ΑΕΤΟΣ

[εβρ., νέσερ· αραμαϊκή, νεσάρ· ελλ. κείμενο, ἀετός].

Μεγάλο αρπακτικό πουλί. Μερικοί πιστεύουν ότι η εβραϊκή του ονομασία παράγεται από μια ρίζα που σημαίνει «κομματιάζω ή ξεσκίζω». Άλλοι θεωρούν ότι η λέξη νέσερ είναι ονοματοποιημένη (δηλαδή πρόκειται για ονομασία που θυμίζει ηχητικά αυτό το οποίο προσδιορίζει) και πιστεύουν ότι αποτελεί μίμηση ενός «ορμητικού ήχου» ή μιας «αστραπιαίας κίνησης», δηλαδή προσδιορίζει ένα πουλί που εφορμά κάθετα στη λεία του, που βουτάει προς τα κάτω παράγοντας έναν ορμητικό ήχο και μοιάζοντας με αστραπιαία λάμψη μέσα στον αέρα. Ούτως ή άλλως, η εβραϊκή αυτή λέξη περιγράφει ορθά τον αετό, του οποίου η αστραπιαία κάθοδος από μεγάλα ύψη παράγει έναν οξύ ήχο καθώς ο αέρας περνάει ορμητικά μέσα από τα απλωμένα ακροπτερύγιά του (τα πρωτεύοντα ερετικά φτερά). Ο αετός, που είναι αρπακτικό πουλί και πίνει αίμα (Ιωβ 39:27, 30), περιλαμβανόταν στον κατάλογο των “ακάθαρτων” πουλιών σύμφωνα με το Μωσαϊκό Νόμο.—Λευ 11:13· Δευ 14:12.

Ποικιλίες της Παλαιστίνης. Μερικοί από τους αετούς που βρίσκονται σήμερα στο Ισραήλ είναι ο αυτοκρατορικός αετός (αετός ο μέλας [Aquila heliaca]), ο χρυσαετός (αετός ο γνήσιος [Aquila chrysaëtos]) και ο φιδαετός (κιρκάετος ο γαλατικός [Circaëtus gallicus]). Ο χρυσαετός, που ονομάστηκε έτσι από τη χρυσαφιά στιλπνή απόχρωση του κεφαλιού και του αυχένα του, είναι ένα εντυπωσιακό σκουροκάστανο πουλί που έχει μήκος περίπου 1 μ. και συνολικό άνοιγμα φτερών περίπου 2 μ. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα των αετών είναι το αρκετά πλατύ κεφάλι με μια επιμήκη προεξοχή πάνω από τα μάτια, το κοντό, δυνατό και αγκιστροειδές ράμφος, τα ισχυρά πόδια, καθώς επίσης τα κοφτερά και δυνατά νύχια.

“Μεταφέρθηκαν πάνω σε φτερούγες αετών”—τι βάση υπάρχει για ένα τέτοιο σχήμα λόγου;

Η περιοχή του Σινά αποκαλείται «χώρα των αετών», όπου τα πουλιά αυτά ανεμοπορούν και αερολισθαίνουν με τις δυνατές, πλατιές φτερούγες τους. Άρα, οι απελευθερωμένοι Ισραηλίτες που είχαν συγκεντρωθεί στο Όρος Σινά μπορούσαν κάλλιστα να κατανοήσουν πόσο ταιριαστή ήταν η εικόνα την οποία μετέδιδαν τα λόγια του Θεού, δηλαδή ότι τους είχε βγάλει από την Αίγυπτο μεταφέροντάς τους «πάνω σε φτερούγες αετών». (Εξ 19:4· παράβαλε Απ 12:14.) Σχεδόν 40 χρόνια αργότερα, ο Μωυσής μπορούσε να παρομοιάσει τον τρόπο με τον οποίο είχε οδηγήσει ο Ιεχωβά τον Ισραήλ διαμέσου της ερήμου με τον τρόπο με τον οποίο ο αετός «ξεσηκώνει τη φωλιά του, φτερουγίζει πάνω από τα μικρά του, απλώνει τις φτερούγες του και τα παίρνει, τα μεταφέρει πάνω στα φτερά του». (Δευ 32:9-12) Όταν έρχεται ο καιρός να αρχίσουν να πετούν τα μικρά αετόπουλα, ο γονέας τους τα ξεσηκώνει φτεροκοπώντας, για να μεταδώσει στα μικρά του την ιδέα της πτήσης, και κατόπιν τα σπρώχνει έξω από τη φωλιά ή τα δελεάζει για να βγουν από αυτήν και να δοκιμάσουν τις φτερούγες τους.

