Ikaw ba Usa ka Makigbation nga Tigpatalinghog?
HANDURAWA nga ikaw adunay salapi sa paghatag ug mahal nga gasa sa matag tawo sa imong kinabuhi. Pagkamalipayon ug pagkamapasalamaton unya nila! Sa pagkatinuod, makahimo ka sa paghatag sa uban ug espesyal nga gasa, butang nga tinuod nilang gikinahanglan. Dili ka makagastog salapi niini. Unsa man kini? Kini mao ang imong pagtagad. Ang kadaghanang tawo gustog pagtagad ug mapasalamaton inigkadawat nila niini. Apan, aron ihatag ang labing maayong pagtagad gikinahanglan nga ikaw usa ka makigbation nga tigpatalinghog.
Kon ikaw maoy usa ka ginikanan o usa ka amo o nagaalagad sa usa ka katungdanan nga ang mga tawo moanha kanimo alang sa tambag ug direksiyon, gikinahanglan nga ikaw magpatalinghog nga makigbation. Kon dili, makamatikod ang mga tawo sa imong pagkadili-makigbation, ug madaot ang imong dungog ingon nga tawong kasumbongan ug sekreto.
Bisan pag ikaw dili subsob nga pangayoan ug tambag, gikinahanglan gihapon nga magpatalinghog kang makigbation sa mga tawo, sama sa dihang ang usa ka higala moduol kanimo alang sa kahupayan. Sumala sa giingon sa usa ka proverbio sa Bibliya, ang pagkapakyas sa pagpatalinghog sa dili pa mosulti mahimong mosangpot sa kaulawan. (Proverbio 18:13) Nan, unsa ang pipila sa mga paagi nga ikaw makapakita sa imong kaugalingon nga usa ka makigbation nga tigpatalinghog?
Ihatag ang Bug-os nga Pagtagad
Unsa ang usa ka makigbation nga tigpatalinghog? Ang Webster’s New Collegiate Dictionary nagbatbat sa “empathy” o pagkamakigbation: “Ang katakos sa pagduyog sa mga pagbati o mga ideya sa lain.” Ang samang diksiyonaryo nagbatbat sa “listen” o pagpatalinghog: “Ang pagpamati uban sa mahunahunaong pagtagad.” Busa ang usa ka makigbation nga tigpatalinghog dili lamang mamati sa gisulti sa usa ka tawo. Siya mohatag sa pagtagad ug moduyog sa mga hunahuna ug mga pagbati sa usa.
Kini nagkinahanglan nga ihatag ang bug-os nga pagtagad nganha sa imong gipamatian, nga dili tugotan nga magsalaag ang hunahuna. Bisan ang paghunahuna kon unsay itubag nimo makapakunhod sa pagpatalinghog. Disiplinaha ang imong kaugalingon sa paghatag ug bug-os nga pagtagad sa ginasulti sa laing tawo.
Tutok sa tawo nga nagapakigsulti kanimo. Kon ang imong mga mata maglirawliraw, mopatim-aw nga wala kay interes. Panid-i ang iyang mga kompas ug lihok sa lawas. Siya ba nagapahiyom o nagmuro? Gibanaag ba sa iyang mga mata ang pagsiniaw, kasub-anan, o kabalaka? Hinungdanon ba ang butang nga wala niya ipamulong? Ayaw kabalaka sa imong tubag; kini mogawas ingong kinaiyanhong sangpotanan sa imong bug-os nga pagpatalinghog.
Samtang magapatalinghog, lagmit iyangoyango nimo ang imong ulo ug gamiton ang mga pulong sa pag-uyon, sama sa ‘Nakita ko na’ ug ‘Nasabtan ko na.’ Kini makapadayag nga gisundan nimo ang gipamulong. Bisan pa niana, ayaw paghunahuna nga ang pagyangoyango ug ang mga pag-uyon magpahunahuna sa mga tawo nga nagapatalinghog ka sa dihang wala ka magapatalinghog. Ngani, ang mapinadayonong pagyangoyango sa ulo dili-tinuyong makapadayag sa pagkawalay-pailob. Kini samag nagaingon ka, ‘Pagdali. Isulti dayon ang buot nimong isulti. Taposa na kana.’
Sa bisan unsang kahimtang, dili kinahanglan nga ikaw sobrang mabalaka bahin sa mga paagi sa pagpatalinghog. Tinud-a lang ang imong pagpatalinghog, ug ang imong mga tubag mopabanaag sa imong pagkasinsero.
Ang maayong mga pangutana magpadayag usab nga imong gihatag ang bug-os nga pagtagad ug gipadayon ang pagpatalinghog. Kana magpadayag nga interesado ka. Pangayo ug katin-awan sa mga punto nga wala ipahayag o dili tin-aw. Isukna ang mga pangutana nga mag-awhag sa laing tawo sa pagsaysay ug dugang nga pagpahayag sa iyang kaugalingon. Ayaw kabalaka nga tingali mosagbat ka nga panalagsa, apan ayaw kana pasobrahi. Ang tin-aw nga pagsabot sa mga butang maoy bahin sa proseso sa pagpatalinghog. Kon ang pagsagbat dili pasobrahan, maila sa laing tawo ang tinguha nimo nga bug-os makasabot sa tanan niyang ginasulti.
