HATAAS NGA SASERDOTE

Ang pangunang saserdote nga naghawas sa katawhan sa atubangan sa Diyos. Siya usab gipiyalan sa pagdumala sa tanang uban pa nga mga saserdote.

Ang Bibliya naggamit ug lainlaing mga termino sa pagpaila sa hataas nga saserdote, nga mao, ang “hataas [sa literal, dako] nga saserdote” (Num 35:​25, 28; Jos 20:​6, ftn sa Rbi8), “saserdote, ang dinihogan” (Lev 4:3), ‘pangulo [o, hataas; sa literal, ulo] nga saserdote’ (2Cr 26:​20, ftn sa Rbi8; 2Ha 25:​18, ftn sa Rbi8), “pangulo” (2Cr 24:6), o sa yano, “saserdote” (2Cr 26:17). Kon bahin sa ulahi nga nahisgotan ang konteksto sagad mao ang magpatin-aw kon hataas nga saserdote ang gipasabot. Sa Kristohanon Gregong Kasulatan, ang “pangulong mga saserdote” dayag nga gigamit sa pagtumong sa pangunang mga tawo taliwala sa mga saserdote. Lakip niini si bisan kinsang hataas nga mga saserdote kanhi kinsa gipalagpot ug lagmit ang hamtong nga mga lalaki sa mga pamilya sa hataas nga mga saserdote ug sa mga pangulo usab sa 24 ka dibisyon sa mga saserdote.​—Mat 2:4; Mar 8:31.

Si Aaron, ang unang hataas nga saserdote sa Israel, maoy tinudlo sa Diyos. (Heb 5:4) Ang hataas nga mga saserdote sa Israel nagsugod kang Aaron ug gipasa kini nga katungdanan gikan sa amahan ngadto sa kinamagulangang anak nga lalaki, gawas kon ang maong anak mamatay o madiskuwalipikar, sama sa nahitabo sa duha ka magulang nga mga anak nga lalaki ni Aaron kinsa nakasala batok kang Jehova ug namatay. (Lev 10:​1, 2) Gipalagpot ni Haring Solomon gikan sa katungdanan ang usa ka hataas nga saserdote ingong katumanan sa tagna sa Diyos ug gipulihan siya ug laing kuwalipikadong tawo gikan sa linya ni Aaron. (1Ha 2:​26, 27, 35) Sa ulahi, sa dihang ang nasod nailalom sa Hentil nga pagmando, ang Hentil nga mga magmamando nagpalagpot ug nagtudlo ug hataas nga mga saserdote sumala sa ilang gusto. Bisan pa niana, mopatim-aw nga ang linya ni Aaron gisunod gayod latas sa tibuok kasaysayan sa nasod hangtod sa pagkalaglag sa Jerusalem niadtong 70 K.P., apan tingali adunay mga eksepsiyon, sama kang Menelaus, nga gitawag usab ug Onias (Jewish Antiquities, XII, 238, 239 [v, 1]), kinsa giingon sa 2 Macabeo 3:​4, 5 ug 4:23 nga usa ka Benjaminhon.

Mga Kuwalipikasyon ug mga Kinahanglanon Niini nga Katungdanan. Kaharmonya sa dignidad niini nga katungdanan, sa pagkasuod sa hataas nga saserdote kang Jehova sa paghawas sa nasod atubangan Kaniya, ug usab sa simbolikong kahulogan niini nga katungdanan, higpit ang mga kinahanglanon.

Diha sa Levitico 21:16-23 gilatid kon unsa nga pisikal nga mga depekto ang makadiskuwalipikar sa mga saserdote. Dugang pagdili ang gilatid alang sa hataas nga saserdote: Siya kinahanglang magminyo lamang ug usa ka ulay sa Israel; siya dili makigminyo sa usa ka babayeng balo. (Lev 21:13-15) Dugang pa, siya gidid-an sa paghugaw sa iyang kaugalingon tungod sa patay, nga mao, siya dili mahimong mohikap sa bisan unsang patay nga lawas sa tawo, bisan nianang sa iyang amahan o sa iyang inahan, tungod kay kana makapahugaw kaniya. Dili niya pasagdang magkalkag ang iyang buhok ni gision niya ang iyang mga besti tungod sa patay.​—Lev 21:10-12.