Μολονότι μερικοί έχουν εκφράσει αμφιβολίες ως προς το αν ο αετός μεταφέρει πράγματι τα μικρά του πάνω στη ράχη του, ο Σερ Γ. Μπ. Τόμας ανέφερε ότι ένας ξεναγός στη Σκωτία επιβεβαίωσε τα εξής για το χρυσαετό: «Οι γονείς, αφού παρακινήσουν το μικρό τους να πέσει στον αέρα, ενίοτε δε αφού το σπρώξουν, εφορμούν κάτω από αυτό και το αφήνουν να αναπαυτεί προς στιγμήν πάνω στις φτερούγες τους και στη ράχη τους». (Η Αγγλία του Αγρότη [The Yeoman’s England], Λονδίνο, 1934, σ. 135) Το Δελτίο Πληροφοριών (Bulletin) του Σμιθσόνειου Ινστιτούτου (1937, Αρ. 167, σ. 302) αναφέρει τα λόγια ενός παρατηρητή στις Ηνωμένες Πολιτείες: «Η μητέρα ξεκινούσε από τα βράχια, από τη φωλιά, και, μεταχειριζόμενη το μικρό της χωρίς τρυφερότητα, το άφηνε να πέσει, θα έλεγα, περίπου ενενήντα πόδια [30 μ.]. Κατόπιν εφορμούσε κάτω από αυτό με τις φτερούγες της ανοιγμένες και το μικρό προσγειωνόταν πάνω στη ράχη της. Πετούσε μαζί του ως την κορυφή του βουνού και επαναλάμβανε τη διαδικασία. . . . Μαζί με τον πατέρα μου τα παρακολουθούσαμε όλα αυτά μαγεμένοι επί μία και πλέον ώρα». Ο Τζ. Ρ. Ντράιβερ, σχολιάζοντας αυτές τις δηλώσεις, λέει: «Άρα, η εικόνα [του εδαφίου Δευτερονόμιο 32:11] δεν είναι αποκύημα ζωηρής φαντασίας, αλλά βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα».—Τριμηνιαίο Περιοδικό για την Εξερεύνηση της Παλαιστίνης (Palestine Exploration Quarterly), Λονδίνο, 1958, σ. 56, 57.

Φωλιά σε Μεγάλο Ύψος και Οξυδέρκεια. Οι συνήθειες του αετού όσον αφορά το χτίσιμο της φωλιάς του τονίζονται μέσω των ερωτημάτων που θέτει ο Θεός στον Ιώβ, στα εδάφια Ιώβ 39:27-30. Η φωλιά του μπορεί να βρίσκεται σε ένα ψηλό δέντρο ή στον απόκρημνο βράχο κάποιου γκρεμού ή φαραγγιού. Με τα χρόνια, η φωλιά μπορεί να μεγαλώσει και να φτάσει σε ύψος τα 2 μ.—μάλιστα, μερικές φωλιές αετών καταλήγουν να ζυγίζουν μέχρι και έναν τόνο! Το προφανές γεγονός ότι η φωλιά του αετού είναι ασφαλής και απρόσιτη χρησιμοποιήθηκε, επίσης, συμβολικά από τους προφήτες στα αγγέλματα που μετέδωσαν κατά του επηρμένου βασιλείου του Εδώμ, το οποίο βρισκόταν στα απόκρημνα βουνά της περιοχής της Αραβά.—Ιερ 49:16· Αβδ 3, 4.

