Zeova i revel sa ki “devre arive byento”
“Revelasyon Zezi-Kri, ki Bondye ti donn li pour montre son bann serviter sa ki devre arive byento.”—REV. 1:1.
KI OU POU REPONN?
Ki parti avek sa gran stati ki reprezant Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken?
Ki mannyer Zan i dekrir relasyon ki Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken ek Nasyon-z-ini i annan?
Ki mannyer Danyel ek Zan i eksplik lafason ki gouvernman imen pou fini?
1, 2. (a) Ki nou konpran kan nou konpar profesi Danyel ek Zan? (b) Ki sa sis premye latet sa bebet i reprezante?
KAN nou konpar profesi Danyel ek Zan, nou konpran sinifikasyon bann levennman ki pe arive dan lemonn ensi ki sa bann ki pou arive. Ki nou kapab aprann kan nou konpar sa bebet ki Zan ti vwar ek sa bebet fer per ki ti annan dis korn ki Danyel ti vwar ek son leksplikasyon lo sa gran stati? Letan ki nou byen konpran sa bann profesi, ki sa i devret pous nou pour fer?
2 Annou revwar vizyon Zan konsernan sa bebet set latet. (Rev., sapit 13) Parey nou ti vwar dan lartik presedan, premye sis latet sa bebet i reprezant Lezip, Lasiri, Babilonn, Med ek Pers, Lagres ek Ronm. Zot tou zot in demontre laenn anver desandans sa madanm. (Zen. 3:15) Ronm, sizyenm latet sa bebet ti reste konman pouvwar mondyal pour plizyer syek apre ki Zan ti ekrir son vizyon. Me ki rwayonm ki ganny reprezante par sa setyenm latet ki ti pou ranplas Ronm? Ki mannyer i ti pou tret desandans sa madanm?
GRANNBRETANNY EK LETA-Z-INI I VIN VREMAN PWISAN
3. Ki sa bebet ki fer per i reprezante e kwa ki son dis korn i vedir?
3 Nou kapab konnen ki setyenm latet sa bebet ki dan Revelasyon sapit 13 i reprezante par konpar vizyon Zan avek sa vizyon kot Danyel ti vwar sa bebet ki fer per e ki ti annan dis korn.a (Lir Danyel 7:7, 8, 23, 24.b) Sa bebet ki Danyel ti vwar i reprezant pouvwar mondyal Ronm. (Vwar latab lo paz 14-15.) Lanpir Romen ti konmans degrengole pandan senkyenm syek N.L. Sa dis korn ki ti sorti dan latet sa bebet ki fer per i reprezant bann rwayonm ki sorti dan sa lanpir.
4, 5. (a) Ki sa pti korn ti fer? (b) Ki rwayonm setyenm latet sa bebet i reprezante?
4 Kat parmi sa bann korn oubyen rwayonm ki ti sorti dan sa latet i ganny plis latansyon. Trwa korn i ganny kase par sa lot korn, “enn ptipti.” Sa ti ganny akonplir kan Grannbretanny ki ti en koloni Lanpir Romen ti agrandi son pouvwar e vin vreman enportan pandan disetyenm syek. Avan sa, Grannbretanny ti napa bokou pouvwar konpare avek lezot pei. Lespanny, Pei Ba ek Lafrans ti trwa pei ki ti osi sorti dan Lanpir Romen e zot ti annan plis lotorite ki Grannbretanny. Grannbretanny ti retir sa trwa pei enn par enn dan zot pozisyon. Ver milye dizwityenm syek, Grannbretanny ti pe vin sa pouvwar pli dominan dan lemonn. Me i pa ti ankor vin setyenm latet sa bebet.
5 Menm si Grannbretanny ti’n vin pli for, son bann koloni ki ti dan Nor Lanmerik ti pran zot lendepandans. Me kantmenm sa, Leta-z-ini ti vin en nasyon for akoz i ti ganny proteksyon lafors naval Grannbretanny. Kan zour Senyer ti konmanse an 1914, Grannbretanny ti’n vin sa pli gran lanpir dan listwar imen e Leta-z-ini ti’n vin sa pei pli endistriyalize dan lemonn.c Pandan Premye Lager Mondyal, Leta-z-ini ti form en relasyon solid avek Grannbretanny e zot ti vin pouvwar mondyal koni konman Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken. Sa pouvwar mondyal i reprezant setyenm latet sa bebet. Ki mannyer sa latet ti tret desandans sa madanm?