Ang Bibliya wala maghisgot nga espesipiko kon hangtod unsang edara nga mahimo pang makaalagad ang hataas nga saserdote. Bisan tuod nga kini naghisgot sa pangedarong 50 ingong edad sa pagretiro sa mga Levihanon, kini wala maghisgot nga adunay pagretiro ang mga saserdote, ug ang rekord niini nagpakita nga ang pagkatinudlo sa hataas nga saserdote maoy hangtod sa tibuok niyang kinabuhi. (Num 8:​24, 25) Si Aaron maoy 83 anyos sa dihang siya miuban kang Moises sa atubangan ni Paraon. Ang pagdihog kaniya ingong hataas nga saserdote dayag nga nahitabo sa misunod nga tuig. (Ex 7:7) Siya maoy 123 anyos sa dihang namatay. Sulod sa maong panahon siya nag-alagad nga walay pagretiro. (Num 20:28; 33:39) Ang probisyon bahin sa mga siyudad nga dalangpanan nagbutyag nga ang hataas nga saserdote maghupot sa iyang katungdanan sa tibuok kinabuhi, sa dihang kini naglatid nga ang dili-tinuyong mamumuno magpabilin sa siyudad hangtod sa pagkamatay sa hataas nga saserdote.​—Num 35:25.

Pagpahiluna-sa-Katungdanan. Ang usa ka ilhanan nga nagpakitang si Aaron ang hatagan ni Jehova niini nga katungdanan mao ang mga pribilehiyo nga gihatag kaniya human gilayon sa Pagpanggula gikan sa Ehipto. Didto sa kamingawan padulong sa Sinai, si Aaron mao ang gisugo sa pagkuha ug usa ka tibod sa mana ug sa pagbutang niini sa atubangan sa Pagpamatuod ingong butang nga pagatipigan. Kadto maoy sa dihang wala pa maglungtad ang tolda nga tagboanan o ang arka sa pakigsaad. (Ex 16:​33, 34, ftn sa Rbi8) Sa ulahi, si Aaron mao nay bug-os nga gipiyalan sa sagradong tolda ug sa Arka niini. Si Aaron ug ang duha sa iyang mga anak nga lalaki, uban ang 70 sa mga ansiyano sa Israel, espesipikong gihisgotan nga nakapribilehiyo sa pagtungas paingon sa Bukid sa Horeb, diin ilang nakita ang usa ka panan-awon sa Diyos.​—Ex 24:1-11.

Apan gipahayag na ni Jehova ang iyang katuyoan nga ipinig si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki alang sa pagkasaserdote sa dihang Siya naghatag kang Moises ug mga instruksiyon sa paghimo sa mga besti sa mga saserdote. (Ex 28) Human ihatag kini nga mga instruksiyon, gilatid sa Diyos ngadto kang Moises ang pamaagi sa pagpahiluna-sa-katungdanan sa mga saserdote ug dayon nagpahibalo gayod niini: “Ang pagkasaserdote mailaha gayod ingong usa ka lagda hangtod sa panahong walay tino.”​—Ex 29:9.

Sa pagtahod sa kahalangdon ug kahinlo ni Jehova, si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki dili una mohimo sa mga buluhaton sa mga saserdote sila dili pa mabalaan ug mahatagan ug gahom pinaagi sa seremonyas sa pagpahiluna-sa-katungdanan. (Ex 29) Si Moises, ingong tigpataliwala sa pakigsaad sa Balaod, mihimo sa seremonyas sa pagpahiluna-sa-katungdanan. Ang mga saserdote bug-os nga gipahiluna sa katungdanan pinaagi sa usa ka seremonyas sa pagbalaan, nga gihimo sulod sa pito ka adlaw gikan sa Nisan 1 hangtod sa 7, 1512 W.K.P., ug ang ilang mga kamot gipuno sa gahom sa pag-alagad ingong mga saserdote. (Lev 8) Sa pagkasunod adlaw, sa Nisan 8, ang unang seremonyas sa pagtabon-sa-sala gihimo alang sa nasod (nga susama gayod sa naandang mga seremonyas sa Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala nga gisugo nga pagasaulogon matag tuig sa Tisri 10; kining unang pagtuman sa buluhaton sa mga saserdote gihubit diha sa Levitico 9). Kadto maoy haom ug hinungdanon, kay ang katawhan sa Israel kinahanglang hinloan gikan sa ilang mga sala, lakip na sa ilang dili pa dugayng paglapas maylabot sa bulawan nga nating baka.​—Ex 32.