Ipakita ang Pagkamasinabtanon
Mahimong kini ang kinalisdang bahin, bisan pag ikaw tinuod nga makigbation sa tawo nga nagapakigsulti kanimo. Kon ang usa ka tawong may kasakitan moduol kanimo, mohatag ka ba dayon ug malaomong mga sugyot ug mga kasulbaran? Mosulti ka ba dayon sa tawo nga ang kahimtang dili kaayo daotan kon itandi sa pag-antos sa laing tawo? Kini tingali morag makatabang, apan kini mahimong may negatibong epekto.
Adunay daghang hinungdan kon nganong ikaw tingali makiling nga mohunong sa pagpatalinghog ug mosugod sa pagsulbad. Basin maghunahuna ka nga ang imong madasigong mga sugyot mao gayod ang gikinahanglan aron moarang-arang ang bation sa nag-antos. O basin mobati ka nga imong katungdanan nga “ayohon” kon unsay “nadaot” ug kon dili nimo kana buhaton, ikaw maoy dili matinabangon o wala “magbuhat sa imong katungdanan.”
Apan, ang sayo nga pagpahayag sa mga kasulbaran kasagarang mopagawas ug makapaluya nga mga mensahe, sama sa, ‘Nasabtan ko nga ang imong suliran mas yano kay sa imong gisulti.’ O, ‘Mas interesado ako sa akong kaugalingong dungog isip magsusulbad ug suliran kay sa imong kaayohan.’ O, tingali, ‘Dili gayod ako makasabot—ug dili ko buot nga makasabot.’ Ang pagtandi sa suliran sa usa ka nag-antos sa iya sa uban sagad nga magpasabot, ‘Angay nga maulaw ka sa imong kaugalingon tungod sa pagbati nga naproblema sa dihang ang ubang tawo mas nagaantos kay kanimo.’
Kon dili tinuyong nagpagawas ka nianang makapaluyang mga mensahe, ang imong higala mobati nga wala ka gayod magpatalinghog kaniya, nga wala nimo siya hisabti. Basin mohinapos pa siya nga naghunahuna ka nga labaw ka kaniya. Sa sunod panahon, modangop siya sa lain alang sa kahupayan.—Filipos 2:3, 4.
Komosta man kon ang imong higala naproblema nga walay hinungdan? Pananglitan, basin siya mobating sad-an nga walay angay nga hinungdan. Isulti ba nimo dayon kana aron mosugod siya sa pagbatig maayo? Dili, kay kon wala ka una makapatalinghog kaniya, dili makahupay ang imong mga pagpasalig. Inay mobating nahupayan, mobati siya nga wala mahigawas sa kabug-at, nga dala pa gihapon niya ang iyang sala. Sumala sa pagpahayag niini sa pilosopong si Henry David Thoreau sa ika-19ng siglo, “duha ang gikinahanglan aron isulti ang kamatuoran: usa aron mosulti niini ug ang lain aron pamatian kini.”
Pagkahaom ang pahimangno sa Bibliya: “Ang matag usa kinahanglan nga magmaabtik sa pagpaminaw, magmahinay sa pagsulti.” (Santiago 1:19) Ug hinungdanon usab kaayo ang pagpatalinghog uban ang pagkamakigbation! Duyog sa mga pagbati sa usa nga nagasumbong kanimo. Ilha ang kalisod sa iyang suliran, ang giladmon sa iyang kaguol. Ayaw pagpagamya ang iyang suliran pinaagi sa mga pulong nga sama sa, ‘Oh, ang imong suliran umalagi ra’ o, ‘Ang kahimtang dili gayod ingon niana ka daotan.’ Katingad-an, ang maong pagpagamay tingali makapagrabe pa sa iyang daotang mga pagbati. Siya mobatig kapakyasan tungod kay wala nimo isipang seryoso ang iyang mensahe. Busa himoang ang imong mga tubag magpadayag nga imong gipamatian kon unsay gisulti ug imong gidawat nga kini mao ang iyang gibati mahitungod sa mga butang sa pagkakaron.
