Bann Premye Kretyen Ek Lalwa Moiz
“Lalwa ti nou gardyen ziska ler Kris ti arive.”—GALAT 3:24.
1, 2. Ki serten byenfe bann Izraelit ti gannyen kan zot ti obzerv byen Lalwa Moiz?
AN 1513 A.N.L., Zeova ti donn bann Izraelit bann lalwa. I ti dir sa pep ki si zot obeir son lavwa, i pou beni zot e zot pou ere e satisfe dan zot lavi.—Egzod 19:5, 6.
2 Tou sa bann lalwa, ki ganny apele Lalwa Moiz oubyen senpleman “Lalwa,” ti “sen, zis e bon.” (Romen 7:12) I ti promot bann kalite parey labonte, lonnekte, moralite, ek bon lanmitye avek bann vwazen. (Egzod 23:4, 5; Levitik 19:14; Deterononm 15:13-15; 22:10, 22) Sa Lalwa ti osi motiv bann Zwif pour kontan kanmarad. (Levitik 19:18) Deplis, zot pa ti devret frekant oubyen marye avek bann madanm parmi bann non Zwif ki pa ti’n soumet zot anba Lalwa. (Deterononm 7:3, 4) Parey en “miray” ki separ bann Zwif ek non Zwif, Lalwa Moiz ti anpes pep Bondye ganny kontaminen avek bann panse ek pratik non Zwif.—Efezyen 2:14, 15; Zan 18:28.
3. Vi ki personn pa ti kapab obzerv Lalwa parfetman, ki lefe sa ti annan?
3 Pourtan, menm bann Zwif ki ti pli byen servi zot konsyans pa ti kapab obeir Lalwa Bondye parfetman. Eski Bondye ti pe ekspekte tro bokou avek zot? Non. En rezon akoz Lalwa ti ganny donnen avek Izrael se “pour met o kler bann fot.” (Galat 3:19, NW ) Lalwa ti fer bann Zwif senser konsyan ki zot vreman bezwen en Liberater. Kan sa Liberater ti arive, bann Zwif fidel ti rezwir. Zot delivrans avek malediksyon pese ek lanmor ti pros!—Zan 1:29.
4. Dan ki sans Lalwa ti en “gardyen ziska ler Kris ti arive”?
4 Lalwa Moiz ti pou en laranzman tanporer. Kan i ti ekrir bann konpanyon Kretyen, zapot Pol ti dekrir Lalwa konman en “gardyen ziska ler Kris ti arive.” (Galat 3:24) En gardyen dan letan lontan, ti anmenn bann zanfan lekol e apre al sers zot. Normalman, i pa ti sa ansennyan, i ti zis anmenn sa zanfan kot sa ansennyan. Pareyman, Lalwa Moiz ti ganny prepare pour diriz bann Zwif senser kot Kris. Zezi ti promet ki i ti pou avek son bann disip ‘toulezour, ziska lafen sa sistenm.’ (Matye 28:20) Enn fwa ki kongregasyon Kretyen ti’n formen, sa “gardyen” setadir Lalwa, ti nepli neseser. (Romen 10:4; Galat 3:25) Me serten Kretyen Zwif ti tarde pour sezi sans sa laverite enportan. Se pour sa rezon ki zot ti kontinyen obeir serten laspe sa Lalwa menm apre rezireksyon Zezi. Parkont, lezot ti aziste zot fason panse. An fezan sa, zot in les en bon legzanp pour nou ozordi. Annou vwar konman.
Nouvo Konprenezon pour bann Kretyen
5. Ki lenstriksyon Pyer ti gannyen dan en vizyon, e akoz i ti sirprann?
5 Dan lannen 36 N.L., zapot Pyer ti ganny en vizyon ekstraordiner. En lavwa sorti dan lesyel ti demann li pour touy e manz bann zwazo ek zannimo ki ti ganny konsidere enpir anba Lalwa. Pyer ti sirprann! I pa ti’n zanmen “manz nanryen ki defann manze, ni sa ki enpir.” Me sa lavwa ti dir li: “Pa bezwen apel enpir, sa ki Bondye in deklare in pirifye.” (Akt 10:9-15) Olye reste atase avek Lalwa, Pyer ti pare pour aziste son pwennvi. Sa ti anmenn li ver en dekouvert eksepsyonnel konsernan plan Bondye.