Sa pagpahiluna-sa-katungdanan sa hataas nga saserdote, usa sa talagsaong mga buhat nga gihimo ni Moises mao ang pagdihog kang Aaron pinaagi sa pagbubo nganha sa ulo ni Aaron sa sagradong igdidihog nga lana nga gisambogan ug linaing mga sakot sumala sa mga sugo sa Diyos. (Lev 8:​1, 2, 12; Ex 30:22-25, 30-33; Sal 133:2) Ang ulahing hataas nga mga saserdote, ang mga manununod ni Aaron, gitawag nga “dinihogan.” Bisan tuod walay rekord sa Bibliya nga sila aktuwal nga gidihogan ug literal nga lana, kini naglatid niini nga balaod: “Ug ang balaang mga besti nga iya ni Aaron gamiton alang sa iyang mga anak nga lalaki sunod kaniya aron sa pagdihog kanila nga nagsul-ob niana ug sa pagpuno sa ilang kamot sa gahom nga nagsul-ob niana. Pito ka adlaw nga isul-ob kana sa saserdote nga mopuli kaniya gikan sa iyang mga anak nga lalaki ug nga mosulod sa tolda nga tagboanan aron mag-alagad sa balaang dapit.”​—Ex 29:​29, 30.

Mga Besti sa Hataas nga Saserdote. Gawas sa pagsul-ob ug lino nga mga besti nga susama sa gisul-ob sa luyoluyong mga saserdote samtang nagabuhat sa iyang naandang mga buluhaton, ang hataas nga saserdote magsul-ob usab ug linaing mahimayaon ug matahom nga mga besti sa pipila ka okasyon. Ang Exodo kapitulo 28 ug 39 naghubit sa disenyo ug sa paggama niini nga mga besti ubos sa pagtultol ni Moises sumala sa gisugo sa Diyos. Ang taas nga besti (Heb., kut·toʹneth), nga ginama sa pino (lagmit puti) nga lino nga gihablon nga kuwadrado-kuwadrado, mao ang kinailadmang besti (gawas sa mga purol nga lino nga miabot “gikan sa balat-ang ug hangtod sa mga paa,” nga isul-ob sa tanang mga saserdote “aron itabon sa hubo nga unod”; Ex 28:42). Kining taas nga besti dayag nga tag-as ug mga bukton ug miabot hangtod sa buolbuol. Lagmit nga kini tibuok nga gihablon. Usa ka paha nga gama sa pinong linubid nga lino nga gihablon uban sa asul, morado, ug sanag-pula nga hilo nga gitina sa tina nga gikan sa coccus ang gibakos sa lawas, lagmit sa ibabaw sa hawak.​—Ex 28:39; 39:29.

Ang purong, dayag nga lahi sa gisul-ob sa luyoluyong mga saserdote, maoy gama usab sa pino nga lino. (Ex 28:39) Ang sinawng plaka sa lunsayng bulawan nga may gikulit nga mga pulong nga “Ang pagkabalaan iya ni Jehova” gitaod diha sa atubangan sa purong. (Ex 28:36) Kini nga plaka gitawag nga “ang balaang ilhanan sa pagpahinungod.”​—Ex 29:6; 39:30.

Ang asul nga kupo nga walay bukton (Heb., meʽilʹ) gisapaw sa taas nga besti nga lino. Kini lagmit nga tibuok usab nga gihablon, nga may lig-on nga ribete sa liab aron dili magisi. Ang asul nga kupo nga walay bukton isul-ob pinaagi sa pagsul-ot niini agi sa ulo. Kini nga besti mas mubo kay sa taas nga besti nga lino, ug palibot sa sidsid niini dihay mga kampanilya nga bulawan nga gisal-angsal-angan ug mga granada nga gama sa asul, morado, ug sanag-pula nga hilo. Ang mga tunog sa kampanilya madungog sa dihang ang hataas nga saserdote magbuhat sa iyang mga buluhaton sa sangtuwaryo.​—Ex 28:31-35.

Ang epod, usa ka besti nga samag ipron nga ang atubangan ug likod misaylog diyutay sa hawak, isul-ob sa tanang saserdote ug usahay sa mga tawo nga dili mga saserdote. (1Sa 2:18; 2Sa 6:14) Apan ang epod sa matahom nga sapot sa hataas nga saserdote talagsaon ang pagkaborda. Kini maoy gama sa pinong linubid nga lino uban sa balhibo sa karnero nga tininag morado, hilo nga gitinag sanag-pula sa tina nga gikan sa coccus, ug sa hilo nga bulawan nga gama gikan sa bulawan nga gisalsal ingong nigpis nga mga palid, dayon gitabastabas kini ingong mga hilo. (Ex 39:​2, 3) Ang mga sul-otan sa abaga lagmit miabot sa ubos diha sa matag kiliran gikan sa mga abaga hangtod sa bakos. Sa ibabaw sa mga sul-otan sa abaga dihay duha ka enggaste nga bulawan, nga ang matag usa adunay batong onyx, ug ang matag bato gikulitan ug unom sa mga ngalan sa mga anak ni Israel (Jacob) sumala sa han-ay sa ilang pagkahimugso. Ang usa ka bakos nga ginama sa samang materyales gibakos sa hawak aron sa paghawid sa epod; kini nga bakos “anaa” sa epod, lagmit gipatapot sa epod ingong bahin niini.​—Ex 28:6-14.