6. Ki mannyer sa setyenm latet ti tret pep Bondye?
6 Zis en pti pe letan apre zour Senyer, setyenm latet sa bebet ti lans en latak lo pep Bondye, setadir bann frer Kris ki ti ankor lo later. (Mat. 25:40) Zezi ti endike ki pandan son prezans dezyenm parti desandans sa madanm ti pou ankor aktif lo later. (Mat. 24:45-47; Gal. 3:26-29) Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken ti fer lager kont sa bann sen. (Rev. 13:3, 7) Pandan Dezyenm Lager Mondyal, Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken ti persekit pep Bondye, anpes serten zot piblikasyon ganny enprimen e met bann reprezantan lesklav fidel dan prizon. I ti konmsi setyenm latet sa bebet ti’n fer aret net oubyen touy sa travay predikasyon pour en pe letan. Zeova ti konnen ki sa ti pou arive e i ti revel sa lenformasyon avek Zan. Bondye ti dir Zan ki dezyenm parti sa desandans ti pou releve e rekonmans zot bann aktivite spirityel. (Rev. 11:3, 7-11) Listwar bann serviter Zeova dan nou letan i konfirmen ki sa ti arive.
POUVWAR MONDYAL ANGLO-AMERIKEN EK LIPYE AN FER E LARZIL
7. Ki mannyer setyenm latet sa bebet i relye avek sa gran stati?
7 Ki mannyer setyenm latet sa bebet i relye avek sa gran stati? Lefet ki Leta-z-ini i sorti dan Grannbretanny, nou kapab dir ki zot tou le de zot sorti dan Lanpir Romen. Alor lipye i ganny dekrir konman en melanz fer ansanm avek larzil. (Lir Danyel 2:41-43.d) Sa deskripsyon i koensid avek menm letan ki setyenm latet sa bebet, setadir Anglo-Ameriken, ti pou vin pouvwar mondyal. En batiman an fer ek larzil i pli fay ki enn ki’n ganny konstri zis avek fer. Pareyman, Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken i annan mwens pouvwar ki sa lanpir ki i ti sorti ladan. Kwa ki’n fer li pli fay?
8, 9. (a) Ki mannyer sa setyenm pouvwar mondyal ti demontre en lafors parey fer? (b) Ki larzil dan lipye sa stati i reprezante?
8 Defwa, setyenm latet sa bebet ti montre ki i ti for parey fer. Par egzanp, i ti demontre son lafors par ranport laviktwar dan Premye Lager Mondyal. Son lafors ti touzour evidan pandan Dezyenm Lager Mondyal.e Apre sa lager, i ti kontinyen demontre ki i ti ankor for parey fer dan plizyer lokazyon. Par kont, depi o konmansman Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken fer ti’n melanze avek larzil.
9 Depi byen lontan, bann serviter Zeova ti anvi konn sinifikasyon lipye sa stati. Danyel 2:41 i dekrir sa melanz fer ek larzil konman zis en “rwayonm” pa plizyer. Danyel 2:43 i refer avek larzil konman “bann desandans imen” oubyen bann dimoun ordiner. Alor, larzil i reprezant bann dimoun dan bann pei ki anba dominasyon Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken. Zot fer sa pouvwar pli fay ki Lanpir Romen ki ti zis an fer. Sa bann dimoun i diminyen son pouvwar pour azir avek en lafors parey fer par kre linyon bann travayer, fer bann kanpanny pour drwa imen e rod lendepandans zot pei. Zot osi annan diferan krwayans politik e lefet ki bann rezilta eleksyon i telman pros avek kanmarad, sa i diminyen lotorite sa dirizan ki ranport eleksyon pour enplimant son polisi. Danyel ti predir: “Sa rwayonm pou en parti for e en parti frazil.”—Dan. 2:42; 2 Tim. 3:1-3.