6, 7. Kwa ki ti ed Pyer konklir ki i ti kapab aprezan pres avek bann non Zwif? Ki lezot konklizyon ki petet i ti retire?
6 La sa ki ti arive. Trwa zonm ti al kot sa lakaz kot Pyer ti pe reste pour demann li pour al avek zot kot en non Zwif ki ti pe servi Bondye. Sa zonm ti apel Korney e i pa ti sirkonsi. Pyer ti fer sa bann zonm antre anndan e resevwar zot lanmenm. Son lannmen, Pyer ti akonpanny zot kot lakour Korney, akoz i ti’n konpran sinifikasyon sa vizyon. Laba Pyer ti donn en temwannyaz aprofondi konsernan Zezi Kri. Pyer ti dir: “Aprezan, mon vreman konpran ki Bondye pa fer preferans pour personn, me dan nenport ki nasyon tou dimoun ki annan respe pour li e ki fer sa ki byen Bondye i kontan li.” Pa zis Korney me osi son fanmiy ek zanmi pros ti demontre lafwa dan Zezi, e ‘Sent-Espri ti desann lo tou sa bann dimoun ki ti la pe ekout diskour Pyer.’ Kan i ti rekonnet ki se Zeova ki ti par deryer sa, Pyer “ti donn lord batiz zot o non Zezi-Kri.”—Akt 10:17-48.
7 Kwa ki ti fer Pyer konklir ki bann non Zwif ki pa ti’n soumet anba Lalwa Moiz ti kapab aprezan vin disip Zezi Kri? I ti arive konpran tousala gras a son bon zizman spirityel. Vi ki Bondye ti’n aprouv bann non Zwif ki pa’n sirkonsi par devers son lespri sen lo zot, Pyer ti rekonnet ki zot kapab ganny aksepte pour batenm. Anmenmtan, Pyer ti aparaman realize ki Bondye pa ti ekspekte bann Kretyen non Zwif obzerv Lalwa Moiz pour zot kapab batize. Si ou ti pe viv dan sa letan, eski ou ti pou pare pour aziste ou pwennvi parey Pyer?
Serten ti kontinyen swiv sa “Gardyen”
8. Ki pwennvi diferan avek sa ki pour Pyer lo sirkonsizyon serten Kretyen an Zerizalenm ti devlope, e akoz?
8 Apre ki i ti’n kit lakaz Korney, Pyer ti al Zerizalenm. Kongregasyon laba ti’n antann nouvel ki bann non Zwif ki pa’n sirkonsi ti’n “resevwar Parol Bondye.” Serten disip Zwif ti mekontan akoz sa sitiasyon. (Akt 11:1-3) Menm si zot ti admet ki bann non Zwif ti kapab vin disip Zezi, bann ki ti an faver sirkonsizyon ti ensiste ki sa bann ki non Zwif ti devret obzerv Lalwa pour kapab ganny sove. Lo lot kote, dan bann rezyon kot ti annan bokou non Zwif, me zis en pti gin Kretyen Zwif, sirkonsizyon pa ti neseserman en problenm. Sa de pwennvi ti persiste pour apepre 13 an. (1 Korentyen 1:10) Sa ti teste fidelite bann premye Kretyen, sirtou bann non Zwif ki ti pe reste dan bann landrwa kot ti annan bokou Zwif!
9. Akoz i ti enportan ki sa problenm sirkonsizyon ti ganny rezourd?
9 Sa problenm ti finalman ariv lo son pik dan lannen 49 N.L. kan bann Kretyen Zerizalenm ti vin Antyos, an Siri, kot Pol ti pe prese. Zot ti konmans ansennyen ki bann non Zwif ki’n konverti ti bezwen ganny sirkonsi dapre Lalwa. I ti annan bokou dezakor ek diskisyon parmi zot, osi avek Pol ek Barnabas! Si sa problenm pa ti ganny rezourd, serten Kretyen, ki swa lorizin Zwif oubyen non Zwif, ti pou tonbe. Alors, bann laranzman ti ganny fer pour Pol ek detrwa lezot al Zerizalenm e demann konsey direkter bann Kretyen pour rektifye sa problenm enn fwa pour tou.—Akt 15:1, 2, 24.