Ang tabon sa dughan sa paghukom dayag nga mao gayod ang kinamahalan ug labing mahimayaon nga bahin sa besti sa hataas nga saserdote. Kini ginama sa samang materyales sa epod, rektanggulo ug porma, ang gitas-on duha ka pilo kay sa gilapdon, apan kini gidoble maong kini pormag kuwadrado nga mga 22 sm (9 pul.) ang sukod sa matag kiliran. Tungod kay gidoble, kini nahimong morag usa ka bulsabulsa. (Tan-awa ang TABON SA DUGHAN.) Ang tabon sa dughan gidayandayanan ug 12 ka bililhong mga bato nga gipahimutang sa enggaste nga bulawan, nga ang matag usa gikulitan sa tagsatagsa ka ngalan sa mga anak ni Israel. Ang mga bato nga rubi, topasyo, esmeralda, ug ang ubang mga mutya gihan-ay sa upat ka lumbay. Ang duha ka kadena nga bulawan, nga pinisi ang pagkagama, gitaod diha sa tabon sa dughan, ug ang mga argolya nga bulawan gitaod diha sa mga kanto niini; ang ibabaw nga mga argolya gitaod diha sa mga sul-otan sa abaga sa epod pinaagi sa mga kadena nga bulawan. Ang duha ka argolya sa ubos gitaod pinaagi sa asul nga mga hilo ngadto sa mga sul-otan sa abaga sa epod, sa ibabaw mismo sa bakos.​—Ex 28:15-28.

Ang Urim ug ang Tumim gibutang ni Moises sulod “sa tabon sa dughan.” (Lev 8:8) Dili matino kon unsa gayod ang Urim ug ang Tumim. Ang pipila ka eskolar nagtuo nga kini maoy mga ripa nga ihulog o kuhaon gikan sa tabon sa dughan, nga pinaagi sa pagtultol ni Jehova mohatag sa tubag nga “oo” o “dili” alang sa usa ka pangutana. Kon tinuod kini, lagmit gibutang kini sulod sa “bulsabulsa” sa tabon sa dughan. (Ex 28:​30, AT; Mo) Daw mao kini ang gipakita diha sa 1 Samuel 14:​41, 42. Apan ang uban nagtuo nga ang Urim ug Tumim maoy may kalabotan sa mga bato sa tabon sa dughan, apan lagmit kini nga opinyon dili husto. Ang ubang mga paghisgot sa Urim ug Tumim makaplagan sa Numeros 27:21; Deuteronomio 33:8; 1 Samuel 28:6; Esdras 2:63; ug Nehemias 7:65.​—Tan-awa ang URIM UG TUMIM.

Kining matahom nga mga besti isul-ob sa hataas nga saserdote sa dihang moduol kang Jehova aron magpakisayod bahin sa usa ka hinungdanong butang. (Num 27:21; Huk 1:1; 20:​18, 27, 28) Dugang pa, sa Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala, human itanyag ang mga halad-sa-sala, iyang ilisdan ang puting lino nga mga besti sa iyang mahimayaon ug matahom nga mga besti. (Lev 16:​23, 24) Dayag nga isul-ob usab niya ang naulahing gihisgotan nga mga besti sa ubang mga higayon.

Ang mga sugo bahin sa Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala, diha sa Levitico kapitulo 16, wala sa espesipiko maghisgot kon ang hataas nga saserdote, human magsul-ob sa iyang mahimayaong sapot, mag-isa sa iyang mga kamot ug magpanalangin sa katawhan. Apan, diha sa rekord bahin sa seremonyas sa pagtabon-sa-sala nga gihimo sa adlaw human sa pagpahiluna-sa-katungdanan sa mga saserdote, nga mosunod gilayon sa Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala, atong mabasa: “Unya giisa ni Aaron ang iyang mga kamot ngadto sa katawhan ug gipanalanginan sila.” (Lev 9:22) Gisulti ni Jehova ang paagi sa pagpanalangin sa dihang iyang gisugo si Moises: “Sultihi si Aaron ug ang iyang mga anak nga lalaki, nga magaingon, ‘Inyong panalanginan ang mga anak sa Israel niining paagiha, nga magaingon kanila: “Hinaot si Jehova magapanalangin kanimo ug magabantay kanimo. Hinaot si Jehova magapasidlak sa iyang nawong nganha kanimo, ug hinaot nga siya magauyon kanimo. Hinaot si Jehova mohangad sa iyang nawong kanimo ug magahatag ug kalinaw kanimo.”’”​—Num 6:23-27.

