ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ

Στις Βιβλικές προφητείες, ο όρος «τελευταίες ημέρες», ή ανάλογες εκφράσεις όπως το «τελικό διάστημα των ημερών», χρησιμοποιήθηκε για να προσδιορίσει έναν καιρό κατά τον οποίο κορυφώνονται κάποια ιστορικά γεγονότα. (Ιεζ 38:8, 16· Δα 10:14) Το περιεχόμενο της προφητείας καθορίζει την αφετηρία του “τελικού διαστήματος των ημερών”, οπότε θα άρχιζαν να συμβαίνουν τα προειπωμένα γεγονότα. Επομένως, όσοι ζουν στον καιρό εκπλήρωσης της προφητείας θα μπορούσε να λεχθεί ότι ζουν στις «τελευταίες ημέρες» ή στο «τελικό διάστημα των ημερών». Ανάλογα με τη φύση της προφητείας, αυτή η περίοδος μπορεί να καλύπτει είτε λίγα μόνο χρόνια είτε πολλά και μπορεί να εφαρμόζεται σε χρονικές περιόδους που απέχουν πολύ μεταξύ τους.

Η Προφητεία που Εξήγγειλε ο Ιακώβ στην Επιθανάτια Κλίνη Του. Όταν ο Ιακώβ είπε στους γιους του: «Συγκεντρωθείτε για να σας πω τι θα σας συμβεί στο τελικό διάστημα των ημερών» ή «τις μέρες που θάρθουν» (ΓΛ), μιλούσε για το μελλοντικό εκείνον καιρό κατά τον οποίο θα άρχιζαν να εκπληρώνονται τα λόγια του. (Γε 49:1) Δύο αιώνες και πλέον νωρίτερα, ο Ιεχωβά είχε δηλώσει στον παππού του Ιακώβ, τον Άβραμ (Αβραάμ), ότι οι απόγονοί του θα ταλαιπωρούνταν 400 χρόνια. (Γε 15:13) Συνεπώς, σε αυτή την περίπτωση, ο μελλοντικός καιρός στον οποίο αναφέρθηκε ο Ιακώβ ως το «τελικό διάστημα των ημερών» δεν θα μπορούσε να αρχίσει αν δεν τελείωναν τα 400 χρόνια ταλαιπωρίας. (Για λεπτομέρειες γύρω από το 49ο κεφάλαιο της Γένεσης, βλέπε λήμματα με τα ονόματα των γιων του Ιακώβ.) Θα μπορούσε, επίσης, να αναμένεται μια μεταγενέστερη εφαρμογή της προφητείας που θα αφορούσε τον πνευματικό «Ισραήλ του Θεού».—Γα 6:16· Ρω 9:6.

Η Προφητεία του Βαλαάμ. Πριν από την είσοδο των Ισραηλιτών στην Υποσχεμένη Γη, ο προφήτης Βαλαάμ είπε στον Βασιλιά Βαλάκ του Μωάβ: «Έλα να σε πληροφορήσω τι θα κάνει αυτός ο λαός [ο Ισραήλ] στο λαό σου μετά, στο τέλος των ημερών. . . . Άστρο θα ξεπροβάλει από τον Ιακώβ, και σκήπτρο θα εγερθεί από τον Ισραήλ. Και θα διαλύσει τους κροτάφους του Μωάβ και το κρανίο όλων των γιων της θύελλας του πολέμου». (Αρ 24:14-17) Στην αρχική εκπλήρωση αυτής της προφητείας, το «άστρο» αποδείχτηκε ότι ήταν ο Βασιλιάς Δαβίδ, ο οποίος υπέταξε τους Μωαβίτες. (2Σα 8:2) Προφανώς, λοιπόν, σε εκείνη την εκπλήρωση της συγκεκριμένης προφητείας, το «τέλος των ημερών» άρχισε όταν έγινε βασιλιάς ο Δαβίδ. Εφόσον ο Δαβίδ προσκίαζε τον Ιησού ως τον Μεσσιανικό Βασιλιά, η προφητεία έχει εφαρμογή και στον Ιησού τον καιρό κατά τον οποίο υποτάσσει τους εχθρούς του.—Ησ 9:7· Ψλ 2:8, 9.