En Diferans dan Pwennvi —Apre, Linite!
10. Ki serten pwen ki konsey direkter ti konsidere avan ki i ti fer en desizyon konsernan bann non Zwif?
10 Kot sa renyon ki ti ganny organize, serten ti aparaman koz an faver sirkonsizyon, me lezot ti prezant zot pwennvi diferan. Me se pa santiman personnel ki ti pran kontrol sa zour. Apre en long diskisyon, zapot Pyer ek Pol ti dekrir bann siny ki Zeova ti’n fer parmi bann ki pa sirkonsi. Zot ti eksplike ki Bondye ti’n devers lespri sen lo bann non Zwif ki pa sirkonsi. An realite, zot ti demande, ‘Eski kongregasyon Kretyen i annan drwa pour rezet bann ki Bondye in aksepte?’ Apre, disip Zak ti lir en pasaz dan Lekritir ki ti ed tou dimoun dan lasistans pour konpran lavolonte Bondye dan sa sitiasyon.—Akt 15:4-17.
11. Kwa ki pa ti enfliyans desizyon konsernan sirkonsizyon? Kwa ki montre ki benediksyon Zeova ti lo sa desizyon?
11 Tou lizye ti aprezan lo konsey direkter. Eski zot lorizin Zwif ti pou enfliyans zot desizyon an faver sirkonsizyon? Non. Sa bann zonm fidel ti determinen pour swiv Lekritir ek gidans lespri sen Bondye. Apre ki zot ti’n antann tou levidans lo sa size, tou manm konsey direkter ti dakor ki bann Kretyen non Zwif pa ti bezwen sirkonsi e vin anba Lalwa Moiz. Kan bann frer ti ganny nouvel konsernan sa desizyon, zot ti rezouir, e bann manm kongregasyon ti konmans “ogmante toulezour.” Bann Kretyen ki ti soumet avek direksyon divin ti ganny donnen en larepons kler ki baze lo Lekritir. (Akt 15:19-23, 28, 29; 16:1-5) Kantmenm sa, ti annan en kestyon enportan ki pa ti ankor ganny reponn.
Ki ti arive avek bann Kretyen Zwif?
12. Ki kestyon ki pa ti ankor ganny reponn?
12 Konsey direkter ti’n endike klerman ki bann Kretyen non Zwif pa ti bezwen sirkonsi. Me konsernan bann Kretyen Zwif ? Desizyon konsey direkter pa ti’n spesifikman rezourd sa sitiasyon.
13. Akoz ti mal pour dir ki obzerv Lalwa Moiz ti neseser pour ganny sove?
13 Serten Kretyen Zwif ki ti “devoue pour lalwa” ti kontinyen fer sirkonsi zot zanfan e obzerv serten laspe Lalwa. (Akt 21:20) Lezot ti al pli lwen ankor, menm ensiste ki i ti neseser pour bann Kretyen Zwif obzerv Lalwa pour kapab ganny sove. Lo sa kote, zot ti pe fer en gro fot. Par egzanp, konman ki en Kretyen ti kapab ofer en sakrifis zannimo pour pardon pese? Sakrifis Zezi ti’n fer sa bann sakrifis nepli annan valer. Ki mannyer bann Zwif ti pou obeir sa Lalwa pour evite tro frekant bann non Zwif? I ti pou tre difisil pour bann proklanmater devoue obzerv sa bann restriksyon e anmenmtan kontinyen akonpli zot latas pour ansenny bann non Zwif tou keksoz ki Zezi ti’n ansennyen. (Matye 28:19, 20; Akt 1:8; 10:28)a Napa levidans ki sa sitiasyon ti ganny klarifye dan enn bann renyon konsey direkter. Kantmenm sa, kongregasyon pa ti ganny lese san okenn led.
