ΓΩΓ

Η σημασία αυτού του ονόματος είναι αβέβαιη.

1. Απόγονος του Ρουβήν.—1Χρ 5:3, 4.

2. Το όνομα αυτό εμφανίζεται στο 38ο και στο 39ο κεφάλαιο του βιβλίου του Ιεζεκιήλ και εφαρμόζεται εκεί στον ηγέτη μιας θυελλώδους, πολυεθνικής επίθεσης εναντίον του λαού του Θεού. Η επίθεση γίνεται όταν ο Ιεχωβά έχει πια συγκεντρώσει το λαό του μέσα από τα έθνη και τους έχει αποκαταστήσει στα «βουνά του Ισραήλ» που προηγουμένως ήταν ερημωμένα. Επειδή κατοικούν με ασφάλεια, χωρίς κανένα ορατό δείγμα προστασίας, και επειδή απολαμβάνουν μεγάλη ευημερία, ο Γωγ παρασύρεται σε μια θηριώδη, σφοδρή επίθεση εναντίον τους. Γι’ αυτόν το σκοπό συνάγει έναν τεράστιο στρατό από πολλά έθνη. Αλλά η επίθεσή του πυροδοτεί την οργή του Ιεχωβά και επιφέρει τρομερή ήττα και καταστροφή στον Γωγ και σε ολόκληρο το πλήθος του. Τα πτώματά τους γίνονται τροφή για τα πουλιά και τα θηρία, και τα κόκαλά τους θάβονται στην κοιλάδα που έκτοτε ονομάζεται Κοιλάδα του Πλήθους του Γωγ (κατά κυριολεξία, Κοιλάδα του Αμών-Γωγ).

Η Προέλευση και ο Σκοπός της Επίθεσης. Η επίθεση προέρχεται από ένα μέρος πολύ μακριά από τη γη του Ισραήλ. Ο Γωγ είναι από “τη γη του Μαγώγ”, η οποία βρίσκεται στα «πιο απομακρυσμένα μέρη του βορρά». (Ιεζ 38:2, 15) Είναι ο “επικεφαλής αρχηγός [“μεγάλος άρχοντας”, AT, ΜΠΚ· “πρώτιστος άρχοντας”, KJ, RS] του Μεσέχ και του Θουβάλ”. (Ιεζ 38:2, 3) Σε μερικές μεταφράσεις η φράση αυτή αποδίδεται ως “ο άρχοντας της Ρος, του Μεσέχ και του Θουβάλ” (AS, JB, ΒΑΜ)—μια απόδοση σύμφωνα με την οποία η λέξη «Ρος [εβρ., «κεφάλι»]» αντιστοιχεί σε κάποια χώρα ή λαό. Ωστόσο, σε κανένα άλλο σημείο της Αγίας Γραφής δεν αναφέρεται μια τέτοια χώρα ή λαός. Τα ονόματα Μεσέχ και Θουβάλ, καθώς και Μαγώγ, είναι ονόματα γιων του Ιάφεθ (Γε 10:2), οι δε τρεις ομώνυμες με αυτούς χώρες βρίσκονταν Β του Ισραήλ. (Βλέπε ΘΟΥΒΑΛ· ΜΑΓΩΓ Αρ. 2· ΜΕΣΕΧ Αρ. 1.) Άλλα μέλη των δυνάμεων επίθεσης, επίσης ιαφεθιτικά και προερχόμενα από το βορρά, ήταν ο Γόμερ και ο Θογαρμά (οι οποίοι πιστεύεται ότι ήταν οι προγεννήτορες των αρχαίων Κιμμερίων και Αρμενίων αντίστοιχα). Η ιαφεθιτική Περσία βρισκόταν προς τα ΒΑ. Αλλά στη συνωμοσία περιλαμβάνονταν και νότια, χαμιτικά έθνη—η Αιθιοπία και ο Φουθ από την Αφρική. (Ιεζ 38:4-6, 15) Άρα, ο Γωγ παίζει το ρόλο του διοικητή μιας τεράστιας επιτιθέμενης στρατιάς που ασκεί φοβερές πιέσεις με στόχο να συντρίψει σαν σε μέγκενη το λαό του Ιεχωβά.

