Ƒomewo, Mikafu Mawu Le Eƒe Hamea Me
“Makafu Yehowa le takpekpewo me”—PSALMO 26:12.
1. Tsɔ kpe ɖe nusɔsrɔ̃ kple gbedodoɖa le aƒeme ŋu la, nuka hãe nye tadedeagu vavãtɔ ƒe akpa vevi aɖe?
MENYE gbedodoɖa kple Biblia sɔsrɔ̃ le aƒeme koe tadedeagu na Yehowa bia o ke ebia dɔwɔwɔ aduadu kple Mawu ƒe hamea hã. Wode se na blema Israel-viwo be ‘woaƒo dukɔ la, ŋutsuwo, nyɔnuwo, kple ɖeviwo nu ƒu’ be woasrɔ̃ Mawu ƒe se bene woate ŋu azɔ eƒe mɔ dzi. (Mose V, 31:12; Yosua 8:35) Wode dzi ƒo na ame tsitsiwo kple “ɖekakpuiwo kple ɖetugbiwo” siaa be woakpɔ gome le Yehowa ƒe ŋkɔ kafukafu me. (Psalmo 148:12, 13) Ðoɖo sia ƒomevi ke dzie wowɔna ɖo le Kristo-hamea me. Le Fiaɖuƒe Akpatawo me le anyigba dzi godoo la, ŋutsuwo, nyɔnuwo, kple ɖeviwo kpɔa gome faa le nusɔsrɔ̃ siwo me wodzroa nu me kple nyaselawo le, eye gomekpɔkpɔ le eme doa dzidzɔ na ame geɖe ŋutɔ.—Hebritɔwo 10:23-25.
2. (a) Nukata dzadzraɖo nye nu vevi aɖe le kpekpe ɖe ɖeviwo ŋu be woase vivi na kpekpeawo? (b) Amekawo ƒe kpɔɖeŋue le vevie?
2 Nyateƒee, kpekpe ɖe ɖeviwo ŋu be gomekpɔkpɔ le hamea ƒe dɔwɔnawo me nazu numame nyui na wo mele bɔbɔe o. Ne ɖevi siwo yina kple wo dzilawo dometɔ aɖewo mekpɔa dzidzɔ ɖe kpekpeawo ŋu o la, nuka gbɔe wòate ŋu atso? Nyateƒee wònye be ɖevi geɖe ƒe susu mete ŋu nɔa nu ŋu didina o eye nu tia kɔ na wo kaba ya. Ke hã dzadzraɖo ate ŋu anye kuxi sia gbɔ kpɔnu. Ne ɖeviwo medzra ɖo o la, womate ŋu akpɔ gome le kpekpeawo me nyuie o. (Lododowo 15:23) Ne womedzra ɖo o la, asesẽ na wo be woawɔ gbɔgbɔmeŋgɔyiyi si naa dzidzeme ame. (Timoteo I, 4:12, 15) Nukae míate ŋu awɔ? Gbã la, ehiã be dzilawo nabia ne ɖe woawo ŋutɔ wodzrana ɖo ɖe kpekpeawo ŋu hã. Woƒe kpɔɖeŋu ate ŋu akpɔ ŋusẽ sẽŋu ɖe wo dzi. (Luka 6:40) Ðoɖo nyui wɔwɔ ɖe ƒomenusɔsrɔ̃ ŋu hã ate ŋu awɔ akpa vevi aɖe.
Dzia Tutuɖo
3. Nukata wòle be woadze agbagba etɔxɛe atu dzia ɖo le ƒomenusɔsrɔ̃ wɔɣiwo, eye nukae esia bia?
3 Mele be ƒomenusɔsrɔ̃a nanye ɣeyiɣi si me woasrɔ̃ nu ɖe tame dzro ko o ke ele be wòatu dzia ɖo hã. Esia bia be woanya ƒomea me tɔwo ƒe kuxiwo eye woatsɔ ɖe le eme na amesiame lɔlɔ̃tɔe. Yehowa “dzroa dziwo me kpɔna.”—Kronika I, 29:17.