Η Προφητεία του Ησαΐα και του Μιχαία. Στα εδάφια Ησαΐας 2:2 και Μιχαίας 4:1 οι λέξεις «τελικό διάστημα των ημερών» εισάγουν μια προφητεία σχετικά με τον καιρό κατά τον οποίο άνθρωποι από όλα τα έθνη θα συνέρρεαν στο «βουνό του οίκου του Ιεχωβά». Σε μια τυπική εκπλήρωση, ανάμεσα στο 29 και στο 70 Κ.Χ., στο τελικό διάστημα των ημερών του Ιουδαϊκού συστήματος πραγμάτων, η λατρεία του Ιεχωβά εξυψώθηκε πάνω από την υψηλή θέση στην οποία τοποθετούσαν τα ειδωλολατρικά έθνη τους ψεύτικους θεούς τους. Ο Βασιλιάς, ο Ιησούς Χριστός, “άνοιξε πέρασμα” όσον αφορά την εξύψωση της αληθινής λατρείας, και τον ακολούθησε πρώτα ένα υπόλοιπο από το έθνος του Ισραήλ και κατόπιν άνθρωποι από όλα τα έθνη. (Ησ 2:2· Μιχ 2:13· Πρ 10:34, 35) Σε μια αντιτυπική εκπλήρωση, στο τελικό διάστημα των ημερών αυτού του συστήματος πραγμάτων, η λατρεία του Ιεχωβά έχει υψωθεί μέχρι τον ουρανό. Ο Βασιλιάς, ο Ιησούς Χριστός, έχει οδηγήσει το υπόλοιπο του πνευματικού Ισραήλ στην αγνή λατρεία, και αυτούς τους έχει ακολουθήσει ένα μεγάλο πλήθος από όλα τα έθνη.—Απ 7:9.

Οι Τελευταίες Ημέρες του Ιουδαϊκού Συστήματος Πραγμάτων. Λιγότερο από τριάμισι χρόνια προτού γίνουν οι μη Ιουδαίοι μέρος της Χριστιανικής εκκλησίας, το πνεύμα του Θεού εκχύθηκε σε πιστούς Ιουδαίους μαθητές του Ιησού Χριστού. Τότε ο Πέτρος εξήγησε ότι αυτό συνέβη σε εκπλήρωση της προφητείας του Ιωήλ, η οποία αναφέρει: «“Και στις τελευταίες ημέρες”, λέει ο Θεός, “θα εκχύσω από το πνεύμα μου πάνω σε κάθε είδους σάρκα . . . Και θα παρουσιάσω θαυμαστά προμηνύματα πάνω στον ουρανό και σημεία κάτω στη γη, αίμα και φωτιά και ομίχλη καπνού· ο ήλιος θα μετατραπεί σε σκοτάδι και η σελήνη σε αίμα πριν έρθει η μεγάλη και περίλαμπρη ημέρα του Ιεχωβά”». (Πρ 2:16-20) Σε αυτή την περίπτωση, οι «τελευταίες ημέρες» προηγήθηκαν της “μεγάλης και περίλαμπρης ημέρας του Ιεχωβά”, η οποία «ημέρα» προφανώς έφερε την ολοκλήρωση αυτών των “τελευταίων ημερών”. (Παράβαλε Σοφ 1:14-18· Μαλ 4:5· Ματ 11:13, 14· βλέπε ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ.) Εφόσον ο Πέτρος απευθυνόταν σε φυσικούς Ιουδαίους και σε προσήλυτους στον Ιουδαϊσμό, τα λόγια του πρέπει να εφαρμόζονταν ιδιαίτερα σε αυτούς και σαφώς καταδείκνυαν ότι οι ίδιοι ζούσαν στις «τελευταίες ημέρες» του τότε Ιουδαϊκού συστήματος πραγμάτων, του οποίου το κέντρο λατρείας βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ. Νωρίτερα, ο ίδιος ο Χριστός Ιησούς είχε προείπει την καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του ναού της (Λου 19:41-44· 21:5, 6), η οποία έλαβε χώρα το 70 Κ.Χ.

Και πάλι σε σχέση με το τέλος του Ιουδαϊκού συστήματος πραγμάτων πρέπει να λέχθηκε για τον Χριστό Ιησού ότι εμφανίστηκε και έδρασε «στο τέλος των καιρών» ή «στο τέλος αυτών των ημερών». (1Πε 1:20, 21· Εβρ 1:1, 2) Αυτό επιβεβαιώνεται από τα λόγια του εδαφίου Εβραίους 9:26: «Τώρα όμως [ο Ιησούς] έχει φανερωθεί μία φορά για πάντα στην τελική περίοδο των συστημάτων πραγμάτων για να καταργήσει την αμαρτία μέσω της θυσίας του εαυτού του».