Η οξυδέρκεια του αετού, που μνημονεύεται στο εδάφιο Ιώβ 39:29, τονίζεται από τον Ράδερφορντ Πλατ στο βιβλίο του Το Ποτάμι της Ζωής ([The River of Life] 1956, σ. 215, 216), όπου καταδεικνύεται και η ασυνήθιστη σχεδίαση του ματιού του αετού, πράγμα που πιστοποιεί τη σοφία του Δημιουργού. Το βιβλίο αναφέρει:

«Τα πλέον οξυδερκή μάτια ολόκληρου του ζωικού βασιλείου . . . [τα έχουν] ο αετός, ο γύπας και το γεράκι. Αυτά τα πουλιά είναι τόσο οξυδερκή ώστε, πετώντας ακόμη και σε ύψος χιλίων ποδιών [300 μ.], μπορούν να εντοπίσουν ένα κουνέλι ή έναν αγριόκουρκο μισοκρυμμένο στο χορτάρι.

»Η οξεία όραση που διαθέτει το μάτι του “κυνηγού” οφείλεται στο ότι η αντανάκλαση του αντικειμένου πέφτει πάνω σε μια πυκνή συμπαγή μάζα οξύληκτων, κωνικών κυττάρων. Αυτή η μικροσκοπική κηλίδα στην οπίσθια πλευρά του βολβού απορροφά ακτίνες φωτός από το αντικείμενο διαμέσου χιλιάδων σημείων με έναν ειδικό τρόπο ο οποίος σχηματίζει μια καθαρή εικόνα στον εγκέφαλο. Στην περίπτωση σχεδόν όλων των “κυνηγών”, όπως η μεφίτις, το πούμα και ο άνθρωπος, μία και μόνο κηλίδα κωνίων είναι αρκετή—κοιτάζουμε ίσια εμπρός και πλησιάζουμε κατευθείαν το αντικείμενο που βλέπουμε. Αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο με τον αετό ή το γεράκι, τα οποία, αφού εντοπίσουν το κουνέλι μέσα στο χορτάρι χρησιμοποιώντας τα οξείας εστίασης κωνία τους, μπορεί κατόπιν να το πλησιάσουν με μια μακριά, λοξή βουτιά. Με αυτή την εφόρμηση, η εικόνα του στόχου μετακινείται προς την άλλη άκρη της οπίσθιας πλευράς του βολβού ακολουθώντας καμπύλη γραμμή. Αυτή η γραμμή είναι επακριβώς σχεδιασμένη για το μάτι του αετού εφόσον το πουλί που εφορμά, αντί για μια συμπαγή μάζα κωνίων, διαθέτει κωνία τα οποία σχηματίζουν καμπύλη γραμμή. Καθώς ο αετός πλησιάζει ταχύτατα προς το έδαφος, η εικόνα του κουνελιού μέσα στο χορτάρι παραμένει κατ’ αυτόν τον τρόπο διαρκώς εστιασμένη».—Παράβαλε Ιερ 49:22.

Πτητικές Ικανότητες. Η ταχύτητα του αετού τονίζεται σε πολλά εδάφια. (2Σα 1:23· Ιερ 4:13· Θρ 4:19· Αββ 1:8) Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις αετών που ξεπέρασαν την ταχύτητα των 130 χλμ./ώ. Ο Σολομών προειδοποίησε ότι τα πλούτη “φτιάχνουν φτερά” σαν του αετού ο οποίος πετάει προς τον ουρανό (Παρ 23:4, 5), ενώ ο Ιώβ θρήνησε για την ταχύτητα με την οποία φεύγει η ζωή, παραβάλλοντάς την με την ταχύτητα του αετού όταν αναζητάει τη λεία του. (Ιωβ 9:25, 26) Εντούτοις, όσοι εμπιστεύονται στον Ιεχωβά λαβαίνουν δύναμη για να συνεχίσουν, σαν να ανέβαιναν με τις φαινομενικά ακούραστες φτερούγες του αετού που γλιστράει στον αέρα.—Ησ 40:31.