4. (a) Nukae wòfia be woanɔ ‘dzi nyanu dim’? (b) Nuka wòbia be ‘dzi nyanu nasu’ ame si?
4 Nukae Yehowa akpɔ ne edzro mía viwo ƒe dziwo me kpɔ? Wo dometɔ akpa gãtɔ agblɔ be yewolɔ̃ Mawu, eye ema dze na kafukafu. Gake nuteƒekpɔkpɔ sue aɖe koe le amesi nye ɖevi alo le nu srɔ̃m tso Yehowa ŋu yeyee si le Yehowa ƒe mɔwo ŋu. Esi wònye nuteƒekpɔkpɔ geɖe mele esi o ta la, anye be “ele dzi nyanu dim,” abe alesi Biblia gblɔe ene. Ðewohĩ menye eƒe dzimedidiwo katãe menyo o, gake exɔa ɣeyiɣi hafi nusi dze Mawu ŋu wɔwɔ va maa ame ƒe dzi. Esia bia be woana ame ƒe tamesusuwo, didiwo, seselelãmewo, kple agbemetaɖodzinuwo nawɔ ɖeka kple nusi dze Mawu ŋu, vaseɖe afisi wòanya wɔ na amegbetɔ madeblibowo. Ne ame aɖe trɔa asi le eƒe amenyenye ememetɔ ŋu le Mawu vɔvɔ̃ ƒe mɔ nu alea la, ‘dzi nyanu le esi sum.’—Lododowo 9:4; 19:8, NW.
5, 6. Aleke dzilawo ate ŋu akpe ɖe wo viwo ŋu be ‘dzi nyanu nasu’ wo si?
5 Ðe dzilawo ate ŋu akpe ɖe wo viwo ŋu be ‘dzi nyanu nasu wo sia’? Nyateƒee, amegbetɔ aɖeke mate ŋu ade dzi nyanu ame bubu me o. Wona tiatiawɔblɔɖe mía dometɔ ɖesiaɖe, eye dzia mamlã ƒe akpa gãtɔ nɔ te ɖe nusi ŋu mía ŋutɔwo míebuna dzi. Gake zi geɖe ne dzilawo zã nugɔmesese la, woate ŋu ana wo viwo nagblɔ woƒe dzimenyawo na wo, eye woakpɔ afisi kpekpeɖeŋu hiã le. Mibia nyawo abe ‘Nukae nèsusu le nusia ŋu?’ kple ‘Nuka tututue nàdi be yeawɔ?’ Emegbe miɖo to dzigbɔɖitɔe. Migawɔ nya sue nya gãe o. (Lododowo 20:5) Ele vevie be miana dɔmenyonyo, nugɔmesese, kple lɔlɔ̃ nanɔ ƒomea me ne miedi be yewoaɖo dzia gbɔ.
6 Midzro gbɔgbɔa ƒe kutsetsewo—wo dometɔ ɖesiaɖe—me edziedzi be miana didi ɖɔʋuwo nasẽ ŋu ɖe wo me, eye mikpe ɖe mia nɔewo ŋu le ƒomea me be kutsetsea nasu mia si. (Galatiatɔwo 5:22, 23) Mitu lɔlɔ̃ na Yehowa kple Yesu Kristo ɖo, menye gbɔgblɔ be ele be míalɔ̃ wo dzro ko o ke midzro susu siwo ta míelɔ̃ wo kple alesi míaɖe lɔlɔ̃a afiae me. (Korintotɔwo II, 5:14, 15) Midzro viɖe siwo tsoa nunyuiwɔwɔ me bene ewɔwɔ ƒe didi nasẽ ŋu ɖe wo me. Midzro nusi tamesusu vɔ̃, nya ƒaƒãwo gbɔgblɔ, kple agbe vlo nɔnɔ gblẽna me, ale be wòadzro wo be yewoatsri wo. (Amos 5:15; Yohanes III, 11) Miɖe ŋusẽ si tamesusuwo, nuƒoƒo, kple agbenɔnɔ—eɖanye nyui alo vɔ̃ o—ate ŋu akpɔ ɖe ame kple Yehowa dome ƒomedodo dzi fia.