Για τον Ισραήλ αναφέρεται ότι «κατοικεί στο κέντρο της γης». (Ιεζ 38:12) Ο αρχαίος Ισραήλ, όχι μόνο βρισκόταν σε κεντρικό σημείο σε σχέση με τις ηπείρους της Ευρασίας και της Αφρικής, αλλά ήταν και το κέντρο της αγνής λατρείας του αληθινού Θεού ο οποίος τον έβλεπε σαν «την κόρη του ματιού του».—Δευ 32:9, 10· Ζαχ 2:8.

Ο Ιεχωβά δηλώνει ότι θα βάλει “άγκιστρα στα σαγόνια του Γωγ” και θα τον οδηγήσει σε αυτή την επίθεση. (Ιεζ 38:4· παράβαλε 2Βα 19:20, 21, 28.) Ωστόσο, η προφητεία δείχνει καθαρά ότι αυτή είναι ήδη η επιθυμία του Γωγ και ότι το δόλιο αυτό σχέδιο είναι προϊόν της δικής του καρδιάς. (Ιεζ 38:10, 11) Παρ’ όλα αυτά, ο Ιεχωβά εξωθεί τον Γωγ σε αυτή την επίθεση αποκαθιστώντας το λαό του που φέρει το όνομά του και χαρίζοντάς του ευημερία. Αυτό υποκινεί τον Γωγ να εξωτερικεύσει την κακεντρέχειά του απέναντι στο λαό του Θεού, και έτσι βαδίζει εθελούσια σε μια πορεία που φέρνει την ταχύτατη καταστροφή του ίδιου και όλων των συντρόφων του. Με την ήττα και τον αφανισμό του Γωγ και των δυνάμεών του, ο Ιεχωβά μεγαλύνει και αγιάζει το δικό του όνομα ενώπιον όλων όσων παρατηρούν τα γεγονότα.—Ιεζ 38:12-23· 39:5-13, 21, 22· παράβαλε Ιωλ 3:9-17.

Προσδιορισμός της Ταυτότητας του Γωγ. Οι χώρες και οι λαοί που αναφέρονται σε αυτή την προφητεία για τον Γωγ είναι γνωστοί από την Αγία Γραφή και σε κάποιον βαθμό από την ιστορία. Αλλά η προσπάθεια ταύτισης του Γωγ με κάποιον επίγειο ηγεμόνα γνωστό από την ιστορία δεν είχε επιτυχία. Η πιο συχνή εκδοχή που προβάλλεται είναι ο Γύγης, βασιλιάς της Λυδίας στη δυτική Μικρά Ασία, ο αποκαλούμενος Γκούγκου στα αρχεία του Ασσύριου μονάρχη Ασσουρμπανιπάλ. (Αρχεία της Αρχαίας Ασσυρίας και Βαβυλωνίας [Ancient Records of Assyria and Babylonia], του Ντ. Λάκενμπιλ, 1927, Τόμ. 2, σ. 297, 351, 352) Ωστόσο, ο Γύγης είχε πεθάνει δεκαετίες πριν από τη συγγραφή της προφητείας του Ιεζεκιήλ. Συνεπώς, αυτή η ταύτιση δεν είναι αποδεκτή. Επιπρόσθετα, η ίδια η προφητεία τοποθετεί την επίθεση του Γωγ στο «τελικό διάστημα των ετών», «στο τελικό διάστημα των ημερών». (Ιεζ 38:8, 16· παράβαλε Ησ 2:2· Ιερ 30:24· 2Τι 3:1.) Με βάση αυτούς τους λόγους εξάγεται το συμπέρασμα ότι το όνομα Γωγ είναι προφανώς κρυπτογραφικό ή συμβολικό και δεν ανήκε σε κανέναν γνωστό ανθρώπινο βασιλιά ή ηγέτη.

Τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η εκπλήρωση θα λάβαινε χώρα κατά την περίοδο που αλλού ονομάζεται “ο καιρός του τέλους”. (Δα 11:35· 12:9· παράβαλε Απ 12:12.) Οι λόγιοι και οι σχολιαστές της Αγίας Γραφής γενικά αναγνωρίζουν ότι η προφητεία συνδέεται με την εποχή της Μεσσιανικής Βασιλείας. Για παράδειγμα, Η Νέα Εγκυκλοπαίδεια Θρησκευτικής Γνώσης των Σαφ-Χέρτσογκ (The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge) σχολιάζει: «Ο Γωγ εμφανίζεται ως ο ηγέτης της τελευταίας εχθρικής επίθεσης των παγκόσμιων δυνάμεων κατά της βασιλείας του Θεού». (Επιμέλεια Σ. Τζάκσον, 1956, Τόμ. 5, σ. 14) Τυχόν εκπλήρωση της προφητείας στον φυσικό Ισραήλ δεν είναι γνωστή. Η εκπλήρωση «στο τελικό διάστημα των ημερών» λογικά εφαρμόζεται στον πνευματικό Ισραήλ, τη Χριστιανική εκκλησία (Ρω 2:28, 29· Γα 6:16), που σύμφωνα με την περιγραφή του αποστόλου Παύλου είναι παιδιά της «άνω Ιερουσαλήμ» και κατευθύνονται από αυτήν. (Γα 4:26) Αυτά τα σημεία βοηθούν στον προσδιορισμό της ταυτότητας του Γωγ.

Περαιτέρω βοήθεια μπορούμε να αντλήσουμε από το βιβλίο της Αποκάλυψης. Προφητικά οράματα σε αυτό το βιβλίο προέλεγαν ότι ο διωγμός εναντίον της Χριστιανικής εκκλησίας από μέρους του συμβολικού δράκοντα, του Σατανά του Διαβόλου, θα εντεινόταν πάρα πολύ. Ο διωγμός αυτός θα λάβαινε χώρα μετά το ρίξιμο του Σατανά και των δαιμόνων του από τον ουρανό στην περιοχή της γης—κάτι που επιτέλεσε η Βασιλεία του Θεού μέσω του Χριστού τον καιρό που ο Ιησούς άρχισε να ασκεί βασιλική εξουσία. (Απ 12:5-10, 13-17) Η συσπείρωση επίγειων εθνών εναντίον του Θεού, του Γιου του και των πιστών υπηρετών του Θεού στη γη αποτελεί βασικό στοιχείο αυτών των οραμάτων, όπως και η ολοκληρωτική ήττα και ερήμωση αυτών των εχθρικών δυνάμεων. (Απ 16:13-16· 17:12-14· 19:11-21) Μια ακόμη αντιστοιχία βρίσκουμε επίσης στο ότι τα πουλιά θα έτρωγαν τα πτώματα αυτών των εχθρών της βασιλικής διακυβέρνησης του Χριστού.—Παράβαλε Ιεζ 39:4, 17-20 με Απ 19:21.

Η προφητεία του βιβλίου του Ιεζεκιήλ αναφορικά με τον Γωγ υποδεικνύει μια θηριώδη, παγγήινη επίθεση εναντίον του λαού του Θεού. Παρότι ο Γωγ προφανώς αντιπροσωπεύει ένα συνασπισμό εθνών τα οποία θα κάνουν την επίθεση, ο Σατανάς ο Διάβολος είναι αυτός που θα την έχει σχεδιάσει και θα την καθοδηγεί από τα παρασκήνια. Αυτή είναι η επίθεση που πυροδοτεί την ολοκληρωτική εξάλειψη των σατανικών δυνάμεων μέσω της εκπληκτικής δύναμης του Θεού.—Ιεζ 38:18-22.