10, 11. (a) Ki lavenir “lipye” sa stati? (b) Ki nou kapab dir konsernan lakantite ledwa lipye sa stati?
10 Dan venteentyenm syek, Grannbretanny ek Leta-z-ini i kontinyen annan en relasyon solid par travay ansanm pour esey rezourd bann problenm ki afekte lemonn. Bann profesi konsernan sa gran stati ek sa bebet i konfirmen ki Anglo-Ameriken pa pou ganny ranplase par en lot pouvwar mondyal. I vre ki sa dernyen pouvwar mondyal i pli fay ki sa pouvwar ki ganny reprezante par lazanm an fer sa stati, me i pa pou degrengole par li menm.
11 Eski lakantite ledwa lipye i annan okenn sinifikasyon profetik? Annou vwar: Dan lezot vizyon ki Danyel ti gannyen, i ti mansyonn bann sif spesifik parey lakantite korn ki diferan bebet ti annan lo zot latet. Sa bann sif i enportan. Par kont, Danyel pa ti mansyonn lakantite ledwa lipye kan i ti pe dekrir sa stati. Alor i pa paret ki sa sif i annan en gran lenportans zis parey avek lakantite lebra, lanmen ek ledwa lanmen, lazanm oubyen lipye. Me kantmenm sa, Danyel ti dir spesifikman ki i annan fer ek larzil dan ledwa lipye. Dapre sa deskripsyon, nou kapab tir sa konklizyon ki Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken pou sa pouvwar pli dominan kan sa “ros,” setadir Rwayonm Bondye i tap sa stati lo son lipye.—Dan. 2:45.
POUVWAR MONDYAL ANGLO-AMERIKEN EK SA BEBET DE KORN
12, 13. Ki sa bebet de korn i reprezante e ki i fer?
12 Menm si Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken i en melanz fer ek larzil, bann vizyon ki Zezi ti fer Zan vwar i montre ki sa pouvwar ti pou kontinyen zwe en gran rol pandan bann dernyen zour. Ki mannyer? Dan en vizyon, Zan ti vwar en bebet de korn ki ti koz konman en dragon. Ki sa bebet drol i reprezante? I annan de korn, alor i reprezant de rwayonm ki pe travay ansanm. La ankor, Zan pe vwar Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken me dan en rol spesyal.—Lir Revelasyon 13:11-15.
13 Sa bebet i demann bann zabitan later pour fer en zimaz sa bebet ki dan Revelasyon 13:1. Zan ti ekrir ki zimaz sa bebet ti pou aparet, disparet e reaparet. Sa ti egzakteman sa ki ti arive avek Lasosyete bann Nasyon, en lorganizasyon ki Grannbretanny ek Leta-z-ini ti promote.f Bi sa lorganizasyon sete pour inifye e reprezant tou bann pei lo later. I ti aparet apre Premye Lager Mondyal me ti nepli la kan Dezyenm Lager Mondyal ti konmanse. Pandan sa lager, pep Bondye ti anonse ki zimaz sa bebet ti pou remonte zis parey sa profesi dan Revelasyon i dir. Zimaz sa bebet ti remonte me safwasi i ti apel Nasyon-z-ini.—Rev. 17:8.
14. Dan ki sans zimaz sa bebet set latet i “en ywityenm lerwa”?
14 Zan i dekrir zimaz sa bebet set latet konman “en ywityenm lerwa.” Dan ki sans i en lerwa? I pa pe refer avek en wityenm latet sa bebet dan Revelasyon 13:1, i zis en zimaz sa bebet. Okenn pouvwar ki i annan pour azir konman en lerwa i sorti kot bann pei ki form parti son lorganizasyon espesyalman son siporter nimero enn, Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken. (Rev. 17:10, 11) I servi sa pouvwar pour akonplir en latas spesifik ki pou deklans en seri levennman ki pou sanz lemonn.
ZIMAZ SA BEBET I DEVOR SA FANM PROSTITYE
15, 16. Ki sa fanm prostitye i reprezante e ki’n arive avek sipor ki i ti pe gannyen?
