Haduol na ang Kaluwasan sa Yuta
SI Stephen M. Wolf, tsirman ug hepeng ehekutibong opisyal sa United Airlines, miingon diha sa usa ka editoryal: “Tig-amping man sa palibot ang usa o dili, dili ikalimod nga ang makalilisang nga palaabuton sa nameligrong kaihalasan ug kamingawan dili-maayong timaan alang sa tibuok yuta—ug sa ulahi, nagapameligro sa kinabuhi sa tanang mga espisye, lakip ang katawhan. Sumala sa ginaingon, ‘Dili kita ang naghabol sa kinabuhi; kita maoy yanong hilo lamang niana. Kon unsa may atong buhaton sa hinabol, atong ginabuhat kini sa atong kaugalingon.’” Husto ang iyang gisulti.
Siya usab miingon diha sa editoryal: “Kita ang hinungdan sa problema. Ug kita lamang ang sulbad.” Labot niini husto siya sa usa ka bahin. Kita ang hinungdan; dili kita mao ang sulbad. Kita walay gipakitang bisan unsang timaan nga kita maingon niana. May kauswagang nahimo, apan gamay ra kini kon palandongon ang kadaot nga padayong ginahimo sa tibuok-yuta.
Sa miaging tuig si Al Gore misulat diha sa Earth in the Balance—Ecology and the Human Spirit. Kini maoy usa ka libro nga nagpasidaan sa nagdakong kapeligrohan sa palibot sa tibuok-kalibotan, ug diha niana siya mihatag ug makahuloganong pahayag: “Sa akong dugang nga pagtuki sa hinungdan sa kapeligrohan sa palibot sa tibuok-kalibotan, mas kombinsido pa ako nga kini maoy gawasnong pagpadayag sa usa ka sulodnong kapeligrohan nga, tungod sa kakulang sa mas angay nga pulong, ikaingong espirituwal.”
Kini sa pagkatinuod maoy usa ka matang sa espirituwal nga kapeligrohan. Kini maoy pagkahugno sa tawhanon nga espiritu. Kini maoy pagkaandam sa pagsakripisyo sa kinaiyanhong katahom sa yuta ug sa mga kahinguhaan niini, sa mga kinabuhi sa kaliboan ka espisye sa mga tanom ug mga mananap, ug bisan sa panglawas ug sa mga kinabuhi sa katawhan. Dugang pa, kini maoy bug-os nga pagkawalay pagtagad alang sa kabataan ug sa mga apo nga maoy mosagubang sa gipasipad-ang yuta nga ibilin. Kini maoy pagpakitag pagkadili-mapasalamaton ug pagkawalay-pagtagad sa Usa nga naglalang sa yuta ug nagdesinyo niana ingong puy-anan alang sa katawhan.
Gipaila sa Isaias 45:18 si Jehova nga mao “ang Maglalalang sa kalangitan, Siya mao ang matuod nga Diyos, ang Mag-uumol sa yuta ug ang Magbubuhat niini, Siya mao ang Usa nga malig-ong nagtukod niini, nga wala maglalang niini alang sa walay kapuslanan, nga nag-umol niini aron pagapuy-an.” Sa sinugdan iyang gibutang ang tawo sa yuta aron maoy moatiman niini: “Gikuha ni Jehova nga Diyos ang tawo ug gibutang siya sa tanaman sa Eden aron kini iyang tikaron ug bantayan.” (Genesis 2:15) Bisag hingpit nga gilalang, gitalikdan ni Adan ang kahingpitan ug milakaw sa iyang kaugalingong dalan. Iyang gitalikdan ang iyang kaakohan sa ‘pagbantay sa yuta.’
Kana nga kapakyasan nagpadayon hangtod sa atong adlaw, ug ang pagdaot karon sa yuta grabe na. “Gihimo sa matuod nga Diyos ang tawo nga matarong, apan sila nagpangita ug daghang laraw.” (Ecclesiastes 7:29) “Sila nagalihok nga malaglagon; dili sila iyang mga anak, ila ra kanang sayop. Usa ka hiwi ug baliko nga kaliwatan!” (Deuteronomio 32:5) Apan, ang yuta padayong pagapuy-an, ugaling dili sa hiwi ug baliko nga kaliwatan. Ang salmista miingon nga sa tinudlong panahon sa Diyos, ‘ang matarong [lamang] ang magapanunod niana.’—Salmo 37:29.