Responsibilidad ug mga Buluhaton. Ang dignidad, pagkaseryoso, ug ang gibug-aton sa katungdanan sa hataas nga saserdote gipasiugda sa kamatuoran nga kon siya makasala maangin sa pagkasad-an ang katawhan. (Lev 4:3) Ang hataas nga saserdote lamang ang mosulod sa Labing Balaan nga lawak sa sangtuwaryo, ug usa lamang ka adlaw matag tuig, sa Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala. (Lev 16:2) Sa dihang siya mosulod sa tolda nga tagboanan nianang adlawa, walay laing saserdote ang tugotan nga mosulod sa tolda. (Lev 16:17) Siya ang magdumala sa tanang pag-alagad panahon sa Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala. Siya mohimog pagtabon-sa-sala alang sa iyang banay ug alang sa katawhan panahon sa linaing mga okasyon (Lev 9:7) ug magpataliwala alang sa katawhan atubangan ni Jehova sa dihang ang kasuko ni Jehova mosilaob batok kanila. (Num 15:​25, 26; 16:43-50) Sa dihang motungha ang mga pangutana nga hinungdanon alang sa nasod, siya mao ang moduol kang Jehova uban ang Urim ug Tumim. (Num 27:21) Siya ang magdumala sa pag-ihaw ug pagsunog sa mapulang baka, nga ang mga abo niini gamiton alang sa tubig sa paghinlo.​—Num 19:1-5, 9.

Dayag nga ang hataas nga saserdote makahimo, kon buot niya, sa pagpakigbahin sa bisan unsang saserdotehanong buluhaton o seremonyas. Sa panahon ni Haring David miuswag ang gidaghanon sa mga saserdote. Aron ang tanan makaalagad, giorganisar ni David ang mga saserdote ngadto sa 24 ka dibisyon. (1Cr 24:1-18) Kini nga sistema nagpadayon sa tibuok panahon nga naglungtad ang pagkasaserdote. Apan, ang hataas nga saserdote wala did-i sa pag-alagad diha sa sangtuwaryo sa pipila lamang ka panahon, maingon man usab ang luyoluyong mga saserdote, hinunoa siya makaalagad sa bisan unsang panahon. (Ang luyoluyong mga saserdote makatabang sa bisan unsang panahon, apan ang pipila ka buluhaton maoy pribilehiyo nga gihatag lamang ngadto sa mga saserdote sa partikular nga dibisyon nga gitudlo sa pag-alagad nianang tungora.) Sama sa luyoluyong mga saserdote, ang mga panahon sa kapistahan mao ang labing puliki nga mga panahon sa hataas nga saserdote.

Ang sangtuwaryo, ang mga pag-alagad diha niini, ug ang tipiganan sa bahandi nailalom sa pagdumala sa hataas nga saserdote. (2Ha 12:7-16; 22:4) Niini nga responsibilidad, mopatim-awng dihay ikaduhang saserdote nga nag-alagad ingong iyang pangunang katabang. (2Ha 25:18) Sa ulahing kapanahonan, kini nga katabang, nga gitawag ug Sagan, magdumala ingong kapuli sa hataas nga saserdote kon tungod sa usa ka katarongan dili na makaarang sa pag-alagad ang hataas nga saserdote. (The Temple, ni A. Edersheim, 1874, p. 75) Si Eleasar, ang anak nga lalaki ni Aaron, gitudlo sa pagdumala sa linaing mga buluhaton.​—Num 4:16.

Ang hataas nga saserdote mao usab ang manguna maylabot sa relihiyosong instruksiyon alang sa nasod.​—Lev 10:8-11; Deu 17:9-11.

Siya ug ang sekular nga mga magmamando (si Josue, ang mga Maghuhukom, ug ilalom sa monarkiya, ang hari) mao ang hataas nga mga maghuhukom sa nasod. (Deu 17:​9, 12; 2Cr 19:​10, 11) Human mamugna ang Sanhedrin (sa ulahing kapanahonan), ang hataas nga saserdote mao ang magdumala sa maong kapunongan. (Sumala sa pipila ka tradisyon, siya dili magdumala sa matag kaso ​—gawas kon gusto niya.) (Mat 26:57; Buh 5:21) Ang Hataas nga Saserdoteng si Eleasar miduyog kang Josue sa pagbahinbahin sa yuta alang sa 12 ka tribo.​—Jos 14:1; 21:1-3.