Σύγχρονοι επιστήμονες έχουν μείνει έκθαμβοι με “την οδό του αετού στους ουρανούς”, όπως συνέβη και με το συγγραφέα του εδαφίου Παροιμίες 30:19. Ο Κλάρενς Ντ. Κόουν αφηγείται πώς η παρατήρηση της μεγαλοπρεπούς αερολίσθησης που κάνουν σχεδόν αβίαστα οι αετοί, τα γεράκια και οι γύπες «βοήθησε στην ανακάλυψη ενός θεμελιώδους μηχανισμού της μετεωρολογίας». Δείχνει τον τρόπο με τον οποίο αυτά τα μεγάλα πουλιά εκμεταλλεύονται στο πλήρες τη δυναμική ενέργεια των μεγάλων «φυσαλίδων» θερμού αέρα που ανυψώνονται από το έδαφος λόγω της θερμότητας του ήλιου, καθώς επίσης τον τρόπο με τον οποίο τα ακροπτερύγια του αετού, τα οποία σχηματίζουν σχισμές, είναι σχεδιασμένα τόσο αεροδυναμικά ώστε μηδενίζουν την αντίσταση του ανέμου στη φτερούγα.—Σαϊεντίφικ Αμέρικαν (Scientific American), Απρίλιος 1962, σ. 131, 138.

Μεταφορική Χρήση. Αυτό το ισχυρό αρπακτικό πουλί χρησιμοποιήθηκε συχνά από τους προφήτες για να συμβολίσει τις πολεμικές δυνάμεις των εχθρικών εθνών όταν αυτές επιτίθεντο αιφνιδιαστικά και συνήθως απρόσμενα. (Δευ 28:49-51· Ιερ 48:40· 49:22· Ωσ 8:1) Οι Βαβυλώνιοι και οι Αιγύπτιοι ηγέτες χαρακτηρίστηκαν ως αετοί. (Ιεζ 17:3, 7) Είναι αξιοπρόσεκτο ότι σε πολλά αρχαία έθνη, μεταξύ των οποίων η Ασσυρία, η Περσία και η Ρώμη, η απεικόνιση του αετού χρησιμοποιούνταν συχνά στα βασιλικά σκήπτρα, στα λάβαρα και στις στήλες, όπως χρησιμοποιείται και στη σύγχρονη εποχή από τη Γερμανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες.

Μερικοί έχουν αμφισβητήσει τη χρήση της λέξης «αετοί» στα εδάφια Ματθαίος 24:28 και Λουκάς 17:37, θεωρώντας ότι αυτές οι περικοπές πρέπει να αναφέρονται στους γύπες, οι οποίοι μαζεύονται γύρω από το πτώμα. Εντούτοις, μολονότι ο αετός δεν είναι κατά κύριο λόγο νεκροφάγο πουλί όπως ο γύπας, ενίοτε τρέφεται με πτώματα. (Τριμηνιαίο Περιοδικό για την Εξερεύνηση της Παλαιστίνης, 1955, σ. 9) Επίσης, ο αετός, μολονότι είναι συνήθως μοναχικός κυνηγός, σε αντίθεση με τον αγελαίο γύπα, είναι γνωστό ότι μερικές φορές κυνηγάει ανά ζεύγη, και το έργο Το Ζωικό Βασίλειο ([The Animal Kingdom] Τόμ. 2, σ. 965) αναφέρει μια περίπτωση στην οποία «αρκετοί [αετοί] εξαπέλυσαν μαζική επίθεση σε μια αμερικανική αντιλοκάπρα». (Επιμέλεια Φ. Ντρίμερ, 1954) Η προαναφερθείσα προφητεία του Ιησού εξαγγέλθηκε αναφορικά με την υποσχεμένη «παρουσία» του. Συνεπώς, δεν θα εφαρμοζόταν μόνο στην ερήμωση του Ιουδαϊκού έθνους το 70 Κ.Χ. από τις ρωμαϊκές στρατιές, οι οποίες είχαν ζωγραφισμένους αετούς στα λάβαρά τους.

