Mga Mensahe ni Jehova Kaniadto ug Karon

1, 2. Sa unsang paagi ang pipila nangitag nalubong nga mga bahandi, apan unsay makatabang kanimo aron magmalipayon sa kinabuhi?

LATAS sa katuigan, daghang tawo ang nangandoy nga makakita unta silag gilubong nga mga bahandi. Nakabasa ka na bag mga sugilanon bahin sa mga eksplorador, arkeologo, ug ubang tawo nga nangita gayod nianang matanga sa mga bahandi? Bisan pag wala ka tingali mangita sa personal, unsa kaha kon makakita kag bahandi? Pagkamagantihon kon ang maong bahandi makapauswag sa imong pagkinabuhi o makapahimo niana nga mas kahimut-anan ug malamposon!

² Wala gayod mangitag literal nga bahandi ang kadaghanang tawo, apan mahimong sila nagtinguhag kalipay pinaagi sa pagpaningkamot nga makabaton ug salapi, kahimsog, ug malipayong kaminyoon, mga bahandi nga dili makaplagan pinaagi sa pagkubkob sa yuta. Ni adunay literal nga mapa nga magpakita sa dalan paingon sa maong mga bahandi. Sumala sa imong nahibaloan, kinahanglan kitang maghago aron maangkon kana. Kana ang katarongan nga gipabilhan sa daghan ang kasaligang tambag kon sa unsang paagi makab-ot ang ilang mga tumong ug mahimong mas kahimut-anan ug malamposon ang ilang kinabuhi.

3, 4. Asa nato makaplagan ang praktikal nga tambag bahin sa pagkinabuhi?

³ Sa pagkatinuod aduna kay mabatonan nga mapuslanong tambag, usa ka giya nga nakatabang na sa uban aron mahimong malipayon. Ginahatag sa Bibliya ang labing maayong tambag kon unsaon pagkinabuhi, sumala sa nasayran sa daghang tawo. Ang Ingles nga awtor nga si Charles Dickens nag-ingon bahin sa Bibliya: “Kini ang kinamaayohang basahon nga naglungtad sukad ug sa tanang panahon maoy kinamaayohang basahon sa kalibotan . . . tungod kay kini nagtudlo kanimo sa kinamaayohang mga pagtulon-an nga pinaagi niana si bisan kinsa . . . magiyahan.”

⁴ Ang maong komento dili katingalahan sa tanan nga nagtuo nga ang Bibliya maoy inspirado sa Diyos. Lagmit nagtuo ka sa pasalig nga atong mabasa sa 2 Timoteo 3:16: “Ang tibuok Kasulatan inspirado sa Diyos ug mapuslanon sa pagpanudlo, sa pagpamadlong, sa pagpanul-id sa mga butang, sa pagdisiplina diha sa pagkamatarong.” Sa laing pagkasulti, ang Bibliya nasudlan ug makatabang kaayong impormasyon nga magpakita sa mga tawo kon unsaon pagkinabuhi taliwala sa mga kalisdanan sa kalibotan karon. Kadtong magpagiya sa ilang mga lakang pinaagi sa Bibliya makapahimulos ug mas kahimut-anan ug malamposong kinabuhi.

5-7. Unsang mga bahin sa Bibliya ang mahimo nimong basahon alang sa mapuslanong giya?

⁵ Apan sa imong hunahuna, sa unsang mga basahon sa Bibliya makaplagan nimo ang maong tambag? Ang pipila maghunahuna tingali sa Wali sa Bukid, diin gipahayag ni Jesus ang epektibong tambag mahitungod sa adlaw-adlaw nga pagkinabuhi. Ang uban mahinumdom sa mga sinulat ni apostol Pablo. Ug si bisan kinsa makakaplag ug tambag diha sa Mga Salmo ug Mga Proverbio—mga basahon nga puno ug kaalam. Sa pagkatinuod, depende sa imong kahimtang o sa mga suliran nga imong gisagubang, ang bisan unsang basahon sa Bibliya maoy mapuslanon, bisan ang mga basahon sa Bibliya nga naghisgot ilabina ug kasaysayan, sama sa mga basahong Josue ngadto sa Ester. Ang kasaysayan nga nasulat niana adunay matulon-anong mga pasidaan alang sa tanan nga nagtinguha nga magmalipayon diha sa pag-alagad sa Diyos. (1 Corinto 10:11) Sa pagkatinuod, ang maong mga basahon adunay tambag nga imong magamit sa paggiya sa imong mga lakang, aron magmalamposon ang imong kinabuhi. Hinumdomi kining matinud-anong mga pulong: “Ang tanang butang nga gisulat kanhi gisulat alang sa pagtudlo kanato, aron nga pinaagi sa atong pag-antos ug pinaagi sa paghupay gikan sa mga Kasulatan kita makabatog paglaom.”—Roma 15:4; Josue 1:8; 1 Cronicas 28:8, 9.