Ang kamatayon sa hataas nga saserdote kinahanglang ipahibalo ngadto sa mga siyudad nga dalangpanan sa tibuok yuta; kini nagkahulogan ug kagawasan sa tanang tawo nga gipapuyo sulod sa mga utlanan sa mga siyudad nga dalangpanan tungod kay sad-an sa dili-tinuyong pagpatay.​—Num 35:25-29.

Ang Linya sa Hataas nga mga Saserdote. Alang sa linya sa kaliwat sa hataas nga saserdote ug sa mga ngalan niadtong aktuwal nga nag-alagad niini nga katungdanan, palihog tan-awa ang tsart bahin niini. Ang Bibliya espesipikong nagngalan lamang sa pipila nga nag-alagad sa maong kapasidad, apan kini naghatag usab kanato sa mga talaan sa mga kaliwat ni Aaron. Sa walay duhaduha daghan gayod niadtong gitala diha sa mga talaan sa kaliwat nag-alagad ingong hataas nga mga saserdote, bisan tuod ang Bibliya wala na mag-asoy sa ilang mga nahimo ni espesipikong nagngalan kanila ingong nag-alagad sa maong katungdanan. Ang pipila nga aktuwal nga ginganlan nga naghupot niini nga katungdanan maoy kulang aron makakompleto sa kal-ang sa panahon, ilabina tali sa pagsugod sa pagkasaserdote niadtong 1512 W.K.P. ug sa kalaglagan sa Jerusalem niadtong 607 W.K.P. Dugang pa, sagad nga dihay mga ngalan nga gisayloan diha sa mga talaan sa kaliwat, sa ingon ang mga wala nganli lagmit nga nag-alagad usab sa maong katungdanan. Busa, ang tsart gihimo dili aron ihatag ang kompleto ug tukmang talaan kondili aron mas masabtan sa magbabasa ang linya sa hataas nga mga saserdote.

Ang Pagkasaserdote ni Melquisedek. Ang unang saserdote nga gihisgotan sa Bibliya mao si Melquisedek, kinsa maoy “saserdote sa Labing Hataas nga Diyos” ug hari sa Salem (Jerusalem). Si Abraham gisugat niining saserdote-hari sa iyang pagpauli human pildiha ang tulo ka hari nga nakig-alyansa sa Elamihanon nga si Haring Kedorlaomer. Gipakita ni Abraham nga iyang giila nga ang awtoridad ni Melquisedek naggikan sa Diyos pinaagi sa paghatag kaniya sa ikapulo sa mga bunga sa iyang kadaogan ug pinaagi sa pagdawat sa panalangin ni Melquisedek. Ang Bibliya wala maghisgot sa talaan sa kagikan ni Melquisedek, sa iyang pagkahimugso, o sa iyang kamatayon. Wala siyay gisundan o may mga misunod kaniya.​—Gen 14:17-24; tan-awa ang MELQUISEDEK.

Ang Hataas nga Pagkasaserdote ni Jesu-Kristo. Ang basahon sa Bibliya sa Mga Hebreohanon nagpunting nga si Jesu-Kristo, sukad sa iyang pagkabanhaw ug pagsulod sa langit, maoy usa ka “hataas nga saserdote sa paagi nga sama kang Melquisedek hangtod sa kahangtoran.” (Heb 6:20; 7:​17, 21) Sa paghubit sa pagkadako sa pagkasaserdote ni Kristo ug sa pagkalabaw niini kay sa Aaronikong pagkasaserdote, gipakita sa magsusulat nga si Melquisedek maoy usa ka hari ug saserdote nga gitudlo sa Labing Hataas nga Diyos, ug dili pinaagig pagpanunod. Si Kristo Jesus, nga dili gikan sa tribo ni Levi, kondili sa tribo ni Juda ug sa linya ni David, wala makapanunod sa iyang katungdanan tungod kay kaliwat ni Aaron, apan nakabaton niini tungod kay direktang gitudlo sa Diyos, sama kang Melquisedek. (Heb 5:10) Dugang pa sa saad nga natala sa Salmo 110:4: “Si Jehova nanumpa (ug dili siya magabasol): ‘Ikaw usa ka saserdote hangtod sa panahong walay tino sa paagi nga sama kang Melquisedek!’” nga ang maong pagtudlo naghimo kaniyang usa ka langitnong Hari-Saserdote, si Kristo usab nakabaton sa awtoridad sa Gingharian tungod kay siya kaliwat ni David. Sa ulahing kahimtang, siya nahimong ang manununod sa pagkahari nga gisaad diha sa Davidnong pakigsaad. (2Sa 7:11-16) Busa iyang nabatonan ang duha ka katungdanan ingong hari ug saserdote, sama kang Melquisedek.

