Pagpakitag Gugma ug Pagtahod Ingong Asawa
“Ang asawa kinahanglan magbaton ug lalom nga pagtahod alang sa iyang bana.”—EFESO 5:33.
1. Unsang mga pangutana ang mobangon mahitungod sa modernong kahimtang sa kaminyoon?
NIINING modernong panahon sa independensiya ug “kagawasan,” ang tradisyonal nga panlantaw sa kaminyoon nag-antos ug grabe nga mga kapakyasan. Minilyon sa mga pamilya naglihok nga walay amahan o inahan. Nahimong batasan sa kadaghanan ang mag-ipon ug puyo nga wala makasal sa legal. Apan kini ba miagak ug dakong kasegurohan sa babaye ug inahan? Nakahatag ba kinig kalig-on sa kabataan? Ug kining pagkahugno ba sa mga sukdanan miagak ug dakong pagtahod sulod sa kahikayan sa pamilya? Sa kasukwahi, unsa ang girekomendar sa Pulong sa Diyos?
2. Nganong dili maayo alang kang Adan nga magpadayon nga mag-inusara?
2 Sa dihang gipahayag sa Diyos ang iyang katuyoan sa paglalang sa unang babaye, siya nag-ingon: “Dili maayo alang sa lalaki nga mag-inusara.” Ug tapos naobserbahan ang mga pamilya sa mananap—mga laki ug mga baye uban sa ilang mga anak—lagmit sama ang pagbati ni Adan nianang pahayaga. Bisan pa hingpit ug diha sa makapatagbaw nga paraiso, kulang si Adan ug pag-ubanay sa iyang kaugalingong matang. May gasa siya sa kinaadman ug igsusulti, apan walay linalang nga sama kaniyag matang nga ikapaambit ang maong mga gasa. Apan, ang kahimtang sa ulahi mahimong lahi, kay ang Diyos nag-ingon: “Pagabuhaton ko ang usa ka katabang alang kaniya, ingon nga kapikas kaniya.”—Genesis 2:18-20.
3. (a) Sa unsang paagi si Eva “matang” ni Adan? (b) Unsay kahulogan nga “magaipon” ang lalaki sa iyang asawa?
3 Gilalang ni Jehova ang babaye nga si Eva pinaagi sa paggamit sa usa sa mga gusok ni Adan ingon nga sukaranan. Busa, si Eva samag “matang” kang Adan. Dili siya ubos nga mananap apan “bukog sa [iyang] mga bukog ug unod sa [iyang] unod.” Tungod niana, ang dinasig nga asoy nag-ingon: “Mao kana ngano ang usa ka lalaki magabiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan ug siya magaipon uban sa iyang asawa ug sila mahimong usa ka unod.” (Genesis 2:23, 24) Ang Hebreohanong pulong nga gihubad “magaipon” literal nga nagkahulogan “sa pagdukot, sa pagtapot, labi na malig-on, nga daw gipilit.” (Hebrew and Chaldee Lexicon to the Old Testament Scriptures ni Gesenius) Kini sa pagkamatuod nagpasabot sa ideya sa bana ug asawa ingon nga dimabulag nga mga kauban. Ang laing eskolar nag-ingon nga “kini nagtumong labaw pa sa seksuwal nga pag-usa sa lalaki ug sa asawa ug sangkad pa sa bug-os nga relasyon.” Busa, ang kaminyoon dili usa ka lumalabay nga kagustohan. Kini maoy usa ka dayon nga relasyon. Ug kon diin dunay mutuwal nga pagtahod ug dignidad, kanang panaghiusa, bisan pa usahay mailalom sa kapit-os, dili angay mabugto.—Mateo 19:3-9.
4. Sa unsang diwa ang babaye katabang ug kapikas sa lalaki?
4 Nag-ingon ang Diyos nga ang babaye mao ang katabang ug kapikas sa lalaki. Sanglit kay sila gibuhat sa dagway sa Diyos, siya magdahom kanila sa pagpasundayag sa iyang mga hiyas—hustisya, gugma, kaalam, ug gahom—sa ilang relasyon sa usa ug usa. Busa, si Eva usa ka “kapikas,” dili usa ka kompetensiya. Ang pamilya dili sama sa usa ka barko uban sa duha ka nagkakompetensiya nga kapitan, apan ang pagkaulo dumalahon ni Adan.—1 Corinto 11:3; Efeso 5:22-24; 1 Timoteo 2:12, 13.