15 Zan i dir ki i annan en prostitye senbolik ki pe mont e domin en bebet rouz ki zimaz sa bebet set latet. I apel “Gran Babilonn.” (Rev. 17:1-6) Sa fanm prostitye i reprezant byen tou fo larelizyon espesyalman bann larelizyon Kretyen. Bann lorganizasyon relizye in donn zot benediksyon zimaz sa bebet e zot in esey enfliyans li.
16 Par kont, sa gran delo ki Gran Babilonn pe asiz lo la, setadir bann dimoun ki siport li, in diminyen en kantite pandan zour Senyer. (Rev. 16:12; 17:15) Par egzanp, premye fwa ki sa zimaz ti aparet, legliz bann larelizyon Kretyen ti pe domin bann pei Was. Ozordi, dimoun an zeneral in aret siport e respe bann legliz ek zot pret. Anfet, bokou i krwar ki larelizyon i kontribye oubyen kre bann konfli. Pli ale i annan plis dimoun ki piblikman dir ki en lafen i devret ganny mete avek larelizyon.
17. Ki pou arive tre byento avek fo larelizyon e akoz?
17 Fo larelizyon an tou ka pa pou disparet zis koumsa menm. Sa prostitye pou kontinyen egzers son lenfliyans e esey fer bann lerwa fer sa ki li i anvi ziska ki Bondye i motiv zot pour pran aksyon. (Lir Revelasyon 17:16, 17.) Tre byento Zeova pou fer bann gouvernman ki ganny reprezante par Nasyon-z-ini atak fo larelizyon. Zot pou fer li perdi tou son larises e i pou nepli annan okenn lenfliyans. Sa ti pou paret enposib detrwa dizenn lannen pase, me ozordi nou vwar ki sa fanm prostitye pe nepli kapab tenir lo ledo sa bebet rouz. Malgre sa, i pa pou zis glise gradyelman ziska ki i tonm ater. I pou tonm en sel kou dan en fason vyolan.—Rev. 18:7, 8, 15-19.
LAFEN SA BANN BEBET
18. (a) Ki sa bebet pou fer e ki pou arive? (b) Ki rwayonm ki Danyel 2:44 i dir Rwayonm Bondye pou detrir? (Vwar bwat lo paz 19.)
18 Apre ki fo larelizyon i ganny detrir, sa bebet, setadir sistenm politik Satan lo later, pou lans en latak lo Rwayonm Bondye. Vi ki i pa pou kapab ariv ziska dan lesyel, i pou tir son lakoler lo bann dimoun lo later ki pe siport Rwayonm Bondye. (Rev. 16:13-16; 17:12-14) Me ki rezilta sa pou anmennen? Danyel i dekrir zis en laspe sa dernyen konba. (Lir Danyel 2:44.g) Sa bebet ki ganny mansyonnen dan Revelasyon 13:1, son zimaz ek sa bebet de korn pou ganny detrir.
19. Ki lasirans nou kapab annan e la i lemoman pour fer kwa?
19 Nou pe viv dan menm letan avek sa setyenm latet. I pou napa en lot latet ki pou aparet lo sa bebet avan ki i ganny detrir. Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken pou sa pouvwar pli dominan kan fo larelizyon pou ganny detrir. Tou pti detay dan profesi Danyel ek Zan pe ganny akonplir. Nou kapab asire ki tre byento tou fo larelizyon pou ganny detrir e ki Armagedon pou vini. Bondye in revel tou sa bann detay davans. Eski nou pou port latansyon lo sa bann lavertisman ki dan sa bann profesi? (2 Pyer 1:19) La i lemoman pour pran kote avek Zeova e siport son Rwayonm.—Rev. 14:6, 7.