7. Nuka woate ŋu awɔ akpe ɖe ɖeviwo ŋu be woakpɔ kuxiwo gbɔ eye woawɔ nyametsotso siwo ana woanɔ ƒomedodo kplikplikpli me kple Yehowa?
7 Ne kuxi aɖe dze ŋgɔ ɖevi aɖe alo wòhiã be wòawɔ nyametsotso vevi aɖe la, míate ŋu abiae be: ‘Aleke nèbu be Yehowa bua nusiae? Nukae nènya tso Yehowa ŋu si na nègblɔ nenema? Èdo gbe ɖa nɛ tso eŋua?’ Midze egɔme kaba miakpe ɖe mia viwo ŋu wòazu numame na wo le agbe me be woadze agbagba vevie ɣesiaɣi be yewoanya nusi nye Mawu ƒe lɔlɔ̃nu hafi awɔ nu. Ne wo kple Yehowa dome ƒomedodo va le kplikplikpli la, eƒe mɔwo dzi zɔzɔ ado dzidzɔ na wo. (Psalmo 119:34, 35) Esia ana woakpɔ ŋudzedze ɖe mɔnukpɔkpɔ si wònye be wonye Mawu vavã la ƒe hamea me tɔwo ŋu.
Dzadzraɖo Ðe Hame ƒe Kpekpewo Ŋu
8. (a) Nukae ate ŋu akpe ɖe mía ŋu be míade nusiwo katã gbɔ wòhiã be míakpɔ la míaƒe ƒomenusɔsrɔ̃a me? (b) Aleke gbegbee nusɔsrɔ̃ sia le vevie?
8 Nya geɖe li siwo ŋu wòhiã be woade ŋugble le le ƒomenusɔsrɔ̃ wɔɣiwo. Aleke miawɔ adzro wo katã me? Manya wɔ be woadzro wo katã me le ɣeyiɣi ɖeka me o. Gake anyo be miaŋlɔ wo ɖi. (Lododowo 21:5) Midzro nuŋlɔɖi sia me enuenu akpɔ be kae le vevie be miade ŋugble le eŋu. Tsɔ ɖe le ƒomea me tɔ ɖesiaɖe ƒe ŋgɔyiyiwɔwɔ me vevie. Ƒomenusɔsrɔ̃ ƒe ɖoɖo sia nye Kristotɔwo ƒe hehexɔxɔ ƒe akpa vevi aɖe, si dzraa mí ɖo na agbenɔnɔ fifia kple na agbe mavɔ nɔnɔ le etsɔme.—Timoteo I, 4:8.
9. Taɖodzinu siwo ku ɖe dzadzraɖo ɖe kpekpewo ŋu kawo ŋue míate ŋu awɔ dɔ atsoe vivivi le míaƒe ƒomenusrɔ̃ɣiwo?
9 Ðe dzadzraɖo ɖe hame ƒe kpekpewo ŋu hã nye miaƒe ƒomenusɔsrɔ̃ ƒe akpa aɖea? Nu geɖe li si gbɔ wòle be miakpɔ vivivi to miaƒe nusɔsrɔ̃ ɖekae me. Esiawo dometɔ aɖewo gbɔ kpɔkpɔ axɔ kwasiɖawo, dzinuwo, alo ƒewo gɔ̃ hã. De ŋugble le taɖodzinu siawo ŋu kpɔ: (1) ƒomea me tɔ ɖesiaɖe nanɔ klalo be yeaɖo nya ŋu le kpekpewo me; (2) amesiame nadze agbagba be yeaɖo nya ŋu le ye ŋutɔ ƒe nyagbewo me; (3) woazã ŋɔŋlɔawo le nyaŋuɖoɖo me; kple (4) woade ŋugble le alesi woazã nyatia le woawo ŋutɔ ƒe agbenɔnɔ mee ŋu. Esiawo katã ate ŋu akpe ɖe ame ŋu be wòatsɔ nyateƒea awɔ eɖokui tɔe.—Psalmo 25:4, 5.