⁶ Apan adunay usa ka bahin sa Bibliya nga wala masusi o matun-i sa daghang tawo, ug daghang bahandi ang makaplagan niana. Kini maoy hugpong sa 12 ka basahon nga kasagarang gitawag ug Mga Gagmay nga Manalagna. Kanang mga basahona kasagarang makita sunod sa mas dagkong mga basahon sa Bibliya nga Ezequiel ug Daniel apan sa dili pa makaabot sa Ebanghelyo ni Mateo. (Kini ang kahan-ayan sa 12 ka basahon diha sa kadaghanang Bibliya: Oseas, Joel, Amos, Abdias, Jonas, Miqueas, Nahum, Habacuc, Sofonias, Haggeo, Zacarias, ug Malaquias.) Sumala sa atong nasabtan, ang Bibliya maoy inspirado sa Diyos, ug kini mapuslanon alang sa pagpanudlo ug sa pagpakita sa mga tawo kon unsaon pagkinabuhi. Nalakip ba niana kanang mga basahona?

⁷ Seguradong nalakip sila! Sa pagkatinuod, ang giingong Mga Gagmay nga Manalagna adunay bahandi nga mapuslanon kaayo sa pagpakita kanato kon unsaon pagkinabuhi karong adlawa. Aron masabtan kon nganong wala tagda sa pipila ka tawo ang maong mga basahon, hunahunaa kon unsay pagtawag sa 12 ka basahon diha sa daghang pinulongan: Mga Gagmay nga Manalagna. Mahimo kahang ang panghunahuna sa mga tawo bahin sa maong mga basahon naapektohan sa maong termino? Mahimo kahang ang imong panghunahuna mismo naapektohan niana?

 8. (a) Unsay usa ka hinungdanong paagi nga mohatag ug giya ang Diyos? (b) Unsay kasagarang pagtawag sa 12 ka basahong gihisgotan, apan unsay kahulogan sa maong termino?

⁸ Gisugdan ni apostol Pablo ang iyang sulat ngadto sa mga Hebreohanon: “Ang Diyos, nga dugay na kanhi misulti sa daghang okasyon ug sa daghang paagi ngadto sa atong mga katigulangan pinaagi sa mga manalagna, nga sa kataposan niining mga adlawa misulti kanato pinaagi sa usa ka Anak.” (Hebreohanon 1:1, 2) Sanglit ang Diyos nagagamit ug mga tawo ingong mga manalagna sa pagpahayag sa iyang mga mensahe, dili gayod nato isipong dili hinungdanon ang maong mga mensahero o ang ilang gisulat. Bisan pa niana, ang ngalang “Mga Gagmay nga Manalagna” miresulta nga ang pipila naghunahuna nga ang unod sa maong mga basahon dili kaayo hinungdanon. Ang uban nag-ingon nga ang mga mensahe nianang mga basahona menos ug impluwensiya kay sa ubang mga basahon sa Bibliya. Apan ang tinuod mao nga ang ngalang “Mga Gagmay nga Manalagna”a sumala sa pagkagamit diha sa daghang pinulongan nalangkit lang sa kamatuoran nga kanang 12 ka basahon mas mugbo kay sa uban.

 9. Nganong ang gitas-on sa usa ka basahon sa Bibliya dili maghatag ug ideya bahin sa kahinungdanon niini?

⁹ Ang pagkamubo sa usa ka basahon sa Bibliya wala maghatag ug ideya bahin sa kahinungdanon o kabililhon niini kanimo. Mubo kaayo ang basahong Ruth kay sa mga basahong nag-una ug nagsunod niini, apan ang impormasyon nga imong makaplagan niini makapatandog kaayo! Kining mubong basahon nagpasiugda sa dakong pagmahal nga angay natong bation bahin sa matuod nga pagsimba, naghulagway sa dakong pagpabili sa Diyos sa kababayen-an, ug nagpadayag ug hinungdanong mga detalye bahin sa kaliwatan ni Jesus. (Ruth 4:17-22) Sa hinapos nga bahin sa Bibliya, imong makita ang laing pananglitan nga mao ang basahong Judas. Kini maoy mubo kaayo nga basahon nga sa pipila ka pinatik nga Bibliya, wala mapuno niini ang usa ka panid. Bisan pa niana, pagkabililhon sa impormasyon ug sa giya nga imong makaplagan niini: Ang pagdumala sa Diyos sa daotang mga manulonda, mga pasidaan bahin sa mga tawong walay mga prinsipyo nga miyuhot sa kongregasyon, ug mga pag-awhag aron makigbisog alang sa pagtuo! Makasalig ka gayod nga ang unod sa mga basahon sa giingong Mga Gagmay nga Manalagna, bisan pag mugbo, mahinungdanon o bililhon alang kanimo.