[Not anba lo paz]
a Dan Labib, nimero dis i reprezant en keksoz ki konplet e dan sa konteks, i pe refer avek tou bann rwayonm ki ti sorti dan Lanpir Romen konman en group konplet.
b Danyel 7:7, 8, 23, 24: “7 Apre sa mon ti kontinyen gete dan bann vizyon lannwit e gete laba! en katriyenm bebet, enn ki fer per e terib e avek en pwisans ekstraordiner. Son ledan ti an fer, zot ti gro. I ti pe devore e kraze e sa ki ti reste i ti pe pile avek son lapat. I ti diferan konpare avek tou sa bann [lezot] bebet ki ti avan li e i ti annan dis korn. 8 Mon ti kontinyen egzamin sa bann korn e gete! en lot korn, enn ptipti, i ti sorti parmi zot e i ti annan trwa parmi sa bann premye korn ki ti ganny kase devan li. Gete! i ti annan lizye parey lizye en zonm dan sa korn e i ti annan en labous ki ti pe koz bann keksoz grandyoz.” “23 La sa ki i ti dir, ‘Kant a sa katriyenm bebet, i annan en katriyenm rwayonm ki pou vin lo later, ki pou diferan avek tou lezot rwayonm; i pou devor later antye e i pou pil lo li e kraz li. 24 Kant a sa dis korn, i pou annan dis lerwa ki pou sorti dan sa rwayonm e ankor enn pou vini apre zot e li i pou diferan avek sa bann premye e i pou imilye trwa lerwa.’”
c Lanpir Grannbretanny ek Leta-z-ini ti deza egziste depi dizwityenm syek. Zan ti pe dekrir konman zot ti pou ete kan zour Senyer ti pou konmanse. Anfet, bann vizyon ki ganny rikorde dan liv Revelasyon i ganny akonplir pandan “Zour Senyer.” (Rev. 1:10) I ti kan Premye Lager Mondyal ti konmanse ki Lanpir Grannbretanny ek Leta-z-ini ti inifye konman en pouvwar mondyal.
d Danyel 2:41-43: “41 Parey ou ti vwar ki lipye ek ledwa lipye ti en parti an larzil ki en potye i servi e en parti an fer, sa rwayonm li menm pou divize, me i pou annan kantmenm en pe lafors fer ladan akoz parey ou’n vwar i ti annan fer melanze avek larzil mouye. 42 Kant a bann ledwa lipye ki ti en parti an fer e en parti an larzil mouye, sa rwayonm pou en parti for e en parti frazil. 43 Parey ou ti vwar ki fer ti melanze avek larzil mouye, zot pou melanze avek bann desandans imen me zot pa pou atase avek kanmarad, sa enn avek sa enn, zis parey fer pa pe melanze avek larzil.”
e Danyel ti vwar davans sa dega ki sa lerwa ti pou fer pandan Dezyenm Lager Mondyal e i ti ekrir: “Dan en fason merveye [terib] i pou detrir.” (Dan. 8:24) Par egzanp, sa de bonm atomik ki Leta-z-ini ti large lo en lennmi Pouvwar Mondyal Anglo-Ameriken ti koz en destriksyon pli terib ki zanmen oparavan.
f Vwar liv Revelation—Its Grand Climax at Hand! paz 240, 241, 253.
g Danyel 2:44: “Dan bann zour sa bann lerwa, Bondye lesyel pou etabli en rwayonm ki pa pou zanmen ganny detrir. Sa rwayonm li menm pa pou pas avek okenn lezot pep. I pou kraz e met en lafen avek tou sa bann rwayonm, e li menm i pou dire pour en letan endefini.”
[Bwat lo paz 19]
LEKEL “TOU SA BANN RWAYONM”?
Sa profesi dan Danyel 2:44 i dir ki Rwayonm Bondye “pou kraz e met en lafen avek tou sa bann rwayonm.” Sa profesi i refer zis avek bann rwayonm ki diferan parti sa stati i reprezante.
Me ki pou arive avek larestan gouvernman imen? Sa profesi dan Revelasyon ki koz lo menm levennman i donn plis lenformasyon. I montre ki “bann lerwa lo later an antye” pou rasanble kont Zeova “sa gran zour Bondye Toupisan.” (Rev. 16:14; 19:19-21) Sa i montre ki pa zis bann rwayonm ki sa stati i reprezante ki pou ganny detrir zour Armagedon, me tou gouvernman imen.