Ang Kabalaka ni Jehova Alang sa Yuta
Sa dihang nahuman ni Jehova ang paglalang sa yuta, iyang “nakita ang tanang butang nga iyang gibuhat ug, tan-awa! kini maayo kaayo.” Iyang tinguha nga kini magpabiling ingon niana. Siya nagtanom ug matahom nga tanaman sa Eden ug gibutang ang tawong si Adan didto aron atimanon kana. Ang mga tanom nga nanubo didto dili lamang alang sa tawo. Ang Diyos miingon: “Sa tanang mananap sa yuta ug sa tanang langgam sa kalangitan ug sa tanang butang nga nagalihok sa ibabaw sa yuta nga adunay kinabuhi ingong kalag gihatag ko ang tanan nga balili nga lunhaw aron pagakan-on.”—Genesis 1:30, 31.
Sa dihang gihatag ang Moisesnong Kasugoan sa ulahi sa Israel, kini naghatag ug probisyon aron maatiman ang yuta. Sa matag ikapito ka tuig hatagan ug “bug-os nga igpapahulay ang yuta.” Ang motubo niini sa iyang kaugalingon dili ipaani kondili ihatag sa mga tawong kabos ug alang sa ilang binuhi nga mga mananap ug sa mga mananap nga ihalas nga anaa sa ilang yuta.—Levitico 25:4-7.
Ang kabalaka ni Jehova sa pag-amping sa mga espisye gipakita pinaagi sa pagpasulod ngadto sa arka ug parisan sa buhing mga mananap sa panahon sa Lunop sa mga adlaw ni Noe. Ang maong kabalaka makita usab sa Kasugoan sa pakigtugon. Pananglitan, ang turong baka nga nagagiok ug trigo dili gayod butangag busal. Kini adunay katungod sa pagkaon ug trigo. Ang turong baka ug ang asno dili angay iparis sa pagdaro. Mabug-atan niana ang mas gamay, mas huyang nga mananap. Ang mananap nga luwanan sa silingan kinahanglang tabangan kon kini anaa sa kalisod, bisan pag ang tag-iya niini iyang kaaway ug bisan pag nagkahulogan kinig pipila ka trabaho sa Igpapahulay. (Exodo 23:4, 5; Deuteronomio 22:1, 2, 10; 25:4; Lucas 14:5) Ang mga itlog o ang kuyabog mahimong kuhaon gikan sa salag sa langgam, apan dili ang inahan nga langgam. Kinahanglang ibilin kini aron dili mapuo ang espisye. Ug si Jesus miingon nga bisan ang goryon nga gamay kaayog bili, ‘walay bisan usa kanila ang mahulog sa yuta nga dili mahibaloan sa Diyos.’—Mateo 10:29; Deuteronomio 22:6, 7.
Ang dinasig nga salmista miingon: “Ang kalangitan iya ni Jehova, apan gihatag niya ang yuta alang sa mga anak sa tawo.” (Salmo 115:16) Si Jesus miingon diha sa Mateo 5:5: “Malipayon ang mga maaghop, kay sila makapanunod sa yuta.” Nagtuo ka ba nga kining panulondon nga gikan kang Jehova mahimong usa ka hugaw nga yuta? Kon ikaw adunay maanindot nga balay nga imong ibilin sa imong mga anak, papuy-on pa ba gihapon nimo ang mga namuyo niini nga nagadaot sa balay ug sa lagwerta? Hinuon, dili ba nimo sila papahawaon ug ayohon sa dili pa kini ibilin sa imong mga anak?