Ang makigbation nga pagpatalinghog wala magkinahanglan nga mouyon ka sa tawong nagasumbong kanimo. Tingali nagtuo ka nga ang usa ka tawo dili makataronganon sa pagpatugbaw, “Dili ko gusto ang akong trabaho!” Apan kon mosanong ka uban ang dili pag-uyon (‘Dili ka angay mobati niana’) o pagsalikway (‘Dili na maoy imong gipasabot’), siya mohinapos nga ikaw wala makasabot. Ang imong mga komento angay mopabanaag sa imong pagkamasinabtanon. Ngadto sa tawo nga wala makagusto sa iyang trabaho, ikaw tingali moingon, ‘Kana mahimong bug-at kaayo.’ Unya mangayo ug makapatin-awng mga detalye. Sa ingon wala ka gayod mouyon nga angay nga dili niya magustohan ang iyang trabaho apan yano nga ginaila nga kini ang iyang gibati nianang panahona. Sa ingon gihatagan nimo siya ug katagbawan sa pagkagipamatian, o bug-os nakapasabot sa iyang mga pagbati. Kasagaran, ang pagpaambit sa suliran mahimong makapagaan niana.
Sa susama, ang tawo nga moingon, “Ang akong asawa nagapasusi sa lawas karong adlawa,” mahimong magkahulogan, “Nabalaka ako.” Himoa nga ang imong tubag mag-ila niini. Kini magpadayag nga ikaw nagpatalinghog sa kahulogan nga gipasabot sa iyang mga pulong, nga mas makahupay kay sa kon dili nimo tagdon ang iyang gipasabot, isalikway kana, o sulayan ang pagpasibo kaniya pinaagi sa pagsulti kaniya nga dili siya angay nga mabalaka.—Roma 12:15.
Ang Maayong mga Tigpatalinghog Mosulti Usab!
Ang The Art of Conversation naghisgot mahitungod niadtong nagapatalinghog apan diyutay kaayog gisulti, “nga naghunahuna nga kini naghatag kanilag dagway sa pagkahalangdon.” Kini magpugos sa laing tawo sa pagpas-an sa tibuok nga palas-anon sa kabildohay, nga maoy binastos. Sa laing bahin, binastos usab, ug makapuol, kon ang tawong imong ginapatalinghogan magpadayon sa pagsulti nga walay hunong nga dili ka tugotan sa pagpahayag sa imong kaugalingon. Busa, bisan tuod gikinahanglan nga mahimo kang maayong tigpatalinghog, basin buot usab nimong ipahibalo sa laing tawo nga ikaw adunay butang nga makatabang nga igasulti.
Unsay mahimo nimong isulti? Kay matinahorong nakapatalinghog sa mga gipahayag sa imong higala, angay ba nga ikaw karon mohatag nag tambag? Kon kuwalipikado ka sa paghatag niini, tingali. Kon ikaw adunay usa ka solusyon sa suliran sa imong higala, angay gayod nga ipaambit mo kini kaniya. Ang imong mga pulong makapaimpluwensiya, sanglit ikaw migamit ug panahon sa pagpatalinghog una. Kon wala nimo mabatoni ang kinahanglanong mga katakos nga hatagan ang imong higala sa matang sa direksiyon o sa tabang nga iyang gikinahanglan, tabangi siya sa pagpakigkita sa usa ka tawong makaarang sa paghatag niana.
Sa pila ka kaso, hinuon, ang tambag wala kinahanglana o pangayoa. Busa matngoni nga dili mapahuyang ang maayong epekto sa imong pagpatalinghog pinaagi sa pagdugang ug daghang pulong. Ang imong higala tingali kinahanglan lamang nga moantos sa dili-magamhang kahimtang o motugot ug panahon aron mabuntog ang iyang negatibong mga pagbati. Miduol siya kanimo aron ipaambit ang iyang suliran. Ikaw nagpatalinghog. Miduyog ka sa iyang mga pagbati, mipasalig kaniya nga ikaw nabalaka ug nga hunahunaon nimo siya ug mag-ampo alang kaniya. Ipahibalo kaniya nga siya libre sa pagduol pag-usab kanimo ug nga ang iyang suliran dili nimo itabi sa uban. Lagmit nga labaw pa niyang gikinahanglan ang maong paghupay kay sa mosulay ka sa pagsulbad sa iyang suliran.—Proverbio 10:19; 17:17; 1 Tesalonica 5:14.
Kon kaha ang pagpatalinghog giubanan sa tambag o wala, kini makaayo sa duha ka partido nga nalangkit. Ang usang nagasulti nakabaton sa katagbawan sa pagkagipamatian ug nasabtan. Siya nahupayan sa pagkahibalo nga adunay usa ka tawo nga may igong pagtagad sa pagpamati sa tanan nga buot niyang isulti. Ang tigpatalinghog gigantihan usab. Gipabilhan sa uban ang iyang pagkamahunahunaon. Kon siya mohatag ug tambag, labi pang katuohan kana tungod kay siya wala mosulti hangtod nga bug-os niyang nasabtan ang kahimtang nga gidala sa iyang pagtagad. Tinuod nga ang makigbation nga pagpatalinghog nagkinahanglan ug panahon. Apan pagkamapuslanon nga paggamit sa panahon! Sa pagkatinuod, pinaagi sa paghatag sa mga tawo sa imong mahunahunaong pagtagad, gihatagan mo sila ug usa ka espesyal nga gasa.