10. (a) Aleke míate ŋu alé fɔ ɖe míaƒe hame ƒe kpekpewo dometɔ ɖesiaɖe ŋui? (b) Nukata viɖe le nusia ŋu?
10 Ne kwasiɖaa me Gbetakpɔxɔ nusɔsrɔ̃ mee miedzrona le miaƒe ƒomenusɔsrɔ̃ me gɔ̃ hã la, migaŋe aɖaba ƒu ame ɖekaɖekawo alo ƒome bliboa ƒe dzadzraɖo ɖe Hame ƒe Agbalẽ me Nusɔsrɔ̃a, Teokrasi Subɔsubɔ Sukua, kple Subɔsubɔ Kpekpea ŋu ƒe vevienyenye dzi o. Esiawo hã nye ɖoɖo si wowɔ be woafia Yehowa ƒe mɔ dzi zɔzɔ mí ƒe akpa vevi aɖewo. Ðewohĩ ƒomea ate ŋu aƒo ƒu ɖekae adzra ɖo ɖe kpekpeawo ŋu ɣeaɖewoɣi. Miaƒe nusɔsrɔ̃ŋutetewo anyo ɖe edzi ne miekpe asi ɖe eŋu. Esia ana miakpɔ viɖe geɖe tso kpekpeawo me. Hekpe ɖe nusiwo me miadzro ŋu la, midzro viɖe siwo le dzadzraɖo ɖe kpekpeawo ŋu ɣesiaɣi me kpakple alesi wòle vevie be miaɖo ɣeyiɣi ɖi koŋ na dzadzraɖo me.—Efesotɔwo 5:15-17.
11, 12. Aleke dzadzraɖo ɖe hamea ƒe hadzidzi ŋu aɖe vi na míi, eye aleke míawɔe?
11 Wode dzi ƒo na mí le “Mawu ƒe Agbemɔ” Takpekpewo me be míadzra ɖo ɖe míaƒe kpekpewo ƒe akpa bubu aɖe ŋu—eyae nye hadzidzi. Ðe miele wɔwɔm ɖe edzia? Esia wɔwɔ awɔ akpa aɖe le Biblia ƒe nyateƒeawo ƒaƒã ɖe míaƒe susu kple dzi me eye le ɣeyiɣi ma ke me la, ana míase vivi na hame ƒe kpekpewo geɖe wu.
12 Dzadzraɖo si me míaxlẽ ha siwo wotia dometɔ aɖewo me nyawo ahadzro gɔmesese si le wo ŋu me akpe ɖe mía ŋu be míadzi ha tso dzi me. Le blema Israel la, haƒonuwo zazã ɖe dzesi le woƒe tadedeagu me ŋutɔ. (Kronika I, 25:1; Psalmo 28:7) Ðe ame aɖe nya haƒonu aɖe ƒoƒo le miaƒe ƒomea mea? Nukata miazã haƒonu ma atsɔ ato kwasiɖaa me ƒe Fiaɖuƒeha ɖeka me, eye ƒomea nawɔ ɖeka adzii o. Mɔnu bubu hãe nye be miazã kasɛt si dzi wolé haawo ɖo. Le dukɔ aɖewo me la, mía nɔviwo dzia ha wònya sena ŋutɔ haƒonuwo manɔmee. Wodzia ha siwo wotia na kwasiɖa ma ƒe hame ƒe kpekpewo ne wole mɔ dzi alo ne wole woƒe dɔwo wɔm.—Efesotɔwo 5:19.
Ƒome ƒe Dzadzraɖo ɖe Gbeadzisubɔsubɔdɔa Ŋu
13, 14. Nukatae ƒomenumedzodzro siwo dzraa míaƒe dzi ɖo ɖe gbeadzisubɔsubɔdɔa ŋu le vevie?
