ΚΑΙΣΑΡΕΙΑ

(Καισάρεια) [Αυτή που Ανήκει ή Αναφέρεται στον Καίσαρα].

Σημαντική πόλη και λιμάνι που έχτισε ο Ηρώδης ο Μέγας στα παράλια της Μεσογείου κατά το δεύτερο ήμισυ του πρώτου αιώνα Π.Κ.Χ. Η αρχική τοποθεσία ήταν προηγουμένως γνωστή ως Πύργος του Στράτωνος και πιστεύεται ότι είχε πάρει το όνομά της από έναν Σιδώνιο άρχοντα. Η αρχαία ονομασία έχει διασωθεί στην αραβική ονομασία Κεϊσαρίγιε (σήμερα λέγεται Χορβάτ Κεσαρί στην εβραϊκή). Βρίσκεται περίπου 40 χλμ. Ν του Όρους Κάρμηλος και περίπου 87 χλμ. ΒΒΔ της Ιερουσαλήμ.

Ο Ιουδαίος ιστορικός Ιώσηπος είναι η κύρια πηγή πληροφοριών για την οικοδόμηση και την αρχαία ιστορία της πόλης. Ο Ηρώδης ο Μέγας είχε λάβει αυτή την τοποθεσία, μαζί με τη Σαμάρεια και άλλες πόλεις, ως δώρο από τον Καίσαρα Αύγουστο. Αφού ανοικοδόμησε τη Σαμάρεια την οποία ονόμασε Σεβαστή, έστρεψε την προσοχή του στα παράλια και άρχισε να χτίζει ένα μεγαλοπρεπές λιμάνι και μια πόλη στον Πύργο του Στράτωνος—οικοδόμηση που διήρκεσε 10 με 12 χρόνια. Τα εγκαίνια της πόλης έλαβαν χώρα γύρω στο έτος 10 Π.Κ.Χ. (σύμφωνα με κάποιους μελετητές). Ο Ηρώδης έδωσε σε αυτά τα έργα το όνομα του Καίσαρα Αυγούστου για να τον τιμήσει—η πόλη ονομάστηκε Καισάρεια ενώ ο λιμένας της ονομάστηκε Σεβαστός (η ελληνική λέξη που αντιστοιχεί στη ρωμαϊκή Αύγουστος). Η πόλη ήταν πολύ όμορφη τόσο από πλευράς υλικών όσο και από πλευράς κατασκευής, και διέθετε ναό, θέατρο και ένα αρκετά μεγάλο αμφιθέατρο που μπορούσε να φιλοξενήσει πλήθος κόσμου. Ένα υδραγωγείο έφερνε πόσιμο νερό στην Καισάρεια και ένα αποχετευτικό σύστημα κάτω από την πόλη μετέφερε τα νερά και τα απόβλητα μέχρι τη θάλασσα. Ωστόσο, το μεγαλύτερο επίτευγμα ήταν η κατασκευή του τεχνητού λιμένα της πόλης.

Μετά την αποπομπή του Αρχέλαου, γιου του Ηρώδη του Μεγάλου, η Καισάρεια έγινε ο επίσημος τόπος κατοικίας των Ρωμαίων αυτοκρατορικών επιτρόπων που κυβερνούσαν την Ιουδαία. Στη Βιβλική αφήγηση των Πράξεων των Αποστόλων, η πόλη κατέχει εξέχουσα θέση τόσο ως λιμάνι όσο και ως κυβερνητική έδρα.

Ο Φίλιππος, ο οποίος είχε κάνει ιεραποστολικό έργο στη Σαμάρεια με επιτυχία, ασχολήθηκε κατόπιν με τη “διακήρυξη των καλών νέων” σε όλες τις πόλεις της παράκτιας περιοχής, από την πόλη της Αζώτου μέχρι την Καισάρεια, περίπου 90 χλμ. προς Β. (Πρ 8:5-8, 40) Λίγο αργότερα έλαβε χώρα η μεταστροφή του Παύλου, και εξαιτίας μιας πλεκτάνης που στήθηκε εναντίον του όταν άρχισε να κηρύττει στην Ιερουσαλήμ, οι μαθητές εκεί οδήγησαν τον καινούριο αδελφό τους στο λιμάνι της Καισάρειας και τον έστειλαν στην πατρίδα του την Ταρσό.—Πρ 9:28-30.

Ως αρχηγείο των ρωμαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων, η Καισάρεια ήταν το μέρος όπου φυσιολογικά θα διέμενε ο εκατόνταρχος Κορνήλιος. Παρότι η πόλη είχε αρκετούς Ιουδαίους κατοίκους, πιστεύεται ότι ο πληθυσμός της αποτελούνταν κυρίως από Εθνικούς. Γι’ αυτό και το έτος 36 Κ.Χ. ο Πέτρος οδηγήθηκε με θεϊκή κατεύθυνση στο κατάλληλο μέρος για να δώσει μαρτυρία στον απερίτμητο Κορνήλιο, στους συγγενείς του και στους στενούς φίλους του και για να βαφτιστούν αυτοί ως οι πρώτοι απερίτμητοι Εθνικοί που έγιναν δεκτοί στη Χριστιανική εκκλησία.—Πρ 10:1-48.