5. Sa unsang paagi gitratar sa daghang lalaki ang mga babaye, ug giuyonan ba kini sa Diyos?
5 Bisan pa, ang pag-alsa ug pagpakasala sa unang tawhanong pares batok sa mahigugmaong pagkaulo sa Diyos nagpahinabo sa lahi nga kahimtang sa pagporma sa ilang pamilya ug sa tanang umaabot nga mga pamilya. Sanglit nahibalo nang daan sa mga resulta sa ilang sala ug sa epekto niini sa katawhan, si Jehova nag-ingon kang Eva: “Pangandoyon mo ang imong bana, ug siya magabuot kanimo.” (Genesis 3:16) Sa kasubo, latas sa kasiglohan daghang lalaki nagdominar sa mga babaye sa maharihariong paagi. Ang mga babaye kaniadto ug karon gipakaulawan ug gipakaubos sa daghang paagi sa tibuok kalibotan. Apan, sama sa nakita nato sa nag-unang artikulo, ang pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya wala magtaganag pasukaranan sa pagharihari sa lalaki. Sa laing bahin, kini nagpasiugda sa bili sa lalom nga pagtahod.
Lalom nga Pagtahod—Usa ka Hagit
6, 7. (a) Sa unsang paagi ang dili matinuohong mga bana makabig sa kamatuoran? (b) Sa unsang paagi posibleng mapakyas ang asawa sa pagpakitag “lalom nga pagtahod” sa iyang dili matinuohong bana?
6 Ang apostol Pedro nagdetalye sa panig-ingnan ni Kristo sa paggawi ug nagtin-aw nga si Jesus nagbilin kanato ug ‘panig-ingnan aron suod nga sundon ang iyang mga tunob.’ Unya si Pedro nagpahayag: “Sa samang paagi, kamong mga asawa, magpasakop kamo sa inyong kaugalingong mga bana, aron nga, kon aduna man kanila ang dili masinugtanon sa pulong, mahimong makabig sila sa walay pulong pinaagi sa paggawi sa ilang mga asawa, tungod kay nagpakakita sa inyong maputli nga paggawi uban sa lalom nga pagtahod.” (1 Pedro 2:21–3:2) Sa unsang paagi ang Kristohanong mga asawa makapasundayag niining “lalom nga pagtahod”?
7 Daghan sa atong Kristohanon igsoong mga babaye adunay dili matinuohon ug usahay masupakong mga bana. Nagkahulogan ba nga niining mga sirkumstansiya ang tambag ni Pedro walay kapuslanan? Wala, ang pagpasakop ug ang pagtahod gikinahanglan bisan pa “kon aduna man kanila ang dili masinugtanon sa pulong.” Busa, timaan ba sa lalom nga pagtahod kon ang usa ka Kristohanong asawa nga dunay magsusupak nga bana moabot sa Kingdom Hall ug libakon siya, isulti sa daghang igsoong babaye sa kongregasyon ang tanang pagdaogdaog nga nadawat gikan niya? Kon buhaton niya kana sa usa ka igsoon nga lalaki o babaye sa kongregasyon, unsa may pagtawag niini? Tabitabi, o kaha pagbutangbutang. Busa, kini dili ebidensiya sa lalom nga pagtahod nga daoton sa asawa ang dungog sa iyang dili matinuohon nga bana. (1 Timoteo 3:11; 5:13) Apan, kinahanglan ilhon usab nga ang ubang gisupak nga mga igsoong babaye adunay seryosong suliran. Unsa ang Kristohanong solusyon? Mahimong modangop sila sa mga ansiano ug mangayo sa ilang tabang ug tambag.—Hebreohanon 13:17.