Οι Τελευταίες Ημέρες Συσχετίζονται με την Αποστασία. Μερικές φορές, ο όρος «τελευταίες ημέρες», ή ανάλογες εκφράσεις, χρησιμοποιείται σε σχέση με την αποστασία που θα αναπτυσσόταν μέσα στη Χριστιανική εκκλησία. Ο απόστολος Παύλος έγραψε στον Τιμόθεο: «Ο εμπνευσμένος λόγος λέει ρητά ότι σε μεταγενέστερες χρονικές περιόδους μερικοί θα πέσουν από την πίστη, δίνοντας προσοχή σε παροδηγητικούς εμπνευσμένους λόγους και διδασκαλίες δαιμόνων». (1Τι 4:1· παράβαλε Πρ 20:29, 30.) Σε μεταγενέστερη επιστολή προς τον Τιμόθεο, ο Παύλος πραγματεύτηκε ξανά αυτό το θέμα και μίλησε για τις μελλοντικές «τελευταίες ημέρες». Επειδή οι άνθρωποι θα εγκατέλειπαν τότε τη σωστή διαγωγή, αυτοί οι “καιροί θα ήταν κρίσιμοι, δύσκολοι στην αντιμετώπισή τους” ή, πιο κυριολεκτικά, θα ήταν “άγριοι καιροί” (καιροί χαλεποί, Κείμενο). Αφού περιέγραψε λεπτομερώς την αχαλίνωτη πορεία και τις διεστραμμένες απόψεις όσων θα ζούσαν εκείνον τον καιρό, ο Παύλος συνέχισε: «Από αυτούς προέρχονται εκείνοι που εισχωρούν ύπουλα σε σπιτικά και σέρνουν σαν αιχμάλωτές τους αδύναμες γυναίκες καταφορτωμένες με αμαρτίες, που οδηγούνται από διάφορες επιθυμίες, που πάντοτε μαθαίνουν και όμως ποτέ δεν μπορούν να έρθουν σε ακριβή γνώση της αλήθειας». (2Τι 3:1-7) Κατόπιν ο Παύλος αντιπαρέβαλε τέτοια διεφθαρμένα άτομα με τον Τιμόθεο, ο οποίος είχε ακολουθήσει προσεκτικά τη διδασκαλία του αποστόλου, και τον παρότρυνε να “παραμείνει στα πράγματα που είχε μάθει και είχε πειστεί να πιστεύει”. (2Τι 3:8-17· βλέπε επίσης 2Τι 4:3-5.) Άρα, από τα συμφραζόμενα γίνεται σαφές ότι ο απόστολος γνωστοποιούσε στον Τιμόθεο, πολύ καιρό εκ των προτέρων, κάποιες μελλοντικές εξελίξεις οι οποίες θα λάβαιναν χώρα ανάμεσα σε εκείνους που ομολογούσαν ότι είναι Χριστιανοί και περιέγραφε την καρποφορία που θα απέφερε τελικά αυτή η αποστασία.

Παρόμοια, ο απόστολος Πέτρος έκανε γνωστές εκ των προτέρων στους συγχριστιανούς του τις πιέσεις που θα προέρχονταν μέσα από την εκκλησία: «Θα υπάρξουν και ψευδοδιδάσκαλοι μεταξύ σας. Αυτοί θα εισαγάγουν αθόρυβα καταστροφικές αιρέσεις και θα απαρνηθούν ακόμη και τον ιδιοκτήτη που τους αγόρασε, επιφέροντας στον εαυτό τους γοργή καταστροφή. Και πολλοί θα ακολουθήσουν τις πράξεις της έκλυτης διαγωγής τους». (2Πε 2:1, 2) Την ίδια αυτή προειδοποίηση απηχούν τα λόγια του Ιούδα ο οποίος παρότρυνε τους Χριστιανούς “να αγωνίζονται σκληρά για την πίστη”: «Εσείς όμως, αγαπητοί, θυμηθείτε τα λόγια που προειπώθηκαν από τους αποστόλους του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ότι σας έλεγαν: “Στον τελευταίο καιρό θα υπάρχουν εμπαίκτες, που θα περπατούν σύμφωνα με τις επιθυμίες τους για ασεβή πράγματα”». (Ιου 3, 17, 18) Στα τέλη του πρώτου αιώνα Κ.Χ., τα αποστατικά στοιχεία ήταν εμφανώς ορατά. Στις ημέρες μας, η πλήρης καρποφορία αυτής της αποστασίας είναι ολοφάνερη. Οι «τελευταίες ημέρες» στις οποίες αναφέρθηκε ο Παύλος έχουν φτάσει.