14. Ki gidans konsernan Lalwa ki bann let enspire Pol ti fourni?
14 Konsey direkter pa ti donn gidans atraver en let sorti kot zot, me atraver lezot let enspire ki bann zapot menm ti ekrir. Par egzanp, zapot Pol ti anvoy en mesaz pwisan pour bann Zwif ek non Zwif ki ti pe reste Ronm. Dan son let ki i ti ekrir zot, i ti eksplike ki en vre Zwif “i enn ki Zwif antyerman, ki’n sirkonsi dan son leker.” (Romen 2:28, 29) Dan sa menm let, Pol ti servi en legzanp pour prouve ki bann Kretyen ti nepli anba Lalwa. I ti eksplike ki en madanm pa kapab marye avek de zonm anmenmtan. Me si son msye ti mor, i ti lib pour li remarye. Apre Pol ti aplik sa legzanp pour montre ki bann Kretyen swazir pa kapab pour Kris e anmenmtan soumet avek Lalwa Moiz. Zot ti bezwen “mor konsernan Lalwa” pour ki zot kapab ini avek Kris.—Romen 7:1-5.
Zot ti tarde konpran
15, 16. Akoz serten Kretyen Zwif pa ti arive konpran ki zot pa ti oblize swiv Lalwa? Ki sa i montre nou konsernan nesesite pour reste lo nou gard spirityelman?
15 Personn pa ti kapab argimant lo rezonnman Pol konsernan Lalwa. Alor, akoz serten Kretyen Zwif pa ti arive konpran ki zot ti nepli anba Lalwa? En rezon pour sa se ki zot pa ti arive konpran byen bann keksoz spirityel. Par egzanp, zot ti neglize nouri zot lo manze spirityel ki solid. (Ebre 5:11-14) Deplis, zot pa ti asiste renyon Kretyen regilyerman. (Ebre 10:23-25) En lot rezon akoz serten pa ti kapab konpran, ti kapab akoz Lalwa li menm. I ti santre lo bann keksoz ki ti kapab ganny vwar e touse, parey tanp ek bann pret. I ti pli fasil pour en dimoun ki mank spirityalite pour aksepte Lalwa ki pour atase avek bann prensip Kretyen, ki ti santre lo bann keksoz ki zot pa kapab vwar.—2 Korentyen 4:18.
16 Ankor en lot rezon akoz bann swadizan Kretyen ti annan sa gran dezir pour obzerv Lalwa ti ganny soulinyen dan let Pol pour bann Galat. I ti eksplike ki sa bann zonm ti anvi ganny vwar konman respektab, konman bann manm en larelizyon ki ganny aksepte par laplipar dimoun. Olye ganny rekonnet konman Kretyen dan kominote, zot ti pare pour fer nenport konpromi pour kapab form par kominote. Zot ti pli enterese pour ganny laprouvasyon zonm ki pour Bondye.—Galat 6:12.
17. Kan ki pwennvi apropriye konsernan obzerv Lalwa ti vin parfetman kler?
17 Bann Kretyen ki ti annan bon zizman e ki ti etidye byen bann let enspire Pol ek lezot, ti retir bann konklizyon egzakt konsernan Lalwa. Parkont, pwennvi apropriye konsernan Lalwa Moiz ti vin parfetman kler pour tou Kretyen Zwif dan lannen 70 N.L. Sa ti arive kan Bondye ti permet ki Zerizalenm, son tanp, ek tou rikord ki konsern bann pret, i ganny detrir. Sa ti fer li enposib pour okenn dimoun obzerv tou laspe Lalwa.
Aplik sa Leson ozordi
18, 19. (a) Ki latitid nou devret adopte e ki latitid nou devret evite pour kapab reste an bonn sante spirityelman? (b) Ki legzanp Pol i ansenny nou konsernan swiv gidans ki nou resevwar avek bann frer responsab? (Vwar bwat lo paz 16.)
18 Apre ki ou’n konsider sa bann levennman dan lepase, petet ou pe demann ou lekor: ‘Si mon ti viv dan sa letan, konman mon ti pou’n reazir anmezir ki lavolonte Bondye ti pe ganny revele progresivman? Eski mon ti pou’n kontinyen reste atase avek bann pwennvi tradisyonnel konsernan Lalwa? Oubyen eski mon ti pou demontre pasyans ziska ki konprenezon apropriye i vin kler? Kan sa konprenezon ti vin kler, eski mon ti pou senserman dakor avek sa?’