8. Lagmit unsa ang hunahuna sa masupakon nga bana?
8 Sa unsang paagi ang mga ansiano makig-atubang nga mataktika sa bana nga masupakon? Una sa tanan, mahimong paningkamotan nila ang pagtan-aw sa kahimtang gikan sa iyang panlantaw. Ang iyang kapintas sa pulong o sa pisikal mahimong gipalihok sa tulo ka talikalang reaksiyon sa kawalay kahibalo nga motultol sa kahadlok ug unya sa mapintas nga lihok. Ug nganong nahitabo kini? Usahay ang bana may diyutay o walay nahibaloan mahitungod sa mga Saksi ni Jehova gawas sa kon unsa ang iyang nadunggan sa mapihigong mga kauban sa trabaho. Siya nahibalo nga sa wala pa magsugod ang iyang asawa sa pagtuon sa Bibliya tingali siya bug-os nga nalinga kaniya ug sa ilang mga anak. Bisan pa nga siya karon mas maayo nang asawa ug inahan, ang tinamdan sa iyang bana mao: ‘Biyaan niya ako tulo ka beses sa usa ka semana aron sa pagtambong sa mga miting. Ambot unsa kaha ang anaa nianang mga mitinga, apan dunay guwapong mga lalaki didto, ug . . . ’ Oo, ang iyang kawalay kahibalo hayan motultol kaniya sa pagpangabugho ug kahadlok. Dayon moabot ang mapanalipdanon nga reaksiyon. Kon mamatikdan kining maong tinamdan, sa unsang paagi ang mga ansiano makatabang?—Proverbio 14:30; 27:4.
9. Unsang mataktikang pagduol ang mahimong gamiton uban sa dili matinuohong mga bana, ug unsa ang mahimong epekto niini?
9 Tingali mahimong ilailahon sa usa sa mga ansiano ang bana sa personal. (1 Corinto 9:19-23) Ang bana tingali batid ingon nga elektrisyan, karpentero, o pintor. Basig andam siya nga gamiton ang maong kabatid sa pagtabang sa usa ka suliran sa Kingdom Hall. Nianang paagiha siya makakita sa sulod sa Kingdom Hall nga dili mobati nga gipaobligar sa pagtambong sa miting. Sa dihang mailhan niya ang mga igsoon, hayan moluag ang iyang tinamdan sa iyang asawa ug sa kamatuoran. Sa pagkakita sa gugma ug sa espiritu sa kooperasyon sa kongregasyon, tingali mosugod pa gani siya sa paghatod sa iyang asawa sa mga miting. Unya, samtang ang usa ka butang motultol ngadto sa lain, tingali mosulod siya sa tigomanan sa panahon sa miting ug mamati makadiyot. Dili madugay, mahimong mangayo na siya ug pagtuon sa Bibliya. Kining tanan mahimong mahitabo ug usahay mao gayoy nahitabo. Dunay linibo sa matinuohong mga bana karon, tungod sa gugma ug taktika ug sa “lalom nga pagtahod” sa asawa.—Efeso 5:33.
Nagabantay sa Iyang Panimalay
10, 11. Unsang nagkalahing mga hiyas sa usa ka takos nga asawa ang gihubit ni Haring Lemuel? (Usa-usa nga konsideraha.)
10 Si Haring Lemuel nakabaton ug maayong tambag gikan sa iyang inahan mahitungod sa mga hiyas sa usa ka maayong asawa. (Proverbio 31:1) Ang iyang hubit sa kugihan nga asawa ug inahan sa Proverbio 31:10-31 takos basahon nga maampingon. Dayag siya may kasinatian sa pagpadapat sa matarong nga mga prinsipyo sa Diyos ug sa pagpakitag lalom nga pagtahod.