13 Ðaseɖiɖi na amewo le Yehowa kple eƒe tameɖoɖo ŋu nye nu vevi aɖe le míaƒe agbe me. (Yesaya 43:10-12; Mateo 24:14) Míeɖanye ɖevi alo ame tsitsi o, dɔ sia wɔwɔ dzɔa dzi na mí ale gbegbe eye ne míedzra ɖo do ŋgɔ la, nu nyui geɖe wu doa go tsoa eme. Aleke míate ŋu awɔ esia le ƒomea mee?
14 Abe alesi wòle le nusianu si ku ɖe míaƒe tadedeagu ŋu gome ene la, ele vevie be míadzra míaƒe dzi ɖo. Menye nusi wɔ ge míeyina me ko wòle be míadzro o ke ele be míadzro susu si ta míeyina ewɔ ge hã me. Le Fia Yosafat ŋɔli la, wotsɔ Mawu ƒe se fia mɔ dukɔ lae, gake Biblia gblɔ na mí be ‘womedzra woƒe dzi ɖo haɖe o.’ Ena wònɔ bɔbɔe be nusiwo ate ŋu able wo woate ɖa le tadedeagu vavãtɔ gbɔ la ble wo. (Kronika II, 20:33; 21:11) Menye akɔnta nana le gaƒoƒo si míazã le gbeadzisubɔsubɔdɔ me ŋu loo alo be míana agbalẽ dzro koe nye míaƒe taɖodzinu o. Ele be míaƒe subɔsubɔdɔa nanye míaƒe lɔlɔ̃ na Yehowa kple míaƒe lɔlɔ̃ na amesiwo wòhiã be mɔnukpɔkpɔ nasu wo si woatia agbe la ɖeɖefia. (Hebritɔwo 13:15) Enye dɔwɔna si me míenye “Mawu ƒe hadɔwɔlawo” le. (Korintotɔwo I, 3:9) Mɔnukpɔkpɔ ka gbegbee nye si! Míaƒe gomekpɔkpɔ le subɔsubɔdɔa me nye dɔwɔwɔ aduadu kple mawudɔla kɔkɔewo. (Nyaɖeɖefia 14:6, 7) Ɣeyiɣi bubu kae agasɔ wu si me míaɖe ŋudzedzekpɔkpɔ afia ɖe dɔ sia ŋu le wu ƒomenumedzroɣiwo, eɖanye le míaƒe kwasiɖa sia kwasiɖa nusrɔ̃ɣi alo ne míele mawunyakpukpui si sɔ me dzrom tso Ŋɔŋlɔawo Me Dzodzro Gbesiagbe me!
15. Ɣekaɣie ƒomea ate ŋu adzra ɖo ɖe gbeadzisubɔsubɔdɔa ŋu ɖekae?
15 Ðe miezãa ɣeyiɣi aɖe le miaƒe ƒomenusrɔ̃ɣi ɣeaɖewoɣi tsɔ kpena ɖe ƒomea me tɔwo ŋu be woadzra ɖo ɖe kwasiɖaa me gbeadzisubɔsubɔdɔ ŋua? Ewɔwɔ nenema aɖe vi ale gbegbe. (Timoteo II, 2:15) Ate ŋu ana woase vivi na woƒe subɔsubɔdɔa eye kutsetse geɖe nado tso eme. Ɣeaɖewoɣi la, miate ŋu atsɔ miaƒe nusrɔ̃ɣi bliboa awɔ dzadzraɖo mae. Zi geɖe la, miate ŋu akpɔ gbeadzisubɔsubɔdɔa ŋu nya aɖewo gbɔ le numedzodzro kpuiwo wɔwɔ me le miaƒe ƒomenusɔsrɔ̃ wɔwɔ vɔ megbe alo le ɣeyiɣi bubu aɖe me le kwasiɖaa me.
16. Ƒo nu tso afɔɖeɖe siwo woyɔ le memamaa me dometɔ ɖesiaɖe ƒe vevienyenye ŋu.
