KALAGLAGAN

Ang buhat sa paggun-ob, pagdaot, o pagpuo. Ang kalaglagan sagad nagpunting sa pisikal nga kataposan sa usa ka butang o sa usa ka buhing linalang. (2Ha 21:3; Jer 18:7; Dan 2:​12, 14, 18) Kini mahimong magtumong usab sa espirituwal nga kadaot.​—1Co 3:17; tan-awa ang TEMPLO (Ang Dinihogang mga Kristohanon​—Usa ka Espirituwal nga Templo).

Ang Hebreohanong pulong nga sagad gihubad nga “laglag” mao ang ʼa·vadhʹ. (Lev 23:30; Sal 21:​8, 10) Kini adunay pangunang kahulogan nga “mawala,” o “mahanaw,” ug maoy katumbas sa Gregong termino nga a·polʹly·mi. (Ex 10:7; 1Sa 9:20; Mar 3:6; 4:38; Luc 15:4) Ang nombre sa ʼa·vadhʹ mao ang ʼavad·dohnʹ, nga nagkahulogang “kalaglagan.” (Job 26:​6, ftn sa Rbi8; tan-awa ang ABADDON; APOLLYON.) Ang Hebreohanong termino nga cha·ramʹ nagkahulogang “itugyan ngadto sa kalaglagan,” o ipailalom sa sagradong pagdili, nga mao, pagdili gikan sa ordinaryo o mapasipalahong paggamit.​—Ex 22:​20, ftn sa Rbi8; tan-awa ang GIPAHINUNGOD NGA BUTANG.

Usahay, nakita ni Jehova nga kinahanglang ipahamtang ang paghukom nganha kanilang takos sa kalaglagan aron mabayaw ang iyang ngalan ug mahuptan ang iyang mga sukdanan sa pagkamatarong. Tungod sa daotang panggawi sa mga tawo sa adlaw ni Noe, gipahamtang ni Jehova ang paghukom nga kalaglagan sa dihang iyang gipahinabo ang tibuok-yutang lunop sa paglaglag sa kalibotan niadtong panahona. (2Pe 3:​5, 6) Sa susama, tungod sa ‘makusog nga tuaw sa pagmulo bahin sa Sodoma ug sa Gomora’ ug sa ‘mabug-at nga sala’ niini, gilaglag ni Jehova kining maong mga siyudad ug ang mga molupyo niini. (Gen 18:20; 19:​13, 24, 25) Gawas pa sa mga puwersa sa kinaiyahan, gigamit usahay ni Jehova ang tawhanong mga hawas aron ipatuman ang silot nga kalaglagan. Sa kahimtang sa daotang mga nasod sa Canaan, gigamit ni Jehova ang iyang katawhang Israel ingong pangunang mga tigpahamtang sa iyang mahukmanong mando.​—Deu 9:​1, 3, 4; 20:15-18.

Makataronganong laglagon ni Jehova ang tinuyong mga malinapason sa balaod, mga bakakon, ug kadtong nagpakitag pagkamabatokon sa iyang mga alagad. (Lev 23:30; Sal 5:6; 143:12) Iyang laglagon ang bakak nga relihiyon ug ang mga idolo niini. (Num 33:52; Deu 12:​2, 3) Gilaglag gani ni Jehova ang iyang katawhang Israel sa dihang sila wala magmasinugtanon sa iyang pakigsaad.​—Deu 8:​19, 20; 28:63; Jer 31:28.

Ang tanang tawo ba nga gilaglag sa Diyos sa nangaging mga panahon magpabiling patay hangtod sa kahangtoran?

Gipakita sa Bibliya nga dili ang tanang kalaglagan walay kataposan. Gipakita kini sa kamatuoran nga ang Hebreohanong pulong nga ʼavad·dohnʹ (kalaglagan) gigamit sa makaduha ingong katumbas sa “Sheol.” (Job 26:6; Pr 15:11) Ang manalagna nga si Sofonias naghisgot sa kalaglagan sa Asirya, samtang si Ezequiel nag-ingon nga ang mga Asiryanhon manganaog ngadto sa Sheol. (Sof 2:13; Eze 32:​21, 22) Sa dihang naghisgot sa kalaglagan sa mga rebeldeng si Datan ug Abiram, si Moises misulat nga sila nangahulog “nga buhi ngadto sa Sheol.” (Num 16:​31, 33) Sanglit ang Sheol sa Bibliya nagpunting sa komon nga lubnganan sa katawhan nga gikan niana adunay pagkabanhaw, tataw nga dili ang tanang kalaglagan​—bisan gani ang tanang kalaglagan pinaagi sa kamot sa Diyos​—maoy walay kataposan.