10, 11. (a) Unsa tingaliy sanong sa pipila bahin sa termino nga “mga manalagna”? (b) Sumala sa Bibliya, kinsa ang mga manalagna, ug unsay ilang gihimo?

¹⁰ Ang laing butang nga mahisgotan maoy mahitungod sa mga termino nga “mga manalagna” ug “matagnaon.” Kanang mga pulonga basin magpahinumdom sa pagpanagna bahin sa umaabot. Naghunahuna ang daghang tawo nga ang usa ka manalagna maoy tawo nga magpahayag ug tagna—nga ang han-ay sa mga pulong mabadbad sa nagkalainlaing mga paagi—kon unsay umaabot. Kini adunay epekto diha sa panghunahuna sa pipila bahin sa maong 12 ka basahon.

¹¹ Tinuod, kon basahon nimo ang 12 ka basahon, imo dayong masabtan nga kini adunay daghang tagna, nga ang kadaghanan maoy kabahin sa umaabot nga dakong adlaw ni Jehova. Kana nahiuyon sa paninugdang kahulogan sa pulong “manalagna.” Ang usa ka manalagna maoy usa ka tawo nga adunay suod nga relasyon sa Diyos ug siya kasagarang gigamit sa pagbutyag kon unsay mahitabo sa umaabot. Sugod kang Enoc, ang daghang manalagna sa Bibliya nanagna gayod bahin sa umaabot.—1 Samuel 3:1, 11-14; 1 Hari 17:1; Jeremias 23:18; Buhat 3:18; Judas 14, 15.

12. Sa unsang paagi ikapakita nimo nga ang pagkamanalagna wala lamang magpasabot sa pagpanagna?

¹² Hinuon, kinahanglan natong hinumdoman nga ang papel sa mga manalagna ni Jehova dili lang mao ang pagpahayag ug mga tagna. Sa daghang higayon gigamit sa Diyos ang mga manalagna ingong mga tigpamaba aron isulti sa uban kon unsa ang iyang kabubut-on. Pananglitan, kita dili tingali maghunahuna nga si Abraham, Isaac, ug Jacob nanagna bahin sa umaabot, apan ang Salmo 105:9-15 nagklasipikar kanila ingong mga manalagna. May mga higayong sila gigamit sa Diyos aron ibutyag ang umaabot nga hitabo, sama sa dihang si Jacob nagpanalangin sa iyang mga anak lalaki. Apan ang maong mga patriarka maoy mga manalagna usab sa pagkaagi nga sila nagsulti sa ilang pamilya kon unsay giingon ni Jehova bahin sa ilang papel diha sa katuyoan sa Diyos. (Genesis 20:7; 49:1-28) Ang laing makatabang sa pagpatin-aw kon unsay nahilakip sa kahulogan sa terminong “manalagna” diha sa Bibliya mao ang kamatuoran nga si Aaron nag-alagad ingong manalagna alang kang Moises. Si Aaron nagtuman sa papel sa pagkamanalagna tungod kay siya maoy tigpamaba ni Moises.—Exodo 4:16; 7:1, 2; Lucas 1:17, 76.

13, 14. (a) Iilustrar nga ang mga manalagna wala lang maghimog mga panagna. (b) Sa unsang paagi makaayo kanimo ang pagkahibalo nga ang mga manalagna wala lang managna?