11 Nagsulat si Lemuel nga ang “takos nga asawa” kasaligan, kapiyalan, ug maunongon. (Mga bersikulo 10-12) Nagkugi siya sa pagpakaon ug pag-atiman sa iyang bana ug mga anak. (Mga bersikulo 13-19, 21, 24) Siya maluloton ug manggihatagon niadtong tinuod nga nanginahanglan. (Bersikulo 20) Pinaagi sa iyang pagtahod ug maayong kagawian, siya nagdugang sa maayong dungog sa iyang bana. (Bersikulo 23) Dili siya tabian o madaotong hinawayon. Sa kasukwahi, ang iyang dila siya nagapalig-on ug nagaayo. (Bersikulo 26) Tungod kay dili man siya tapolan, ang iyang balay hinlo, hapsay. (Bersikulo 27) (Sa pagkamatuod, ang Kristohanong balay kinahanglan usa sa labing mahinlo sa kasilinganan.) Ang iyang bana ug mga anak nagpasalamat ug nagdayeg kaniya. Kadtong sa gawas sa pamilya usab nagpabili sa iyang mga hiyas. (Mga bersikulo 28, 29, 31) Ang iyang katahom dili kutob ra sa panit; kini maoy katahom sa usa ka babayeng mahadlokon sa Diyos uban ang diyosnong personalidad.—Bersikulo 30.
Malinaw ug Maaghop nga Espiritu
12. Unsa ang “bililhon sa mga mata sa Diyos,” ug sa unsang paagi gipasiugda sa panultihon sa Katsila kining puntoha?
12 Kining kataposang punto gipalanog ni Pedro sa dihang siya nagtambag sa Kristohanong babaye sa dili paghatag ug hinobra nga pagtagad sa iyang panggawas nga panagway. Siya nag-awhag: “Pasagdi [ang inyong pagpaanyag] mao ang natago nga pagkatawo sa kasingkasing sa dili madunot nga besti sa malinawon ug maaghop nga espiritu, nga mao ang bililhon sa mga mata sa Diyos.” (1 Pedro 3:3, 4) Matikdi ang punto nga ‘ang malinawon ug maaghop nga espiritu bililhon sa mga mata sa Diyos.’ Busa, ang Kristohanong asawa ug inahan kinsa duna niining maong espiritu dili lamang makapahimuot sa iyang bana kondili, labing hinungdanon, siya makapahimuot sa Diyos, sama sa matinumanong mga babaye sa karaang mga panahon. Kining natagong katahom makita usab sa panultihon sa Katsila: “Ang usa ka matahom nga babaye nagapahimuot sa mga mata; ang usa ka buotang babaye nagapahimuot sa kasingkasing. Kon ang nahauna usa ka mutya, ang naulahi usa ka bahandi.”
13. Unsang makapalagsik nga epekto sa asawa ang mahatag diha sa mga anak?
13 Ang usa ka Kristohanong asawa mahimong makapalagsik sa tanan sa iyang panimalay. (Itandi ang Mateo 11:28-30.) Kon makita sa mga anak ang iyang pagtahod sa iyang bana, ilang ipakita ang maong pagtahod sa ilang pakiglabot sa ilang mga ginikanan ug niadtong sa gawas sa pamilya. Ingon nga sangpotanan, ang Kristohanong mga anak mahimong maluloton ug mahunahunaon. Ug pagkamakapalagsik kon ang mga anak moboluntaryo sa mga buluhaton inay kay maghulat sugoon sa pagbuhat niini! Ang ilang kawalay kahakog makaamot sa kalipay sa panimalay, ug ang pahiyom sa pag-uyon sa inahan igo nang suhol.
14. Ang panginahanglan alang sa disiplina mahimong mosangko ngadto sa unsang hagit?
14 Apan komosta na man ang mga panahong gikinahanglan ang disiplina? Sama sa ilang mga ginikanan, ang mga anak makahimog mga sayop. Usahay sila masinupakon. Unsay buhaton sa Kristohanong inahan kon wala ang amahan? Magpadayon ba siya sa pagtahod sa dignidad sa ilang mga anak? O mosiyagit ug magyawyaw ba siya aron sila mosugot? Buweno, ang anak ba makakat-on pinaagi sa kusog nga tingog? O kaha ang hinay, nagapangatarongan nga tingog may dakong epekto?—Efeso 4:31, 32.