Η Ταφή του Πλήθους του Γωγ. Η ταφή του “Γωγ και όλου του πλήθους του” γίνεται στην «κοιλάδα των διαβατών ανατολικά της θάλασσας». (Ιεζ 39:11) Σύμφωνα με την Αμερικανική Μετάφραση το εδάφιο αυτό λέει: «την κοιλάδα της Αβαρίμ, ανατολικά της Νεκράς Θαλάσσης». (Βλέπε επίσης ΛΧ.) Το όνομα Αβαρίμ χρησιμοποιείται στα εδάφια Αριθμοί 33:47, 48 για τα βουνά Α της Νεκράς Θαλάσσης. (Βλέπε ΑΒΑΡΙΜ.) Σε αυτή την περιοχή υπάρχουν δύο βαθιές κοιλάδες, ή φαράγγια, του Αρνών και του Ζαρέδ. Η κοιλάδα του Αρνών έχει πλάτος 3 χλμ. περίπου στην κορυφή της και βάθος περίπου 520 μ. Το φαράγγι του Ζαρέδ προκαλεί ακόμη μεγαλύτερο δέος, καθώς οι απόκρημνες πλαγιές του κατεβαίνουν σε βάθος 1.190 μ. περίπου. Οποιαδήποτε από αυτές τις κοιλάδες θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να υποδηλώσει αυτόν τον προφητικό τόπο ταφής, δεδομένου ότι η κοιλάδα του Αρνών βρισκόταν ακριβώς στα Α της θάλασσας, ενώ η κοιλάδα του Ζαρέδ, προς τα ΝΑ, είχε τη μεγαλύτερη κίνηση από τις δύο. Ή, εφόσον η εικόνα που παρουσιάζεται είναι συμβολική, μπορεί να μην εννοείται καμιά συγκεκριμένη κοιλάδα. Η ταφή σε ένα βαθύ μέρος κοντά στη Νεκρά Θάλασσα παραλληλίζεται και αυτή στο βιβλίο της Αποκάλυψης με την απομάκρυνση των εναντιουμένων της Βασιλείας του Θεού, η οποία επιτυγχάνεται με το ρίξιμό τους στη συμβολική λίμνη της φωτιάς και με το ρίξιμο του Σατανά στην άβυσσο.—Απ 19:20· 20:1-3.

Είναι ο Γωγ που αναφέρεται στην Αποκάλυψη ο ίδιος με τον Γωγ που αναφέρεται στον Ιεζεκιήλ;

3. Το εδάφιο Αποκάλυψη 20:8 επίσης μιλάει για «τον Γωγ και τον Μαγώγ». Και τα δύο αυτά ονόματα φαίνεται να εφαρμόζονται σε «εκείνα τα έθνη που βρίσκονται στις τέσσερις γωνιές της γης» τα οποία επιτρέπουν στον εαυτό τους να παροδηγηθεί από τον Σατανά μετά την απελευθέρωσή του από τη συμβολική «άβυσσο». Εφόσον άλλα εδάφια δείχνουν ότι η Χιλιετής Διακυβέρνηση του Χριστού τερματίζει την εθνική κυριαρχία και τις διαιρέσεις (Δα 2:44· 7:13, 14), φαίνεται ότι αυτά τα «έθνη» είναι προϊόν στασιασμού κατά της παγγήινης εξουσίας του. Αυτά προχωρούν «στο πλάτος της γης» για να περικυκλώσουν «το στρατόπεδο των αγίων και την αγαπημένη πόλη». Το γεγονός αυτό λαβαίνει χώρα όταν η Χιλιετής Διακυβέρνηση της γης υπό τον Χριστό Ιησού έχει πια φερθεί σε πέρας.—Απ 20:2, 3, 7-9.

Η χρήση των ονομάτων «Γωγ και Μαγώγ» προφανώς αποσκοπεί στο να τονίσει κάποιες ομοιότητες που υπάρχουν ανάμεσα σε αυτή την κατάσταση που προκύπτει μετά τη Χιλιετία και στην προηγούμενη επίθεση. Τόσο στον Ιεζεκιήλ όσο και στην Αποκάλυψη, οι εναντιούμενοι είναι πολυάριθμοι (ο αριθμός αυτών που αναφέρονται στην Αποκάλυψη είναι ακαθόριστος, «σαν την άμμο της θάλασσας»). Η επίθεση είναι αποτέλεσμα μιας εκτεταμένης συνωμοσίας και στρέφεται εναντίον των υπηρετών του Θεού όταν αυτοί απολαμβάνουν μεγάλη ευημερία. Συνεπώς, η χρήση των ονομάτων «Γωγ και Μαγώγ» για την περιγραφή εκείνων που οδηγούνται σε στασιασμό μετά τη Χιλιετία είναι πολύ κατάλληλη. Το τέλος τους είναι η απόλυτη καταστροφή.—Απ 20:8-10, 14.