” Apan iyang giyagyag dayon kining sayop nga pangatarongan: “Ayaw na kamo pagpahisalaag. Ang daotang panag-uban makadaot sa maayong pamatasan. Pagpahiuli kamo sa tanang panimuot sa matarong nga paagi ug ayaw na kamo pagpakasala, kay ang uban kaninyo walay kahibalo mahitungod sa Diyos. Gisulti ko kini aron mobati kamo sa kaulaw.”—1 Corinto 15:32-34.
13 Panid-i kon sa unsang paagi gipunting ni Pablo ang gamot sa problema niadtong mga Kristohanong taga Corinto. Ang ilang sayop nga kaisipan nakuha gikan sa daotang panag-uban. Makatuon kita gikan niini. Kon kita dili mag-amping, mosugod kita sa paghunahuna nga maayong sulayan nato ang gidiling mga kalingawan sa dili pa kita matigulang kaayo sa pagtagamtam niini o sa dili pa kita mamatay. Kon kita may tendensiya nga mangatarongan ug sama niini, kinahanglang usbon dayon nato ang atong paagi sa paghunahuna. Sa unsang paagi? Hinumdomi nga isalikway niining hakog nga hunahuna ang matarong nga mga sukdanan sa Diyos. Nagapakita kinig kakulang sa pagtuo sa tinong mga saad sa Diyos, lakip sa paglaom sa pagkabanhaw. Bisan diha sa praktikal nga baroganan, kadtong nagsubay ug malaw-ayng kinabuhi nagahatag sa ilang kaugalingon ug daghang mga kasakit ug mga problema. Aron makuha ang hustong panan-aw, sila kinahanglan “magpahiuli sa panimuot sa matarong nga paagi.” Sila dili makapangatarongan sa hustong paagi kon sila “walay kahibalo mahitungod sa Diyos.”
14. Kinsa ang dili makapanunod sa mga panalangin sa Gingharian sa Diyos, apan unsay giila ni Pablo bahin sa miaging kinabuhi sa pipila?
14 Una pa sa iyang sulat ngadto sa mga taga Corinto, gitin-aw ni apostol Pablo nga ang mga makihilawason, mga mananapaw, mga tigsimbag mga diyosdiyos, mga homoseksuwal, mga kawatan, mga dalo, mga palahubog, tighudyaka-bahakhak, ug mga tikasan, nga kaylap sa Corinto, dili mahimong bahin sa Gingharian sa Diyos. Siya midugang: “Ug kaniadto ang uban kaninyo mga ingon niini. Apan, kamo gihinloan na, kamo nabalaan na.” Ang ilang pagkahimong nahinloan na niining paagiha nagapakita sa gahom sa Pulong sa Diyos ug sa halad lukat. (1 Corinto 6:9-11) Sa pagkatinuod. ang pagbalik sa kahugawan sa daang kalibotan binuang!
15. Unsang tin-awng pinulongan ang gigamit ni Pedro sa pagbatbat sa baroganan niadtong mibalik sa mahugawng mga buhat niining kalibotana?
15 Si Pedro miingon: “Kay kon tapos na sila makaikyas gikan sa mga kahugawan sa kalibotan pinaagi sa ilang tukmang kahibalo sa atong Ginoo ug Manluluwas nga si Jesu-Kristo, kon tapos niini sila malangkit na usab niining mga butanga ug mabuntog, ang ulahing kahimtang nila labi pa unyang mangil-ad kay sa nahauna. Sila hingmatud-an sa tinuod nga sanglitanan nga nagaingon: ‘Gibalikan sa iro ang iyang kaugalingong suka, ug tapos madigo ang anay, sa yanang mobalik siya sa paglunang.’” (2 Pedro 2:20, 22) Pagkapintok nga pinulongan! Apan, may mga panahon nga kinahanglan ang puwersadong mga pulong aron mapasilsil kanato ang pagkaseryoso sa tambag nga gihatag. Kining maong pasidaan nga gihatag ngadto sa mga Kristohanon sa unang siglo mas labi pang haom alang kanato karong adlawa.
Atong Anihon ang Atong Ipugas
16. Sa unsang paagi ang tawo ‘magaani sa iyang ginapugas’ kon nagasubay ug mahilayng kinabuhi?
16 Ang mga Kristohanon nakakita sa pamatuod sa ilang palibot nga ang imoral mahilayng pagkinabuhi niining kalibotana makadaot, makapatay. (Roma 1:18-32) Diha sa bahin sa seksuwalidad lamang, hunahunaa ang kaguol ug pag-antos nga moresulta kon dili tahuron ang kasugoan sa Diyos sa moralidad: bungkag nga mga panimalay, mapaangkan, aborsiyon, panglugos, pag-abuso sa bata, ug mga sakit nga napasa sa sekso, sa paglista sa pipila ka butang. Dayon anaa ang problema sa panglawas nga motungha sa dihang ang lawas abusohan sa sobrang pagkaon ug pag-inom, ug sa pagtomar ug mga droga aron sa kalipay niana. Ang pagpadala sa kadalo mosangpot sa pagpangawat ug panikas. Walay paglapas sa kasugoan sa Diyos nga dili mosangpot ug pila ka pisikal o emosyonal nga kadaot sa tiglapas. Sama sa gipahinumdom m apostol Pablo sa mga Kristohanon: “Ayaw kamo palimbong: ang Diyos dili mabiaybiay. Kay bisan unsay igapugas sa tawo, mao usab kana ang iyang pagaanihon; kay ang magapugas alang sa iyang kaugalingong unod, gikan sa unod magaani siyag pagkadunot, apan ang magapugas alang sa espiritu magaani siyag kinabuhing dayon gikan sa espiritu.”—Galacia 6:7, 8.