Στην Καισάρεια αποσύρθηκε ο Ηρώδης Αγρίππας Α΄ μετά την αποτυχημένη φυλάκιση του Πέτρου, εκεί δέχτηκε τους εκπροσώπους της Τύρου και της Σιδώνας και εκεί πέθανε λίγο αργότερα (44 Κ.Χ.), ως αποτέλεσμα της δυσμενούς κρίσης του Θεού. (Πρ 12:18-23) Ο Παύλος πέρασε από την Καισάρεια επιστρέφοντας στην Παλαιστίνη προς το τέλος της δεύτερης και της τρίτης ιεραποστολικής περιοδείας του. (Πρ 18:21, 22· 21:7, 8) Στη διάρκεια της δεύτερης επίσκεψής του, ο Παύλος και οι σύντροφοί του έμειναν στο σπίτι του Φιλίππου του ευαγγελιστή, ο οποίος ενδεχομένως εγκαταστάθηκε στην Καισάρεια όταν τελείωσε η περιοδεία κηρύγματος που είχε κάνει νωρίτερα. Μερικοί από τους μαθητές εκεί συνόδευσαν τον απόστολο από εκείνο το λιμάνι μέχρι την Ιερουσαλήμ, παρότι ο Παύλος, ενόσω ήταν στην Καισάρεια, είχε προειδοποιηθεί από τον προφήτη Άγαβο για τον κίνδυνο που τον περίμενε.—Πρ 21:10-16.

Λόγω μιας πλεκτάνης που στήθηκε στην Ιερουσαλήμ με στόχο τη δολοφονία του, ο Παύλος οδηγήθηκε αργότερα ως κρατούμενος στην Καισάρεια με αυστηρά μέτρα φρούρησης, όπου παραδόθηκε στον Κυβερνήτη Φήλικα για να δικαστεί. (Πρ 23:23, 24) Η αξιοσημείωτη διαφορά μεταξύ της φορτισμένης ατμόσφαιρας θρησκευτικής προκατάληψης στην Ιερουσαλήμ που συνοδευόταν από οχλαγωγίες και των σχετικά εύτακτων συνθηκών στην Καισάρεια θεωρείται απόδειξη της ισχυρής ρωμαϊκής επιρροής στη δεύτερη αυτή πόλη, καθώς και της θέσης που κατείχε ως η έδρα της κύριας ρωμαϊκής φρουράς. Ο Κυβερνήτης Φήστος, ο οποίος διαδέχθηκε τον Φήλικα, ανάγκασε τους Ιουδαίους εχθρούς του Παύλου στην Ιερουσαλήμ να κατεβούν στην Καισάρεια για να υποβάλουν τις εναντίον του κατηγορίες, οπότε ο Παύλος, προκειμένου να αποφύγει τη δίκη στην Ιερουσαλήμ, επικαλέστηκε τον Καίσαρα. (Πρ 25:1-12) Ενώ βρισκόταν στην Καισάρεια περιμένοντας να μεταφερθεί στη Ρώμη, ο Παύλος μπόρεσε να δώσει δυναμική μαρτυρία για τη Χριστιανοσύνη ενώπιον του Φήστου και των βασιλικών επισκεπτών του, του Βασιλιά Αγρίππα Β΄ και της αδελφής του, της Βερνίκης. (Πρ 25:13, 22-27· 26:1-32) Από την Καισάρεια, ο Παύλος ξεκίνησε ως κρατούμενος το ταξίδι που θα τον έφερνε τελικά στη Ρώμη.—Πρ 27:1, 2.

Κατά τη διακυβέρνηση του Νέρωνα, ξέσπασε έντονη διαμάχη ανάμεσα στους Ιουδαίους και στους Σύριους κατοίκους της Καισάρειας, και διάφορα γεγονότα που σημειώθηκαν εκεί πιστεύεται ότι πυροδότησαν την εξέγερση η οποία οδήγησε τελικά στην καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 70 Κ.Χ.

Το 1961 βρέθηκε μια πέτρα στο θέατρο της Καισάρειας η οποία έφερε λατινική επιγραφή με το όνομα του Πόντιου Πιλάτου—η πρώτη τέτοια επιγραφή που βρέθηκε.

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Η Καισάρεια με έναν κυματοθραύστη (βυθισμένο πλέον) που έχτισε ο Ηρώδης ο Μέγας στα πλαίσια της κατασκευής ενός τεχνητού λιμένα