16 Ƒomea ƒe numedzodzrowo ate ŋu aku ɖe afɔɖeɖe vovovo abe esiwo gbɔna ene ŋu: (1) Midzra ɖo ɖe dzeɖonya si me woto nyuie si me woaxlẽ ŋɔŋlɔ ɖeka tso Biblia me ne mɔ anɔ anyi la ŋu. (2) Ne anya wɔ la, mikpɔ egbɔ be gbeadzidekplo, Biblia, agbalẽ si me woade dzesi nu ɖo, nuŋlɔti, traktwo, kple agbalẽ bubuwo le wo dometɔ ɖesiaɖe si eye wole nɔnɔme nyui me. Mele kokoko be gbeadzidekploa nanye esi xɔ asi o, gake ele be wòanɔ dzadzɛ. (3) Midzro afisi miaɖi vomeɖase le kple alesi miawɔe me. Le numedzodzro siawo dometɔ ɖesiaɖe wɔwɔ vɔ megbe la, miyi miawɔ dɔ ɖekae le gbeadzi. Mina aɖaŋuɖoɖo nyuiwo, gake menye le nu geɖe akpa ŋu o.
17, 18. (a) Dzadzraɖo ka ƒomevie ƒomea ate ŋu awɔ si ana míaƒe gbeadzisubɔsubɔdɔa natse ku geɖe wu? (b) Dzadzraɖoa ƒe akpa kae míate ŋu awɔ kwasiɖa sia kwasiɖa?
17 Dɔ si Yesu Kristo de asi na eƒe nusrɔ̃lawo ƒe akpa gã aɖee nye nusrɔ̃lawo wɔwɔ dɔa. (Mateo 28:19, 20) Nusrɔ̃lawo wɔwɔ bia nu geɖe wu gbeƒãɖeɖe ko. Ebia be woafia nu. Aleke miaƒe ƒomenusɔsrɔ̃a ate ŋu akpe ɖe mia ŋu le esia wɔwɔ mee?
18 Ƒomea naɖo dze tso amesiwo gbɔ wòanyo be miatrɔ ayi ŋu. Ðewohĩ ame aɖewo xɔ agbalẽ; ɖewohĩ ɖeko wo dometɔ aɖewo se nyaa ko. Woate ŋu anye amesiwo miedo goe le tso aƒeme yi aƒeme dɔa wɔwɔ me alo amesiwo mieɖi vome ɖase na le asime alo suku. Mina Mawu ƒe Nya nafia mɔ mi. (Psalmo 25:9; Xezekiel 9:4) Mitia amesi gbɔ mia dometɔ ɖesiaɖe adi be yeatrɔ ayi le kwasiɖaa me. Nuka ŋue miaƒo nu atsoe? Ƒomea ƒe numedzodzro wɔwɔ ate ŋu akpe ɖe eme tɔ ɖesiaɖe ŋu wòadzra ɖo. Mide dzesi ŋɔŋlɔ aɖewo koŋ kple nyati siwo asɔ tso Nukae Mawu Di tso Mía Si? ƒe agbalẽ gbadza la alo Sidzedze si Kplɔa Ame Yia Agbe Mavɔ Me ƒe agbalẽa me ɖi siwo me miadzro kple ɖetsɔlemetɔawo. Migaƒo nu tso nu geɖe akpa ŋu le sasrakpɔ ɖeka me o. Migblẽ biabia aɖe ɖe aƒemenɔlaa gbɔ si ŋu miava ɖo le tɔtrɔyi bubu me. Nukata miaɖoe wòanye nusi ƒomea wɔna kwasiɖa sia kwasiɖa ƒe akpa aɖe be miawɔ ɖoɖo ɖe tɔtrɔyi siwo amesiame awɔ, ɣeyiɣi si wòawɔ wo, kple taɖodzinu si gbɔ wòdi be yeaɖo ŋu o. Esia wɔwɔ ana be ƒome bliboa ƒe gbeadzisubɔsubɔdɔa natse ku geɖe wu.
Yi Edzi Nàfia Yehowa ƒe Mɔ Wo
19. Ne ƒomea me tɔwo ayi edzi azɔ Yehowa ƒe mɔ dzi la, nuka ŋue wòle be woakpɔ dzidzɔ ɖo, eye nuka wɔwɔe ana wòava eme na wo nenema?