15. Unsa ang nakaplagan sa mga tigdukiduki mahitungod sa pagkamasinugtanon sa mga anak?
15 Nagkomento sa pagkamasinugtanon sa kabataan, ang magasing Psychology Today nagpahayag: “Sumala sa usa ka bag-ong pagtuon, sa mas makusog nga tingog nga nagsugo ka sa mga bata sa dili pagbuhat sa usa ka butang, lagmit nga sila motalikod ug mobuhat sa lahi nga butang nga wala nimo isugo nga ilang buhaton.” Sa laing bahin, ang mga tigdukiduki nakakaplag nga kon ang mga hamtong hinay nga mosulti, ang mga bata kiling sa pagsugot nga walay pagpanuko. Siyempre, hinungdanong mangatarongan uban sa bata inay pasuk-on siya uban sa walay puas nga mapugsanong mga sugo.—Efeso 6:4; 1 Pedro 4:8.
Pagtahod sa Pisikal nga Relasyon
16. Sa unsang paagi ang asawa makapakitag konsiderasyon sa mga panginahanglang emosyonal sa iyang bana, ug uban sa unsang kaayohan?
16 Sama nga magpakita ang bana ug konsiderasyon sa iyang asawa tungod kay siya mas huyang ug kinaiyahan, sa ingon ang asawa moila sa emosyonal ug seksuwal nga panginahanglan sa iyang bana. Ang Bibliya nagpakita nga ang lalaki ug ang iyang asawa magkalipay sa usag usa ug magtagbaw sa usag usa. Kana nagkinahanglan sa pagkasensitibo sa mga panginahanglan ug mga buot sa matag usa. Kining pagtagbaw sa usag usa makatabang usab sa pagpaneguro nga walay kapikas ang makabaton ug naglaaglaag nga mata nga mahimong motultol sa naglaaglaag nga lawas.—Proverbio 5:15-20.
17. Sa unsang paagi lantawon sa bana ug asawa ang paghatag sa angay sa magtiayon?
17 Sa pagkamatuod, kon diin adunay pagtahod sa usag usa, dili gamiton sa matag usa nga kapikas ang seksuwal nga mga panginahanglan ingong sikolohikal nga hinagiban. Ang matag usa maghatag sa angay sa magtiayon, ug kon aduna may temporaryong paghikaw sa kaugalingon, kini pinaagi sa pagsabot sa usag usa. (1 Corinto 7:1-5) Pananglitan, usahay ang bana tingali mapalayo sa temporaryong buluhaton sa konstruksiyon sa lokal nga sangang buhatan sa Watch Tower Society o sa uban pang teokratikanhong proyekto. Sa mao nga kahimtang kinahanglan tinoon niya ang bug-os kasingkasing nga pagtugot sa iyang asawa. Ang maong panagbulag mohatag usab ug espirituhanong mga panalangin sa pamilya, nga mao, sa porma sa makapadasig nga kasinatian nga isugilon unya sa bana inig-uli.
Importanteng Papel sa mga Igsoong Babaye
18. Ngano ang asawa sa ansiano may dakong responsabilidad?
18 Kon ang bana sa Kristohanong babaye usa ka ansiano, siya may dakong responsabilidad. Una, dako ang mga gipangayo kaniya. Siya may tulobagon kang Jehova alang sa espirituhanong kahimtang sa kongregasyon. (Hebreohanon 13:17) Apan ingon nga asawa sa usa ka ansiano ug lagmit usa ka babaye mismo nga may edad na, ang iyang matinahurong panig-ingnan hinungdanon usab. (Itandi ang 1 Timoteo 5:9, 10; Tito 2:3-5.) Ug pagkamaayong panig-ingnan ang gipakita sa kadaghanan sa mga asawa sa mga ansiano sa pagpaluyo sa ilang mga bana! Sagad, ang mga bana wala sa balay aron sa pag-atiman sa mga butang sa kongregasyon, ug tingali mapukaw ang iyang pagkamaukiton. Apan, sa pagkamaunongon, ang diyosnon nga asawa dili manghilabot sa mga kalihokan sa kongregayon sama sa usa ka hilabtanon.—1 Pedro 4:15.
