Basahon sa Bibliya Numero 37—Hageo
Magsusulat: Hageo
Dapit Gisulatan: Jerusalem
Sinulat Nahuman: 520 W.K.P.
Gikobrehang Panahon: 112 ka adlaw (520 W.K.P.)
1, 2. Unsang impormasyon ang gihatag labot kang manalagna Hageo, ug unsa ang iyang duha ka pilu nga mensahe?
HAGEO ang iyang ngalan; manalagna ug “mensahero ni Jehova” ang iyang katungdanan, apan unsa ang iyang kagikan? (Hag. 1:13) Kinsa siya? Si Hageo ang ikanapulo sa gitawag menor nga mga manalagna, ug siya ang una sa tulo nga mialagad human ang mga Hudiyo mibalik sa ilang yutang puloy-anan sa 537 W.K.P., ang duha pa mao sila Zacarias ug Malaquias. Ang ngalan Hageo (Hebreohanon, Chag·gaiʹ ) nagkahulogan “[Natawo sa Usa ka] Pista.” Mahimong gipasabot niini siya natawo sa adlaw nga pista.
2 Ingon gitunol sa Hudiyong tradisyon, rasonable kini sa pagtiklop si Hageo natawo sa Babilonya ug mibalik sa Jerusalem uban nila Sorobabel ug Hataas Saserdote Josue. Si Hageo mialagad abayay ni manalagna Zacarias, ug sa Esdras 5:1 ug Esd 6:14, ang duha gipakitang midasig sa mga anak sa pagkadistiyero sa pagpadayon sa pagtukod sa templo. Siya manalagna ni Jehova sa duha ka bahin, nga iyang giawhag ang mga Hudiyo sa pagtuman sa ilang katungdanan sa Diyos ug gitagna, lakip sa ubang butang, ang pag-uyog sa tanang kanasoran.—Hag. 2:6, 7.
3. Unsa ang napakyas pag-ila sa mga Hudiyo labot sa katuyoan sa ilang pagbalik gikan sa pagkadistiyero?
3 Nganong gikomisyon ni Jehova si Hageo? Alang niining katarongan: Sa 537 W.K.P., giluwatan ni Ciro ang dekretong mitugot sa mga Hudiyo sa pagbalik sa ilang yutang puloy-anan sa pagtukod usab sa balay ni Jehova. Apan karon 520 W.K.P. na, ug ang templo wala pa makompleto. Sulod niining mga tuig gitugotan sa mga Hudiyo ang oposisyon sa kaaway uban sa ila mismong apatiya ug materyalismo sa pagpugong kanila sa pagtuman sa mismong katuyoan sa ilang pagbalik.—Esd. 1:1-4; 3:10-13; 4:1-24; Hag. 1:4.
4. Unsa ang nakababag sa pagtukod sa templo, apan unsang kaugmaran ang nahitabo sa dihang gisugdan ni Hageo ang pagtagna?
4 Ingon gipakita sa rekord, wamadugay human ang patukoranan sa templo gipahaluna (sa 536 W.K.P.) “ang katawhan sa yuta padayon nga mipaluya sa mga kamot sa katawhan sa Juda ug gipaubos ang buot nila sa pagtukod, ug nanuhol ug mga magtatambag batok kanila sa pagpakyas sa ilang tambag.” (Esd. 4:4, 5) Sa kaulahian, sa 522 W.K.P., kining di-Hudiyong mga opositor milampos sa pagpahamtang sa opisyal nga pagbando sa bulohaton. Kini sa ikaduhang tuig sa paghari sa Persiyanhong hari Dario Hystaspis, nga mao, sa 520 W.K.P., si Hageo misugod sa pagtagna, ug kini midasig sa mga Hudiyo sa pagpadayon sa ilang pagtukod sa templo. Niana, usa ka sulat gipadala kang Dario sa silingang mga gobernador nga nangutanag hukom labot sa butang; gibanhaw ni Dario ang dekreto ni Ciro ug gisuportahan ang mga Hudiyo batok sa mga kaaway.