“Η Τελική Περίοδος του Συστήματος Πραγμάτων”. Ωστόσο, όπως είχε προείπει ο Ιησούς Χριστός, η αποστασία δεν παρέσυρε ολόκληρο το σώμα των Χριστιανών. Οι αληθινοί, όσιοι Χριστιανοί θα ήταν σαν «σιτάρι» ανάμεσα σε «ζιζάνια». Μετά την έναρξη της αόρατης, πνευματικής παρουσίας του Χριστού, και στη διάρκεια της «τελικής περιόδου του συστήματος πραγμάτων» το οποίο θα υφίστατο τότε, θα γινόταν φανερός ένας σαφής αποχωρισμός και διαχωρισμός. Τα «ζιζάνια», «οι γιοι του πονηρού», θα “μαζεύονταν από τη βασιλεία του Γιου του ανθρώπου”. Με το ξεκαθάρισμα στην αληθινή Χριστιανική εκκλησία θα έμενε ένας αγρός καθαρού σιταριού. Οι ψεύτικοι, κατ’ απομίμηση Χριστιανοί θα βρίσκονταν έξω από την αληθινή Χριστιανική εκκλησία. Ενώ τα όμοια με ζιζάνια άτομα θα ρίχνονταν τελικά στο «πύρινο καμίνι», τα άτομα που θα ήταν όμοια με σιτάρι θα “έλαμπαν τόσο φωτεινά όσο ο ήλιος στη βασιλεία του Πατέρα τους”. (Ματ 13:24-30, 37-43) Αυτό παρέπεμπε σαφώς στο τελικό μέρος του συστήματος πραγμάτων το οποίο βρίσκεται υπό την πονηρή διακυβέρνηση του Σατανά, δηλαδή στη χρονική περίοδο που προηγείται της καταστροφής αυτού του συστήματος.

Επιπλέον, η παραβολή έδειχνε ότι η αποστασία θα παρήγε την πλήρη καρποφορία της πονηρίας στη διάρκεια της “τελικής περιόδου του συστήματος πραγμάτων” το οποίο βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Σατανά. Λογικά, λοιπόν, εκείνον τον καιρό οι συνθήκες που παρουσιάζονται από τους συγγραφείς των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών να σηματοδοτούν τις «τελευταίες ημέρες» θα ήταν φανερές σε μεγάλη κλίμακα ανάμεσα στους καθ’ ομολογία Χριστιανούς. Θα υπήρχε αυξανόμενη ανομία και ανυπακοή προς τους γονείς. Οι άνθρωποι θα “αγαπούσαν τις απολαύσεις μάλλον παρά τον Θεό και θα είχαν μορφή θεοσεβούς αφοσίωσης, αλλά θα αποδεικνύονταν ψευδείς ως προς τη δύναμή της”. (2Τι 3:2-5) Επίσης, θα υπήρχαν “εμπαίκτες με τον εμπαιγμό τους, που θα περπατούσαν σύμφωνα με τις επιθυμίες τους και θα έλεγαν: «Πού είναι αυτή η υποσχεμένη παρουσία του; Διότι από την ημέρα που οι προπάτορές μας κοιμήθηκαν τον ύπνο του θανάτου, τα πάντα παραμένουν ακριβώς όπως ήταν από την αρχή της δημιουργίας»”.—2Πε 3:3, 4.

Η προφητική παραβολή του Ιησού έδειξε επίσης ότι θα περνούσε καιρός μέχρι να γίνουν εντελώς φανεροί όσοι ήταν όμοιοι με ζιζάνια ώστε τελικά να καταστραφούν. Εφόσον οι απόστολοι το γνώριζαν αυτό, όταν χρησιμοποιούσαν τον όρο «τελευταίες ημέρες» και άλλες παρόμοιες εκφράσεις σε σχέση με την αποστασία, δεν εννοούσαν ότι ανέμεναν αμέσως τότε την παρουσία του Ιησού και την επακόλουθη καταστροφή των ασεβών. Όπως επισήμανε ο Παύλος στους Θεσσαλονικείς: «Ωστόσο, αδελφοί, σχετικά με την παρουσία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και το ότι θα συγκεντρωθούμε κοντά του, σας παρακαλούμε να μην κλονιστείτε γρήγορα από τη λογική σας ούτε να θορυβείστε είτε μέσω εμπνευσμένης έκφρασης είτε μέσω προφορικού αγγέλματος είτε μέσω επιστολής δήθεν από εμάς, που να δείχνει ότι έχει έρθει η ημέρα του Ιεχωβά. Ας μη σας παραπλανήσει κανείς με κανέναν τρόπο, επειδή αυτή δεν θα έρθει αν δεν έρθει πρώτα η αποστασία και αποκαλυφτεί ο άνθρωπος της ανομίας, ο γιος της καταστροφής».—2Θε 2:1-3.

Η «Τελευταία Ημέρα». Η Αγία Γραφή αναφέρεται επίσης στην «τελευταία ημέρα», στη διάρκεια της οποίας θα λάβει χώρα η ανάσταση των νεκρών. (Ιωα 6:39, 40, 44· 11:24· παράβαλε Δα 12:13.) Στο εδάφιο Ιωάννης 12:48 αυτή η «τελευταία ημέρα» συσχετίζεται με έναν καιρό κρίσης. Προφανώς, λοιπόν, υπονοείται ένας καιρός σε πολύ απώτερο μέλλον από ό,τι το τέλος της αποστολικής περιόδου.—Παράβαλε 1Θε 4:15-17· 2Θε 2:1-3· Απ 20:4-6, 12.