19 Be woanye ƒome ƒe ta le xexe vɔ̃ɖi sia me nye nu sesẽ. Satana kple eƒe dɔla vɔ̃ɖiwo le agbagba dzem be yewoagblẽ Yehowa subɔlawo ƒe gbɔgbɔmemenyenye me. (Petro I, 5:8) Gakpe ɖe eŋu la, mi dzilawo, vevietɔ mi dzilaɖekɛwo, miedze ŋgɔ nyaƒoɖeamenu geɖe egbea. Ɣeyiɣi kpɔkpɔ atsɔ awɔ nusiwo katã miedi be miawɔ le sesẽm. Gake ne ɖe miate ŋu azã aɖaŋuɖoɖoawo dometɔ ɖeka ko le ɣeyiɣi ɖeka me eye mianɔ asi trɔm le miaƒe ƒomenusɔsrɔ̃ ƒe ɖoɖoa ŋu vivivi be wòanyo ɖe edzi la, aɖe vi ale gbegbe. Be nàkpɔe amesiwo nye wò ƒometɔ kplikplikpliwo nanɔ Yehowa ƒe mɔ dzi zɔm nye teƒeɖoɖo dodzidzɔname aɖe. Be ƒomea me tɔwo nakpɔ dzidzedze le Yehowa ƒe mɔ dzi zɔzɔ me la, ehiã be woakpɔ dzidzɔ ɖe hame ƒe kpekpewo dede kple gomekpɔkpɔ le gbeadzisubɔsubɔdɔ me ŋu. Be wòava eme nenema la, ebia dzadzraɖo—dzadzraɖo si ado ŋusẽ dzia eye wòana amesiame nasu te akpɔ gome le eme alesi dze.
20. Nukae ate ŋu akpe ɖe dzila geɖe wu ŋu be woakpɔ dzidzɔ si ƒomevi ŋu woƒo nu tsoe le Yohanes III, 4?
20 Apostolo Yohanes ŋlɔ tso amesiwo ŋu wòkpe ɖo le gbɔgbɔ me ŋu be: “Nyemekpɔ dzidzɔ gã wu esia be, mese bena, vinyewo zɔna le nyateƒe me o.” (Yohanes III, 4) Ƒomenusɔsrɔ̃ siwo woaɖo taɖodzinu aɖewo koŋ awɔe kpakple ƒome ƒe ta siwo kpɔa ƒomea me tɔwo ƒe nuhiahiãwo gbɔ le dɔmenyonyo me be wòakpe ɖe wo ŋu la ate ŋu awɔ akpa vevi aɖe be ƒomea nakpɔ dzidzɔ ma tɔgbe. Ne dzilawo tua ŋudzedzekpɔkpɔ ɖe Mawu ƒe agbemɔ ŋu ɖo la, ke wole kpekpem ɖe woƒe ƒomea ŋu be woase vivi le agbemɔ nyuitɔ kekeake dzi zɔzɔ me.—Psalmo 19:8-12.
Àte Ŋu Aɖe Wo Mea?
◻ Nukata mía viwo ƒe dzadzraɖo ɖe kpekpeawo ŋu le vevie?
◻ Aleke dzilawo ate ŋu akpe ɖe wo viwo ŋu be ‘dzi nyanu nasu wo si’?
◻ Aleke míaƒe ƒomenusɔsrɔ̃ ate ŋu akpe ɖe mía ŋu míadzra ɖo ɖe kpekpeawo katã ŋui?
◻ Aleke ƒomea ƒe dzadzraɖo ɖe gbeadzisubɔsubɔdɔa ŋu ɖekae ate ŋu akpe ɖe mía ŋu be míabi ɖe edzii?
[Nɔnɔmetata si le axa 20]
Dzadzraɖo ɖe hame ƒe kpekpewo ŋu ate ŋu anye ƒomenusɔsrɔ̃ ƒe akpa aɖe
[Nɔnɔmetata si le axa 21]
Dzadzraɖo ɖe hadzidzi le kpekpewo me ŋu ɖea vi