5. Unsa ang nagmatuod ang basahon sa Hageo sakop sa kanon sa Bibliya?
5 Bisan kanus-a walay kwestiyon taliwala sa mga Hudiyo labot sa tagna ni Hageo ingon sakop sa Hebreohanong kanon, ug kini usab gisuportahan sa reperensiya kaniya sa Esdras 5:1 ingon nanagna “sa ngalan sa Diyos sa Israel,” ingon man sa Esdras 6:14. Nga ang iyang tagna bahin sa ‘tanang Kasulatan dinasig sa Diyos’ gimatud-an sa pagkutlo ni Pablo niini sa Hebreohanon 12:26: “Karon siya misaad, nga miingon: ‘Apan sa makausa pa akong tay-ogon dili lamang ang yuta apan usab ang langit.’”—Hag. 2:6.
6. Gilangkoban sa unsa ang tagna ni Hageo, ug unsang pagpasiugda ang gibutang sa ngalan ni Jehova?
6 Ang tagna ni Hageo gilangkoban sa upat ka mensahe nga gihatag latas sa panahon sa 112 ka adlaw. Ang iyang estilo simple ug direkta, ug ang iyang pagpasiugda sa ngalan ni Jehova partikular nga mamatikdan. Sa iyang 38 ka bersikulo, iyang gihinambitan ang ngalan ni Jehova sa 35 ka beses, 14 ka beses sa panultihon “si Jehova sa kasundalohan.” Wala siya mobiyag duda ang iyang mensahe gikan kang Jehova: “Si Hageo ang mensahero ni Jehova mipadayon sa pag-ingon sa katawhan sumala sa komisyon sa mensahero gikan kang Jehova, nga miingon: ‘Ako uban kaninyong katawhan,’ mao ang giingon ni Jehova.”—1:13.
7. Unsa ang gidasig ni Hageo sa mga Hudiyo nga buhaton, ug unsa ang tono sa iyang mensahe?
7 Kini importante kaayo nga panahon sa kasaysayan sa katawhan sa Diyos, ug ang bulohaton ni Hageo namatud-ang labing mapuslanon. Dili siya pataypatay sa pagtuman sa iyang katungdanan ingon manalagna, ug waylipodlipod sa iyang mga pulong uban sa mga Hudiyo. Siya prangka sa pagsulti kanila nga panahon na sa paghunong sa pagpaugmaugma ug sa paglihok na. Panahon na alang sa pagtukod usab sa balay ni Jehova ug sa pagpasig-uli sa putling pagsimba kon buot nilang tagamtamon ang bisan unsang prosperidad gikan sa kamot ni Jehova. Ang tibuok tono sa mensahe ni Hageo mao nga kon ang tawo buot mopahimulos sa panalangin gikan kang Jehova, kinahanglan siya moalagad sa matuod nga Diyos ug buhaton ang bulohaton nga gisugo ni Jehova.
KAUNDAN SA HAGEO
8. Ngano ang mga Hudiyo wala panalangini sa materyal ni Jehova?
8 Unang mensahe (1:1-15). Kini gitumong kang Gobernador Sorobabel ug Hataas Saserdote Josue, apan sa pandungog sa katawhan. Ang katawhan miingon, “Ang panahon wala pa moabot, ang panahon sa balay ni Jehova, nga tukoron usab.” Si Jehova pinaagi kang Hageo misukot sa idlot nga pangutana: “Panahon ba kini alang kaninyo sa pagpuyo sa inyong kinisamihang balay, samtang ang balay ni Jehova guba?” (1:2, 4) Dako ang ilang gipugas sa materyal nga paagi, apan kini nakabenepisyo kanila ug diyotay sa pagkaon, ilimnon, ug bisti. “Palandonga ang inyong dalan,” tambag ni Jehova. (1:7) Panahon na aron dad-on ang kahoy ug tukuron ang balay, aron si Jehova mahimaya. Giatiman pag-ayo sa mga Hudiyo ang ilang kaugalingong mga balay, apan ang balay ni Jehova guba. Busa, gipugngan ni Jehova ang yamog sa langit ug ang abot sa uma ug ang iyang panalangin sa tawo ug sa iyang paghago.
9. Giunsa pagpukaw ni Jehova ang mga Hudiyo sa bulohaton?
9 A, nakuha nila ang punto! Si Hageo wala motagna sa kakawangan. Ang mga magmamando ug katawhan misugod “sa pagpatalinghog sa tingog ni Jehova nga ilang Diyos.” Ang kahadlok kang Jehova mipuli sa kahadlok sa tawo. Ang pasalig ni Jehova pinaagi sa iyang mensahero si Hageo mao: “Ako uban kaninyong katawhan.” (1:12, 13) Gipukaw ni Jehova mismo ang espiritu sa gobernador, espiritu sa hataas saserdote, ug espiritu sa nahibilin sa Iyang katawhan. Mitrabaho sila, 23 ka adlaw lamang human gisugdan ni Hageo ang pagtagna ug waysapayan sa opisyal nga bando sa Persiyanhong kagamhanan.