Walay Kataposang Kalaglagan. Wala ipaila sa Bibliya nga ang tanang nangamatay pagabanhawon. Gipasabot kini ni Jesus sa dihang siya naghisgot bahin ‘niadtong ginaisip nga takos makabaton nianang sistemaha sa mga butang ug sa pagkabanhaw gikan sa mga patay.’ (Luc 20:35) Ang posibilidad nga malaglag sa walay kataposan ang pipila gipakita usab sa mga pulong ni Jesus diha sa Mateo 10:28: “Ayaw ninyo kahadloki silang makapatay sa lawas apan dili makapatay sa kalag; apan hinunoa kahadloki ninyo siya nga makalaglag sa kalag ug sa lawas sa Gehenna.” Labot niining tekstoha, ang The New International Dictionary of New Testament Theology (giedit ni C. Brown, 1978, Tomo 3, p. 304) nag-ingon: “Ang Mat. 10:28 nagtudlo dili sa potensiyal nga imortalidad sa kalag kondili sa dili-mausab nga paghukom sa Diyos batok sa dili mahinulsolon.” Lain pa, ang Gregong prase sa Mateo 10:28 nga gihubad nga “makalaglag sa kalag ug sa lawas sa Gehenna” gihatagan ug kahulogan nga “walay kataposang kamatayon” diha sa Greek-English Lexicon of the New Testament ni Bauer (girebisar ni F. W. Gingrich ug F. Danker, 1979, p. 95). Busa, ang pagtugyan ngadto sa Gehenna nagpunting sa bug-os nga kalaglagan nga gikan niana wala nay pagkabanhaw pa.​—Tan-awa ang GEHENNA.

“Ang Sodoma ug ang Gomora ug ang mga siyudad palibot kanila . . . gibutang sa atubangan kanato ingong usa ka pasidaang panig-ingnan pinaagi sa paghiagom sa hudisyal nga silot sa kalayo nga walay kataposan.” (Jud 7) Ang maong silot dayag nga mapadapat dili lamang ngadto sa mga siyudad mismo kondili sa ilang mga molupyo usab, tungod kay ang mga tawo mismo ang nakahimog dakong kasal-anan nga mitultol sa ilang pagkapuo.

Ang posibilidad sa walay kataposang kalaglagan maoy usa ka mahinungdanong isyu panahon sa kataposan sa sistema sa mga butang. Sa dihang gisukna si Jesus sa iyang mga tinun-an kon unsa ‘ang ilhanan sa iyang presensiya ug sa kataposan sa sistema sa mga butang,’ iyang gilakip ingong bahin sa iyang tubag ang sambingay bahin sa mga karnero ug mga kanding. (Mat 24:3; 25:31-46) Labot sa “mga kanding” gitagna nga ang langitnong Hari moingon: “Pahawa kamo gikan kanako, kamong mga tinunglo, ngadto sa kalayo nga walay kataposan nga giandam alang sa Yawa ug sa iyang mga manulonda,” ug si Jesus midugang, “Kini sila mamahawa ngadto sa walay kataposang kalaglagan.” Tin-aw nga ang tinamdan ug mga buhat sa pipila ka indibiduwal moresulta sa ilang permanenteng pagkalaglag.

Bisan pa niana, si Jehova “wala magtinguha nga adunay malaglag apan nagtinguha nga ang tanan makakab-ot sa paghinulsol.” (2Pe 3:9; itandi ang Eze 18:​23, 32.) Sa pagkatinuod, gihigugma pag-ayo ni Jehova ang katawhan mao nga siya nagtagana sa halad lukat sa iyang kaugalingong Anak, si Jesu-Kristo. (Ju 3:16; itandi ang San 4:12.) Bisan pa niining mahigugmaong tagana, ang kinabag-an midumili sa pagsubay sa “dalan padulong sa kinabuhi,” apan sila nagpabilin diha sa “dalan padulong sa kalaglagan.”​—Mat 7:​13, 14.

Ang Bibliya nagpakita nga daghang butang, mga indibiduwal, ug mga organisasyon ang laglagon sa walay kataposan. Si Jesus naghisgot kang Judas ingong “anak sa kalaglagan.” (Ju 17:12) Ang tinuyong pagbudhi ni Judas sa Anak sa Diyos naghimo kaniyang takos sa walay kataposang kalaglagan. Ingon usab niini ang dangatan niadtong nagpasipala sa balaang espiritu. Sila sad-an sa “walay kataposang sala” ug dili mapasaylo “niining sistemaha sa mga butang ni nianang sa umaabot.” (Mar 3:​28, 29; Mat 12:32; tan-awa ang PASIPALA.) Ang permanenteng kalaglagan nagpaabot usab niadtong mopili nga ‘dili moila sa Diyos ug niadtong dili mosunod sa maayong balita.’ (2Te 1:​8, 9) Ang linangkob nga apostatang “tawo sa kalapasan” gitawag usab ingong “ang anak sa kalaglagan.” (2Te 2:3; tan-awa ang TAWO SA KALAPASAN.) Ang paghukom nga walay kataposang kalaglagan gitino na alang kang Satanas, sa iyang mga demonyo, sa simbolikong “mapintas nga mananap” ug sa “mini nga manalagna,” ug usab sa kamatayon ug sa Hades. (Mat 25:41; Pin 20:​10, 14, 15; 21:8) Kining tanan igatambog ngadto “sa linaw nga kalayo,” nga mao, sila laglagon sa walay kataposan.​—Tan-awa ang LINAW NGA KALAYO.

Ang kalayo gigamit sa kapanahonan sa Bibliya ingong ang labing bug-os nga paagi sa paglaglag. Busa, gigamit ni Jesus ang kalayo sa pag-ilustrar sa bug-os nga kalaglagan sa mga daotan.​—Mat 13:40-42, 49, 50; tan-awa ang KALAYO.