19 Byensir, nou pa kapab asire ki ti pou nou reaksyon si nou ti viv dan sa letan. Me nou kapab demann nou lekor: ‘Konman mon reazir anver bann klarifikasyon dan konprenezon Labib kan zot ganny prezante ozordi? (Matye 24:45) Kan bann gidans baze lo Labib i ganny donnen, eski mon esey aplik zot dan sa lespri ki zot in ganny donnen oubyen mon zis konsantre lo detay? (1 Korentyen 14:20) Eski mon esper Zeova avek pasyans kan serten mon bann kestyon pa ankor ganny reponn?’ I enportan ki nou servi byen nouritir spirityel ki disponib ozordi, pour ki “nou pa les nou ganny antrennen dan perdisyon.” (Ebre 2:1) Kan Zeova i fourni gidans par mwayen son Parol, son lespri, ek son lorganizasyon lo later, annou ekout atantivman. Si nou fer sa, Zeova pou beni nou avek en lavi dirab, ere, e satisfezan.
[Not anba lo paz]
a Kan Pyer ti vizit Antyos, an Siri, i ti rezwir bon lasosyasyon avek bann krwayan non Zwif. Me kan bann Kretyen Zwif sorti Zerizalenm ti arive, Pyer ‘ti kasyet e reste alekar pour li pa manz avek bann non Zwif, akoz i ti per bann ki ti an faver sirkonsizyon.’ Nou kapab imazinen konman sa bann Kretyen non Zwif ti ofanse kan sa zapot ki zot ti respekte ti refize pour manz avek zot.—Galat 2:11-13.
Ki ou pou reponn?
• Dan ki sans Lalwa Moiz ti parey en “gardyen ziska ler Kris ti arive”?
• Konman ou eksplik diferans dan lafason ki Pyer ek bann ki ti an faver sirkonsizyon ti reazir anver bann azisteman dan konprenezon laverite?
• Ki ou’n aprann dan lafason ki Zeova i revel laverite ozordi?
[Bwat/Portre lo paz 16]
Avek Limilite Pol ti fer fas avek en Tes
Pol ti ariv Zerizalenm an 56 N.L., apre en vwayaz misyonner ki ti’n fer bokou sikse. I ti annan en tes ki ti pe esper li laba. Kongregasyon ti’n antann nouvel ki Pol ti pe ansennyen ki Lalwa in ganny met dekote. Bann ansyen ti per ki bann nouvo Kretyen Zwif ti pou tonbe. Sa se akoz Pol ti fran lo size Lalwa e sa bann nouvo Kretyen ti a kapab konklir ki bann Kretyen ti mank respe pour bann laranzman Zeova. Dan kongregasyon ti annan kat Kretyen Zwif ki ti’n fer en ve, petet en ve Nazireen. Zot ti bezwen al kot tanp pour konplet bann kondisyon sa ve.
Bann ansyen ti demann Pol pour akonpanny sa kat dimoun kot tanp e pour responsab zot bann depans. Pol ti’n ekrir de let enspire kot i ti eksplike ki i pa neseser obzerv Lalwa pour ganny sove. Pourtan, i ti montre konsiderasyon pour konsyans lezot. I ti’n ekrir pli boner: “Parmi bann ki anba lalwa, mon soumet mwan anba sa lalwa, . . . pour mwan ganny sa bann ki anba lalwa.” (1 Korentyen 9:20-23) Pol pa ti zanmen fer konpromi kot bann prensip biblik enportan ti enplike, me dan sa ka, i ti santi i ti kapab aksepte sizesyon bann ansyen. (Akt 21:15-26) I pa ti mal pour li fer sa. Ti napa nanryen kont Lekritir dan laranzman pour bann ve, e tanp ti’n ganny servi pour vre ladorasyon, pa pour idolatri. Alor, avek bi pour pa fer personn tonbe, Pol ti fer sa ki bann ansyen ti’n demande. (1 Korentyen 8:13) Pour kapab fer sa, Pol ti demontre bokou limilite, e sa i fer nou apresye li ankor plis.
[Portre lo paz 15]
Pour bokou lannen, bann Kretyen ti kontinyen annan diferan pwennvi konsernan Lalwa Moiz