Mao kanay gihimo ni Jehova sa dihang iyang gidala ang mga Israelinhon ngadto sa yuta nga iyang gisaad kanila. Gihugawan sa mga Canaanhon pinaagi sa ilang grabe nga imoralidad ang yuta, ug mao kanay hinungdan nga gipapahawa sila ni Jehova. Sa samang higayon, iyang gipasidan-an ang mga Israelinhon nga kon ilang hugawhugawan ang yuta sama sa gihimo sa mga Canaanhon, sila papahawaon usab. Ang asoy narekord sa Levitico 18:24-28:
“Ayaw hugawhugawi ang inyong kaugalingon sa bisan unsa niining mga butanga [pag-unay sa suod nga kabanay, sodomiya, pakigloon sa mananap, pag-ula ug dugo], kay niining tanang butanga gihugawan sa mga nasod nga akong gihinginlan gikan sa atubangan ninyo ang ilang kaugalingon. Sa ingon ang yuta nahugawan, ug magpakanaog ako ug silot sa kalapasan niini, ug isuka sa yuta ang iyang mga pumoluyo. Ug kinahanglang inyong bantayan ang akong kabalaoran ug ang akong hudisyal nga mga desisyon, ug dili gayod kamo magbuhat ug bisan unsa niining tanang mga dulumtanan, bisan sa natawong lumad o sa mga dumuluong nga nagapuyo sa taliwala ninyo. Tungod kay kining tanang dulumtanang mga butang mao ang gibuhat sa mga tawo sa yuta sa wala pa kamo, busa ang yuta nahugawan. Unya ang yuta dili magsuka kaninyo tungod sa inyong paghugaw niini sa samang paagi kay igasuka gayod niini ang mga nasod nga una pa kaninyo.”
Apan, gihugawan sa Israel ang yuta pinaagi sa pagbuhat sa samang grabe nga mga imoralidad nga gihimo sa mga Canaanhon. Tinuod sa iyang pulong, gipapahawa ni Jehova ang Israel pinaagi sa pagpadala sa mga Babilonyanhon nga nagbihag kanila ngadto sa Babilonya. Sa dugay nang panahon sa wala pa kini mahitabo, ang pasidaan gihatag ngadto sa mga Israelinhon pinaagi sa manalagna ni Jehova nga si Isaias: “Tan-awa! Pagahimoon ni Jehova ang yuta nga walay sulod ug himoon kini nga kamingawan, ug iyang gub-on ang nawong niini ug pagapatibulaagon ang mga pumoluyo niini. Ang yuta nahugawan ubos sa mga pumoluyo niini, kay ilang gilapas ang mga kasugoan, gisupak ang mga balaod, gibungkag ang walay kataposang pakigtugon. Tungod niini ang tunglo maoy naglamoy sa yuta, ug sila nga nanagpuyo niana hikaplagan nga sad-an. Maoy hinungdan nga mikunhod ang gidaghanon sa mga pumoluyo sa yuta, ug diyutay na lamang mga tawo ang nahibilin.”—Isaias 24:1, 5, 6.
Pagalaglagon Kadtong Nagalaglag sa Yuta
Karon kita usab anaa sa samang kahimtang. Ang mga libro, magasin, mantalaan, telebisyon, video, ug palumagian sa balita sa katibuk-an nagapabanaag ug usa ka katilingban nga mahilayon sa sekso, mabangis, ug limbongan sa politika. Ang hakog nga mga korporasyon sa negosyo grabe nga naghugaw sa palibot, nagpadala pa ganig mga produkto nga gidili sa ilang kaugalingong nasod kay delikado sa panglawas ngadto sa pobreng kanasoran diin walay mga balaod sa pagpanalipod. Ang mga Kristohanon gipasidan-an sa paglikay sa maong lakang:
“Busa, sultihan ko kamo niini ug magapamatuod diha sa Ginoo, nga dili na kamo magkinabuhi sama sa pagkinabuhi sa kanasoran diha sa ilang walay-hinungdan nga panghunahuna, samtang ang ilang pagpanabot gingitngitan, ug nahimulag gikan sa kinabuhi nga iya sa Diyos, tungod sa ilang kawalay-alamag, tungod sa katig-a sa ilang mga kasingkasing. Sila dili na mobati, mitugyan sa ilang kaugalingon sa haluag nga paggawi sa pagbuhat sa tanang matang sa kahugawan uban sa kadalo.”—Efeso 4:17-19; 2 Timoteo 3:1-5.
Ang tawhanong espiritu ug ang palibot nahugawan. Ang yuta adunay iyang kaugalingong mga panumpo ug mga panimbang sa tanang butang. Tungod sa pagkahulog sa tawo sa sala, ang tawhanong konsensiya, ang iyang kaugalingong panumpo, nahugawan, nga misangpot sa pagkahugaw sa yuta. Karon, ang Diyos lamang ang makasumpo sa tawo. Ang Diyos lamang ang makaluwas sa yuta. Kita may pasalig nga himoon niya kini diha sa Pinadayag 11:18, diin si Jehova nga Diyos misaad sa “paglaglag niadtong nagalaglag sa yuta.”