10. Unsa ang gibati sa pipila ka Hudiyo labot sa templo nga ilang gitukod, apan unsa ang gisaad ni Jehova?
10 Ikaduhang mensahe (2:1-9). Wala dangtig bulan ang milabay human gisugdan ang bulohaton sa pagtukod, ug gihatag ni Hageo ang iyang ikaduhang mensahe. Kini gitumong kang Sorobabel, Josue, ug sa nahibilin sa katawhan. Dayag pipila sa mga Hudiyo nga mibalik gikan sa pagkadistiyero ug nakakita sa kanhing templo ni Solomon mibati kining templo wala ra kon itandi. Apan unsa ang giingon ni Jehova sa kasundalohan? ‘Magmalig-on ug magbuhat, kay ako uban kaninyong katawhan.’ (2:4) Gipahinumdom ni Jehova sila sa iyang tugon uban kanila, ug giingnan sila nga dimahadlok. Iyang gilig-on sila uban sa saad nga iyang tay-ogon ang tanang kanasoran ug pahinaboon ang ilang bililhong butang nga mosulod ug iyang pun-on ang iyang balay uban sa himaya. Ang himaya niining ulahing balay mahimong mas dako kay nianang sa una, ug niining dapita iyang ihatag ang kalinaw.
11. (a) Pinaagi sa unsang pasumbingay gipunting ni Hageo ang dipagpanumbaling sa mga saserdote? (b) Unsa ang miresulta niini?
11 Ikatulong mensahe (2:10-19). Duha ka bulan ug tulo ka adlaw sa ulahi, gitumong ni Hageo ang mga saserdote. Iyang gigamit ang pasumbingay sa pagsilsil sa iyang punto. Ang saserdote ba nga modalag balaang unod mohimong balaan sa bisan unsa laing pagkaon nga iyang hikapon? Ang tubag dili. Ang paghikap ba sa butang hugaw, ingon sa patay nga lawas, mohimong hugaw sa mohikap niini? Ang tubag oo. Unya gipadapat ni Hageo ang pasumbingay. Ang katawhan sa yuta hugaw tungod sa ilang dipagpanumbaling sa putling pagsimba. Bisan unsang ilang ihalad hugaw kang Jehova nga Diyos. Tungod niini, si Jehova wala mopanalangin sa ilang paghago, ug dugang pa iyang gipadala kanila ang makapagbang init, agup-up, ug ulan-yelo. Pasagdi nga usbon nila ang ilang dalan. Unya si Jehova mopanalangin kanila.
12. Unsang kataposang mensahe ang gitumong ni Hageo kang Sorobabel?
12 Ikaupat nga mensahe (2:20-23). Gihatag ni Hageo kining mensahe sa samang adlaw sa ikatulong mensahe, apan kini gitumong kang Sorobabel. Makausa pa si Jehova misulti labot sa “pag-uyog sa kalangitan ug sa yuta,” apan niining panahon iyang gilugwayan kining tema ngadto sa bug-os pagkapuo sa mga gingharian sa kanasoran. Daghan ang mahugno, “matag usa pinaagi sa espada sa iyang igsoon.” (2:21, 22) Gitiklopan ni Hageo ang iyang tagna uban sa pasalig nga ang pabor ni Jehova diha kang Sorobabel.
NGANONG MAPUSLANON
13. Unsa ang dihadihang kaayohan sa pagtagna ni Hageo?
13 Ang upat ka mensahe ni Jehova nga gikomunikar kang Hageo mapuslanon sa mga Hudiyo nianang adlaw. Sila gidasig sa pagtrabaho, ug sa upat ug tunga ka tuig, ang templo nahuman sa pagpalambo sa matuod nga pagsimba sa Israel. (Esd. 6:14, 15) Gipanalanginan ni Jehova ang ilang madasigong kalihokan. Sulod niining panahon sa pagtukod sa templo nga gisusi ni Dario nga hari sa Persiya ang rekord sa estado ug gilig-on usab ang dekreto ni Ciro. Ang bulohaton sa templo nahuman uban sa iyang opisyal nga pagpaluyo.—Esd. 6:1-13.