19. Unsay nalangkit sa ‘pagdumala sa panimalay’ sa usa ka ansiano?
19 Hinunoa, tambagan sa ansiano ang iyang asawa kon siya magpasundayag sa mga tinamdan nga dili makapalig-on o kon siya wala magpakitag maayong panig-ingnan sa ubang mga igsoong babaye. Ang ‘pagdumala sa panimalay sa maayong paagi’ naglakip dili lamang sa mga anak kondili sa asawa usab. Ang pagpadapat niining Kasulatanhong sukdanan mahimong pagsulay sa pagkamapaubsanon sa ubang mga asawa.—1 Timoteo 3:4, 5, 11; Hebreohanon 12:11.
20. Hisgoti ang pipila ka maayong mga panig-ingnan sa minyo ug dili-minyong mga igsoong babaye sa karaan ug modernong mga panahon. (Tan-awa ang “Life Stories of Jehovah’s Witnesses” sa Watch Tower Publications Index 1930-1985.)
20 Ang mga igsoong babaye nga dili-minyo makapalandong sa matinahurong papel sa mga asawa diha sa kongregasyon. Pagkadaghan sa maayong mga panig-ingnan sa maayo, matinumanong mga igsoong babaye, diha sa Kasulatan ug diha sa mga kongregasyon karon! Si Dorcas, tingali usa ka igsoong babaye nga dili-minyo, gidayeg pag-ayo sa iyang “maayong mga buhat.” (Buhat 9:36-42) Sila si Prisca ug Phoebe madasigon usab alang sa kamatuoran. (Roma 16:1-4) Mao man usab karon, daghan sa atong mga igsoong babaye, minyo o dili, maoy talagsaong mga misyonera, mga payunir, ug mga magmamantala. Sa samang panahon, ang maong diyosnong mga babaye naghupot sa hinlo, hapsay nga mga puloy-anan ug bisan kanus-a wala magpasagad sa ilang mga pamilya. Tungod sa ilang gidaghanon ug mga sirkumstansiya, sagad sila mao ang nagbuhat sa dakong bahin sa buluhaton sa pagwali.—Salmo 68:11.
21. Sa unsang paagi ang matinumanong mga igsoong babaye makapadasig sa ilang Kristohanong mga igsoong lalaki?
21 Ang matinumanong mga igsoong babaye nagdulag hinungdanon makapalig-on nga papel. Ang ilang kakugi ug panig-ingnan makapadasig sa mga igsoong lalaki ug sa Kristohanong kongregasyon sa linangkob. Sila sa pagkamatuod mga kapikas ug mga katabang. (Itandi ang Genesis 2:18.) Takos sila sa tinuod nga gugma ug pagtahod! Ug alang sa Kristohanong mga kapikas sa kaminyoon, haom, sa pagkamatuod, ang tambag ni Pablo: “Pasagdi ang matag usa kaninyo magahigugma sa iyang asawa sama sa iyang kaugalingon; sa laing bahin, ang asawa kinahanglan magbaton ug lalom nga pagtahod alang sa iyang bana.”—Efeso 5:33.
Nahinumdom Ka Ba?
◻ Unsa ang orihinal nga mga papel sa Diyos alang sa hingpit nga lalaki ug babaye?
◻ Sa unsang paagi ang dili matinuohong mga bana makabig sa kamatuoran?
◻ Unsa ang talagsaong mga hiyas sa takos nga asawa?
◻ Sa unsang paagi ang Kristohanong asawa magpasundayag sa ‘malinawon ug maaghop nga espiritu’?
◻ Unsang pagkatimbang ang gikinahanglan sa pisikal nga relasyon taliwala sa magtiayon?
[Hulagway sa panid 16]
Ang pamilya kinahanglan dili sama sa usa ka barko uban sa duha ka nagkakompetensiya nga kapitan
[Hulagway sa panid 18]
Ang dili matinuohon nga bana tingalig mangabugho, o kaha mahadlokon, bahin sa pagtambong sa miting sa iyang asawa o sa ubang Kristohanong kalihokan. Sa unsang paagi matabangan siya?