¹³ Hunahunaa, usab, ang mga manalagnang si Samuel ug Natan. (2 Samuel 12:25; Buhat 3:24; 13:20) Silang duha gigamit ni Jehova sa pagpahayag kon unsay mahitabo sa umaabot, apan iyang gipaalagad usab sila ingong mga manalagna sa laing mga paagi. Ingong manalagna, si Samuel nag-awhag sa mga Israelinhon nga sila mobiya sa pagsimbag idolo ug motuman na usab sa matuod nga pagsimba. Ug siya nagpahayag sa paghukom sa Diyos batok kang Haring Saul, nga gumikan niana kita nahibalo nga si Jehova mas nagpabili sa pagkamasinugtanon kay sa materyal nga mga halad. Oo, ang pagkamanalagna ni Samuel naglakip sa iyang pagpahayag sa mga panghunahuna sa Diyos bahin sa hustong paagi sa pagkinabuhi. (1 Samuel 7:3, 4; 15:22) Gitagna sa manalagnang si Natan nga si Solomon ang magtukod sa templo ug ang iyang gingharian lig-ong matukod. (2 Samuel 7:2, 11-16) Apan si Natan nagsilbing manalagna usab sa dihang iyang gipaila ang sala ni David uban kang Bat-seba ug batok kang Urias. Kinsay makalimot kon giunsa pagyagyag ni Natan ang pagpanapaw ni David—ang ilustrasyon bahin sa usa ka dato nga nagkuha sa gimahal ug bugtong nga nating karnero sa usa ka kabos? Si Natan nakabaton usab ug bahin diha sa paghikay sa matuod nga pagsimba sa sangtuwaryo sa Diyos.—2 Samuel 12:1-7; 2 Cronicas 29:25.

¹⁴ Ang hinungdanon mao nga dili kita maghunahuna nga mga tagna lang ang unod nianang matagnaong mga mensahe—nga kana nagtagna sa umaabot. Kini naundan sa mga gisulti sa Diyos bahin sa daghan pang ubang butang, lakip ang labing maayong mga pagsabot kon unsay angayng pagkinabuhi sa katawhan sa Diyos kaniadto ug karon. Sa pagkamatuod, makasalig kita nga ang atong makaplagan diha sa Bibliya, lakip ang maong 12 ka basahon, mapuslanon ug praktikal kaayo, nga makatabang sa mga tawo sa pagsabot sa labing maayong paagi sa pagkinabuhi. Kining inspiradong mga basahon mohatag kanatog bililhong giya nga makatabang kanato “sa pagkinabuhi uban ang maayong panghunahuna ug pagkamatarong ug diyosnong pagkamahinalaron taliwala niini nga sistema sa mga butang.”—Tito 2:12.

15, 16. (a) Unsang masambingayong butang ang makaplagan diha sa “Mga Gagmay nga Manalagna”? (b) Unsang matagnaong mga kahimtang ang anaa sa maong mga basahon?

¹⁵ Adunay daghang paagi nga makaayo kanato ang pagbasa sa inspiradong Pulong sa Diyos. Ang pipila ka basahon nagsulti kanato kon unsay nahitabo sa usa ka panahon, ug ang ubang basahon balaknon, nga ang matag usa adunay linaing bili. Sa uban pang basahon, ang gipasiugda mao ang masambingayon o simbolikong butang, sama niining 12 ka basahon. Pananglitan, si Jesus naghisgot sa mga hitabo diha sa basahon ni Jonas sa miingon Siya: “Ang usa ka daotan ug mananapaw nga kaliwatan magpadayon sa pagpangitag ilhanan, apan walay ilhanan nga ihatag niini gawas sa ilhanan ni Jonas nga manalagna. Kay ingon nga si Jonas didto sa tiyan sa dakong isda tulo ka adlaw ug tulo ka gabii, sa ingon usab ang Anak sa tawo maanaa sa kasingkasing sa yuta tulo ka adlaw ug tulo ka gabii. Ang mga taga-Nineve mobangon sa paghukom uban niining kaliwatana ug magahukom niini; tungod kay sila naghinulsol tungod sa giwali ni Jonas, apan, tan-awa! ania ang usa nga labaw pa kay kang Jonas.”—Mateo 12:39-41.

¹⁶ Tin-aw, nasabtan ni Jesus nga ang basahon ni Jonas dili lang makasaysayanhong talaan bahin sa mga pakiglabot sa Diyos kang Jonas, sa kalihokan sa manalagna didto sa Nineve, ug sa sangpotanan sa dihang si Jonas nagmantala sa pasidaang mensahe sa Diyos. Nahibalo si Jesus nga ang manalagnang si Jonas may masambingayong papel, nga nagpunting kang Jesu-Kristo, sa iyang kamatayon ug unya pagkabanhaw sa ikatulo ka adlaw. Dugang pa, ang sanong sa mga taga-Nineve maoy pagtandi sa kalainan—ang kalainan sa sanong sa kadaghanang Hudiyo ngadto sa pagwali ug mga binuhatan ni Jesus. (Mateo 16:4) Sa pagkaangay, nasabtan nato nga ang 12 ka basahon naundan ug matagnaong mga kahimtang o kaamgiran sa mga pagpakiglabot sa Diyos sa iyang katawhan karon. Makaiikag ug bililhon ang maong pagtuon.b