Sa laing paagi gipakita usab ang pagkalabaw sa hataas nga pagkasaserdote ni Kristo, sanglit si Levi, ang katigulangan sa Hudiyong mga saserdote, ikaingong mihatag ug ikapulo ngadto kang Melquisedek, tungod kay si Levi diha pa man sa mga balat-ang ni Abraham sa dihang ang patriarka mihatag ug ikapulo ngadto niining saserdote-hari sa Salem. Dugang pa, sa ingon niana si Levi gipanalanginan usab ni Melquisedek, ug ang lagda mao nga ang ubos panalanginan sa labaw. (Heb 7:4-10) Gihisgotan usab sa apostol nga ‘ang pagkawalay amahan, pagkawalay inahan, pagkawalay talaan sa kagikan, pagkawalay sinugdanan ni kataposan sa kinabuhi’ ni Melquisedek naghawas sa walay kataposang pagkasaserdote ni Jesu-Kristo, kinsa gibanhaw ngadto sa “kinabuhi nga dili malaglag.”​—Heb 7:​3, 15-17.

Gawas pa niana, bisan pag si Kristo wala makabaton sa iyang pagkasaserdote sumala sa unodnong kagikan pinaagi kang Aaron, ni aduna siyay gisundan o manununod sa iyang katungdanan, iyang gituman ang mga butang nga gilandongan sa Aaronikong hataas nga saserdote. Kini gipatin-aw pag-ayo sa apostol sa dihang iyang gipakita nga ang samag-tolda nga tabernakulo nga gitukod didto sa kamingawan maoy usa lamang ka sumbanan sa “matuod nga tolda, nga gipatindog ni Jehova, ug dili sa tawo” ug nga ang Levihanong mga saserdote naghatag ug “sagradong pag-alagad ingong hulad ug landong sa mga butang nga langitnon.” (Heb 8:1-6; 9:11) Iyang gihisgotan nga si Jesu-Kristo, kinsa kinahanglang maghalad, dili sa mga halad nga hayop, kondili sa iyang kaugalingong hingpit nga lawas, naghanaw sa pagkabalido o sa panginahanglan sa paghalad ug mga hayop; dayon si Jesus ‘milatas sa mga langit,’ “dili pinaagi sa dugo sa mga kanding ug sa toreyong mga baka, kondili pinaagi sa iyang kaugalingong dugo, makausa alang sa tanang panahon ngadto sa balaang dapit ug nakabaton sa walay kataposang kaluwasan alang kanato.” (Heb 4:14; 9:12; 10:​5, 6, 9) Siya misulod sa balaang dapit nga gihulagwayan sa Labing Balaan diin didto misulod si Aaron, nga mao, “sa langit mismo, aron moatubang sa persona sa Diyos alang kanato.”​—Heb 9:24.

Ang halad ni Jesus ingong antitipikal nga Hataas nga Saserdote dili kinahanglang sublion sama niadtong gihimo sa Aaronikong mga saserdote, tungod kay ang iyang halad naghanaw gayod sa sala. (Heb 9:​13, 14, 25, 26) Labot pa, sa unodnong kahimtang, walay usa sa Aaronikong pagkasaserdote ang nabuhi sa hataas nga panahon aron bug-os nga makaluwas o makahatag ug bug-os nga kaluwasan ug kahingpitan niadtong tanan nga iyang gialagaran, apan si Kristo “makahimo usab sa pagluwas sa bug-os kanilang nagaduol sa Diyos pinaagi kaniya, tungod kay siya buhi man kanunay aron sa pagpangamuyo alang kanila.”​—Heb 7:23-25.

Dugang pa sa paghimog mga halad, ang hataas nga saserdote sa Israel magpanalangin usab sa katawhan ug manguna sa pagtudlo kanila bahin sa matarong nga mga balaod sa Diyos. Sama usab kini kang Jesu-Kristo. Sa pag-atubang sa iyang Amahan didto sa mga langit, siya “mihalad ug usa ka halad alang sa mga sala hangtod sa kahangtoran ug milingkod sa tuong kamot sa Diyos, nga sukad niadto nagpaabot hangtod nga ibutang ang iyang mga kaaway ingon nga tumbanan sa iyang mga tiil.” (Heb 10:​12, 13; 8:1) Busa, “sa ikaduhang higayon nga siya mopakita kini mao unyay bulag sa sala ug ngadto kanilang matinuoron nga nagapangita kaniya alang sa ilang kaluwasan.”​—Heb 9:28.