Αετοί χρησιμοποιούνται στην Αποκάλυψη για να συμβολίσουν πλάσματα που υπηρετούν στο θρόνο του Θεού και αναγγέλλουν τα αγγέλματα κρίσης του Θεού για τους κατοίκους της γης, πράγμα που αναμφίβολα υποδηλώνει ταχύτητα και οξυδέρκεια.—Απ 4:7· 8:13· παράβαλε Ιεζ 1:10· 10:14.

Μια άλλη περικοπή που πολλοί λόγιοι πιστεύουν ότι εφαρμόζεται στο γύπα και όχι στον αετό είναι το εδάφιο Μιχαίας 1:16, το οποίο λέει ότι ο Ισραήλ συμβολικά “πλατύνει τη φαλακρότητά του σαν του αετού”. Το κεφάλι του αετού καλύπτεται από άφθονα πούπουλα. Ακόμη και ο λευκοκέφαλος θαλάσσιος αετός (αλιάετος ο λευκοκέφαλος [Haliaetus leucocephalus]) της Βόρειας Αμερικής, ο οποίος ονομάζεται στην αγγλική φαλακρός αετός (bald eagle), οφείλει αυτόν το χαρακτηρισμό απλώς και μόνο στο ότι έχει λευκά πούπουλα στο κεφάλι και γι’ αυτό από μακριά δίνει την εντύπωση ότι είναι φαλακρός. Το όρνιο (γυψ ο πυρρόχρους [Gyps fulvus]), που βρίσκεται ακόμη και σήμερα στο Ισραήλ, έχει μόνο λίγο λευκό χνούδι στο κεφάλι του και ο λαιμός του έχει ελάχιστο φτέρωμα. Αν το εν λόγω εδάφιο αναφέρεται σε αυτό, κάτι τέτοιο θα υποδήλωνε ότι η εβραϊκή λέξη νέσερ έχει ευρύτερη εφαρμογή και δεν περιορίζεται μόνο στον αετό. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το όρνιο, μολονότι δεν κατατάσσεται από τους ορνιθολόγους στο ίδιο «είδος» ή «γένος» με τον αετό, θεωρείται ότι ανήκει στην ίδια «οικογένεια» (Ακκιπιτρίδες). Ωστόσο, ορισμένοι πιστεύουν ότι το εδάφιο Μιχαίας 1:16 αναφέρεται στην έκδυση που υφίσταται ο αετός, μολονότι λέγεται ότι αυτή η διαδικασία είναι σταδιακή και μάλλον δυσδιάκριτη. Η εν λόγω διαδικασία έκδυσης, που προκαλεί κάποια μείωση της δραστηριότητας και της ισχύος, και ακολουθείται από ανανέωση της κανονικής ζωής, ίσως είναι αυτό που εννοούσε ο ψαλμωδός όταν είπε ότι η νεότητα κάποιου «ανανεώνεται σαν του αετού». (Ψλ 103:5) Άλλοι θεωρούν ότι αυτό το εδάφιο αναφέρεται στη σχετική μακροβιότητα του αετού, εφόσον είναι γνωστό ότι μερικοί αετοί έχουν φτάσει σε ηλικία 80 ετών.

Το όνομα Ακύλας (Πρ 18:2) σημαίνει αετός στη λατινική.