17. Sa unsang paagi gihisgotan niining libroha ang 12 ka basahon sa Bibliya?

¹⁷ Ugaling lang, ang librong imong gikuptan wala maghisgot sa masambingayon o simboliko nga kahulogan sa basahon ni Jonas ni sa ubang 11 ka basahon. Dili usab kini bersikulo-por-bersikulo nga komentaryo. Sa kasukwahi, ang impormasyon sa maong mga basahon nga ikapadapat nato sa atong matag adlaw nga pagkinabuhi mao gayod ang gipasiugda. Suknaa ang imong kaugalingon: ‘Niining 12 ka basahon, unsang mapuslanong tambag ang gihatag ni Jehova alang kanako? Sa unsang paagi kining mga basahona makatabang kanako “sa pagkinabuhi uban ang maayong panghunahuna ug pagkamatarong ug diyosnong pagkamahinalaron taliwala niini nga sistema sa mga butang”? Unsay gisulti niini kanako bahin sa Kristohanong pagkinabuhi, moralidad, pamilyahanong kinabuhi, ug mga tinamdan niining lisod nga mga adlaw, sanglit “ang adlaw ni Jehova moabot, kay kini haduol na”?’ (Tito 2:12; Joel 2:1; 2 Timoteo 3:1) Samtang imong makaplagan ang makapatagbawng mga tubag, lagmit makakaplag kag mga bersikulo nga imong mahalon, mga bersikulo nga wala nimo magamit sa nangagi sa dihang imong gipaambit ang tambag sa Bibliya sa uban. Niining paagiha, madugangan ang imong pondo sa bililhong mga teksto sa Bibliya.—Lucas 24:45.

18. Unsa ang kahan-ayan niining libroha, ug sa unsang paagi makapahimulos ka niini?

¹⁸ Ang mga kapitulo niining basahona gihugpong sa upat ka seksiyon. Sulayi ang pagsumaryo sa matag seksiyon inigsugod nimo sa pagtuon niini. Makaplagan nimo ang duha ka kahon diha sa matag usa sa 13 ka kapitulo nga gituyo sa pagtabang kanimo sa pagsilsil sa imong natun-an diha sa hunahuna. Magamit nimo ang mga pangutana diha sa mga kahon sa pagpamalandong sa imong nabasa ug paghinuktok bahin sa bili ug kapadapatan niini. Anaa sa tungatunga sa kapitulo ang unang kahon. Sa pag-abot nimo sa maong kahon, tagda ang mga pangutana diha niana. Ang paghisgot makatabang kanimo sa pagsilsil nga dulot sa imong kasingkasing sa bag-o pa nimong natun-an. (Mateo 13:8, 9, 23; 15:10; Lucas 2:19; 8:15) Ang ikaduhang kahon mohatag kanimog higayon sa pagpalandong sa imong nabasa sa kataposang bahin sa maong kapitulo ug sa pagsilsil niana sa imong panumdoman. Busa gahinig panahon nga matun-an ang mga kahon. Kana mahimong mga kasangkapan nga magpakitag praktikal nga mga paagi aron makapahimulos ka sa imong ginatun-an.

19. Unsay angay nimong isilsil una sa imong hunahuna bahin sa 12 ka basahon?

¹⁹ Aron makapangandam ka sa pagtuon niining libroha, suknaa ang imong kaugalingon kon unsay imong nahibaloan bahin sa mga unod sa matag usa niining 12 ka basahon. Kinsay gigamit sa Diyos sa pagpahayag niining mga mensahea, ug unsang matanga sila sa mga tawo? Sa unsang mga yugto sa panahon sila nagkinabuhi, ug sa unsang mga kahimtang sila nag-alagad ingong mga manalagna? (Ang kahikayan sa panahon diha sa mga panid 20 ug 21 makatabang kaayo; konsultaha kini kanunay samtang magatuon ka sa sunod nga mga kapitulo.) Unsa ang mensahe o kapadapatan sa panahon sa pagsulat niini, ug sa unsang paagi ang pagkahibalo niini makatabang kanimo sa pagsabot sa butang nga gihisgotan? Ang sunod kapitulo makatabang kanimo sa pagtubag niining hinungdanong mga pangutana.