14. Unsang maalamong tambag ang gitagana ni Hageo alang sa atong adlaw?
14 Ang tagna undan usab sa maalamong tambag alang sa atong adlaw. Sa unsang paagi? Usa ka butang, gipasiugda niini ang panginahanglan sa linalang sa pagpahaluna sa intereses sa pagsimba sa Diyos una sa iyang kaugalingon personal intereses. (Hag. 1:2-8; Mat. 6:33) Gisilsil usab niini ang punto nga ang kahakog makaparot-kaugalingon, nga kawang ang pagsunod sa materyalismo; ang kalinaw ug panalangin ni Jehova mao ang mopadato. (Hag. 1:9-11; 2:9; Prov. 10:22) Gipasiugda usab niini ang pag-alagad sa Diyos sa iyang kaugalingon dili mohimo sa usa nga hinlo gawas kon kini putli ug tibuok-kalag, ug kinahanglan dimatakdan sa hugaw nga paggawi. (Hag. 2:10-14; Col. 3:23; Roma 6:19) Gipakita niini nga ang mga alagad sa Diyos kinahanglan dili dulom panan-aw, molingi balik sa “maayo karaang mga adlaw,” apan kinahanglan molantaw sa unahan, ‘sa pagpahaluna sa ilang kasingkasing sa ilang dalan’ ug maningkamot sa pagdalag himaya kang Jehova. Unya si Jehova mouban kanila.—Hag. 2:3, 4; 1:7, 8, 13; Fil. 3:13, 14; Roma 8:31.
15. Unsa ang gipakita sa basahon sa Hageo labot sa resulta sa madasigong pagsugot?
15 Dihang sila okupado sa bulohaton sa templo, ang mga Hudiyo gipaboran ni Jehova, ug sila milambo. Nahanaw ang mga babag. Ang bulohaton nahuman sa igong panahon. Ang wayhadlok, madasigong kalihokan alang kang Jehova kanunay gantihan. Ang kalisdanan, matuod o handuraw, mahimong mabuntog pinaagi sa pagbaton sa isog nga pagtuo. Ang pagsugot sa “pulong ni Jehova” mopatunghag resulta.—Hag. 1:1.
16. Unsa ang relasyon sa tagna ni Hageo sa paglaom sa Gingharian, ug sa unsang pag-alagad kini mopalihok kanato karon?
16 Unsa na man ang tagna nga si Jehova ‘mouyog sa kalangitan ug sa yuta’? Gihatag ni apostol Pablo ang pagpadapat sa Hageo 2:6 niining mga pulong: “Apan karon [ang Diyos] misaad, nga miingon: ‘Apan sa makausa pa akong tay-ugon dili lamang ang yuta apan usab ang langit.’ Karon ang panultihon ‘Sa makausa pa’ nagpasabot sa pagwagtang sa mga butang giuyog ingon mga butang gihimo, aron nga ang mga butang wala uyoga mopabilin. Busa, sa pagkakita nga kita makadawat sa usa ka gingharian nga dimauyog, pasagdi kita mopadayon sa pagbaton sa dili takos nga kalolot, pinaagi diin kita mahimong makahatag sa Diyos sa madawat sagradong pag-alagad uban sa diyosnong kahadlok ug kataha. Kay ang atong Diyos usab usa ka nagaut-ot nga kalayo.” (Heb. 12:26-29) Gipakita ni Hageo nga ang pag-uyog mao ang “pagwagtang sa trono sa mga gingharian ug paglumpag sa kusog sa mga gingharian sa kanasoran.” (Hag. 2:21, 22) Sa pagkutlo sa tagna, si Pablo misulti, sa pagtandi, labot sa Gingharian sa Diyos “nga dimauyog.” Sa pagpalandong niining paglaom sa Gingharian, pasagdi kita, nan, ‘magmakusganon ug mobuhat,’ mohatag sa sagradong pag-alagad sa Diyos. Pasagdi kita mohunahuna, usab, nga una pa wagtangon ni Jehova ang kanasoran sa yuta, dunay butang bililhon nga uyogon ug mogula gikan kanila, alang sa kaluwasan: “‘Akong uyogon ang tanang kanasoran, ug ang bililhong butang sa tanang kanasoran mosulod; ug akong pun-on kining balay uban sa himaya,’ si Jehova sa kasundalohan miingon.”—2:4, 7.