17. Nganong mapalihok ang Kristohanon sa pagkinabuhi sa matarong nga mga sukdanan sa Diyos?
17 Sa laing bahin, pagkagamhanang mga rason ang gihatag sa Kasulatan sa pagsunod sa mga sukdanan sa Diyos. Pagkatinuod sa gipahayag sa Pulong sa Diyos: “‘Ang usa ka tawong matinumanon makadawat ug daghang mga panalangin”! (Proverbio 28:20) Kadtong nagadumot sa makauulawng paagi sa kalibotan makalikay sa makalilisang nga mga sangpotan sa mahilayng kinabuhi. Ilang matagamtam ang mahinlong relasyon sa ilang mga igsoong lalaki ug sa mga igsoong babaye, uban sa ilang Diyos, si Jehova. Dugang pa. sila dunay dakong paglaom sa pagdawat sa ganti sa kinabuhing dayon diha sa bag-ong kalibotan sa Diyos. Karon nga kita anaa sa tumoy sa kataposan niining sistema sa mga butang, bisan kadtong sakop sa “ubang mga karnero” dunay linain nga paglaom nga mabuhi latas sa “dakong kasakitan” ug dili na mamatay pa. Sila may bug-os nga pagsalig nga, kon moabot man ugaling ang kamatayon una pa niini, ang Diyos nagasaad sa pagbanhaw sa tanang anaa sa handomanang mga lubnganan. (Juan 5:28, 29; 10:16; Pinadayag 7:14) Tungod niining tanan, nganong palandongon pa sa usa bisan sa makadiyot nga magpalangkit sa dulumtanang mga buhat niining kalibotana?—Roma 6:19-23; 1 Pedro 4:1-3.
18. (a) Sa unsang paagi ipahayag ni Jehova ang iyang paghukom batok sa “mga tawong dili-diyosnon” sa “dakong kasakitan”? (b) Kon bahin sa paghukom, sa unsang paagi gipahayag ni Jehova ang iyang kaugalingon diha sa iyang kataposang narekord nga mga pulong sa Bibliya?
18 Ang Bibliya dayag nga nagpakita nga kita nagkinabuhi na sa kataposang bahin nianang gitawag niining “konklusyon sa sistema sa mga butang.”’ (Mateo 24:3) Si Pedro miingon “ang mga langit ug ang yuta nga karon nagalungtad gikatagana alang sa kalayo ug ginatipigan alang sa adlaw sa panudya ug sa kalaglagan sa mga tawong dili-diyosnon.” (2 Pedro 3:7) Sa dihang moabot na kining adlaw sa panudya, ang pangangkon nga ang tawo makahimo sa paglihok nga bulag gikan sa Diyos, ug nga ang iyang imoral, mapintas nga batasan maoy bahin lamang sa produkto sa ebolusyon mahanaw na. (Colosas 3:5, 6) Pamatia kon sa unsang paagi ang Diyos mismo nagbatbat, diha sa iyang kataposang natalang mga pulong sa Bibliya, sa sangpotan niadtong nagaalagad kaniya ug alang niadtong dili moalagad: “Tan-awa! moabot ako sa dili madugay, nga magadala sa akong panimalos, sa pagbayad ngadto sa matag usa sumala sa iyang binuhatan. . . . Malipayon sila nga nanaglaba sa ilang mga besti aron makabaton sila sa katungod sa pagpahimulos sa kahoy nga naghatag sa kinabuhi ug sa pagsulod sa siyudad agi sa mga ganghaan niini. Sa gawas anaa ang mga iro ug ang nagahimog mga espiritismo ug mga makihilawason ug mga mamumuno ug ang mga magsisimbag mga diyosdiyos ug ang tanang nagahigugma ug nagabatasan sa pagpamakak.”—Pinadayag 22:12-15.
19. Unsang desisyon ang atong himoon samtang atubangon nato ang umaabot?
19 Samtang mosamot sa pagkadunot ang moral nga kahimtang niining kalibotana, magmalig-on sa paghimog desisyon sa pagpahimuot kang Jehova pinaagi sa pagbuhat sa mahinlo, dungganon, ug matarong. Padayon sa pagpangagpas sa ganti sa kinabuhi. Ayaw gayod pasuyop sa “pagpatuyang sa kahilayan” niining kalibotana, nga usa ka bung-aw sa kamatayon. Makadaog ka sa gubat batok sa mahilayng kaisipan kon imong kasilagan ang makauulawng paagi niining kalibotana!
Unsay Imong Itubag?
◻ Nganong peligrosong malangkit sa makauulawng mga buhat niining kalibotana?
◻ Nganong angay magbantay kita pag-ayo sa pagpilig kalingawan?
◻ Unsang makapatayng pangatarongan ang makaimpluwensiya dayon kanato kon makig-uban kita sa modernong mga Epicureano?
◻ Unsay paghukom ni Jehova batok niadtong kinsa dili mahinulsolong moliso sa makauulawng paagi sa kalibotan?
◻ Unsang mga panalangm ang anaa sa unahan alang niadtong nagapahilayo gikan sa dulumtanang batasan niining kalibotana?
[Hulagway sa panid 16, 17]
Ang pagkasilag sa makauulawng paagi niining kalibotana makatabang sa mga alagad sa Diyos nga makasulod sa bag-ong kalibotan sa pagkamatarong
[Hulagway sa panid 18]
Ang makauulawng kalingawan sa kalibotan makalit-ag sa dili-mabinantayong Kristohanon