Ang pagkalabaw ni Jesu-Kristo ingong Hataas nga Saserdote makita usab sa laing paagi. Kay nahimong tawo nga may dugo ug unod sama sa iyang “mga igsoon” (Heb 2:14-17), siya bug-os nga nasulayan; naagoman niya ang tanang matang sa pagsupak, paglutos, ug sa kataposan, ang makauulaw nga kamatayon. Sumala sa gipahayag: “Bisan tuod siya Anak, nakakat-on siya sa pagkamasinugtanon gikan sa mga butang nga iyang giantos; ug human siya mahingpit siya nahimong may kaakohan alang sa walay kataposang kaluwasan sa tanan nga masinugtanon kaniya.” (Heb 5:​8, 9) Si Pablo naghisgot sa mga kaayohan nga atong madawat gikan sa pagkanasulayan ni Kristo: “Tungod kay siya nag-antos sa dihang gisulayan, siya makaarang sa pagtabang kanila nga ginasulayan.” (Heb 2:18) Kadtong nanginahanglan ug tabang gipasaligan nga pakitaag kaluoy ug pagkamabination. “Kay,” matod ni Pablo, “ang atong hataas nga saserdote, dili usa nga dili mobati sa atong mga kaluyahon, kondili usa nga nasulayan sa tanang paagi sama kanato, apan walay sala.”​—Heb 4:​15, 16.

Kristohanon nga Luyoluyong mga Saserdote. Si Jesu-Kristo lamang ang saserdote “sa paagi nga sama kang Melquisedek” (Heb 7:17), apan sama kang Aaron nga hataas nga saserdote sa Israel, si Jesu-Kristo adunay usa ka hugpong sa luyoluyong mga saserdote nga gitagana alang kaniya sa iyang Amahan, si Jehova. Kini sila gisaaran nga mahimong kaubang mga manununod uban kaniya didto sa mga langit, diin sila makigbahin usab ingong kaubang mga hari sa iyang Gingharian. (Rom 8:17) Sila gitawag ingong “usa ka harianong pagkasaserdote.” (1Pe 2:9) Sila gipakita diha sa panan-awon sa basahon sa Bibliya sa Pinadayag nga miawit ug usa ka bag-ong awit diin sila miingon nga si Kristo nagpalit kanila pinaagi sa iyang dugo ug ‘naghimo kanila nga usa ka gingharian ug mga saserdote ngadto sa atong Diyos, ug nga sila magamando ingong mga hari ibabaw sa yuta.’ (Pin 5:​9, 10) Sa ulahi diha sa panan-awon sila gipakita nga may gidaghanon nga 144,000. Sila gihubit usab nga “gipalit gikan sa yuta,” ingong mga sumusunod sa Kordero, “gipalit gikan sa katawhan ingong mga unang bunga ngadto sa Diyos ug sa Kordero.” (Pin 14:1-4; itandi ang San 1:18.) Niini nga kapitulo sa Pinadayag (14), gihatag ang pasidaan bahin sa marka sa mananap, nga nagpakitang ang paglikay niini nga marka ‘nagkinahanglan ug paglahutay sa mga balaan.’ (Pin 14:9-12) Kining 144,000 nga pinalit mao ang mga tawo nga molahutay nga matinumanon, kinsa mabuhi ug magmando ingong mga hari uban ni Kristo, ug kinsa “mahimong mga saserdote sa Diyos ug sa Kristo, ug magamando ingong mga hari uban kaniya sulod sa usa ka libo ka tuig.” (Pin 20:​4, 6) Ang pag-alagad ni Jesus ingong hataas nga saserdote mao ang nagpadangat kanila ngadto niining mahimayaong posisyon.

Ang mga Makapahimulos sa Langitnong Pagkasaserdote. Ang panan-awon bahin sa Bag-ong Jerusalem nga narekord diha sa Pinadayag nagpaila kon kinsa ang makapahimulos sa mga pag-alagad sa dakong Hataas nga Saserdote ug niadtong kauban niya nga luyoluyong mga saserdote sa langit. Si Aaron ug ang iyang banay, lakip ang saserdotehanong tribo ni Levi, nag-alagad sa mga tawo sa 12 ka tribo diha sa yuta sa Palestina. Maylabot sa Bag-ong Jerusalem, “ang kanasoran managlakaw pinaagi sa kahayag niini.”​—Pin 21:​2, 22-24.

Tan-awa usab ang SASERDOTE.